Τρέχουν και δεν φτάνουν οι Ευρωπαίοι μετά τον αιφνιδιασμό Τραμπ για την Ουκρανία
Διαβάζεται σε 10'
Πανικός στην Ευρώπη που θέλει, αλλά μοιάζει -για ακόμη μια φορά- να μην μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στις συνομιλίες για ειρήνη στην Ουκρανία.
- 21 Νοεμβρίου 2025 13:42
“Τελευταίοι και καταϊδρωμένοι” τρέχουν να προλάβουν, για ακόμη μια φορά, τις εξελίξεις για την Ουκρανία οι Ευρωπαίοι ηγέτες, αφού ο Τραμπ με τη Ρωσία κατάρτισαν σχέδιο 28 σημείων για τον τερματισμό του πολέμου και το “πλάσαραν” σε Κίεβο και συμμάχους εκ των υστέρων.
Εδώ και καιρό η Ευρώπη μοιάζει να μην μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στις συνομιλίες για ειρήνη στην Ουκρανία, στις οποίες ο Τραμπ έχει αναλάβει ρόλο “Μεσσία”, με την ώθηση που του έδωσε και το σχέδιο για ειρήνη στη Γάζα, που τελικά έγινε αποδεκτό.
Μετά τις ραγδαίες εξελίξεις και το αμερικανικό σχέδιο, το οποίο ο Ζελένσκι είναι πρόθυμος να πραγματευτεί, παρά τις οδυνηρές παραχωρήσεις στη Μόσχα που περιλαμβάνει, η Ευρώπη τώρα “τρέχει να μαζέψει τα ασυμμάζευτα” και “τα ρίχνει” στις φορτωμένες ατζέντες.
Η Ευρώπη τρέχει για απάντηση στο αμερικανο-ρωσικό ειρηνευτικό σχέδιο
Με καθυστέρηση και πανικό, λοιπόν, οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες σπεύδουν τώρα να συντονίσουν μια απάντηση στο αμερικανο-ρωσικό ειρηνευτικό σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, το οποίο, όπως προειδοποιούν αξιωματούχοι, θα σήμαινε “παράδοση” του Κιέβου στις απαιτήσεις της Μόσχας.
Η Ουάσιγκτον πιέζει την Ουκρανία να αποδεχθεί το σχέδιο 28 σημείων, που συντάχθηκε από συμβούλους του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, το οποίο καλεί το Κίεβο να παραχωρήσει μεγάλες εκτάσεις εδάφους που βρίσκονται σήμερα υπό τον έλεγχό του.
Περιλαμβάνει επίσης σημαντικές παραχωρήσεις προς τη Μόσχα, όπως την απαγόρευση οποιασδήποτε μελλοντικής ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Το σχέδιο, καθώς και η ένταση της αμερικανικής πίεσης προς την Ουκρανία, αιφνιδίασαν τους Ευρωπαίους ηγέτες και τις ομάδες εθνικής τους ασφαλείας, που τώρα ετοιμάζουν απάντηση, σύμφωνα με άτομα που συμμετέχουν στις έντονες διπλωματικές επαφές και μίλησαν στους Financial Times.
“Το αναλύουμε ακόμη, αλλά έγινε πολύ πιο γρήγορα απ’ όσο είχαμε συνειδητοποιήσει”, είπε ένα από αυτά τα άτομα. “Ουσιαστικά σημαίνει παράδοση [στη Μόσχα]”.
Τρεις ανώτεροι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν είναι σαφές αν ο Τραμπ υποστηρίζει πλήρως το σχέδιο ή αν υπάρχουν εσωτερικές διαφωνίες εντός της κυβέρνησής του.
“Γυρίσαμε στο μηδέν”
“Γυρίσαμε στο μηδέν”, είπε άλλος υψηλόβαθμος Ευρωπαίος αξιωματούχος, αναφερόμενος στους ευρέως διαδεδομένους φόβους στις αρχές του έτους ότι ο Τραμπ θα ανάγκαζε το Κίεβο να αποδεχθεί τις ειρηνευτικές απαιτήσεις της Ρωσίας ή αλλιώς να χάσει τη στρατιωτική υποστήριξη των ΗΠΑ.
Η ευρωπαϊκή προσπάθεια να καθυστερήσει ή να μπλοκάρει την αμερικανο-ρωσική πρόταση έχει γίνει πιο δύσκολη, καθώς οι ηγέτες της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου ταξιδεύουν στη Νότια Αφρική για τη σύνοδο G20 αυτό το Σαββατοκύριακο.
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ επρόκειτο να έχουν τηλεδιάσκεψη στη 1 μ.μ. ώρα Γιοχάνεσμπουργκ την Παρασκευή για να συζητήσουν το σχέδιο. Αξιωματούχοι ανέφεραν ότι σχεδιάζεται επίσης μια έκτακτη συνάντηση το Σάββατο των Ευρωπαίων ηγετών που βρίσκονται ήδη στο Γιοχάνεσμπουργκ για τη σύνοδο.
Ο Αντόνιο Κόστα, πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, δήλωσε ότι η ΕΕ “δεν έχει ενημερωθεί επίσημα για κανένα [ειρηνευτικό] σχέδιο”.
Η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Κίεβο κάλεσε Ευρωπαίους απεσταλμένους στην ουκρανική πρωτεύουσα για ενημέρωση σχετικά με το σχέδιο το απόγευμα της Παρασκευής, παρουσία του Αμερικανού υπουργού του Ντάνιελ Ντρίσκολ. Ο Ντρίσκολ συναντήθηκε με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι την Πέμπτη για να παρουσιάσει την πρόταση.
“Υπερβολικά χαλαρή η ΕΕ στις σχέσεις με την κυβέρνηση Τραμπ”
Ο πανικός στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θύμισε τις προηγούμενες φορές που η κυβέρνηση Τραμπ είχε υποβάλει προτάσεις στην Ουκρανία χωρίς να συμβουλευτεί ή να ενημερώσει τους Ευρωπαίους εταίρους.
“Οι Ευρωπαίοι είχαν επιδείξει εντυπωσιακή χαλαρότητα στον τρόπο που χειρίζονταν τις σχέσεις τους με την κυβέρνηση Τραμπ”, είπε ο Μουτζτάμπα Ραχμάν, διευθύνων σύμβουλος της Eurasia Group. “Αυτό το τελευταίο σχέδιο είναι μια υπενθύμιση ότι υπάρχουν πολύ ισχυρές δυνάμεις εντός της κυβέρνησης που συνεχίζουν να δίνουν προτεραιότητα στη Ρωσία έναντι των διατλαντικών σχέσεων”.
Άλλος ανώτερος Ευρωπαίος διπλωμάτης είπε: “Το βασικό είναι να παραμείνουμε ψύχραιμοι και να επιδιώξουμε ένα πιο λογικό αποτέλεσμα”.
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε την Παρασκευή ότι θα “συζητήσει την κατάσταση τόσο με τους Ευρωπαίους ηγέτες όσο και με άλλους ηγέτες στο περιθώριο της G20”.
“Τίποτα για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία”, επανέλαβε, αναφέροντας τη διαχρονική θέση της ΕΕ για τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
Τι ανησυχεί την ΕΕ στο αμερικανικό ειρηνευτικό σχέδιο
Εκτός από την απαίτηση η Ουκρανία να παραχωρήσει έδαφος που αυτή τη στιγμή ελέγχει, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ανησύχησαν ιδιαίτερα από την πρόταση που απαγορεύει να σταθμεύσουν δυνάμεις του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία και από την έκκληση να χρησιμοποιηθούν 100 δισ. δολάρια δεσμευμένων ρωσικών κρατικών περιουσιακών στοιχείων για έργα ανοικοδόμησης, που θα αποφέρουν κέρδη στις ΗΠΑ.
Οι ευρωπαϊκές αμυντικές μετοχές, που είχαν εκτοξευθεί φέτος λόγω της αύξησης των αμυντικών δαπανών στην ήπειρο, σημείωσαν απότομη πτώση το πρωί της Παρασκευής. Η τιμή του πετρελαίου επίσης υποχώρησε, με το Brent να υποχωρεί 1,2% στα 62,64 δολάρια το βαρέλι.
Ο Ρουστέμ Ουμέροφ, γραμματέας του ουκρανικού συμβουλίου εθνικής ασφάλειας και άμυνας, την Παρασκευή διέψευσε αναφορές ότι είχε συμφωνήσει σε τμήματα της πρότασης και ότι είχε εξασφαλίσει αλλαγή στο σημείο που ζητούσε έλεγχο της διεθνούς βοήθειας προς το Κίεβο.
“Μελετάμε προσεκτικά όλες τις προτάσεις των εταίρων, αναμένοντας την ίδια σεβαστή στάση προς τη θέση της Ουκρανίας. Επεξεργαζόμαστε με σύνεση τις προτάσεις των εταίρων στο πλαίσιο των αμετάβλητων αρχών της Ουκρανίας — κυριαρχία, ασφάλεια του λαού και δίκαιη ειρήνη” υπογράμμισε.
Μόσχα: Η Ουκρανία πρέπει να διαπραγματευτεί «τώρα», αλλιώς κινδυνεύει να χάσει περισσότερα εδάφη
Εν τω μεταξύ, το Κρεμλίνο δήλωσε ότι η Ουκρανία πρέπει να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου «τώρα» ή να βρεθεί αντιμέτωπη με την προοπτική να χάσει περισσότερα εδάφη.
«Η αποτελεσματική δράση των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων θα πρέπει να πείσει τον Ζελένσκι: είναι καλύτερο να διαπραγματευτεί και να το κάνει τώρα παρά αργότερα» δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, όπως μεταδίδει το AFP.
«Ο χώρος για την ελευθερία λήψης αποφάσεων συρρικνώνεται για τον ίδιο, καθώς χάνει εδάφη από τις ενέργειες του ρωσικού στρατού» πρόσθεσε.
Παραδόξως, πάντως, ισχυρίστηκε ότι η Μόσχα δεν είχε λάβει επίσημα το αμερικανικό σχέδιο.
Τα 28 σημεία του σχεδίου Tραμπ για την Ουκρανία
- Επιβεβαιώνεται η κυριαρχία της Ουκρανίας
- Θα συναφθεί συνολική συμφωνία μη επίθεσης μεταξύ Ρωσίας, Ουκρανίας και Ευρώπης· όλες οι εκκρεμότητες των τελευταίων 30 ετών θεωρούνται λυμένες
- Η Ρωσία δεσμεύεται να μην εισβάλει σε γειτονικές χώρες και το ΝΑΤΟ να μην επεκταθεί περαιτέρω
- Θα υπάρξει διάλογος Ρωσίας – ΝΑΤΟ, με μεσολάβηση ΗΠΑ, για ασφάλεια, αποκλιμάκωση και οικονομική συνεργασία
- Η Ουκρανία θα λάβει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας
- Ο ουκρανικός στρατός περιορίζεται σε 600.000 προσωπικό. Σημειώνεται πως, σήμερα αριθμεί 800.000-850.000 άτομα και πριν από τον πόλεμο αριθμούσε περίπου 250.000
- Η Ουκρανία ενσωματώνει στο Σύνταγμά της ότι δεν θα γίνει μέλος του ΝΑΤΟ. Το ΝΑΤΟ δεσμεύεται ότι δεν θα δεχθεί την Ουκρανία στο μέλλον
- Το ΝΑΤΟ δεν θα σταθμεύει στρατεύματα στην Ουκρανία
- Ευρωπαϊκά μαχητικά αεροσκάφη θα σταθμεύουν στην Πολωνία
- Εγγυήσεις ΗΠΑ:
Οι ΗΠΑ θέτουν ανταλλάγματα για την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας
Αν η Ουκρανία εισβάλει στη Ρωσία, χάνει την εγγύηση
Αν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία, επανέρχονται όλες οι κυρώσεις, ακυρώνεται η αναγνώριση των νέων συνόρων και ενεργοποιείται «αποφασιστική στρατιωτική απάντηση».
Αν η Ουκρανία εκτοξεύσει πύραυλο στην Μόσχα ή την Αγία Πετρούπολη χωρίς αιτία, η εγγύηση ακυρώνεται - Η Ουκρανία θα έχει το δικαίωμα να γίνει μέλος της ΕΕ και θα λάβει βραχυπρόθεσμη πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά, ενώ η αίτησή της θα εξετάζεται.
- Σχέδιο ανοικοδόμησης της Ουκρανίας
Δημιουργία Ταμείου Ανάπτυξης Ουκρανίας (τεχνολογία, data centres, AI κ.λπ.)
Κοινή ανοικοδόμηση και λειτουργία του ουκρανικού δικτύου φυσικού αερίου
Αποκατάσταση και ανασυγκρότηση πόλεων και οικισμών
Ανάπτυξη υποδομών
Εξόρυξη ορυκτών και φυσικών πόρων
Ειδικό πακέτο χρηματοδότησης από την Παγκόσμια Τράπεζα - Οικονομική επανένταξη της Ρωσίας:
Σταδιακή άρση κυρώσεων
Μακροπρόθεσμη συμφωνία ΗΠΑ – Ρωσίας για ενέργεια, πόρους, υποδομές, AI, data centres και έργα εξόρυξης σπάνιων μετάλλων στην Αρκτική
Επανένταξη της Ρωσίας στο G8 - Παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία 100 δισ. δολάρια κατευθύνονται στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας, με τις ΗΠΑ να λαμβάνουν το 50% των κερδών. Η Ευρώπη προσθέτει άλλα 100 δισ. δολάρια. Τα υπόλοιπα παγωμένα κεφάλαια αποδεσμεύονται. Το υπόλοιπο ποσό πηγαίνει σε αμερικανορωσικό επενδυτικό σχήμα για κοινά έργα — στόχος η δημιουργία αλληλεξάρτησης ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος νέας σύγκρουσης
- Δημιουργία αμερικανορωσικής ομάδας εργασίας για την ασφάλεια και την εφαρμογή της συμφωνίας
- Η Ρωσία κατοχυρώνει νομικά την πολιτική μη επίθεσης σε Ευρώπη και Ουκρανία
- ΗΠΑ και Ρωσία παρατείνουν συμφωνίες πυρηνικού ελέγχου (π.χ. START I)
- Η Ουκρανία παραμένει μη πυρηνικό κράτος
- Ζαπορίζια: Ο πυρηνικός σταθμός λειτουργεί υπό τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας· η ηλεκτρική ενέργεια μοιράζεται 50%-50% Ρωσία–Ουκρανία
- Εκπαιδευτικά & κοινωνικά μέτρα Προγράμματα κατά ρατσισμού και μισαλλοδοξίας σε διοίκηση και σχολεία. Η Ουκρανία υιοθετεί κανονισμούς ΕΕ για θρησκευτική ανοχή και προστασία γλωσσικών μειονοτήτων. Τερματισμός διακρίσεων σε ΜΜΕ και εκπαίδευση για Ρώσους/Ουκρανούς. Απόρριψη και απαγόρευση ναζιστικής ιδεολογίας.
- Εδαφικές ρυθμίσεις:
Κριμαία, Λουγκάνσκ και Ντονέτσκ αναγνωρίζονται ως de facto ρωσικά, ακόμη και από τις ΗΠΑ
Χερσώνα και Ζαπορίζια παγώνουν στη γραμμή επαφής (de facto αναγνώριση)
Η Ρωσία εγκαταλείπει άλλα συμφωνημένα τμήματα που ελέγχει εκτός των πέντε περιοχών
Η Ουκρανία αποσύρεται από το τμήμα του Ντονέτσκ που ελέγχει. Η ζώνη αυτή γίνεται ουδέτερη αποστρατιωτικοποιημένη περιοχή, διεθνώς αναγνωρισμένη ως ρωσική. Η Ρωσία δεν θα εισέλθει στη ζώνη - Κανένα μέρος δεν μπορεί να αλλάξει τα νέα εδαφικά όρια με τη βία· οι εγγυήσεις ασφαλείας ακυρώνονται σε περίπτωση παραβίασης
- Η Ρωσία δεν θα εμποδίζει την Ουκρανία να χρησιμοποιεί τον Δνείπερο· θα υπάρξουν συμφωνίες για ελεύθερη μεταφορά σιτηρών στη Μαύρη Θάλασσα
- Ανθρωπιστική επιτροπή:
Ανταλλαγή αιχμαλώτων και σορών «όλοι για όλους»
Επιστροφή όλων των πολιτών που κρατούνται, συμπεριλαμβανομένων παιδιών
Πρόγραμμα οικογενειακής επανένωσης
Μέτρα για ανακούφιση θυμάτων πολέμου - Η Ουκρανία διεξάγει εκλογές σε 100 ημέρες
- Πλήρης αμνηστία για όλες τις πλευρές· καμία μελλοντική απαίτηση ή δίωξη
- Η συμφωνία είναι νομικά δεσμευτική· θα εποπτεύεται από το «Συμβούλιο Ειρήνης» (Peace Council) υπό τον Ντόναλντ Τραμπ· παραβιάσεις επιφέρουν κυρώσεις
- Η κατάπαυση πυρός ισχύει μόλις και οι δύο πλευρές αποσυρθούν σε συμφωνημένα σημεία