Οι 7 φορές που η θητεία Τραμπ ξύπνησε μνήμες… Όργουελ
Διαβάζεται σε 6'
Ο Τραμπ δεν θέλει απλώς να ξαναγράψει την ιστορία των ΗΠΑ, θέλει να την ελέγχει απόλυτα, και το αποδεικνύει συνεχώς με κάθε ευκαιρία.
- 03 Αυγούστου 2025 22:25
Τον περασμένο Μάρτιο ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε ένα εκτελεστικό διάταγμα που στόχευε το Smithsonian Institution και ξεκινούσε ως εξής:
“Την τελευταία δεκαετία οι Αμερικανοί έγιναν μάρτυρες μιας συστηματικής προσπάθειας παραχάραξης της ιστορίας του έθνους μας, αντικαθιστώντας τα αντικειμενικά γεγονότα με ένα διαστρεβλωμένο αφήγημα που υπαγορεύεται από ιδεολογία και όχι από την αλήθεια”.
Παρά τη ρητορική περί “αλήθειας”, πολλοί θεώρησαν ότι το διάταγμα ήταν στην ουσία μια καλοσχεδιασμένη προσπάθεια του Τραμπ να… ξαναγράψει την ιστορία προς όφελός του.
Αφού μάλιστα έκανε λόγο και για ανάγκη απομάκρυνσης της “ακατάλληλης ιδεολογίας” από ιδρύματα όπως το Smithsonian – μια διατύπωση που μοιάζει περισσότερο με απειλή παρά με πολιτική πρόταση.
Οι φόβοι αυτοί φαίνεται να επιβεβαιώθηκαν τις τελευταίες ημέρες.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του CNN, ορισμένες ιστορικές πληροφορίες που εξαφανίστηκαν πρόσφατα από το Smithsonian ήταν αληθινά, “αντικειμενικά” γεγονότα, που τυχαίνει, όμως, να δυσανασχετούν τον Αμερικανό πρόεδρο.
Πρόκειται για τις δύο διαδικασίες μομφής εναντίον του.
Τι είναι το Smithsonian Institution;
Το Smithsonian Institution είναι ο μεγαλύτερος μουσειακός και ερευνητικός οργανισμός στις ΗΠΑ και ένας από τους σημαντικότερους στον κόσμο.
Ιδρύθηκε το 1846 και σήμερα περιλαμβάνει 21 μουσεία, τον Εθνικό Ζωολογικό Κήπο και πολλά ερευνητικά κέντρα. Βρίσκεται στην Ουάσινγκτον D.C., και η είσοδος στα περισσότερα μουσεία είναι δωρεάν. Διατηρεί πάνω από 150 εκατομμύρια αντικείμενα, από διαστημόπλοια μέχρι έργα τέχνης και ιστορικά ντοκουμέντα.
Στόχος του είναι να προάγει τη γνώση και την εκπαίδευση μέσω της επιστήμης, της τέχνης και της ιστορίας. Χρηματοδοτείται κυρίως από την αμερικανική κυβέρνηση. Ανάμεσα στα πιο γνωστά μουσεία του είναι το National Museum of American History και το Air and Space Museum.
Το Smithsonian θεωρείται “φύλακας” της πολιτιστικής μνήμης των ΗΠΑ. Γι’ αυτό και κάθε πολιτική παρέμβαση στο περιεχόμενό του προκαλεί έντονες αντιδράσεις.
Το Smithsonian παραδέχθηκε πως η πινακίδα με την επίμαχη πληροφορία αφαιρέθηκε τον προηγούμενο μήνα, στο πλαίσιο “επανεξέτασης παλαιού περιεχομένου”.
Σημειώνεται πως η εν λόγω πινακίδα είχε τοποθετηθεί μπροστά από την έκθεση για τα “Όρια της Προεδρικής Εξουσίας” τον Σεπτέμβριο του 2021.
Με άλλα λόγια: Ένα έκθεμα αφιερωμένο στους θεσμικούς περιορισμούς της προεδρικής εξουσίας, ξαφνικά δεν περιλάμβανε τις πιο ηχηρές απόπειρες του Κογκρέσου να περιορίσει τον Τραμπ.
Δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο αν η αφαίρεση της αφίσας έγινε βάσει του διατάγματος Τραμπ. Πηγή που μίλησε στην Washington Post ανέφερε πως η αναθεώρηση του περιεχομένου προέκυψε μετά από πίεση του Λευκού Οίκου για απομάκρυνση ενός διευθυντή μουσείου τέχνης — κάτι που εγείρει ακόμη περισσότερα ερωτήματα.
Σημειώνεται, βέβαια, ότι δεν είναι σαφές για το πώς ακριβώς συνέβη αυτό – αν δηλαδή ζητήθηκε συγκεκριμένα να αφαιρεθεί η συγκεκριμένη πινακίδα ή αν οι υπεύθυνοι του μουσείου αποφάσισαν ότι αυτός θα ήταν ένας καλός τρόπος για να κατευνάσουν τον Τραμπ εν μέσω πιέσεων.
Το ίδιο το Smithsonian δήλωσε το Σάββατο ότι “δεν υπήρξε καμία απαίτηση από την κυβέρνηση ή κυβερνητικό αξιωματούχο” για την απομάκρυνση του υλικού και ότι η επικαιροποιημένη έκδοση της έκθεσης θα περιλαμβάνει τελικά όλες τις προσπάθειες παραπομπής, και αυτές του Τραμπ.
Ωστόσο, η υπόθεση ξυπνά “μνήμες” από το… 1984 του Όργουελ. Και, δυστυχώς, δεν είναι η μόνη.
Την Παρασκευή (1/8) ο Ντόναλντ Τραμπ απέλυσε την επικεφαλής της Στατιστικής Υπηρεσίας Εργασίας, Έρικα ΜακΕντάρφερ, λίγες μόλις ώρες μετά τη δημοσίευση στοιχείων για την αύξηση του ποσοστού ανεργίας -τα χειρότερα στατιστικά τριμήνου σε θέσεις εργασίας (εκτός πανδημίας) από το 2010.
Ορισμένοι σύμμαχοι του Τραμπ προσπάθησαν να δικαιολογήσουν την απόλυση της κ. ΜακΈνταρφερ, λέγοντας πως «οι αναθεωρήσεις στα στοιχεία πρόδωσαν κακή δουλειά». Όμως, όπως και στην περίπτωση του πρώην επικεφαλής του FBI, Τζέιμς Κόουμι, ο ίδιος ο Τραμπ “ακύρωσε” κάθε δικαιολογία, καθώς δήλωσε στο Newsmax πως «την απολύσαμε γιατί δεν πιστεύουμε τα νούμερα».
Η δήλωση αυτή δεν συνοδεύτηκε από καμία τεκμηρίωση και, σύμφωνα με το CNN, τα όποια επιχειρήματα παρουσιάστηκαν ήταν θεωρίες συνωμοσίας χωρίς βάση.
Ακόμη και Ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές φαίνεται να δυσφόρησαν με την κίνηση του Τραμπ.
Η γερουσιαστής Σύνθια Λούμις από το Ουαϊόμινγκ χαρακτήρισε την κίνηση «παρορμητική», προσθέτοντας: «Δεν φταίει η στατιστικολόγος αν τα στοιχεία είναι ακριβή, απλώς όχι τα επιθυμητά για τον πρόεδρο». Ο γερουσιαστής Τόμ Τίλις σημείωσε επίσης πως: «Αν την απέλυσε μόνο και μόνο επειδή δεν του άρεσαν οι αριθμοί, τότε πρέπει να ενηλικιωθεί» ενώ οι γερουσιαστές Ραντ Πολ και Λίζα Μερκάουσκι προειδοποίησαν πως τέτοιες ενέργειες υπονομεύουν την αξιοπιστία των στατιστικών δεδομένων συνολικά.
Και αυτό είναι ίσως το πιο ανησυχητικό: όχι μόνο η εκδικητικότητα του Τραμπ απέναντι σε όσους παρουσιάζουν δυσάρεστα στοιχεία, αλλά και το ξεκάθαρο μήνυμα προς όλους τους υπόλοιπους — ότι “οι αριθμοί σας καλύτερα να είναι φιλικοί προς τον Τραμπ, αλλιώς θα πρέπει να υποστείτε τις συνέπειες”.
Πρόκειται για μια συνταγή παραπληροφόρησης και αμφισβήτησης των πάντων. Ακόμη και στην περίπτωση που οι πληροφορίες είναι αξιόπιστες, θα δημιουργηθούν υποψίες ότι τα στοιχεία έχουν παραποιηθεί – τόσο μεταξύ των απλών Αμερικανών όσο και, κυρίως, μεταξύ εκείνων που λαμβάνουν σημαντικές αποφάσεις που επηρεάζουν την οικονομία. Τι θα συμβεί αν η επόμενη έκθεση για την απασχόληση είναι εξαιρετική; Θα την πιστέψουν οι αγορές;
Και βέβαια, δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τραμπ επιχειρεί να ελέγξει το αφήγημα:
Όπως υπενθυμίζει το CNN:
- Προσπάθησε να παρουσιάσει τους κατηγορούμενους της 6ης Ιανουαρίου που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο ως “πατριώτες” και τελικά τους αποκάλεσε “ομήρους”, προετοιμάζοντας το έδαφος για να τους απονείμει χάρη.
- Επεδίωξε τον αφανισμό προγραμμάτων διαφορετικότητας και ισότητας, ακόμα κι όταν αυτά απλώς αναγνώριζαν κοινωνικές ομάδες όπως οι Αφροαμερικανοί και οι γυναίκες
- Ο ίδιος και η κυβέρνησή του έχουν κατά καιρούς υιοθετήσει αρνητική στάση απέναντι στο δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου όσων διαφωνούν μαζί του, συμπεριλαμβανομένης της αναφοράς σε ειρηνικές διαμαρτυρίες, τις οποίες κήρυξε “παράνομες”.
- Κατά περιόδους πρότεινε ότι η κριτική απέναντι σε δικαστές που υποστηρίζει θα έπρεπε να… απαγορεύεται ενώ δεν αμελεί να επιτίθεται ανοιχτά στους δικαστές που “δεν του αρέσουν”
- Ξεκίνησε τη θητεία του με την απομάκρυνση από το Πεντάγωνο πορτρέτων των στρατιωτικών ηγετών που διαφώνησαν μαζί του, αλλά και με μια σαρωτική, μαζική εκκαθάριση των ανεξάρτητων γενικών επιθεωρητών, που ήταν επιφορτισμένοι με την λογοδοσία της κυβέρνησης
Όλα αυτά συνθέτουν την εικόνα ενός ηγέτη που προσπαθεί όχι απλώς να ξαναγράψει την ιστορία, αλλά να την ελέγχει απόλυτα.
Κι αν υπήρχε μία εβδομάδα που το απέδειξε πιο ξεκάθαρα από κάθε άλλη, είναι αυτή.