Συνάντηση Σι – Μόντι με φόντο τους δασμούς Τραμπ: “Ο δράκος και ο ελέφαντας μπορούν να χορέψουν μαζί”

Ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ και ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι συναντήθηκαν στην Τιαντζίν της Κίνας, στο περιθώριο της Συνόδου του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (SCO), για πρώτη φορά μετά από επτά χρόνια.

Η συνάντηση αυτή σηματοδοτεί μια νέα φάση στις σχέσεις ανάμεσα στις δύο πολυπληθέστερες χώρες του πλανήτη, σε μια στιγμή που οι σχέσεις τους με τις ΗΠΑ δοκιμάζονται από τους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ και τις πιέσεις για τη στάση τους απέναντι στη Ρωσία.

«Ο κόσμος σήμερα σαρώνεται από μετασχηματισμούς του αιώνα. Η διεθνής κατάσταση είναι ρευστή και χαοτική», τόνισε ο Σι στις δηλώσεις του. Πρόσθεσε ότι «είναι η σωστή επιλογή να είναι η Κίνα και η Ινδία φίλοι και εταίροι που στηρίζουν η μία την επιτυχία της άλλης. Ο δράκος και ο ελέφαντας μπορούν να χορέψουν μαζί».

Από την πλευρά του, ο Μόντι δήλωσε ότι η Ινδία είναι «δεσμευμένη να προχωρήσει τις σχέσεις με την Κίνα στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και εμπιστοσύνης». Στάθηκε στην ανάγκη να μειωθεί το εμπορικό έλλειμμα της Ινδίας με την Κίνα και να ενισχυθεί η συνεργασία σε περιφερειακά και παγκόσμια ζητήματα, όπως η τρομοκρατία και οι δίκαιες εμπορικές πρακτικές.

Η σκιά των ΗΠΑ και η Ρωσία

Η συνάντηση έγινε ενώ η Ουάσινγκτον εντείνει τις πιέσεις προς το Νέο Δελχί. Ο Τραμπ επέβαλε αρχικά 25% δασμούς στις ινδικές εισαγωγές και στη συνέχεια πρόσθεσε ακόμη 25% ως τιμωρία για τις αγορές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Οι κυρώσεις αυτές ώθησαν Ινδία και Κίνα να αναζητήσουν κοινό βηματισμό απέναντι στις δυτικές πιέσεις.

Παράλληλα, η παρουσία του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στη σύνοδο υπογράμμισε τον ρόλο της Συνόδου της Σανγκάης ως πεδίου συντονισμού του «παγκόσμιου Νότου».

Το ακανθώδες ζήτημα των συνόρων

Ωστόσο, παρά το θετικό κλίμα της συνάντησης, οι μνήμες της σύγκρουσης του 2020 στα Ιμαλάια, όπου σκοτώθηκαν 20 Ινδοί και 4 Κινέζοι στρατιώτες, παραμένουν νωπές.

Και οι δύο πλευρές εξακολουθούν να διατηρούν ισχυρή στρατιωτική παρουσία στη Γραμμή Πραγματικού Ελέγχου (LAC).

Ο Μόντι υπογράμμισε ότι «έχει δημιουργηθεί ατμόσφαιρα ειρήνης και σταθερότητας» και αναφέρθηκε σε συμφωνία για τη διαχείριση των συνόρων, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες.

Ο Σι από την πλευρά του τόνισε ότι «το ζήτημα των συνόρων δεν πρέπει να καθορίζει συνολικά τις σχέσεις Κίνας – Ινδίας».

Και αυτό φαίνεται και από τα βήματα επαναπροσέγγισης που έχουν σημειωθεί τους τελευταίους μήνες: επανεκκίνηση απευθείας πτήσεων που είχαν παγώσει από την πανδημία, επαναφορά τουριστικών θεωρήσεων, συμφωνία για προσκυνηματικές επισκέψεις Ινδών σε θρησκευτικούς χώρους στο Θιβέτ, ακόμη και άρση περιορισμών σε εξαγωγές λιπασμάτων και σπάνιων γαιών από την Κίνα προς την Ινδία.

Ωστόσο, παραμένουν σοβαρά αγκάθια: το τεράστιο εμπορικό έλλειμμα που αγγίζει τα 100 δισ. δολάρια, η ανησυχία του Νέου Δελχί για το κινεζικό σχέδιο κατασκευής υδροηλεκτρικού φράγματος στο Θιβέτ που μπορεί να περιορίσει τις ροές του Βραχμαπούτρα, η φιλοξενία του Δαλάι Λάμα από την Ινδία, αλλά και η στενή σχέση Πεκίνου – Ισλαμαμπάντ.

Παρά τις χρόνιες δυσπιστίες, Σι και Μόντι έδειξαν ότι θέλουν να ανοίξουν έναν νέο κύκλο συνεργασίας, με το βλέμμα στραμμένο όχι μόνο στην αντιμετώπιση της πίεσης από τις ΗΠΑ, αλλά και στη σταθερότητα στην Ασία. «Οι διαφορές μας δεν πρέπει να γίνονται διαμάχες», αναφέρεται στο ινδικό ανακοινωθέν.

Το ερώτημα είναι αν οι δύο ηγέτες μπορούν να ξεπεράσουν το έλλειμμα εμπιστοσύνης και να μετατρέψουν τις σημερινές θετικές δηλώσεις σε πραγματική στρατηγική σύγκλιση.