Πολωνία: “Πρεμιέρα” για την τετραήμερη εργασία – Οι φόβοι των εργοδοτών και η οικονομία

Από σήμερα, Τρίτη (01/07), η Πολωνία θα ξεκινήσει την πρώτη πιλοτική εφαρμογή της μειωμένης εβδομάδα εργασίας των τεσσάρων ημερών, σε μια προσπάθεια της Πολωνικής Κυβέρνησης να καλύψει τις κοινωνικές ανάγκες. Η ιδέα αυτής της μείωσης δεν ήρθε τυχαία. Εδώ και αρκετά χρόνια, είναι ένα θέμα που επανέρχεται στο προσκήνιο δημόσιων συζητήσεων, όχι μόνο στην Πολωνία αλλά και σε πολλές ακόμη χώρες εντός και εκτός ΕΕ.

Οι εργαζόμενοι, ολοένα και συχνότερα αναφέρουν πως είναι “υπερφορτωμένοι” με υποχρεώσεις που δεν τους επιτρέπουν να βρίσκουν χρόνο για την προσωπική τους ζωή, την υγεία αλλά και αλληλεπίδραση με την οικογένεια τους. Οι Πολωνοί είναι από τα πιο πολυάσχολα έθνη της ΕΕ και αυτό επιβεβαιώνεται και στατιστικά στοιχεία που διαθέτει η χώρα.

Ταυτόχρονα, όλο και περισσότερες χώρες πειραματίζονται με πιλοτικές λειτουργίες “εξυπνότερου” τρόπου εργασίας. Η Ισλανδία, το Βέλγιο, η Ισπανία ακόμη και η Ιαπωνία έχουν δοκιμάσει ή έχουν ενσωματώσει ποικίλα μοντέλα στα οποία ελαχιστοποιούνται ο εβδομαδιαίες ώρες εργασίας. Τι αποτέλεσμα είχε όμως αυτή η ενέργεια; Κατά ένα μεγάλο ποσοστό ήταν θετικά. Παρατηρήθηκε αύξηση της παραγωγικότητας, μείωση των αναρρωτικών αδειών και βελτίωση της εργασιακής ατμόσφαιρας.

Οι τετραήμερη εργασία θέτει συγκεκριμένες προσδοκίες

Η αγορά εργασίας υπέστη αρκετές αλλαγές που την διαφοροποιούν από τα δεδομένα που υπήρχαν έναν αιώνα πριν, όταν η Πολωνία υιοθέτησε το 8ωρο εργασίας. Η ανάπτυξη της τεχνολογίας, της αυτοματοποίησης και οι κοινωνικές αλλαγές απέδειξαν πως πολλές εργασίες μπορούν να γίνουν γρηγορότερα και πιο αποτελεσματικά. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, μεγαλύτερη σημασία έχει η ποιότητα της παραγόμενης εργασίας παρά οι ώρες που ένα άτομο περνά στον χώρο εργασίας του.

Οι αντιδράσεις των εργοδοτών διίστανται

Δεν υπάρχει ενιαία άποψη μεταξύ των εργοδοτών όσον αφορά το ζήτημα της 4ημερης εργασίας. Κάποιες μεγάλες εταιρείες, ειδικότερα στον δημιουργικό και τεχνολογικό τομέα, επεξεργάζονται την ιδέα με μεγαλύτερο ενδιαφέρον, με ορισμένες έχουν ήδη εντάξει ευέλικτα προγράμματα εργασίας. Αντίθετα, η κατάσταση στον τομέα των μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων είναι διαφορετική, με αυτές να είναι πιο επιφυλακτικές. Φοβούνται πως μια μέρα λιγότερης εργασίας θα διαταράξει την λειτουργικότητα της ρευστότητας, θα προκαλέσει μείωση των εσόδων ή θα αναγκάσει την εκάστοτε εταιρεία να προβεί σε πρόσληψη πρόσθετου προσωπικού.

Για τον λόγο αυτό, η οικονομική στήριξη της Κυβέρνησης για την επιτυχία του πιλοτικού προγράμματος που εφαρμόζεται κρίνεται άκρως σημαντική. Η οικονομική ενίσχυση τέτοιων προγραμμάτων θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να τα θέσουν σε εφαρμογή χωρίς τον κίνδυνο σοβαρών απωλειών.

Οι επιδράσεις στην οικονομία

Οι υποστηρικτές της θέσπισης λιγότερης εργασία ανά εβδομάδα, θεωρούν πως οι λιγότερες ώρες εργασίας δεν είναι απαραίτητο να επηρεάζουν την παραγωγικότητα. Αντιθέτως πιστεύουν πως οργανώνοντας την εργασία με πιο έξυπνο τρόπο, μπορούν να επιτευχθούν τα ίδια ή ακόμα και καλύτερα αποτελέσματα στον λιγότερο δυνατό χρόνο.

Μελέτες, σε άλλες χώρες που προέβησαν σε παρόμοιες ενέργειες, δείχνουν την αύξηση της αποδοτικότητας, την μείωση των απαιτούμενων πόρων αλλά και των λαθών που προκύπτουν, ενώ καταγράφουν αύξηση της δημιουργικότητας στις ομάδες.

Από την άλλη, κάποιοι οικονομολόγοι, προειδοποιούν πως μπορεί να υπάρξει μια αύξηση του λειτουργικού κόστους των επιχειρήσεων και κατά συνέπεια, μείωση της ανταγωνιστικότητας ή καταστολής της αύξησης του ΑΕΠ. Για να μειωθεί το οποιοδήποτε ρίσκο είναι σημαντικό να στηριζόμαστε σε υπαρκτά δεδομένα και όχι σε εικασίες, και αυτό ακριβώς στοχεύει να πετύχει αυτό το πιλοτικό πρόγραμμα.

 Παραδείγματα από την Πολωνία

Πολλοί εργοδότες έχουν ήδη εφαρμόσει μέτρα προκειμένου να μειώσουν τις ώρες εργασίας. Η Herbapol Poznań, τα δημαρχεία στο Włocławek, το Ostrzeszów, το Świebodzice ή το Leszno είναι μερικά μόνο παραδείγματα φορέων που αποφάσισαν να κάνουν αυτό το βήμα.

Τα συμπεράσματα; Οι εργαζόμενοι είναι πιο αφοσιωμένοι, λιγότερο αγχωμένοι, ενώ η ποιότητα της εργασίας τους φανερά βελτιωμένη.

Το πιλοτικό αυτό πρόγραμμα (τετραήμερη εργασία) προσφέρει μια νέα εργασιακή φιλοσοφία. Η αλλαγή του εργασιακού μοντέλου δεν αποτελεί μόνο ζήτημα οργάνωσης αλλά και μια “νοητική μετατόπιση” από μια προσέγγιση που θέτει σε προτεραιότητα την οργάνωση του χρόνου, σε μια που επιβραβεύει την αποτελεσματικότητα, την εμπιστοσύνη και την ισορροπία μεταξύ προσωπικής ζωής και εργασίας.

Αν και το πιλοτικό αυτό πρόγραμμα μπορεί να ενέχει κάποιες δυσκολίες, δεν παύει παράλληλα να είναι μια ευκαιρία για να διασφαλιστεί ότι η επαγγελματική επιτυχία δεν χρειάζεται να επιφέρει επαγγελματική εξουθένωση “burnout”.

Η πιλοτική εφαρμογή στην Πολωνία, θα μπορούσε να θεωρηθεί το πρώτο βήμα μιας συστημικής αλλαγής που όπως όλα δείχνουν πολλοί είναι αυτοί που την περιμένουν.