Τίτλοι τέλους για ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα στον κόσμο της τέχνης

Ένας Γάλλος ειδικός επί των επίπλων και ένας γνωστός συντηρητής κρίθηκαν ένοχοι για ένα σκάνδαλο πολλών εκατομμυρίων ευρώ. Τα δύο άτομα κατασκεύαζαν και πουλούσαν καρέκλες, οι οποίες -όπως ισχυρίζονταν- είχαν διακοσμήσει τον 18ο αιώνα δωμάτια ιστορικών προσωπικοτήτων, όπως η Μαρία Αντουανέτα.

Σε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα που συγκλόνισαν τον κόσμο της τέχνης στη Γαλλία τα τελευταία χρόνια, οι δύο άντρες εξαπάτησαν όχι μόνο πλούσιους συλλέκτες, συμπεριλαμβανομένου ενός πρίγκιπα του Κατάρ, αλλά και το Παλάτι των Βερσαλλιών.

Το παλάτι, που πριν την Γαλλική Επανάσταση ήταν η κατοικία του Λουδοβίκου ΙΣΤ’ και της Μαρίας Αντουανέτας, ξόδεψε πάνω από 1,5 εκατομμύριο ευρώ για την απόκτηση έξι βασιλικών καρεκλών που αποδείχθηκαν πλαστές. Η υπόθεση θεωρήθηκε εξαιρετικά επιζήμια για τη φήμη της Γαλλίας ως παγκόσμιου κέντρου κληρονομιάς και μουσειακών συλλογών.

Η απάτη που κόστισε 4,5 εκατ. ευρώ

Ο Μπιλ Παλό, 61 ετών, που ήταν γνωστός ως ο κορυφαίος ειδικός διεθνώς στον τομέα των βασιλικών γαλλικών επίπλων του 18ου αιώνα, είχε γράψει σχετικό βιβλίο για τα έπιπλα της εποχής εκείνης και ήταν γνωστός ως “Περ ντε λα Σεζ”. Την Τετάρτη καταδικάστηκε σε τετραετή ποινή φυλάκισης με αναστολή και χρηματικό πρόστιμο 200.000 ευρώ. Επιπλέον, του επιβλήθηκε ποινή τεσσάρων μηνών φυλάκισης, την οποία είχε ήδη εκτίσει.

Οι δικαστές έκριναν ότι, μεταξύ του 2008 και του 2015, ο Παλό -ήταν ο εγκέφαλος της απάτης- μαζί με έναν από τους πιο διακεκριμένους ξυλουργούς και συντηρητές της Γαλλίας, τον Μπρούνο Ντεσνού, παρήγαγαν “εξαιρετικά πειστικές” ψεύτικες καρέκλες του 18ου αιώνα.

Το δικαστήριο υποστήριξε το σχέδιο ξεκίνησε ως ένα στοίχημα μεταξύ του Παλό και του Ντεσνού για το ποιος θα μπορούσε να εξαπατήσει τους άλλους με ψεύτικα έπιπλα. Ο Παλό δήλωσε στην κατάθεσή του: «Είπαμε να το κάνουμε ως παιχνίδι, για να δούμε αν η αγορά τέχνης θα το παρατηρούσε ή όχι».

Οι άνδρες χρησιμοποίησαν ως βάση παλαιά ξύλινα πλαίσια από πραγματικές καρέκλες του 18ου αιώνα, ώστε η χρονολόγηση του ξύλου να είναι αυθεντική. Σύντομα, μέσω των κορυφαίων γκαλερί και οίκων δημοπρασιών του Παρισιού, οι καρέκλες πωλούνταν για εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ η μία σε πλούσιους συλλέκτες, συμπεριλαμβανομένου ενός πρίγκιπα του Κατάρ.

Η απάτη εκτιμάται ότι προκάλεσε ζημιές ύψους 4,5 εκατομμυρίων ευρώ.

Ο Ντεσνού είχε προηγουμένως εργαστεί ως συντηρητής επίπλων για το Château de Versailles, όπου είχε αναλάβει την αποκατάσταση του κρεβατιού του Λουδοβίκου ΙΣΤ’. Στην κατάθεσή του δήλωσε: «Είμαι με το έργο και τη γλυπτική. Ποτέ δεν ήμουν παθιασμένος με τα χρήματα».

Κατά τη διάρκεια της έρευνας, η σύζυγος του Ντεσνού περιέγραψε τον κόσμο των αντικών στον οποίο εργαζόταν ο σύζυγός της ως «ένα απεχθές περιβάλλον όπου οι έμποροι αντικών θέλουν να κερδίσουν χρήματα με κάθε κόστος». Στον Ντεσνού επιβλήθηκε ποινή τριών ετών φυλάκισης με αναστολή και πρόστιμο 100.000 ευρώ. Επιπλέον, του επιβλήθηκε ποινή τεσσάρων μηνών φυλάκισης, την οποία είχε ήδη εκτίσει.

Η απάτη ανακαλύφθηκε το 2014 όταν οι φορολογικές αρχές παρατήρησαν ύποπτες οικονομικές συναλλαγές μεγάλων ποσών που πραγματοποιούνταν από ένα ζευγάρι έξω από το Παρίσι που είχε σχετικά χαμηλό εισόδημα. Μια έρευνα για ξέπλυμα χρημάτων, δε, ήταν καθοριστική ώστε η αστυνομία να ανακαλύψει τη σύνδεση με τον Ντεσνού.

Η υπόθεση έγινε γνωστή στη Γαλλία ως η απάτη με τις «ψεύτικες καρέκλες», με την έρευνα να διαρκεί εννέα χρόνια.

Ο Λορέν Κρέμερ, έμπορος τέχνης σε διάσημη Γκαλερί, ο οποίος πούλησε τέσσερις από τις καρέκλες, δήλωσε στο δικαστήριο ότι εκείνος και η ομάδα του ήταν «100% πεπεισμένοι, χωρίς αμφιβολία, ότι αυτές ήταν αυθεντικές καρέκλες».  Πολλοί ειδικοί, πάντως, κατέθεσαν στο δικαστήριο ότι η απάτη ήταν «εξόφθαλμη» και θα μπορούσε να είχε εντοπιστεί αν οι ψεύτικες καρέκλες συγκρίνονταν με πραγματικές καρέκλες στις Βερσαλλίες.