Θρίλερ στην Πόλη: Το καψόνι του Πούτιν δεν είναι προς τον Ζελένσκι – Τι επιδιώκει

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δεν θα επισκεφθεί την Κωνσταντινούπολη για συνάντηση με τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι όπως εν τέλει παραδέχθηκε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, επιβεβαιώνοντας τις προβλέψεις.

Ο Πούτιν είχε μόνος του προτείνει συνομιλίες στην Πόλη, ωστόσο είχε αφήσει τα πάντα να είναι θολά, παίζοντας το δικό του διπλωματικό σκάκι. Ο πρόεδρος Ζελένσκι από τη δική του μεριά είχε μεταβεί στην Άγκυρα λέγοντας πως θα λάβει μέρος στις διαπραγματεύσεις μόνον αν είναι εκεί και ο Πούτιν, ενώ ο Ντόναλντ Τραμπ είχε ζητήσει την παρουσία και των δύο για να είναι και εκείνος στη σύσκεψη.

Το Κρεμλίνο απέκρυπτε μέχρι την τελευταία στιγμή το αν ο Πούτιν θα έδινε το “παρών”.

Διπλωματικές πηγές της Μόσχας δήλωσαν στην εφημερίδα Moscow Times πως “ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν σχεδίαζε ποτέ να αποδεχτεί την προσφορά του Ουκρανού ομολόγου του Βολοντίμιρ Ζελένσκι για κατ’ ιδίαν συνάντηση στην Κωνσταντινούπολη”.

Το γεγονός ότι το Κρεμλίνο κράτησε τα ταξιδιωτικά σχέδια του Πούτιν σε απόλυτη μυστικότητα, αναδεικνύει την ουσιαστική απροθυμία της ρωσικής πλευράς, όπως σχολιάζει η ίδια εφημερίδα.

Οι πηγές ανέφεραν πως ο Πούτιν δεν βλέπει τον Ζελένσκι ως ισότιμο ομόλογό του, ωστόσο θα συμφωνούσε να τον δει “κατ’ ιδίαν” μόνο αν “συνθηκολογούσε δημοσίως”. Ο Ζελένσκι έριξε το γάντι στον Πούτιν την Κυριακή, λίγο μετά τις δηλώσεις του Ρώσου προέδρου για συνομιλίες.

Μέχρι την Τετάρτη, η Μόσχα δεν είχε ακόμη επιβεβαιώσει ποιος θα εκπροσωπούσε τη Ρωσία στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Τελικά επιβεβαίωσε ότι θα έστελνε μια αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον βοηθό του Κρεμλίνου Βλαντιμίρ Μεντίνσκι, υποβιβάζοντας ξεκάθαρα την όλη διαδικασία.

Σκόπιμη ρωσική μυστικότητα και πόλεμος νεύρων

Αυτή η σιωπή ήταν μια “σκόπιμη τακτική” που είχε σχεδιαστεί για να κρατήσει το Κίεβο και τους συμμάχους του σε αγωνία και να επιτρέψει μια αλλαγή σχεδίων την τελευταία στιγμή, δήλωσε ο πρώην Ρώσος διπλωμάτης Μπόρις Μποντάρεφ στους The Moscow Times. Κάτι που θυμίζει “πόλεμο νεύρων” και “επίδειξη ισχύος” της ρωσικής πλευράς, ή ακόμη και “καψόνι”, μιας και ο ίδιος ο Πούτιν θέλει τον Ζελένσκι ουσιαστικά να “γονατίσει” μπροστά του αποδεχόμενος δημοσίως τους όρους του, υπό την παρουσία των ΗΠΑ στο τραπέζι.

Η ρωσική διπλωματία ακολουθεί σε μεγάλο βαθμό τα ίδια πρωτόκολλα που ακολουθούσε και κατά τη σοβιετική εποχή, με όλες τις συνομιλίες υψηλού επιπέδου να προετοιμάζονται σχολαστικά εκ των προτέρων. Τίποτα στην τύχη του, κοινώς. Ως αποτέλεσμα, οι αυθόρμητες διαπραγματεύσεις με τους όρους του αντιπάλου – ειδικά όταν η Ρωσία θα έπρεπε να έχει το πάνω χέρι – είναι εκτός συζήτησης, δήλωσαν στους The Moscow Times ένας κυβερνητικός αξιωματούχος, ένας νυν διπλωμάτης και ένας άνθρωπος του Κρεμλίνου. Ο ίδιος ο Πούτιν μίλησε δημοσίως για διαπραγματεύσεις, για να τεστάρει το κλίμα και τις προθέσεις των αντιπάλων του.

“Δεν κάνουμε τα πράγματα έτσι. Πρώτον, οι διορισμένοι διαπραγματευτές κάνουν όλη την προεργασία και προετοιμάζουν τα έγγραφα. Μόνο τότε παρεμβαίνει ο πρόεδρος για να συζητήσει τους όρους που έχουν συμφωνηθεί εκ των προτέρων”, δήλωσε η πηγή του Κρεμλίνου στους Moscow Times. “Στον ηγέτη μας δεν αρέσει να πιέζεται. Αυτό είναι ένα γνωστό γεγονός”, πρόσθεσε. “Επιπλέον, η Μόσχα δεν αναγνωρίζει τον Ζελένσκι ως νόμιμο διαπραγματευτικό εταίρο”.

Η Μόσχα τονίζει πως “μπορεί να υπογράψει ειρηνευτική συμφωνία μόνο με έναν νέο Ουκρανό πρόεδρο ή με την ηγεσία του κοινοβουλίου της Ουκρανίας”. Ενώ η θητεία του Ζελένσκι έληξε τεχνικά το 2024, η Ουκρανία δεν μπορεί να διεξάγει προεδρικές εκλογές βάσει στρατιωτικού νόμου, τον οποίο επέβαλε λόγω της πλήρους εισβολής της Ρωσίας.

Ζελένσκι is out

“Ο Ζελένσκι είναι κατάλληλος μόνο για να υπογράψει μια συνθηκολόγηση. Τελεία και παύλα”, είπε ένας νυν Ρώσος διπλωμάτης, στους Moscow Times.

“Αν ο Τραμπ προσκαλούσε προσωπικά τον Πούτιν, αυτό θα άλλαζε τα πάντα. Αλλά ο Ζελένσκι δεν είναι ισάξιος του Πούτιν και δεν θέλει να του μιλήσει πρόσωπο με πρόσωπο. Μετά τα τελεσίγραφα του Ζελένσκι, η συμφωνία για συνάντηση θα έμοιαζε με υποχώρηση και απώλεια του κύρους” δήλωσε στους Moscow Times ο Ρώσος διπλωμάτης Μπόρις Μποντάρεφ

Επειδή ο Πούτιν “προσπαθεί να μην αναγνωρίσει καθόλου τον Ζελένσκι και τον βλέπει απλώς ως πληρεξούσιο της Ουάσιγκτον”, θα επιδιώξει να πραγματοποιήσει μια σύντομη σύνοδο κορυφής με τον Τραμπ στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με έναν νυν Ρώσο κυβερνητικό αξιωματούχο. Ο Τραμπ είναι πρόθυμος να αναδιατάξει το πρόγραμμά του για να συναντηθεί με τον Πούτιν, ακόμη κι αν δεν είναι μαζί τους ο Ζελένσκι.

“Η Ρωσία έχει ισχυρά επιχειρήματα για να δικαιολογήσει την απουσία του Πούτιν. Οι ηγέτες συναντώνται μόνο όταν υπάρχει σαφής ατζέντα και προσυμφωνημένες αποφάσεις. Η προσωπική εμπλοκή του Πούτιν παραμένει ένα χαρτί στο μανίκι του που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να εξασφαλίσει καλύτερες συνθήκες αργότερα” δήλωσε ο Αλεξέι Τσεσνάκοφ, πρώην στέλεχος του Κρεμλίνου.

Ο πρωταρχικός στόχος του Πούτιν είναι να πείσει τον Τραμπ ότι η Ρωσία ενδιαφέρεται πραγματικά για την ειρήνη, γι’ αυτό και πρότεινε την αποστολή αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη και την επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί που σταμάτησαν το 2022, εξήγησε ο Αλεξάντερ Γκαμπούεφ, διευθυντής του Κέντρου Carnegie Russia Eurasia που εδράζει στο Βερολίνο.

Το ζήτημα είναι ότι ο Πούτιν δεν έχει εγκαταλείψει τις μαξιμαλιστικές του απαιτήσεις για τον πόλεμο. Θέλει ακόμα να εδραιώσει τα εδαφικά κέρδη της Ρωσίας, να πυροδοτήσει αλλαγή καθεστώτος στο Κίεβο και να μειώσει σημαντικά το μέγεθος του ουκρανικού στρατού. “Το μόνο αποδεκτό αποτέλεσμα για τον Πούτιν είναι η συνθηκολόγηση του Τραμπ με τους δικούς του όρους”, λέει ο Γκαμπούεφ, υπονοώντας πως ο Ρώσος πρόεδρος θέλει να κάνει μια επίδειξη δύναμης προς τις ΗΠΑ, που ζητούν να γίνουν παράγοντας Χ στο ρωσοουκρανικό, καθώς και οι ίδιες έχουν αξιώσεις για τις πολύτιμες γαίες της χώρας. Κάτι που αποτελεί το – ίσως – πιο κρίσιμο ζήτημα προς διευθέτηση.

Αδιέξοδο

Οι αντιμαχόμενες πλευρές είχαν τις τελευταίες κατ’ ιδίαν συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη τον Μάρτιο του 2022, λίγες μόνο εβδομάδες αφότου ο Πούτιν έστειλε τον στρατό του στην Ουκρανία. Και οι δύο προσπαθούν να δείξουν στον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ότι παίρνουν στα σοβαρά την ειρήνη, καθώς τους πιέζει να τερματίσουν αυτό που αποκαλεί “ηλίθιο πόλεμο”. Η Ουάσινγκτον έχει απειλήσει επανειλημμένα να εγκαταλείψει τις διπλωματικές της προσπάθειες για την επίλυση της σύγκρουσης, εκτός εάν υπάρξει σαφής πρόοδος.

Αφού έδωσε μεγάλη έμφαση στην Ουκρανία και συγκρούστηκε με τον Ζελένσκι σε μια συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο τον Φεβρουάριο, ο Τραμπ πιέζει τον Πούτιν και απειλεί με κυρώσεις, κάτι που όπως ήταν αναμενόμενο, θα έφερνε και την αντίδραση της ρωσικής πλευράς.

Η επιβεβαιωμένη απουσία του Πούτιν μειώνει τις προσδοκίες για μια σημαντική εξέλιξη στη σύγκρουση , την πιο αιματηρή στην Ευρώπη από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως αναφέρει το πρακτορείο Reuters.

Ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρό δήλωσε ότι ο Ζελένσκι έδειξε την καλή του πίστη ερχόμενος στην Τουρκία, αλλά ότι υπάρχει μια “κενή καρέκλα” εκεί που θα έπρεπε να κάθεται ο Πούτιν. Με τις ρωσικές δυνάμεις να ελέγχουν σχεδόν το ένα πέμπτο της Ουκρανίας, ο Πούτιν έχει επιμείνει στις μακροχρόνιες απαιτήσεις του προς το Κίεβο να παραχωρήσει εδάφη, να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες του για ένταξη στο ΝΑΤΟ και να γίνει ουδέτερη χώρα.

Η Ουκρανία απορρίπτει αυτούς τους όρους ως ισοδύναμους με συνθηκολόγηση και αναζητά εγγυήσεις για τη μελλοντική της ασφάλεια από τις παγκόσμιες δυνάμεις, ιδίως τις Ηνωμένες Πολιτείες, δίνοντας ως αντάλλαγμα τη συνεκμετάλλευση των ορυκτών της.

Κομπάρσος η Ευρώπη

Ως προς τα παραπάνω, η Ευρώπη παραμένει σχεδόν απούσα.

Θυμίζουμε πως η ΕΕ ενέκρινε την Τετάρτη ένα νέο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας. “Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη πρέπει να συντάξουν νέες κυρώσεις για να «πνίξουν» την οικονομία της Ρωσίας, προκειμένου να αναγκάσουν τον Βλαντιμίρ Πούτιν να τερματίσει τον πόλεμο κατά της Ουκρανίας”, δήλωσε την Τετάρτη ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP).

Ο Μπαρό δήλωσε ότι επρόκειτο να συναντηθεί με τον Αμερικανό Ρεπουμπλικανό γερουσιαστή Λίντσεϊ Γκράχαμ στην Τουρκία την Πέμπτη για να συζητήσουν ένα νομοσχέδιο για τις κυρώσεις των ΗΠΑ επί του οποίου εργαζόταν. Ο Γκράχαμ “έχει σχεδιάσει ένα πακέτο εξαιρετικά ισχυρών κυρώσεων”, με δασμούς 500% σε χώρες που συνεχίζουν να εισάγουν ρωσικό πετρέλαιο, δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών. “Η Ρωσία έχει βρει τρόπους να παρακάμψει τον αποκλεισμό που επιβάλλουν η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες”, δήλωσε ο Μπαρό. “Το κλείσιμο της κάνουλας είναι ίσως ένας αποτελεσματικός τρόπος που πρέπει να αξιοποιήσουμε”, πρόσθεσε.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφώνησε να επεκτείνει τους περιορισμούς σε 30 ακόμη ρωσικές εταιρείες και σε 75 οντότητες και άτομα που εμπλέκονται άμεσα στη βιομηχανία όπλων και στον ρωσικό στρατό. Προς το παρόν, το κοινοτικό μπλοκ έχει αποφύγει να συμπεριλάβει απαγόρευση στα κράτη μέλη να αγοράζουν υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τη Ρωσία.

Η ΕΕ στο σύνολό της εισήγαγε 23 δισεκατομμύρια LNG από τη Ρωσία, ποσό μεγαλύτερο από τη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια που έχει παράσχει στην Ουκρανία.