Πώς άλλαξε η σχέση του Τραμπ με τον Ζελένσκι μετά τον εκρηκτικό καβγά στο Οβάλ Γραφείο τον Φεβρουάριο

Την τελευταία φορά που ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι βρέθηκε στο Οβάλ Γραφείο, κατηγορήθηκε δημόσια από τους Αμερικανούς οικοδεσπότες του, το προγραμματισμένο γεύμα ακυρώθηκε και του ζητήθηκε αιφνιδίως να αποχωρήσει από τη Δυτική Πτέρυγα.

«Μπορεί να επιστρέψει όταν θα είναι έτοιμος για ειρήνη», δήλωσε τότε ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, μετά τη διάλυση της συνάντησης.

Έξι μήνες αργότερα, ο Ζελένσκι επιστρέφει τη Δευτέρα στον Λευκό Οίκο, προκειμένου να ενημερωθεί για τις λεπτομέρειες της συνόδου κορυφής του Τραμπ στην Αλάσκα με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν — αλλά και για να κατανοήσει τι ακριβώς εννοεί ο Αμερικανός πρόεδρος όταν μιλά για «ειρήνη» στην Ουκρανία, όπως επισημαίνει το CNN.

Κατά τη συνάντηση του Φεβρουαρίου, ο Τραμπ είχε πει στον Ζελένσκι: «Δεν έχεις τα χαρτιά στα χέρια σου».

Μετά τη σύνοδο κορυφής του Τραμπ με τον Πούτιν στην Αλάσκα, παρέμενε ασαφές πώς είχε ξαναμοιραστεί η «τράπουλα».

Οι πρώτες ενδείξεις δεν έγιναν δεκτές με ιδιαίτερα θερμό τρόπο, ούτε από την ουκρανική πλευρά ούτε από τους Ευρωπαίους αξιωματούχους που είχαν ενημερωθεί για το περιεχόμενο της σχεδόν τρίωρης συνάντησης στο Άνκορατζ. Ο Τραμπ δήλωσε μετά το τέλος της συνόδου ότι εγκαταλείπει την ελπίδα για μια άμεση εκεχειρία, προωθώντας αντ’ αυτού μια συνολική ειρηνευτική συμφωνία χωρίς να θέτει ως προϋπόθεση τον τερματισμό των ρωσικών βομβαρδισμών.

Πρόκειται για θέση που κινείται στον αντίποδα εκείνης των Ευρωπαίων ηγετών και του Ζελένσκι, οι οποίοι τονίζουν ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να εξαναγκαστεί να διαπραγματευτεί το μέλλον της όσο βρίσκεται υπό συνεχή επίθεση από τη Μόσχα.

Το ίδιο ισχύει και για τη στάση του Τραμπ, ο οποίος φαίνεται να εμφανίζεται δεκτικός στο σχέδιο του Πούτιν για σημαντικές εδαφικές παραχωρήσεις από την πλευρά των Ουκρανών ως προϋπόθεση για τον τερματισμό του πολέμου. Ο Τραμπ είπε σε Ευρωπαίους αξιωματούχους, σε τηλεφωνική επικοινωνία κατά την επιστροφή του στην Ουάσινγκτον, ότι ο Πούτιν δεν έχει εγκαταλείψει την απαίτησή του για ολόκληρη την ανατολική περιοχή του Ντονμπάς, αφήνοντας να εννοηθεί πως ο πόλεμος θα μπορούσε να λήξει γρήγορα αν ο Ζελένσκι συμφωνούσε να την παραχωρήσει.

Η προθυμία του Τραμπ να εξετάσει αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία μετά τον τερματισμό του πολέμου έχει δημιουργήσει κάποια ελπίδα σε Ευρωπαίους αξιωματούχους, ωστόσο οι λεπτομέρειες του τι ακριβώς είναι διατεθειμένος να προσφέρει παραμένουν άγνωστες.

Όλα αυτά αναμένεται να τροφοδοτήσουν κρίσιμες συζητήσεις στο Οβάλ Γραφείο τη Δευτέρα, καθώς ο Τραμπ πιέζει για τον τερματισμό μιας σύγκρουσης την οποία είχε υποσχεθεί να λύσει μέσα σε μία ημέρα αφότου αναλάμβανε τα καθήκοντά του.

Από τον καβγά του Φεβρουαρίου μέχρι σήμερα, ο Τραμπ και ο Ζελένσκι έχουν διανύσει μεγάλη απόσταση στην αποκατάσταση της σχέσης τους. Ευρωπαίοι ηγέτες, μεταξύ των οποίων ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, έχουν δώσει στον Ζελένσκι συμβουλές για το πώς να προσεγγίζει τον Τραμπ, προτείνοντάς του μια λιγότερο συγκρουσιακή στάση και πιο φανερές εκδηλώσεις ευγνωμοσύνης για την αμερικανική στήριξη.

Ο Ζελένσκι δεν παρέλειψε να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του για την πρόσκληση στην Ουάσινγκτον, γράφοντας το Σάββατο στην πλατφόρμα Χ: «Τη Δευτέρα θα συναντηθώ με τον πρόεδρο Τραμπ στην Ουάσινγκτον για να συζητήσουμε όλες τις λεπτομέρειες σχετικά με τον τερματισμό των δολοφονιών και του πολέμου. Είμαι ευγνώμων για την πρόσκληση».

Σύμφωνα με αξιωματούχο του Λευκού Οίκου που μίλησε στο CNN, Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν επίσης προσκληθεί στη συνάντηση του Τραμπ με τον Ζελένσκι. Δεν είναι ακόμη σαφές ποιοι θα παραστούν, ωστόσο η παρουσία τους θα μπορούσε να λειτουργήσει ως επίδειξη ενότητας υπέρ του Ζελένσκι, ο οποίος έχει τη στήριξη της Ευρώπης.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανέφεραν ότι καταβάλλονται προσπάθειες να συμμετάσχει ο πρόεδρος της Φινλανδίας, Αλεξάντερ Στουμπ, που έχει αναπτύξει δεσμούς με τον Τραμπ μέσω του γκολφ. Στις συνομιλίες θα μπορούσε να παραστεί και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο.

Η εικόνα μιας πρόσκλησης στο Οβάλ Γραφείο, μόλις λίγες ημέρες μετά τη σύνοδο κορυφής του Τραμπ με τον Πούτιν στην Αλάσκα, έχει ιδιαίτερη σημασία. Ενώ ο Πούτιν έτυχε μιας θεαματικής υποδοχής στο Άνκορατζ, δεν φωτογραφήθηκε δίπλα στον Αμερικανό πρόεδρο στο Οβάλ Γραφείο — έναν χώρο στον οποίο δεν έχει βρεθεί από το 2005.

Ο Τραμπ χειροκρότησε όταν ο Πούτιν κατέβηκε από το αεροπλάνο και τον συνόδευσε στη θωρακισμένη λιμουζίνα του Αμερικανού προέδρου — μια σπάνια εικόνα για οποιονδήποτε ξένο ηγέτη, πόσο μάλλον για έναν αντίπαλο. Ο Τραμπ χαρακτήρισε τις συνομιλίες «θερμές», ενώ οι εικόνες της ημέρας τόνισαν την επιστροφή του Πούτιν στη διπλωματική σκηνή, έπειτα από την απομόνωση που ακολούθησε την εισβολή του στην Ουκρανία.

Ωστόσο, η υποδοχή του συνοδεύτηκε και από μια επίδειξη ισχύος: μια πτήση επίδειξης βομβαρδιστικού B-2 και τέσσερα μαχητικά F-22 Raptors σταθμευμένα δίπλα στο Air Force One, τα ίδια αεροσκάφη που χρησιμοποιούνται για την αναχαίτιση ρωσικών πτήσεων όταν παραβιάζουν τον αμερικανικό εναέριο χώρο.

Τη Δευτέρα θα είναι η πρώτη φορά που ο Ζελένσκι επιστρέφει στο Οβάλ Γραφείο μετά τη δήλωση του Τραμπ ότι ο Ουκρανός πρόεδρος «παίζει τζόγο με τον Γ΄ Παγκόσμιο Πόλεμο», αλλά και την κατηγορία του αντιπροέδρου Τζ. Ντ. Βανς ότι ο Ζελένσκι δεν δείχνει την απαιτούμενη ευγνωμοσύνη, ρωτώντας τον: «Έχετε πει έστω μια φορά ευχαριστώ;». Σύμφωνα με πηγή, ο Βανς θα παραστεί και στη συνάντηση της Δευτέρας.

Ωστόσο, από τότε ο Τραμπ και ο Ζελένσκι έχουν συναντηθεί δύο φορές δια ζώσης και η σχέση τους έχει βελτιωθεί σημαντικά.

Τον Απρίλιο ο Τραμπ είχε μια σύντομη συνάντηση με τον Ζελένσκι στο Βατικανό, πριν από την κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου, ενώ τον Ιούνιο συναντήθηκαν στο περιθώριο της συνόδου του ΝΑΤΟ στην Ολλανδία.

«Ξέρετε, περάσαμε δύσκολες στιγμές», είπε ο Τραμπ μετά τη συνάντησή του με τον Ζελένσκι στο ΝΑΤΟ. «Δεν θα μπορούσε να ήταν πιο ευγενικός».

«Αυτό που αποκόμισα από τη συνάντηση είναι ότι θα ήθελε να δει το τέλος του πολέμου», πρόσθεσε ο Τραμπ.

Η συνάντηση στο Βατικανό ήταν ιδιαίτερα προσωπική, με τον Ζελένσκι και τον Τραμπ να συζητούν από κοντά, αντικριστά, μέσα στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, κάτω από έναν επιβλητικό πίνακα που απεικονίζει τη Βάπτιση του Ιησού.

«Πιστεύω ότι είχαμε την καλύτερη συζήτηση με τον πρόεδρο Τραμπ από όλες όσες έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα», δήλωσε ο Ζελένσκι στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντηση.

Μετά τη συνάντηση, ο Τραμπ απείλησε με την επιβολή νέων κυρώσεων στη Ρωσία και αμφισβήτησε αν ο Πούτιν μιλούσε σοβαρά για την ειρήνη ή απλώς τον «κορόιδευε».

Ωστόσο, αρκετούς μήνες αργότερα, δεν έχει προχωρήσει στην εφαρμογή των νέων κυρώσεων, και πολλοί Δυτικοί αξιωματούχοι θεωρούν ότι ο Πούτιν εξακολουθεί να παραπλανά τον Αμερικανό πρόεδρο, κερδίζοντας χρόνο για να επιτύχει τους πολεμικούς του στόχους.

Τον Μάιο, αφού ο Πούτιν αρνήθηκε μια ευκαιρία να συναντηθεί με τον Ζελένσκι στην Κωνσταντινούπολη, στέλνοντας αντ’ αυτού μια χαμηλότερου επιπέδου αντιπροσωπεία, ο Τραμπ είπε στους δημοσιογράφους: «Κοιτάξτε, τίποτα δεν πρόκειται να γίνει μέχρι να τα πούμε απευθείας εγώ και ο Πούτιν, εντάξει;».

Ο Τραμπ έχει πλέον ξεπεράσει αυτό το εμπόδιο, αλλά η επίτευξη μιας διαρκούς ειρήνης παραμένει άπιαστη.