Οι ΗΠΑ να αποκλείσουν νέα πλήγματα αν επιθυμούν επανέναρξη συνομιλιών, διαμηνύει το Ιράν

Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να αποκλείσουν οποιοδήποτε νέο πλήγμα στο Ιράν εάν επιθυμούν την επανέναρξη διπλωματικών συνομιλιών, δήλωσε στο BBC ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Ιράν, Ματζίντ Ταχτ-Ραβαντσί.

Ο Ταχτ-Ραβαντσί ανέφερε ότι η κυβέρνηση Τραμπ, μέσω μεσαζόντων, μετέφερε στο Ιράν την πρόθεσή της να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων αυτή την εβδομάδα, χωρίς όμως να ξεκαθαρίσει τη θέση της στο «πολύ σημαντικό ζήτημα» των ενδεχόμενων νέων επιθέσεων κατά τη διάρκεια των συνομιλιών.

Οι ΗΠΑ και το Ιράν βρίσκονταν ήδη σε διαπραγματεύσεις σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε επιθέσεις σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις και στρατιωτικές υποδομές νωρίτερα αυτόν τον μήνα — επιθέσεις στις οποίες το Ιράν απάντησε με πυραύλους. Οι ΗΠΑ ενεπλάκησαν άμεσα στη σύγκρουση στις 21 Ιουνίου, όταν βομβάρδισαν τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.

“Το Ιράν θα επιμείνει στο δικαίωμά του να εμπλουτίζει ουράνιο”

Ο Ματζίντ Ταχτ-Ραβαντσί δήλωσε επίσης ότι το Ιράν θα «επιμείνει» στο δικαίωμά του να εμπλουτίζει ουράνιο για ειρηνικούς σκοπούς, απορρίπτοντας τις κατηγορίες ότι επιχειρεί κρυφά να αναπτύξει πυρηνική βόμβα, όπως αναφέρει το BBC.

Όπως ανέφερε, το Ιράν έχει «στερηθεί πρόσβασης σε πυρηνικό υλικό» για το ερευνητικό του πρόγραμμα, οπότε χρειάζεται «να βασιστεί στον εαυτό του».

«Το επίπεδο αυτού μπορεί να συζητηθεί, η ικανότητα μπορεί να συζητηθεί, αλλά να μας πουν ότι δεν πρέπει να έχουμε καθόλου εμπλουτισμό, μηδενικό εμπλουτισμό, και αν δεν συμφωνήσουμε, θα μας βομβαρδίσουν – αυτό είναι ο νόμος της ζούγκλας» δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών.

Το Ισραήλ ξεκίνησε τις επιθέσεις του στις 13 Ιουνίου, στοχεύοντας πυρηνικές και στρατιωτικές εγκαταστάσεις στο Ιράν, καθώς και δολοφονώντας διοικητές και επιστήμονες, υποστηρίζοντας ότι η Τεχεράνη βρίσκεται κοντά στην κατασκευή πυρηνικού όπλου.

Το Ιράν αντέδρασε με επιθέσεις στο Ισραήλ και οι εχθροπραξίες διήρκεσαν 12 ημέρες, στη διάρκεια των οποίων οι ΗΠΑ βομβάρδισαν τρεις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις: Φόρντο, Νατάνζ και Ισφαχάν.

Το μέγεθος της ζημιάς που προκάλεσαν οι αμερικανικές επιδρομές στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν παραμένει ασαφές, και ο Ταχτ-Ραβαντσί δήλωσε ότι δεν μπορεί να δώσει ακριβή εκτίμηση.

Ο Ραφαέλ Γκρόσι, επικεφαλής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (IAEA), δήλωσε ότι οι επιθέσεις προκάλεσαν σοβαρή, αλλά όχι ολοκληρωτική καταστροφή, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ ισχυρίστηκε ότι οι ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις «καταστράφηκαν ολοσχερώς».

Ο Γκρόσι πρόσθεσε ότι το Ιράν θα μπορούσε να επανεκκινήσει τον εμπλουτισμό ουρανίου εντός λίγων μηνών. Ο Ταχτ-Ραβαντσί απάντησε πως δεν γνωρίζει αν αυτό είναι εφικτό.

Οι σχέσεις του Ιράν με τον IAEA έχουν επιδεινωθεί σημαντικά. Την Τετάρτη, το κοινοβούλιο του Ιράν αποφάσισε να αναστείλει τη συνεργασία με τον Οργανισμό, κατηγορώντας τον ότι τάσσεται υπέρ του Ισραήλ και των ΗΠΑ.

Ο Τραμπ δήλωσε πως θα εξετάσει «απολύτως» το ενδεχόμενο νέου βομβαρδισμού στο Ιράν, εφόσον προκύψουν πληροφορίες ότι το Ιράν μπορεί να εμπλουτίσει ουράνιο σε ανησυχητικά επίπεδα.

Ο Ταχτ-Ραβαντσί ανέφερε ότι δεν έχει συμφωνηθεί ημερομηνία για την επανέναρξη των συνομιλιών, ούτε είναι γνωστή η ατζέντα τους, παρότι ο Τραμπ πρότεινε ότι θα μπορούσαν να ξεκινήσουν εντός της εβδομάδας.

Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών δήλωσε: «Αυτή τη στιγμή αναζητούμε απάντηση στο εξής ερώτημα: θα επαναληφθεί μια πράξη επιθετικότητας ενώ βρισκόμαστε σε διάλογο;». Τόνισε ότι οι ΗΠΑ πρέπει να είναι «απολύτως ξεκάθαρες σε αυτό το κρίσιμο ζήτημα» και να εξηγήσουν «τι σκοπεύουν να προσφέρουν ώστε να οικοδομηθεί η αναγκαία εμπιστοσύνη για έναν τέτοιο διάλογο.»

Ερωτηθείς αν το Ιράν θα μπορούσε να επανεξετάσει το πυρηνικό του πρόγραμμα στο πλαίσιο μιας συμφωνίας, πιθανόν με αντάλλαγμα άρση κυρώσεων και επενδύσεις, ο Ταχτ-Ραβαντσί απάντησε: «Γιατί να δεχτούμε μια τέτοια πρόταση;»

Επανέλαβε ότι το ιρανικό πρόγραμμα, συμπεριλαμβανομένου του εμπλουτισμού ουρανίου σε ποσοστό 60%, έχει αποκλειστικά ειρηνικό χαρακτήρα.

Σύμφωνα με τη συμφωνία του 2015 με τις μεγάλες δυνάμεις, το Ιράν δεν επιτρεπόταν να εμπλουτίζει ουράνιο πάνω από 3,67%, το επίπεδο που απαιτείται για παραγωγή ενέργειας, και απαγορευόταν να διεξάγει εμπλουτισμό στις εγκαταστάσεις του Φόρντο για 15 χρόνια.

Ωστόσο, ο Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συμφωνία το 2018, υποστηρίζοντας ότι δεν απέτρεπε επαρκώς την απόκτηση πυρηνικών όπλων, και επέβαλε εκ νέου κυρώσεις.

Το Ιράν αντέδρασε παραβιάζοντας σταδιακά τους περιορισμούς. Ο IAEA ανακοίνωσε ότι το 2021 επανεκκίνησε τον εμπλουτισμό στο Φόρντο φτάνοντας το 60%, δηλαδή τεχνικά κοντά στο 90% που απαιτείται για πυρηνικά όπλα, ποσότητα επαρκής για την κατασκευή εννέα πυρηνικών βομβών.

“Πυρά” κατά των Ευρωπαίων ηγετών

Όταν ρωτήθηκε για την έλλειψη εμπιστοσύνης των Ευρωπαίων και Δυτικών ηγετών προς το Ιράν, ο Ματζίντ Ταχτ-Ραβαντσί κατηγόρησε ορισμένους Ευρωπαίους ηγέτες για «γελοία» υποστήριξη προς τις επιθέσεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ.

«Όσοι μας επικρίνουν για το πυρηνικό μας πρόγραμμα, θα έπρεπε να καταδικάσουν τον τρόπο με τον οποίο έχουμε αντιμετωπιστεί,» τόνισε, προσθέτοντας ότι «θα έπρεπε να καταδικάσουν τις ΗΠΑ και το Ισραήλ».

Συνέχισε με σκληρό τόνο: «Και αν δεν έχουν το θάρρος να καταδικάσουν την Αμερική, τότε καλύτερα να σωπάσουν, παρά να προσπαθούν να δικαιολογήσουν την επίθεση.»

Ο Ταχτ-Ραβαντσί δήλωσε επίσης ότι το Ιράν είχε λάβει μηνύματα μέσω μεσαζόντων ότι οι ΗΠΑ «δεν επιδιώκουν αλλαγή καθεστώτος», ούτε στοχεύουν τον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, κάλεσε πρόσφατα τον ιρανικό λαό «να ξεσηκωθεί για την ελευθερία του» και να ρίξει τη θεοκρατική εξουσία του Χαμενεΐ. Ωστόσο, μετά τη συμφωνία για κατάπαυση πυρός την περασμένη εβδομάδα, ο Τραμπ δήλωσε πως δεν επιθυμεί το ίδιο.

Ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών του Ιράν τόνισε ότι τέτοια σενάρια δεν πρόκειται να πραγματοποιηθούν, χαρακτηρίζοντας τα ως «μάταιη άσκηση».

«Ακόμη κι αν κάποιοι Ιρανοί έχουν κριτική για ενέργειες της κυβέρνησης, όταν πρόκειται για ξένη επίθεση, είναι ενωμένοι απέναντί της» δήλωσε.

Αναφερόμενος στην κατάπαυση πυρός με το Ισραήλ, είπε πως δεν είναι σαφές αν θα διατηρηθεί, αλλά ότι το Ιράν θα συνεχίσει να τηρεί τη συμφωνία «εφόσον δεν υπάρξει νέα στρατιωτική επίθεση εναντίον μας».

Ο Ταχτ-Ραβαντσί επεσήμανε επίσης ότι οι Άραβες σύμμαχοι του Ιράν στον Περσικό Κόλπο καταβάλλουν προσπάθειες για να δημιουργήσουν το κατάλληλο κλίμα για διάλογο. Το Κατάρ θεωρείται ότι διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στη διαμεσολάβηση για την τρέχουσα εκεχειρία.

Καταλήγοντας, δήλωσε: «Δεν θέλουμε πόλεμο. Θέλουμε να συμμετάσχουμε σε διάλογο και διπλωματία, αλλά πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι, να είμαστε προσεκτικοί, ώστε να μην αιφνιδιαστούμε ξανά.»