Πετρέλαιο, άμυνα και γεωπολιτική – Πού αποσκοπεί η επίσκεψη Πούτιν στην Ινδία

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν ξεκινά σήμερα την διήμερη επίσκεψή του στην Ινδία, όπου θα συναντήσει τον Πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι και θα συμμετάσχει στην ετήσια σύνοδο των δύο χωρών.

Η επίσκεψη αυτή πραγματοποιείται λίγους μήνες μετά την αύξηση της πίεσης από τις ΗΠΑ προς την Ινδία, προκειμένου να σταματήσει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου.

Η Ινδία και η Ρωσία παραμένουν στενοί σύμμαχοι για δεκαετίες και η προσωπική σχέση μεταξύ του Πούτιν και του Μόντι είναι ιδιαίτερα θερμή.

Η εν λόγω συνάντηση σηματοδοτεί για ακόμη μια φορά τη σημασία αυτής της στρατηγικής συμμαχίας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι δύο χώρες στην τρέχουσα διεθνή συγκυρία.

Ένα βασικό ερώτημα που εγείρεται όμως, είναι γιατί γίνεται αυτή τη χρονική περίοδο και πού αποσκοπεί.

Ένας ιδιαίτερος στρατηγικός δεσμός

Για τη Ρωσία, η Ινδία δεν είναι απλώς ένας στρατηγικός εταίρος, αλλά μια οικονομική δύναμη με προοπτικές τεράστιας ανάπτυξης. Με πληθυσμό που πλησιάζει τα 1,5 δισ. άτομα και με ρυθμό ανάπτυξης που ξεπερνά το 8%, η Ινδία είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη μεγάλη οικονομία στον κόσμο.

Έτσι, καθίσταται ένας εξαιρετικά ελκυστικός προορισμός για τα ρωσικά προϊόντα και τους φυσικούς πόρους, με το πετρέλαιο να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο.

Η Ινδία είναι η τρίτη χώρα με τη μεγαλύτερη κατανάλωση αργού πετρελαίου στον κόσμο και τα τελευταία χρόνια έχει αυξήσει σημαντικά τις αγορές ρωσικού πετρελαίου, επωφελούμενη από τις εκπτώσεις που προσφέρει η Ρωσία λόγω των κυρώσεων και της περιορισμένης πρόσβασης στην ευρωπαϊκή αγορά.

Η αύξηση αυτή –από το 2,5% στο 35% των ρωσικών εισαγωγών στην Ινδία– έχει προκαλέσει τη δυσαρέσκεια της Ουάσιγκτον, η οποία το 2025 επέβαλε πρόσθετο δασμό 25% στις ινδικές εξαγωγές, κατηγορώντας την Ινδία ότι χρηματοδοτεί τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Για τη Ρωσία, η Ινδία είναι επίσης ένας σημαντικός “πελάτης” στα όπλα. Από την εποχή της Σοβιετικής Ένωσης, η Ρωσία προμηθεύει την Ινδία με όπλα και στρατιωτικό εξοπλισμό και η τρέχουσα επίσκεψη του Πούτιν συνοδεύεται από αναφορές για πιθανές αγορές υπερσύγχρονων ρωσικών μαχητικών αεροσκαφών και συστημάτων αεράμυνας.

Δοκιμασία για την στρατηγική αυτονομία της Ινδίας

Η επίσκεψη toy Πούτιν έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για τον Μόντι και τις διεθνείς φιλοδοξίες της Ινδίας. Αν και οι σχέσεις Ινδίας-Ρωσίας έχουν αντέξει στις αλλαγές του γεωπολιτικού τοπίου για δεκαετίες, η έντονη πίεση από τη Δύση έχει αναδείξει την ανάγκη της Ινδίας να διατηρήσει μια ισχυρή στρατηγική αυτονομία.

Η στρατηγική του Μόντι να κρατήσει μια ισχυρή σχέση με τη Ρωσία, ενώ ταυτόχρονα να διατηρεί σχέσεις με τη Δύση, φαίνεται να είναι αντιμέτωπη με νέες προκλήσεις. Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο και η ένταση στις σχέσεις Ινδίας-ΗΠΑ, ιδιαίτερα λόγω των δασμών και των εμπορικών διαφωνιών, καθιστούν την επίσκεψη του Πούτιν ακόμη πιο σημαντική για την Ινδία.

Ο Μόντι καλείται να ισορροπήσει τη στρατηγική του σχέση με τη Ρωσία χωρίς να διαταράξει τη συνεργασία του με τη Δύση.

Αυτό είναι ένα δύσκολο εγχείρημα, καθώς ο ίδιος δέχεται αυξανόμενη πίεση από την Ευρώπη και τις ΗΠΑ να επικρίνει τη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία, την ώρα που η Γερμανία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο υπέβαλαν κοινή δήλωση επικρίνοντας τη ρωσική στάση.

Εμπορικές συμφωνίες και ευκαιρίες

Ανάλυση του BBC αναφέρει ότι η ενίσχυση των εμπορικών σχέσεων με τη Ρωσία είναι επίσης ένα από τα βασικά θέματα της επίσκεψης. Παρά τις αυξανόμενες αγορές πετρελαίου, το εμπορικό ισοζύγιο παραμένει ανορθόδοξο, με την Ινδία να εξαρτάται υπερβολικά από τις εισαγωγές ρωσικών όπλων και πετρελαίου.

Η κυβέρνηση της Ινδίας έχει ήδη αρχίσει να περιορίζει τις αγορές ρωσικού πετρελαίου, ώστε να αποφύγει τυχόν κυρώσεις από τις ΗΠΑ και προσπαθεί να βρει άλλους τομείς για να ενισχύσει τις εμπορικές σχέσεις.

Η ινδική αμυντική βιομηχανία προσπαθεί να διαφοροποιήσει τους προμηθευτές της, και η Ρωσία αντιμετωπίζει σημαντικές ελλείψεις, λόγω των κυρώσεων και του πολέμου στην Ουκρανία.

Ο Πούτιν, ωστόσο, θα επιδιώξει να διασφαλίσει την παράδοση των υπερσύγχρονων συστημάτων S-400 και των Su-57 για την Ινδία, ενώ ο Μόντι αναμένεται να ζητήσει εγγυήσεις για τις χρονικές προθεσμίες παραδόσεων.

Η Ρωσία, με την οικονομία της υπό πίεση, θα προσπαθήσει να ανοίξει αγορές για ινδικά προϊόντα, όπως smartphones, θαλασσινά και κρέας, το οποίο παραμένει περιορισμένο στην ρωσική αγορά.

Ο Μόντι θα επιδιώξει να αυξήσει την παρουσία των ινδικών προϊόντων στη ρωσική αγορά, προετοιμάζοντας το έδαφος για μια ενδεχόμενη επανένταξη της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία, όταν καλώς τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Η επίσκεψη Πούτιν στην Ινδία, λοιπόν, δεν αφορά μόνο το πετρέλαιο και τα όπλα, αλλά και την αναδιαμόρφωση της περιφερειακής οικονομίας και την ενίσχυση των στρατηγικών δεσμών μεταξύ των δύο χωρών, με την Ινδία να διατηρεί τις ισχυρές της σχέσεις με τη Δύση παράλληλα.