Tραμπ: Αναμένω σύντομα διεύρυνση των Συμφωνιών του Αβραάμ

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε πως αναμένει σύντομα διεύρυνση των Συμφωνιών του Αβραάμ και ελπίζει πως η Σαουδική Αραβία θα προσχωρήσει στη συμφωνία που εξομάλυνε τις διπλωματικές σχέσεις ανάμεσα στο Ισραήλ και ορισμένες αραβικές χώρες.

«Ελπίζω να δω τη Σαουδική Αραβία να μπαίνει και ελπίζω να δω και άλλους να μπαίνουν. Νομίζω ότι όταν η Σαουδική Αραβία μπαίνει, όλοι μπαίνουν», είπε ο Τραμπ σε συνέντευξη που μεταδόθηκε σήμερα στο δίκτυο Fox Business Network.

Ο Τραμπ είπε πως είχε «μερικές πολύ καλές συζητήσεις» ακόμη και την Τετάρτη, με χώρες που έχουν εκφράσει προθυμία να ενταχθούν στις συμφωνίες.

«Πιστεύω ότι θα μπουν όλες πολύ σύντομα», είπε ο Τραμπ στη συνέντευξη, η οποία ηχογραφήθηκε χθες Πέμπτη. Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν υπέγραψαν τις συμφωνίες το 2020 κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, σπάζοντας ένα μακρόχρονο ταμπού στο να είναι οι πρώτες αραβικές χώρες που αναγνωρίζουν το Ισραήλ σε ένα τέταρτο αιώνα. Το Μαρόκο και το Σουδάν ακολούθησαν.

Ο Τραμπ, που κάλεσε ηγέτες μουσουλμανικών και ευρωπαϊκών χωρών στην Αίγυπτο για να συζητήσουν το μέλλον της Λωρίδας της Γάζας τη Δευτέρα, έχει παρουσιάσει το σχέδιό του για το τέλος του πολέμου στη Γάζα ως τον καταλύτη για μια ευρύτερη περιφερειακή ειρηνική διευθέτηση. Είπε τότε πως και άλλες χώρες θα προσχωρήσουν στην πρωτοβουλία Συμφωνίες του Αβραάμ ρίχνοντας μάλιστα την ιδέα για μια ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ των θανάσιμων εχθρών στη Μέση Ανατολή, του Ιράν και του Ισραήλ, λέγοντας στο ισραηλινό κοινοβούλιο (Κνεσέτ) πως πιστεύει ότι το Ιράν θέλει συμφωνία: «Δεν θα ήταν ωραία;»

Η συνέντευξη μεταδόθηκε στην εκπομπή του FBN “Mornings with Maria”.

Τι είναι οι Συμφωνίες του Αβραάμ

Οι Συμφωνίες του Αβραάμ υπογράφηκαν το 2020 στον Λευκό Οίκο και οι πρώτες από αυτές, καθιέρωσαν διπλωματικές σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και δύο αραβικών κρατών του Κόλπου — του Μπαχρέιν και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Λίγο αργότερα, ακολούθησε παρόμοια συμφωνία με το Μαρόκο.

Μέχρι τότε, τα μόνα αραβικά κράτη που είχαν αναγνωρίσει επίσημα το Ισραήλ ήταν η Αίγυπτος και η Ιορδανία. Τα περισσότερα από τα υπόλοιπα είχαν δεσμευτεί ότι δεν θα το έκαναν μέχρι να δημιουργηθεί παλαιστινιακό κράτος.

Η έλλειψη διπλωματικών σχέσεων σήμαινε πως οι πολίτες του Ισραήλ δεν μπορούσαν να ταξιδέψουν σε αυτά τα κράτη – και το αντίστροφο. Οι εμπορικές και οι αμυντικές συνεργασίες γίνονταν μυστικά, ενώ μέχρι τις Συμφωνίες του Αβραάμ, σε αρκετές αραβικές χώρες, όπως τα Εμιράτα, ακόμη και οι τηλεφωνικές κλήσεις προς το Ισραήλ ήταν αποκλεισμένες.

Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε τις συμφωνίες αυτές ως το «μεγαλύτερο επίτευγμα εξωτερικής πολιτικής» της πρώτης του θητείας, ενώ έλαβαν διακομματική υποστήριξη από τα μέλη του Κογκρέσου των ΗΠΑ.

Κατά την τελετή υπογραφής στον Λευκό Οίκο, το 2020, ο Τραμπ δήλωσε ότι σηματοδοτούν «την αυγή μιας νέας Μέσης Ανατολής», μιλώντας για ένα μέλλον όπου «άνθρωποι κάθε θρησκείας και υπόβαθρου θα ζουν μαζί με ειρήνη και ευημερία».

Οι Συμφωνίες του Αβραάμ δημιούργησαν νέες ευκαιρίες για εμπόριο, συνεργασία στην ασφάλεια και τουρισμό ανάμεσα στα κράτη που τις υπέγραψαν.

Ισραηλινοί τουρίστες και επενδυτές κατέκλυσαν το Ντουμπάι, τη μεγαλύτερη πόλη των Εμιράτων, ενώ εταιρείες τεχνολογίας και ενέργειας υπέγραψαν νέες συμφωνίες.  Το Μαρόκο γνώρισε επίσης αύξηση στον αριθμό Ισραηλινών τουριστών.

Οι συμφωνίες δεν έχουν συμβάλει στην επίλυση της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης. Αντίθετα, η ισραηλινή κατοχή της Δυτικής Όχθης έχει ενταθεί, παρά τις ελπίδες των αξιωματούχων των Εμιράτων όταν υπέγραψαν τη συμφωνία. Οι προοπτικές για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα — διαχρονικό αίτημα των Αράβων ηγετών — φαίνονται πλέον περιορισμένες, ακόμη κι αν ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχουν πρόσφατα αναγνωρίσει την Παλαιστίνη.

Τι θα σήμαινε η ένταξη της Σαουδικής Αραβίας στις Συμφωνίες του Αβραάμ

Το «μεγάλο έπαθλο» για τους υποστηρικτές των συμφωνιών θα ήταν η Σαουδική Αραβία — το ισχυρό, πλούσιο σε πετρέλαιο βασίλειο που φιλοξενεί τα δύο ιερότερα προσκυνήματα του Ισλάμ. Ωστόσο, οι πολυετείς προσπάθειες για να πειστεί το Ριάντ να αναγνωρίσει το Ισραήλ έχουν αποτύχει. Η κυβέρνηση Μπάιντεν συνέχισε με έντονο ενδιαφέρον αυτές τις προσπάθειες, προτείνοντας σημαντικά οφέλη προς το βασίλειο.

Αναλυτές εκτιμούν ότι ο πόλεμος στη Γάζα και τα τεράστια δεινά των Παλαιστινίων έχουν καταστήσει πολύ πιο δύσκολη την αποδοχή τέτοιας συμφωνίας από τα αραβικά κράτη.

Οι Σαουδάραβες αξιωματούχοι έχουν τονίσει πρόσφατα ότι δεν θα μπορέσουν να αναγνωρίσουν το Ισραήλ χωρίς τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Από την πλευρά του, το Ισραήλ επιμένει ότι δεν θα παραδώσει ποτέ την Ανατολική Ιερουσαλήμ, την οποία κατέλαβε το 1967 και προσάρτησε το 1980.

Ακόμη κι αν ο πόλεμος στη Γάζα λήξει οριστικά, η κοινή γνώμη στη Σαουδική Αραβία παραμένει έντονα αρνητική απέναντι σε οποιαδήποτε προσέγγιση με το Ισραήλ, περιορίζοντας σημαντικά τα περιθώρια ελιγμών του διαδόχου του θρόνου και de facto ηγέτη, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.