Washington Post: Αυτά είναι τα κύρια σημεία του ειρηνευτικού σχεδίου για την Ουκρανία

Ορισμένα από τα πιο βασικά σημεία του ειρηνευτικού σχεδίου για την Ουκρανία αποκαλύπτει σε δημοσίευμά της η Washington Post.

Όπως γράφει η εφημερίδα, παρά τις σκληρές διαπραγματευτικές τακτικές του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και τη συμπάθειά του προς τον πρόεδρο Πούτιν, φαίνεται ότι μια συμφωνία πλησιάζει.

Η στροφή του Τραμπ προς το Κρεμλίνο στην Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας που δημοσιοποιήθηκε από τον Λευκό Οίκο την περασμένη εβδομάδα έχει περιπλέξει τις διαπραγματεύσεις. Φαίνεται ότι θέλει να σταθεί εξίσου μακριά τόσο από τη δημοκρατική Ευρώπη όσο και από την αυταρχική Ρωσία, “για να μετριάσει τον κίνδυνο σύγκρουσης μεταξύ της Ρωσίας και των Ευρωπαϊκών κρατών,” αναφέρει το έγγραφο. Αυτή η εξισορρόπηση μεταξύ φίλου και εχθρού δεν έχει νόημα, ούτε στρατηγικά ούτε ηθικά – και προκαλεί πραγματική ανησυχία στην Ευρώπη.

Παρά αυτή την ασταθή βάση, η ειρηνευτική προσπάθεια του Τραμπ έχει κάποιες υποσχέσεις. Οι διαπραγματευτές των ΗΠΑ, Τζάρεντ Κούσνερ και Στιβ Γουίτκοφ, είναι επιχειρηματίες και όχι διπλωμάτες. Αλλά φαίνεται ότι αναγνωρίζουν ότι η καλύτερη προστασία για την Ουκρανία είναι ένας συνδυασμός δεσμευτικών εγγυήσεων ασφαλείας και μελλοντικής οικονομικής ευημερίας. Και γνωρίζουν ότι το πακέτο θα αποτύχει, εκτός αν ο Ζελένσκι καταφέρει να το πουλήσει σε μια γενναία αλλά εξαντλημένη χώρα.

Το διαπραγματευτικό πακέτο περιλαμβάνει τρία έγγραφα, όπως είπε στη Washington Post Ουκρανός αξιωματούχος: το σχέδιο ειρήνης, τις εγγυήσεις ασφαλείας και το σχέδιο οικονομικής ανασυγκρότησης. Οι συνομιλίες απέχουν ακόμη πολύ από το να τελειώσουν, με την Ουκρανία και τους Ευρωπαίους υποστηρικτές να σχεδιάζουν την ανακοίνωση ενός κοινού πακέτου τροπολογιών την Τετάρτη.

Ακολουθούν μερικές από τις ιδέες που εξετάζονται:

• Η Ουκρανία θα ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2027 το νωρίτερο. Αυτή η γρήγορη ένταξη ανησυχεί κάποιες δυνάμεις της ΕΕ. Αλλά η κυβέρνηση Τραμπ πιστεύει ότι μπορεί να ξεπεράσει την αντίθεση της Ουγγαρίας, που είναι ο μεγαλύτερος αντίπαλος της Κιέβου στην ΕΕ. Η ένταξη θα ενισχύσει το εμπόριο και τις επενδύσεις. Αλλά ίσως το πιο σημαντικό, θα αναγκάσει την Ουκρανία να ελέγξει την κακόβουλη κουλτούρα της διαφθοράς στις κρατικές επιχειρήσεις. Στην πραγματικότητα, αυτός ο πόλεμος έχει να κάνει με το αν η Ουκρανία μπορεί να γίνει ευρωπαϊκή χώρα. Ο Πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν απεχθάνεται αυτήν την ιδέα, με την μυστηριώδη πίστη του στην ενότητα της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Η γρήγορη ένταξη της Κιέβου στην ΕΕ μου φαίνεται σαν νίκη.

• Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα παρέχουν εγγυήσεις ασφαλείας που περιγράφονται ως “όμοιες με το Άρθρο 5” για να προστατεύσουν την Ουκρανία, αν η Ρωσία παραβιάσει τη συμφωνία. Η Ουκρανία θέλει οι ΗΠΑ να υπογράψουν μια τέτοια συμφωνία και να την επικυρώσει το Κογκρέσο· οι ευρωπαϊκές χώρες θα υπογράψουν ξεχωριστές εγγυήσεις ασφαλείας. Ένας εργασιακός όμιλος ΗΠΑ-Ουκρανίας εξετάζει πώς θα λειτουργούν οι λεπτομέρειες – και πόσο γρήγορα η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της θα μπορούσαν να αντιδράσουν σε οποιαδήποτε παραβίαση από τη Ρωσία.

Η αξιοπιστία των εγγυήσεων των ΗΠΑ ενδέχεται να αποδυναμωθεί από τη γλώσσα στην Εθνική Στρατηγική Ασφαλείας που φαίνεται να διαβρώνει τη συμμαχία του ΝΑΤΟ, πάνω στην οποία βασίζονται οι εγγυήσεις. Αλλά η ομάδα Τραμπ λέει ότι είναι αποφασισμένη να συνεχίσει την υποστήριξη της αμερικανικής υπηρεσίας πληροφοριών στην Ουκρανία, η οποία είναι το sine qua non της ασφάλειας.

• Η κυριαρχία της Ουκρανίας θα προστατεύεται από οποιοδήποτε ρωσικό βέτο. Αλλά οι διαπραγματευτές φαίνεται να παλεύουν ακόμη με λεπτά ζητήματα, όπως οι περιορισμοί στον στρατό της Ουκρανίας. Υπάρχει συζήτηση για την αύξηση της αρχικής πρότασης των ΗΠΑ για έναν στρατό 600.000 στρατιωτών σε 800.000, που είναι περίπου ο αριθμός που θα έχει η Ουκρανία ούτως ή άλλως μετά τον πόλεμο. Αλλά το Κίεβο αρνείται οποιονδήποτε επίσημο συνταγματικό περιορισμό, όπως ζητά η Ρωσία. Όποιο και αν είναι το ονομαστικό μέγεθος του στρατού, οι αξιωματούχοι λένε ότι μπορεί να υπάρχουν επιπλέον δυνάμεις όπως η Εθνοφρουρά ή άλλες υποστηρικτικές δυνάμεις.

• Θα δημιουργηθεί μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη κατά μήκος όλης της γραμμής κατάπαυσης του πυρός, από την επαρχία του Ντονέτσκ στο βορειοανατολικό τμήμα μέχρι τις περιοχές της Ζαπορίζια και Χερσώνας στο νότο. Πίσω από αυτήν την αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη θα υπάρχει μια βαθύτερη ζώνη στην οποία θα αποκλείονται βαρέα όπλα. Αυτή η γραμμή θα παρακολουθείται στενά, όπως η αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη που χωρίζει τη Βόρεια και Νότια Κορέα.

• Οι “ανταλλαγές εδαφών” είναι αναπόφευκτο μέρος της συμφωνίας, αλλά η Ουκρανία και οι ΗΠΑ εξακολουθούν να διαπραγματεύονται πώς θα χαραχθούν οι γραμμές. Η Ρωσία απαιτεί από την Ουκρανία να παραχωρήσει περίπου το 25% του Ντονέτσκ που κρατά ακόμη· η ομάδα Τραμπ υποστηρίζει ότι η Ουκρανία είναι πιθανό να χάσει μεγάλο μέρος αυτού του εδάφους σε μάχες τους επόμενους έξι μήνες και θα πρέπει να κάνει παραχωρήσεις τώρα για να αποφύγει θύματα. Οι διαπραγματευτές των ΗΠΑ έχουν δοκιμάσει διάφορες φόρμουλες για να κάνουν αυτήν την παραχώρηση πιο ανεκτή για τον Ζελένσκι. Μια ιδέα είναι ότι η ζώνη απόσυρσης θα είναι αποστρατιωτικοποιημένη. Ο Ζελένσκι επέμεινε τη Δευτέρα ότι δεν έχει “κανένα νομικό δικαίωμα” να παραχωρήσει έδαφος στη Ρωσία. Ένας τρόπος να χειριστούν αυτό το ζήτημα είναι το μοντέλο της Κορέας – έως και σήμερα, η Νότια Κορέα διεκδικεί το νομικό δικαίωμα σε ολόκληρη την χερσόνησο και η Βόρεια Κορέα υποστηρίζει το ίδιο.

• Ο πυρηνικός σταθμός Ζαπορίζια, ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη, δεν θα είναι πλέον υπό ρωσική κατοχή. Οι διαπραγματευτές συζητούν την πιθανότητα να αναλάβουν οι ΗΠΑ τη λειτουργία της εγκατάστασης. Όσο παράξενο κι αν ακούγεται, αυτό ελκύει κάποιους Ουκρανούς αξιωματούχους, επειδή θα παρέχει έναν αμερικανικό “άξονα” ενάντια στη ρωσική επιθετικότητα.

• Η κυβέρνηση Τραμπ θα επιδιώξει να ενισχύσει τις επενδύσεις και την οικονομική ανάπτυξη στην Ουκρανία. Μία πηγή χρημάτων θα ήταν τα περισσότερα από 200 δισεκατομμύρια δολάρια σε ρωσικά περιουσιακά στοιχεία που είναι τώρα παγωμένα στην Ευρώπη. Οι διαπραγματευτές του Τραμπ πρότειναν ήδη να διατεθούν 100 δισεκατομμύρια από αυτά τα κεφάλαια στην Ουκρανία για αποζημιώσεις. Το ποσό ίσως αυξηθεί.

Ένας πιο ανθεκτικός μοχλός για την ανασυγκρότηση θα ήταν οι αμερικανικές επενδύσεις. Οι αξιωματούχοι των ΗΠΑ συζητούν με τον Λάρι Φινκ, διευθύνοντα σύμβουλο της χρηματοοικονομικής εταιρείας BlackRock, για την αναβίωση του σχεδίου του για το Ταμείο Ανάπτυξης Ουκρανίας, το οποίο θα προσελκύσει 400 δισεκατομμύρια δολάρια για την ανασυγκρότηση. Η Παγκόσμια Τράπεζα θα συμμετάσχει επίσης.

Ο Τραμπ θέλει παρόμοιες επενδύσεις και αναπτυξιακές πρωτοβουλίες για τη Ρωσία. Η βάση για τους Κούσνερ και Γουίτκοφ, οι οποίοι είναι βαθιά καπιταλιστές, είναι ότι οι χώρες που εμπορεύονται και ευημερούν δεν κάνουν πόλεμο. Η άνοδος της ναζιστικής Γερμανίας τη δεκαετία του 1930 καταρρίπτει αυτήν την αισιοδοξία, όπως και η αυξανόμενη απειλή της Κίνας σήμερα. Αλλά είναι ακόμα μια λογική φόρμουλα.

Αντί να προσπαθεί να πιέσει τον Ζελένσκι σε συμφωνία, οι διαπραγματευτές του Τραμπ θα πρέπει να συνεργαστούν με τους Ευρωπαίους συμμάχους για να δημιουργήσουν ένα πακέτο εγγυήσεων ασφαλείας και οικονομικών κινήτρων που να είναι αρκετά ελκυστικό ώστε οι Ουκρανοί να είναι πρόθυμοι να καταπιούν το πικρό χάπι της παραχώρησης του τμήματος του Ντονέτσκ που η Ρωσία απέτυχε να καταλάβει. Διαφορετικά, οι Ουκρανοί θα συνεχίσουν να πολεμούν.

Η Washington Post σημειώνει πως το μεγαλύτερο λάθος που μπορεί να κάνει ο Τραμπ είναι να επιμείνει ότι είναι τώρα ή ποτέ. Η διπλωματία δεν λειτουργεί έτσι, και η καλή επιχειρηματικότητα επίσης όχι. Όπως παρατήρησε ο Τραμπ πριν από αρκετές δεκαετίες, “Το χειρότερο πράγμα που μπορείς να κάνεις σε μια συμφωνία είναι να φαίνεσαι απεγνωσμένος να την κάνεις. Αυτό κάνει τον άλλον να μυρίσει αίμα, και τότε είσαι τελειωμένος.”

“Ο Τραμπ πρέπει να κάνει μια λογική συμφωνία που θα αντέξει. Διαφορετικά, μπορεί να καταλήξει με τίποτα, και αυτή η θλιβερή σύγκρουση θα μπορούσε να εισέλθει σε μια ακόμη πιο καταστρεπτική φάση”, καταλήγει το άρθρο.