“Restart” στις σχέσεις ΗΠΑ – Συρίας: Συνάντηση Τραμπ με αλ-Σαράα μετά τη συμφωνία-μαμούθ με το Ριάντ

Συνάντηση με τον πρόεδρο της Συρίας  Άχμεντ αλ-Σαράα, αναμένεται να πραγματοποιήσει σήμερα, Τετάρτη (14/05), ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, προτού αποχωρήσει από τη Σαουδική Αραβία, όπου πραγματοποιεί επίσκεψη.

Η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί μετά την αιφνιδιαστική ανακοίνωση ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα άρουν όλες τις κυρώσεις σε βάρος της συριακής κυβέρνησης υπό την ηγεσία των ισλαμιστών, παρά τις ανησυχίες για δεσμούς των ηγετών της με την Αλ Κάιντα στο παρελθόν.

Εν μέσω φόβων που εκφράζονται ακόμη και μεταξύ αξιωματούχων της κυβέρνησή τους, ο Τραμπ ανακοίνωσε χθες, κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο Ριάντ, ότι θα άρει τις κυρώσεις κατά της Συρίας.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ συμφώνησε επίσης να «χαιρετήσει τον προσωρινό πρόεδρο της Συρίας Άχμεντ αλ-Σαράα» ο οποίος θα βρίσκεται στο Ριάντ για συναντήσεις του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου. Μιλώντας σε φόρουμ επενδύσεων στο Ριάντ, ο Τραμπ είπε ότι ενέργησε κατόπιν αιτήματος του de facto ηγέτη της Σαουδικής Αραβίας, Πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν (σ.σ.: τον οποίο χαρακτήρισε ως «έναν καταπληκτικό άνθρωπο»), να καταργηθούν οι κυρώσεις στη Δαμασκό.

«Και τι δεν κάνω για τον πρίγκιπα διάδοχο», είπε ο Τραμπ, προκαλώντας γέλια στο κοινό. Επεσήμανε ότι οι κυρώσεις είχαν εξυπηρετήσει έναν σημαντικό σκοπό, αλλά πλέον ήταν καιρός για τη χώρα να προχωρήσει μπροστά.

Η πρώτη ημέρα της τετραήμερης περιοδείας του Τραμπ στην περιοχή του Κόλπου περιλάμβανε μεγαλοπρεπείς τελετές και επιχειρηματικές συμφωνίες με δέσμευση της Σαουδικής Αραβίας για επενδύσεις 600 δισ. δολ. στις ΗΠΑ και 142 δισ. δολ. για αγορές αμερικανικών όπλων από το βασίλειο. Ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε το deal ως τη μεγαλύτερη «συμφωνία αμυντικής συνεργασίας» που έχει συνάψει ποτέ η Ουάσινγκτον.

Σήμερα, Τετάρτη, ο Τραμπ θα μεταβεί αεροπορικώς στην πρωτεύουσα του Κατάρ, Ντόχα, για επίσημη επίσκεψη και συναντήσεις με τον Σεΐχη Ταμίμ μπιν Χαμάντ αλ Θάνι και άλλους αξιωματούχους. Το Κατάρ, βασικός σύμμαχος των ΗΠΑ, αναμένεται να ανακοινώσει επίσης επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ.

Ο σύμμαχος των ΗΠΑ Ισραήλ πάντως, έχει αντιταχθεί στην ελάφρυνση των κυρώσεων για τη Συρία, αλλά ο Τραμπ δήλωσε την Τρίτη ότι εκτός του Μπιν Σαλμάν και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον ενθάρρυνε να προβεί στην κίνηση αυτή.

Στροφή στις σχέσεις ΗΠΑ – Συρίας

Όπως σημειώνει το Reuters, η κίνηση αυτή αντιπροσωπεύει μια σημαντική αλλαγή στην πολιτική των ΗΠΑ. Η Ουάσινγκτον είχε χαρακτηρίσει τη Συρία ως κράτος – χορηγό τρομοκρατών το 1979, της επέβαλαν κυρώσεις το 2004 κι επέβαλαν περαιτέρω κυρώσεις μετά την έκρηξη του εμφυλίου πολέμου το 2011.

Οι αλληλεπιδράσεις των ΗΠΑ με τον Σαράα, έναν πρώην διοικητή της Αλ Κάιντα που ηγήθηκε των δυνάμεων των ανταρτών, οι οποίοι ανέτρεψαν τον πρώην πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Ασαντ τον Δεκέμβριο, θα παρακολουθούνται στενά, σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, η οποία επιδιώκει αποκατάσταση των σχέσεών της με τη Δαμασκό.

Ο Σαράα αποκήρυξε τους δεσμούς του με την Αλ Κάιντα το 2016.

Το “αεροσκάφος-παλάτι” και η Τουρκία

Πριν από την επίσκεψη του Τραμπ στην Ντόχα ο Λευκός Οίκος επρόκειτο να ανακοινώσει ότι σχεδιάζει να αποδεχθεί αεροσκάφος Boeing 747-8, το οποίο θα εξοπλιστεί για να αντικαταστήσει το προεδρικό -γνωστό ως Air Force One – ως δώρο από το Κατάρ.

Το πολυτελές αεροσκάφος – από τα πιο πολύτιμα δώρα που έχει λάβει ποτέ η αμερικανική κυβέρνηση –  θα δωρηθεί τελικά στην προεδρική βιβλιοθήκη του Τραμπ. Η είδηση προκάλεσε την οργή των Δημοκρατικών και διακομματικές ανησυχίες για την ασφάλεια. Κάποιοι αξιωματούχοι έκαναν λόγο για «οσμή σκανδάλου διαφθοράς», ακόμη και εάν δεν κρύβονται ανταλλάγματα πίσω από τη δωρεά.

Όσον αφορά στις επενδύσεις που θα ανακοινώσει το Κατάρ σήμερα, Τετάρτη, δεν έχουν γίνει σαφείς λεπτομέρειες, μέχρι στιγμής. Η Qatar Airways αναμένεται πάντως να ανακοινώσει συμφωνία για την αγορά περίπου 100 αεροσκαφών από την Boeing, σύμφωνα με πηγή που γνωρίζει το θέμα.

Μετά την επίσκεψή του στο Κατάρ, ο Τραμπ θα μεταβεί στο Αμπου Ντάμπι για να συναντηθεί με την ηγεσία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων αύριο, Πέμπτη.

Στη συνέχεια είναι προγραμματισμένο να επιστρέψει αεροπορικώς στην Ουάσινγκτον την Παρασκευή. Ωστόσο, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει αναφέρει ότι ενδέχεται να μεταβεί στην Τουρκία για πιθανή συνάντηση μεταξύ του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν και του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Καμία στάση στο Ισραήλ

Ο Τραμπ δεν έχει προγραμματίσει να κάνει στάση στο Ισραήλ, γεγονός που γεννά ερωτήματα σχετικά με τις σχέσεις των δύο χωρών, καθώς ο Τραμπ πιέζει τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου να συμφωνήσει σε μια νέα συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στον 19μηνο πόλεμο στη Γάζα. Ο Νετανιάχου ωστόσο διαμήνυσε χθες πως επίκειται εντατικοποίηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων.

«Τις επόμενες μέρες θα μπούμε με όλη μας τη δύναμη» στη Λωρίδα της Γάζας για να «ολοκληρώσουμε την επιχείρηση και να νικήσουμε τη Χαμάς», είπε χαρακτηριστικά. Πρόσθεσε πως οι υπηρεσίες του εργάζονται προκειμένου να εξευρεθούν χώρες διατεθειμένες να υποδεχθούν κατοίκους της Λωρίδας της Γάζας, πολλοί από τους οποίους είναι κατ’ αυτόν έτοιμοι να φύγουν από τον θύλακο, που έχει υποστεί πελώρια καταστροφή έπειτα από 18 και πλέον μήνες πολέμου με έναυσμα την άνευ προηγουμένου έφοδο της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου 2023.

Ο Τραμπ από πλετράς του δηλώνει ότι ελπίζει να κανονικοποιήσει η Σαουδική Αραβία σύντομα τις σχέσεις της με το Ισραήλ, ακολουθώντας άλλες αραβικές χώρες που το έκαναν κατά την πρώτη θητεία του από το 2017 έως το 2021. «Αλλά θα το κάνετε στον δικό σας χρόνο», είπε.

Η αντίθεση του Νετανιάχου στη δημιουργία ενός παλαιστινιακού κράτους καθιστά δύσκολη τη διπλωματική πρόοδο με τους Σαουδάραβες, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Reuters.