Τυφώνας Melissa: Πώς η τεχνητή νοημοσύνη “παραποιεί” την πραγματικότητα

Μπορεί ο τυφώνας Melissa, που σαρώνει την Καραϊβική, να αποτελεί την ισχυρότερη καταιγίδα στην ιστορία της Τζαμάικα, ωστόσο το διαδίκτυο κατακλύζεται από AI βίντεο για το φαινόμενο, γεγονός που προκαλεί φόβους ότι η παραπληροφόρηση μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τους ανθρώπους που πλήττονται από την κακοκαιρία.

Τα περισσότερα από αυτά τα βίντεο έχουν παραχθεί από μηχανές τεχνητής νοημοσύνης, με πολλά να φέρουν το υδατογράφημα του Sora, του εργαλείου δημιουργίας βίντεο από κείμενο που κυκλοφόρησε πρόσφατα η OpenAI.

«Η χρήση του συστήματος τεχνητής νοημοσύνης για τη δημιουργία ψεύτικων βίντεο που παραπληροφορούν το κοινό κατά τη διάρκεια ενός επικίνδυνου τυφώνα αποτελεί έμμεση απειλή για τις κοινότητες, αφού διαστρεβλώνει την αλήθεια και δυσκολεύει τη σωστή ενημέρωση των πολιτών σε θέματα ασφάλειας» προειδοποίησε το Παρατηρητήριο Δημόσιας Πολιτικής του ΟΟΣΑ.

«Αυτή η παραπληροφόρηση μπορεί να οδηγήσει τους ανθρώπους να υποτιμήσουν τη σοβαρότητα της καταιγίδας, κάτι που αποτελεί σαφή απειλή για τις κοινότητες και τη δημόσια ασφάλεια».

Αντίστοιχα, βίντεο που διαδόθηκε ευρέως και δείχνουν μια ομάδα ανδρών να τρέχουν για να ξεφύγουν από ένα τεράστιο κύμα φέρει το υδατογράφημα του VEO, του εργαλείου δημιουργίας βίντεο από κείμενο της Google. Άλλα βίντεο που κυκλοφορούν ανακυκλώνουν παλιότερα πλάνα από άλλες καταιγίδες· ένα από αυτά φαίνεται να δείχνει το «μάτι» του τυφώνα, όπως υποτίθεται ότι το κατέγραψε επιβάτης αεροπλάνου.

Η λεζάντα γράφει: «Εκείνη η στιγμή που συνειδητοποιείς ότι τα σύννεφα από κάτω δεν είναι απλώς σύννεφα… είναι ένας τυφώνας».

Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι fact-checkers του BBC, το βίντεο δεν είναι αληθινό και αναρτήθηκε από χρήστη με ιστορικό στη δημιουργία ψεύτικων βίντεο φυσικών καταστροφών. «Το βίντεο μοιάζει με αυθεντικά πλάνα που τράβηξε τη Δευτέρα το πλήρωμα των “Hurricane Hunters” της Εφεδρικής Αεροπορίας των ΗΠΑ», ανέφεραν. Την ίδια στιγμή, το Snopes εξήγησε ότι τα σύννεφα ενός τυφώνα μπορεί να φτάνουν σε ύψος από περίπου 30.000 έως 50.000 πόδια, ενώ τα επιβατικά αεροσκάφη πετούν συνήθως σε ύψος μεταξύ 30.000 και 42.000 ποδιών.

«Ακόμα κι αν ένα επιβατικό αεροσκάφος πετούσε στο ανώτερο όριο αυτού του εύρους και τα σύννεφα του τυφώνα Melissa βρίσκονταν στο χαμηλότερο, το αεροπλάνο θα απέφευγε εντελώς τον τυφώνα», σημείωσε το Snopes.

Άλλες εικόνες και βίντεο – είτε παραποιημένα είτε δημιουργημένα με τεχνητή νοημοσύνη – φαίνεται να δείχνουν καρχαρίες να κολυμπούν στους δρόμους. Το πιο δημοφιλές από αυτά, που έχει συγκεντρώσει εκατομμύρια προβολές, προέρχεται από λογαριασμό που δηλώνει ανοιχτά ότι χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη.

Κάποια βίντεο δείχνουν ανθρώπους στην Τζαμάικα να διασκεδάζουν, να κάνουν βόλτα με βάρκες ή να κολυμπούν, υποβαθμίζοντας την απειλή του τυφώνα. Αυτό οδήγησε την υπουργό Πληροφοριών της χώρας, γερουσιαστή Dana Morris Dixon, να καλέσει τους πολίτες να ενημερώνονται μόνο από επίσημες πηγές.

«Πρέπει να είστε προσεκτικοί και να ξεχωρίζετε τη σωστή από τη λάθος πληροφορία. Αν θέλετε να μάθετε πού κατευθύνεται ο τυφώνας και τι πρέπει να κάνετε, αναζητήστε τις επίσημες πηγές», δήλωσε. «Να παρακολουθείτε τις αναρτήσεις της JIS (Jamaica Information Service), της ODPEM (Υπηρεσία Ετοιμότητας και Διαχείρισης Καταστροφών) και της ιστοσελίδας του Γραφείου του Πρωθυπουργού. Αυτές είναι οι αξιόπιστες πηγές».

Δεν είναι πάντως η πρώτη φορά που εμφανίζονται ψεύτικες εικόνες και βίντεο κατά τη διάρκεια σοβαρών καιρικών φαινομένων.

Την ίδια εποχή πέρσι, ο τυφώνας Helene είχε προκαλέσει παρόμοιο κύμα παραπληροφόρησης στα κοινωνικά δίκτυα. Ερευνητές του Ινστιτούτου Στρατηγικού Διαλόγου είχαν εντοπίσει 33 αναρτήσεις στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter) που περιείχαν ψευδείς ισχυρισμούς, οι οποίοι είχαν ήδη διαψευστεί από τη FEMA, τον Λευκό Οίκο και την κυβέρνηση των ΗΠΑ, συγκεντρώνοντας συνολικά πάνω από 160 εκατομμύρια προβολές.