Reuters: Η Ρωσία τοποθετεί νέους υπερηχητικούς πυραύλους σε βάσεις στη Λευκορωσία

Η Μόσχα είναι πιθανό να αναπτύσσει νέα υπερηχητικά βαλλιστικά πυραυλικά συστήματα με δυνατότητα μεταφοράς πυρηνικών κεφαλών σε πρώην αεροπορική βάση στην ανατολική Λευκορωσία, εξέλιξη που θα μπορούσε να ενισχύσει την ικανότητα της Ρωσίας να πλήττει στόχους σε ολόκληρη την Ευρώπη, αποκαλύπτει σε ρεπορτάζ του το Reuters.

Αυτό προκύπτει από ανάλυση δορυφορικών εικόνων που πραγματοποίησαν δύο Αμερικανοί ερευνητές, σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα.

Η εκτίμηση των ερευνητών ευθυγραμμίζεται, σε γενικές γραμμές, με τα ευρήματα των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών, σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει το θέμα και μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας, καθώς δεν είχε εξουσιοδότηση να αποκαλύψει τις πληροφορίες δημόσια.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει καταστήσει σαφή την πρόθεσή του να αναπτύξει στη Λευκορωσία πυραύλους ενδιάμεσου βεληνεκούς Oreshnik, με εκτιμώμενη εμβέλεια έως και 3.400 μίλια (5.500 χιλιόμετρα), ωστόσο μέχρι σήμερα δεν είχε γίνει γνωστή η ακριβής τοποθεσία. Η ανάπτυξη των Oreshnik, σύμφωνα με ειδικούς, αναδεικνύει την αυξανόμενη προσφυγή του Κρεμλίνου στην απειλή των πυρηνικών όπλων, στο πλαίσιο της προσπάθειάς του να αποτρέψει τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ από το να προμηθεύουν το Κίεβο με όπλα που μπορούν να πλήξουν βαθιά στο ρωσικό έδαφος.

Η ρωσική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα για σχόλιο, ενώ η πρεσβεία της Λευκορωσίας αρνήθηκε να τοποθετηθεί. Το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Belta μετέδωσε δηλώσεις του υπουργού Άμυνας της Λευκορωσίας, Βίκτορ Χρένιν, ο οποίος ανέφερε ότι η ανάπτυξη των Oreshnik δεν θα αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων στην Ευρώπη και χαρακτήρισε την κίνηση «απάντηση» στις «επιθετικές ενέργειες» της Δύσης.

Ο Λευκός Οίκος επίσης δεν απάντησε άμεσα σε αίτημα για σχόλιο, ενώ η CIA αρνήθηκε να σχολιάσει.

Αναθεωρημένη ρωσική στρατηγική

Οι ερευνητές Τζέφρι Λιούις από το Middlebury Institute of International Studies στην Καλιφόρνια και Ντέκερ Έβελεθ από τον οργανισμό CNA στη Βιρτζίνια ανέφεραν ότι τα συμπεράσματά τους βασίζονται σε δορυφορικές εικόνες της εμπορικής εταιρείας Planet Labs, οι οποίες εμφανίζουν χαρακτηριστικά συμβατά με ρωσική στρατηγική πυραυλική βάση.

Σύμφωνα με τους ίδιους, είναι κατά 90% βέβαιο ότι κινητοί εκτοξευτές Oreshnik θα αναπτυχθούν στην πρώην αεροπορική βάση κοντά στην πόλη Κρίτσεφ, περίπου 190 μίλια (307 χλμ.) ανατολικά του Μινσκ και 300 μίλια (478 χλμ.) νοτιοδυτικά της Μόσχας.

Η Ρωσία δοκίμασε τον Νοέμβριο του 2024 έναν Oreshnik με συμβατική γόμωση εναντίον στόχου στην Ουκρανία. Ο Πούτιν έχει υποστηρίξει ότι ο πύραυλος είναι αδύνατο να αναχαιτιστεί, λόγω ταχυτήτων που φέρεται να ξεπερνούν το Mach 10.

Σύμφωνα με τον Τζον Φόρμαν, ειδικό του Chatham House και πρώην Βρετανό στρατιωτικό ακόλουθο σε Μόσχα και Κίεβο, η ανάπτυξη του όπλου στη Λευκορωσία αποσκοπεί στην επέκταση της εμβέλειάς του βαθύτερα στην Ευρώπη. Όπως σημείωσε, πρόκειται επίσης για αντίδραση στα σχέδια των ΗΠΑ να αναπτύξουν στη Γερμανία, από το επόμενο έτος, συμβατικούς πυραύλους, μεταξύ των οποίων και τον υπερηχητικό Dark Eagle.

Η ανάπτυξη των Oreshnik αναμένεται να πραγματοποιηθεί λίγες εβδομάδες πριν από τη λήξη της συνθήκης New START του 2010, της τελευταίας συμφωνίας ΗΠΑ–Ρωσίας που περιορίζει την ανάπτυξη στρατηγικών πυρηνικών όπλων από τις δύο μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις στον κόσμο.

Μετά από συνάντησή του τον Δεκέμβριο του 2024 με τον Λευκορώσο πρόεδρο Αλεξάντερ Λουκασένκο, ο Πούτιν είχε δηλώσει ότι οι Oreshnik θα μπορούσαν να αναπτυχθούν στη Λευκορωσία κατά το δεύτερο εξάμηνο του έτους, στο πλαίσιο μιας αναθεωρημένης στρατηγικής που προβλέπει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων εκτός ρωσικού εδάφους για πρώτη φορά μετά τον Ψυχρό Πόλεμο.

Ο Λουκασένκο δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι οι πρώτοι πύραυλοι έχουν ήδη αναπτυχθεί, χωρίς να αποκαλύψει την τοποθεσία, προσθέτοντας ότι έως και 10 Oreshnik θα μπορούσαν να σταθμεύσουν στη χώρα. Οι Αμερικανοί ερευνητές εκτιμούν, ωστόσο, ότι η συγκεκριμένη βάση μπορεί να φιλοξενήσει μόνο τρεις εκτοξευτές, ενώ οι υπόλοιποι ενδέχεται να αναπτυχθούν αλλού.

Την ίδια ώρα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει συμφωνία με τη Μόσχα για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ το Κίεβο πιέζει τους δυτικούς συμμάχους του να του προμηθεύσουν όπλα μεγάλου βεληνεκούς. Ο Τραμπ έχει απορρίψει προς το παρόν το αίτημα της Ουκρανίας για πυραύλους Tomahawk, που θα μπορούσαν να πλήξουν τη Μόσχα, ενώ Βρετανία και Γαλλία έχουν ήδη παραδώσει πυραύλους cruise. Η Γερμανία ανακοίνωσε τον Μάιο ότι θα συμπαράγει με την Ουκρανία πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς χωρίς περιορισμούς σε εμβέλεια ή στόχευση.

Εσπευσμένες κατασκευαστικές εργασίες

Οι Αμερικανοί ερευνητές ανέφεραν ότι η ανάλυση των δορυφορικών εικόνων δείχνει ένα έργο ταχείας κατασκευής, που ξεκίνησε μεταξύ 4 και 12 Αυγούστου και παρουσιάζει χαρακτηριστικά ρωσικής στρατηγικής πυραυλικής βάσης.

Σε φωτογραφία της 19ης Νοεμβρίου, διακρίνεται ένα «σιδηροδρομικό σημείο μεταφοράς στρατιωτικού τύπου», περιφραγμένο για λόγους ασφαλείας, μέσω του οποίου θα μπορούσαν να μεταφερθούν με τρένο πύραυλοι, κινητοί εκτοξευτές και άλλα εξαρτήματα, σύμφωνα με τον Έβελεθ. Ένα ακόμη στοιχείο, όπως σημείωσε ο Λιούις, είναι η κατασκευή στο άκρο του διαδρόμου ενός τσιμεντένιου δαπέδου που στη συνέχεια καλύφθηκε με χώμα, κάτι που, όπως είπε, παραπέμπει σε «καμουφλαρισμένο σημείο εκτόξευσης».

Ο Πάβελ Πόντβιγκ, ειδικός στις ρωσικές πυρηνικές δυνάμεις με έδρα τη Γενεύη, εξέφρασε σκεπτικισμό ως προς το αν η ανάπτυξη των Oreshnik θα προσφέρει στη Μόσχα ουσιαστικά στρατιωτικά ή πολιτικά πλεονεκτήματα, πέραν της διαβεβαίωσης της Λευκορωσίας ότι τελεί υπό την προστασία της Ρωσίας.

«Δεν βλέπω πώς αυτό θα εκληφθεί στη Δύση ως κάτι ουσιαστικά διαφορετικό από το να αναπτύσσονται οι πύραυλοι εντός της Ρωσίας», δήλωσε.

Αντίθετα, ο Λιούις υποστήριξε ότι η ανάπτυξη των Oreshnik στη Λευκορωσία υπογραμμίζει το πολιτικό μήνυμα που στέλνει η Ρωσία με τη στάθμευση πυρηνικών όπλων εκτός των συνόρων της, δείχνοντας την αυξημένη εξάρτησή της από αυτά.

«Φανταστείτε να τοποθετούσαμε έναν Tomahawk με πυρηνική κεφαλή στη Γερμανία αντί για συμβατικούς πυραύλους», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Δεν υπάρχει στρατιωτικός λόγος να τοποθετηθεί το σύστημα στη Λευκορωσία — μόνο πολιτικός».