Στα άκρα οι σχέσεις ΗΠΑ – Βενεζουέλας – “Αν εισβάλουν, τους περιμένουμε”

Η Βενεζουέλα ζει ξανά στιγμές έντασης, καθώς η κυβέρνηση του Νικολάς Μαδούρο καταγγέλλει αυξανόμενες απειλές από τις Ηνωμένες Πολιτείες και προετοιμάζεται για το ενδεχόμενο στρατιωτικής επέμβασης. Οι πρόσφατες δηλώσεις του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, που χαρακτήρισε τον Μαδούρο «ναρκο-τρομοκράτη» και υποσχέθηκε να «εξαλείψει τους εγκληματίες του καθεστώτος», έχουν προκαλέσει κύμα ανησυχίας στο Καράκας και έντονες αντιδράσεις στους κόλπους της κυβέρνησης.

Η δήμαρχος του Καράκας, Κάρμεν Μελέντεζ, φορώντας στρατιωτικό μπλουζάκι και συνοδευόμενη από μέλη της πολιτοφυλακής, δήλωσε κατά τη διάρκεια άσκησης πολιτικής άμυνας:
«Αν τολμήσουν να εισβάλουν, θα τους περιμένουμε. Δεν θα παραδώσουμε την πατρίδα μας».

Η άσκηση πραγματοποιήθηκε στον σταθμό του μετρό Λα Ρινκονάδα, στο πλαίσιο της εθνικής εκστρατείας “Πολιτική Προστασία και Προετοιμασία του Λαού”, που διέταξε ο Μαδούρο. Το σενάριο προέβλεπε κυβερνοεπίθεση που παρέλυε το μετρό της πρωτεύουσας — ένα υποθετικό επεισόδιο που, όπως τονίζουν οι αρχές, «αντανακλά τους κινδύνους από εχθρικές δυνάμεις του εξωτερικού».

Οι φόβοι δεν είναι αβάσιμοι, τουλάχιστον σύμφωνα με την κυβέρνηση. Από τον Αύγουστο, ο Τραμπ έχει εξουσιοδοτήσει –μέσω μυστικής οδηγίας– στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον «λατινοαμερικανικών καρτέλ ναρκωτικών». Έκτοτε, οι ΗΠΑ έχουν πραγματοποιήσει επιθέσεις εναντίον φερόμενων πλοίων διακίνησης ναρκωτικών στα ανοιχτά της Καραϊβικής, με τουλάχιστον 21 νεκρούς. Παράλληλα, έχουν μεταφέρει πολεμικά πλοία κοντά στα χωρικά ύδατα της Βενεζουέλας και έχουν ανακοινώσει επικήρυξη 50 εκατομμυρίων δολαρίων για τη σύλληψη του Μαδούρο.

Ο Λευκός Οίκος υποστηρίζει πως πρόκειται για «επιχείρηση κατά των ναρκο-τρομοκρατών που απειλούν την ασφάλεια των ΗΠΑ». Ωστόσο, πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι ο πραγματικός στόχος είναι η αποσταθεροποίηση και, τελικά, η ανατροπή του καθεστώτος. «Η κυβέρνηση Τραμπ χρησιμοποιεί τον πόλεμο κατά των ναρκωτικών ως πρόσχημα για αλλαγή καθεστώτος», σχολίασε ο πολιτικός αναλυτής Φιλ Γκάνσον από την οργάνωση Crisis Group. «Το σενάριο θυμίζει παλιές εποχές ψυχροπολεμικών επεμβάσεων».

Στο εσωτερικό της Βενεζουέλας, η κυβέρνηση επιδιώκει να ενισχύσει την εικόνα εθνικής ενότητας. Ο υπουργός Εσωτερικών, Ντιοσντάντο Καμπέγιο, εμφανίστηκε πρόσφατα στην κρατική τηλεόραση κρατώντας βιβλίο για τη στρατηγική του Χο Τσι Μινχ, στέλνοντας μήνυμα αντίστασης. «Αν προσπαθήσουν να μας ανατρέψουν, θα βυθιστούν σε ένα νέο Βιετνάμ», προειδοποίησε.

Η αντιπολίτευση, από την άλλη, βλέπει διαφορετικά τις κινήσεις των ΗΠΑ. Η συντηρητική πολιτικός Μαρία Κορίνα Ματσάδο χαρακτήρισε τη στάση του Τραμπ «διορατική» και δήλωσε ότι στηρίζει «οποιαδήποτε στρατηγική μπορεί να διαλύσει αυτή την εγκληματική δομή».

Ωστόσο, ακόμη και ανάμεσα σε αντιμαδουργικούς πολίτες, η προοπτική μιας ξένης εισβολής γεννά φόβο. Η Ουάσινγκτον, από την πλευρά της, δηλώνει πως οι κινήσεις της έχουν στόχο «να προστατεύσουν την περιοχή από εγκληματικά δίκτυα». Όμως ειδικοί προειδοποιούν ότι μια στρατιωτική σύγκρουση θα μπορούσε να βυθίσει τη χώρα σε μακροχρόνιο χάος. «Η Βενεζουέλα είναι γεμάτη ένοπλες ομάδες – παραστρατιωτικούς, εγκληματίες, αντάρτες», εξηγεί ο Γκάνσον. «Αν οι ΗΠΑ επέμβουν, είναι πολύ πιθανό να προκύψει ένας μακρύς, βίαιος πόλεμος χαμηλής έντασης».

Στο μεταξύ, η κυβέρνηση Μαδούρο συνεχίζει να κινητοποιεί τις πολιτοφυλακές και να οργανώνει στρατιωτικές ασκήσεις, παρουσιάζοντας την απειλή της Ουάσινγκτον ως εργαλείο εσωτερικής συσπείρωσης.  Καθώς οι εντάσεις αυξάνονται και οι αμερικανικές δυνάμεις πολλαπλασιάζουν την παρουσία τους στην Καραϊβική, η Βενεζουέλα μοιάζει να βρίσκεται στο χείλος μιας επικίνδυνης αντιπαράθεσης. Και αν οι απειλές μετατραπούν σε πράξεις, όπως λέει η Μελέντεζ, «η χώρα είναι έτοιμη — αλλά κανείς δεν ξέρει ποιο θα είναι το τίμημα».