Θρίλερ στη Σύνοδο Κορυφής για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας – Οι δύο επιλογές

Αντιμέτωποι με το πιο επίμαχο σημείο της Συνόδου Κορυφής βρίσκονται οι ηγέτης των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι διεξάγουν μαραθώνιες διαβουλεύσεις στις Βρυξέλλες. Το μεγάλο αγκάθι αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα εξασφαλιστεί η απαιτούμενη χρηματοδότηση της Ουκρανίας για την επόμενη διετία (2026-2027).

Το Κίεβο αναμένεται να βρεθεί αντιμέτωπο με ενδεχόμενο χρεοκοπίας τον Μάρτιο χωρίς επιπρόσθετη χρηματοδότηση.

Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αφορά την παροχή ενός δανείου προς το Κίεβο, ύψους 90 δισ. ευρώ, για τα επόμενα δύο χρόνια και δύο επιλογές:

1. τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στην Ευρώπη ή
2. κοινό δανεισμό

Την πρώτη επιλογή συνεχίζει να μπλοκάρει το Βέλγιο, το οποίο κρατά το μεγαλύτερο ποσό των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων στο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα Euroclear. Αντιθέτως, τάσσεται υπέρ της δεύτερης επιλογής, που υποστηρίζουν κι άλλες χώρες όπως η Ιταλία, η Βουλγαρία και η Μάλτα.

Η πίεση στον Βέλγο πρωθυπουργό Μπαρτ ντε Βέβερ να συμφωνήσει με το σχέδιο για την αποδέσμευση ρωσικών περιουσιακών στοιχείων ώστε να χρησιμοποιηθούν για την Ουκρανία αυξάνεται συνεχώς. Κατά τη διάρκεια της Συνόδου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πραγματοποιεί συνεχείς παρασκηνιακές συναντήσεις με τεχνοκράτες από το Βέλγιο για να αντιμετωπίσει τις βελγικές ενστάσεις και να προετοιμάσει νέο σχέδιο συμπερασμάτων του Συμβουλίου.

Σύμφωνα με αξιωματούχο, η πρόταση για ευρωομόλογα δεν επρόκειτο αρχικά να τεθεί προς συζήτηση στους ηγέτες την Πέμπτη το βράδυ, ώστε η μόνη επιλογή να παραμείνει η χρήση των ρωσικών κεφαλαίων. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν συνέβη, με τους ηγέτες να λαμβάνουν νέο προσχέδιο συμπερασμάτων και να εξετάζουν την έκδοση κοινών ομολόγων (ευρωομολόγων) ως Plan B -την επιλογή δηλαδή που προτιμούν το Βέλγιο και οι υποστηρικτές του.

Σε περίπτωση αποτυχίας του σχεδίου με τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, οι χώρες της ΕΕ εξετάζουν μια νομική διαδικασία που θα επιτρέπει την έκδοση κοινών ομολόγων αποκλείοντας τη συμμετοχή της Ουγγαρίας ή της Σλοβακίας, μέσω του μηχανισμού της “ενισχυμένης συνεργασίας”. Κι αυτό διότι, απαιτείται ομοφωνία για την έγκριση του σχεδίου και αμφότερες έχουν απορρίψει το σενάριο να βοηθήσουν στη χρηματοδότηση της Ουκρανίας.

Οι συνομιλίες στην αίθουσα είναι «τεταμένες» δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ στο Politico κατά τη διάρκεια ενός διαλείμματος, προσθέτοντας ότι οι διαπραγματεύσεις αναμένεται να συνεχιστούν μέχρι αργά. «Υπάρχουν περίπλοκα θέματα που βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη και περίπλοκα θέματα που δεν βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη» πρόσθεσε ο διπλωμάτης.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι δεν θα εγκαταλείψει το κτίριο του Συμβουλίου μέχρι οι ηγέτες να συμφωνήσουν σε έναν τρόπο χρηματοδότησης προς το Κίεβο.

Όπως μεταδίδει το Politico, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Βέλγιο και η Γερμανία πραγματοποίησαν παράλληλη συνάντηση για να συζητήσουν το σχέδιο της ΕΕ για τα παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία. Ο Γερμανός καγκελάριος Μερτς και η Ιταλίδα πρωθυπουργός Μελόνι είχαν επίσης διμερή συνάντηση για να ξεκαθαρίσουν τις διαφορές τους, δήλωσε Ευρωπαίος αξιωματούχος.

Το προσχέδιο της απόφασης και οι αστερίσκοι

Σύμφωνα με προσχέδιο εγγράφου που επικαλείται το πρακτορείο Reuters, οι ηγέτες της ΕΕ εξετάζουν τη δημιουργία δανείου αποζημιώσεων προς την Ουκρανία, στηριζόμενου σε ταμειακά υπόλοιπα που συνδέονται με δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία.

Το σχέδιο προβλέπει σειρά προϋποθέσεων, όπως πλήρη σεβασμό των συμβατικών υποχρεώσεων των κατόχων περιουσιακών στοιχείων, ίση μεταχείριση, συμμόρφωση με διμερείς επενδυτικές συμφωνίες, καθώς και υποστήριξη της αμυντικής βιομηχανίας τόσο της ΕΕ όσο και της Ουκρανίας.

Ο στόχος είναι το δάνειο να αρχίσει να παρέχει χρηματοδοτική στήριξη από το δεύτερο τρίμηνο του 2026, καλύπτοντας και στρατιωτικές ανάγκες. Ωστόσο, το σχέδιο παραμένει σε αρχικό στάδιο και το σχετικό απόσπασμα βρίσκεται σε αγκύλες, ένδειξη ότι μπορεί να τροποποιηθεί κατά τη διάρκεια των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων.