Ωμή παρέμβαση του Ισραήλ: Η Μοσάντ καλεί τους Ιρανούς να βγουν στους δρόμους

Δημόσια έκκληση προς του διαδηλωτές στο Ιράν να εντείνουν τις κινητοποιήσεις τους απηύθυνε η Μοσάντ, διαβεβαιώνοντάς τους ότι βρίσκεται στο πλευρό τους ακόμη και “επί τόπου”.

Η ωμή παρέμβαση στο εσωτερικό άλλης χώρας έρχεται την ώρα που το κύμα διαμαρτυριών στη χώρα εξαπλώνεται, με κινητοποιήσεις ενάντιο στο καθεστώς να έχουν καταγραφεί σε μεγάλες πόλεις και πανεπιστήμια.

Μέσω ανάρτησής της στην πλατφόρμα Χ, γραμμένη στα φαρσί, η Μοσάντ καλεί τους πολίτες να βγουν μαζικά στους δρόμους, αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Βγείτε μαζί στους δρόμους. Ήρθε η ώρα. Είμαστε μαζί σας».

Το μήνυμα μεταδόθηκε και στα εβραϊκά από τον ραδιοφωνικό σταθμό του ισραηλινού στρατού, ενισχύοντας τη δημόσια διάσταση της παρέμβασης των μυστικών υπηρεσιών του Ισραήλ.

Η εν λόγω εξέλιξη σημειώνεται λίγες ημέρες μετά τη συνάντηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου με τον Ντόναλντ Τραμπ.

Μετά τις συνομιλίες τους, ο Τραμπ προειδοποίησε την Τεχεράνη για νέα πλήγματα σε περίπτωση που το Ιράν προχωρήσει στην αποκατάσταση των πυρηνικών και βαλλιστικών του προγραμμάτων.

Πώς εξαπλώθηκε το κύμα διαδηλώσεων στο Ιράν

Η δραματική κατάρρευση του νομίσματος και το τεράστιο κόστος ζωής ήταν οι δύο βασικοί παράγοντες που πυροδότησαν τις διαμαρτυρίες, σε μια κρίση που εξελίσσεται πλέον σε ανοιχτή πολιτική αμφισβήτηση του καθεστώτος.

Η υποτίμηση του ριάλ είναι πρωτοφανής: ένα δολάριο αντιστοιχεί πλέον σε 1,45 εκατ. ριάλ, όταν πριν από έναν χρόνο η ισοτιμία ήταν 820.000. Οι μηνιαίες αποδοχές ενός εργαζόμενου πλήρους απασχόλησης μετά βίας ξεπερνούν τα 100 δολάρια, την ώρα που βασικά τρόφιμα μπορούν να εξαντλήσουν ολόκληρο το εισόδημα.

Μιλώντας στη γερμανική Deutsche Welle, η αναλύτρια Γκισού Νία δήλωσε ότι η οικονομική κατάρρευση λειτουργεί ως σπινθήρας, όχι όμως ως η βαθύτερη αιτία των διαδηλώσεων. Τα συνθήματα που κυριαρχούν, όπως «Θάνατος στον δικτάτορα» και «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία», δείχνουν ότι η δυσαρέσκεια στρέφεται πλέον ευθέως κατά του συστήματος εξουσίας και του ανώτατου ηγέτη Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ.

Ιδιαίτερη σημασία έχει το γεγονός ότι οι κινητοποιήσεις ξεκίνησαν από τα παζάρια, τα οποία επί δεκαετίες θεωρούνταν οικονομικό και πολιτικό στήριγμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Ιστορικά, οι απεργίες εμπόρων έχουν λειτουργήσει ως προάγγελος ευρύτερων ανατροπών, όπως στην Ισλαμική Επανάσταση του 1979.

Την ίδια στιγμή, η κυβέρνηση εμφανίζεται εγκλωβισμένη. Ο πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν παραδέχθηκε πρόσφατα ότι «αν δεν λυθούν τα προβλήματα, δεν μπορούμε να κυβερνήσουμε», ενώ ο προϋπολογισμός του 2026 προβλέπει αυξήσεις φόρων 62%, με πληθωρισμό κοντά στο 50%. Για μεγάλο μέρος της κοινωνίας, ολόκληρη η πολιτική τάξη θεωρείται πλέον αναξιόπιστη.

Η κρίση έχει μετατραπεί σε γενικευμένη κοινωνική αποσύνθεση. Eλλείψεις σε τρόφιμα και φάρμακα, συχνές διακοπές νερού και ρεύματος και πλήγμα ακόμη και στη μεσαία τάξη. Παράλληλα, οι διαδηλωτές αμφισβητούν ανοιχτά την εξωτερική πολιτική του Ιράν, καταγγέλλοντας τη χρηματοδότηση οργανώσεων όπως η Χεζμπολάχ και η Χαμάς ως σπατάλη εις βάρος του ιρανικού λαού, ένα ταμπού που μέχρι πρότινος φάνταζε αδιανόητο.

Μπορεί το καθεστώς να περιορίσει τις διαδηλώσεις;

Την ώρα που η πολιτική ηγεσία στην Τεχεράνη εκπέμπει μηνύματα κατευνασμού προς την κοινωνία, οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν ήδη περάσει στη βίαιη καταστολή των κινητοποιήσεων. Σε σύγκριση με προηγούμενα κύματα διαμαρτυρίας, το καθεστώς επιχειρεί αυτή τη φορά να “σβήσει” το κίνημα σε πρώιμο στάδιο, επιστρατεύοντας βία και εκφοβισμό, ένδειξη που σύμφωνα με αναλυτές, κρύβει έντονη νευρικότητα.

«Βλέπουμε βίντεο στο διαδίκτυο που δείχνουν τις δυνάμεις ασφαλείας να κάνουν χρήση δακρυγόνων», δήλωσε στη DW η Γκισού Νία. «Βλέπουμε επίσης ειρηνικούς διαδηλωτές να δέχονται πυρά».

Η ισορροπία που καλείται να κρατήσει το ιρανικό καθεστώς είναι εξαιρετικά εύθραυστη. Όσο νωρίτερα καταφεύγει στη βία, τόσο πιο καθαρά αποκαλύπτει τη θεσμική του αδυναμία.

Ταυτόχρονα, η παραδοσιακή συνταγή της καταστολής δεν λειτουργεί πλέον αποτρεπτικά. Για πολλούς διαδηλωτές αποτελεί απλώς επιβεβαίωση ότι το σύστημα εξουσίας δεν διαθέτει πολιτικές λύσεις.

Στο παρελθόν, η αντανακλαστική αντίδραση της Τεχεράνης απέναντι σε μαζικές διαμαρτυρίες ήταν να τις αποδίδει σε παρεμβάσεις ξένων μυστικών υπηρεσιών, με βασικούς “ενόχους” τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.

Μετά τη δημόσια έκκληση της ισραηλινής Μοσάντ για στήριξη των πρόσφατων κινητοποιήσεων, τα ιρανικά κρατικά μέσα και οι υπηρεσίες ασφαλείας επανέφεραν το αφήγημα της “καθοδηγούμενης αποσταθεροποίησης”.

Ωστόσο, τόσο η ταχύτητα όσο και το κοινωνικό εύρος των διαδηλώσεων δύσκολα μπορούν να αποδοθούν σε εξωτερικό έλεγχο.