Washington Post: Οι Ιρανοί δεν θεωρούν “ιδιαίτερα καταστροφική” την επίθεση των ΗΠΑ

Οι ΗΠΑ απέκτησαν υποκλαπείσα επικοινωνία μεταξύ ανώτερων Ιρανών αξιωματούχων, οι οποίοι συζητούσαν για τις πρόσφατες στρατιωτικές επιθέσεις στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και ανέφεραν ότι η επίθεση ήταν λιγότερο καταστροφική από όσο ανέμεναν, όπως αναφέρει αποκλειστικό δημοσίευμα της Washington Post επικαλούμενο τέσσερα πρόσωπα που είναι ενήμερα για τις διαβαθμισμένες πληροφορίες που κυκλοφορούν εντός της αμερικανικής κυβέρνησης.

Η επικοινωνία, η οποία προοριζόταν να παραμείνει ιδιωτική, περιελάμβανε εικασίες εκ μέρους Ιρανών κυβερνητικών αξιωματούχων σχετικά με το γιατί τα πλήγματα που διέταξε ο Τραμπ, δεν ήταν τόσο καταστροφικά και εκτεταμένα όσο περίμεναν, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές. Όπως και άλλοι, μίλησαν υπό καθεστώς ανωνυμίας λόγω της ευαίσθητης φύσης των πληροφοριών.

Όπως επισημαίνεται, η υποκλαπείσα επικοινωνία (signals intelligence) σκιαγραφεί μια πιο περίπλοκη εικόνα από εκείνη που παρουσίασε ο Αμερικανός πρόεδρος, ο οποίος δήλωσε ότι η επιχείρηση «κατέστρεψε εντελώς και ολοκληρωτικά» το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Η κυβέρνηση Τραμπ δεν αρνήθηκε την ύπαρξη της υποκλαπείσας συνομιλίας, η οποία δεν είχε αποκαλυφθεί μέχρι πρότινος, αλλά διαφώνησε έντονα με τα συμπεράσματα των Ιρανών και εξέφρασε αμφιβολίες σχετικά με την ικανότητά τους να αξιολογήσουν τις ζημιές στις τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις που στοχοποιήθηκαν στην αμερικανική επιχείρηση.

Διαφωνίες για την πραγματική έκταση της ζημιάς

«Είναι ντροπιαστικό που η Washington Post βοηθά ανθρώπους να διαπράξουν εγκλήματα δημοσιεύοντας αποσπασματικές διαρροές», δήλωσε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ. «Η ιδέα ότι ανώνυμοι Ιρανοί αξιωματούχοι γνωρίζουν τι συνέβη κάτω από εκατοντάδες μέτρα ερειπίων είναι ανοησία. Το πυρηνικό τους πρόγραμμα έχει τελειώσει».

Οι αναλυτές συμφωνούν ότι οι επιθέσεις έγιναν με υπερσύγχρονα και ιδιαίτερα καταστροφικά όπλα, συμπεριλαμβανομένων βομβών διάτρησης καταφυγίων βάρους 13.600 κιλών και πυραύλων Tomahawk, που προκάλεσαν σοβαρές ζημιές στις πυρηνικές εγκαταστάσεις σε Fordow, Νατάνζ και Ισφαχάν. Ωστόσο, το εύρος της καταστροφής και το χρονικό διάστημα που θα απαιτηθεί για την αποκατάσταση των ζημιών παραμένουν αμφιλεγόμενα, εν μέσω πληροφοριών ότι το Ιράν μετέφερε τα αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου πριν από την επίθεση και ότι οι εκρήξεις σφράγισαν τις εισόδους σε δύο εγκαταστάσεις, χωρίς να καταρρεύσουν τα υπόγεια κτίρια.

Όταν ρωτήθηκε σχετικά με την υποκλαπείσα επικοινωνία, αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ δήλωσε ότι οι Ιρανοί «κάνουν λάθος επειδή καταστρέψαμε τη μονάδα μετατροπής μετάλλων τους. Ξέρουμε ότι τα όπλα μας έπληξαν με ακρίβεια τους στόχους και είχαν το επιθυμητό αποτέλεσμα».

Σύμφωνα με την Washington Post, σε διαβαθμισμένες ενημερώσεις του Κογκρέσου την περασμένη εβδομάδα, ο διευθυντής της CIA, Τζον Ράτκλιφ, ενημέρωσε τους νομοθέτες ότι αρκετές βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις καταστράφηκαν πλήρως. Ανάμεσά τους, ανέφερε και τη μονάδα μετατροπής μετάλλων —μια κρίσιμη εγκατάσταση για την παραγωγή του εκρηκτικού πυρήνα πυρηνικής βόμβας— η οποία, όπως είπε, θα χρειαστεί χρόνια για να αποκατασταθεί.

Ο Ράτκλιφ δήλωσε επίσης ότι, κατά την εκτίμηση της αμερικανικής κοινότητας πληροφοριών, η «συντριπτική πλειοψηφία» του εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν είναι πιθανότατα θαμμένη σε υπόγειες εγκαταστάσεις στο Ισφαχάν και το Fordow.

Μετά από αίτημα της Washington Post για σχόλιο, ανώτερος αξιωματούχος των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών δήλωσε ότι «ένα και μόνο απόσπασμα από υποκλαπείσα επικοινωνία δεν αποτυπώνει την πλήρη εικόνα των πληροφοριών». «Μια μεμονωμένη τηλεφωνική κλήση μεταξύ ανώνυμων Ιρανών δεν συνιστά αξιολόγηση πληροφοριών, η οποία βασίζεται σε όγκο στοιχείων από πολλαπλές πηγές και μεθόδους», είπε ο αξιωματούχος.

Όπως επισημαίνεται, υποκλαπείσες τηλεφωνικές συνομιλίες, e-mail και άλλες ηλεκτρονικές επικοινωνίες, γνωστές ως signals intelligence, αποτελούν ένα από τα ισχυρότερα εργαλεία των αμερικανικών υπηρεσιών κατασκοπείας και συνήθως αποτελούν τη βάση της καθημερινής ενημέρωσης του Τραμπ. Ωστόσο, αυτού του είδους οι πληροφορίες έχουν και περιορισμούς, καθώς συχνά αποσπάσματα συνομιλιών στερούνται συμφραζομένων και πρέπει να συνδυαστούν με άλλα δεδομένα για πλήρη κατανόηση.

Διπλωματικό παρασκήνιο και πολιτική αντιπαράθεση

Ο Τραμπ φαίνεται πως έχει εξοργιστεί από τη δημοσιογραφική κάλυψη, που παρεκκλίνει από τους δικούς του ισχυρισμούς για την επιδρομή στα πυρηνικά της Τεχεράνης, η οποία προηγήθηκε της εκεχειρίας μεταξύ Ιράν και Ισραήλ μετά από 12 ημέρες συγκρούσεων.

«Οι Δημοκρατικοί είναι αυτοί που διέρρευσαν τις πληροφορίες», έγραψε στο Truth Social, αναφερόμενος σε προκαταρκτική εκτίμηση της Υπηρεσίας Στρατιωτικών Πληροφοριών (DIA), σύμφωνα με την οποία η επίθεση πιθανότατα καθυστέρησε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν για μήνες, όχι για χρόνια. «Πρέπει να διωχθούν ποινικά!»

Ο Τραμπ αμφισβήτησε επίσης τις αναφορές ότι μετακινήθηκαν αποθέματα ουρανίου, λέγοντας σε μαγνητοσκοπημένη συνέντευξη στο Fox News που θα μεταδοθεί την Κυριακή: «Δεν νομίζω ότι το έκαναν. Είναι πολύ δύσκολο και επικίνδυνο… Δεν ήξεραν ότι ερχόμασταν».

Η εκτίμηση της Υπηρεσίας Στρατιωτικών Πληροφοριών (DIA) βασίστηκε σε δεδομένα που είχαν συγκεντρωθεί περίπου 24 ώρες μετά την επίθεση. Σύμφωνα με αυτήν, ορισμένοι από τους ιρανικούς φυγοκεντρητές –που χρησιμοποιούνται για τον εμπλουτισμό ουρανίου σε επίπεδα κατάλληλα για χρήση σε πυρηνικά όπλα– παρέμειναν άθικτοι.

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει επικρίνει ορισμένα ΜΜΕ επειδή παρέλειψαν να αναφέρουν ότι η έκθεση της DIA, την οποία χαρακτηρίζει ως «χαμηλής αξιοπιστίας», επισημαίνει ότι μια πλήρης αξιολόγηση ζημιών απαιτεί «ημέρες ή και εβδομάδες» για τη συλλογή των απαραίτητων δεδομένων.

Διαφωνίες σχετικά με την αποτελεσματικότητα των επιθέσεων υπάρχουν και στο Κογκρέσο, μετά τις διαβαθμισμένες ενημερώσεις της περασμένης εβδομάδας.

«Φεύγω από αυτή την ενημέρωση εξακολουθώντας να πιστεύω ότι δεν καταστράφηκε το πρόγραμμα», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο γερουσιαστής Κρις Μέρφι (Δημοκρατικός από το Κονέκτικατ). «Ο πρόεδρος παραπλάνησε σκόπιμα το κοινό όταν είπε ότι το πρόγραμμα εξαλείφθηκε. Είναι σαφές ότι εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες και εξοπλισμός».

«Δεν μπορείς να βομβαρδίσεις τη γνώση – όσο πολλούς επιστήμονες κι αν σκοτώσεις», πρόσθεσε ο Μέρφι. «Υπάρχουν ακόμη άνθρωποι στο Ιράν που ξέρουν πώς να λειτουργούν φυγοκεντρητές. Και αν διαθέτουν ακόμη εμπλουτισμένο ουράνιο και την ικανότητα να χρησιμοποιούν φυγοκεντρητές, τότε δεν καθυστερείς το πρόγραμμα για χρόνια. Το καθυστερείς για μήνες».

Από την άλλη, ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ, στενός σύμμαχος του Τραμπ, δήλωσε ότι ο όρος «εξόντωση» είναι «κατάλληλος» για να περιγράψει τις επιθέσεις, οι οποίες, όπως είπε, καθυστέρησαν το πρόγραμμα για χρόνια. Ωστόσο, παραδέχτηκε ότι οι δυνατότητες του Ιράν μπορούν να αποκατασταθούν.

«Το πραγματικό ερώτημα είναι αν εξοντώσαμε την επιθυμία τους να αποκτήσουν πυρηνικό όπλο», δήλωσε στους δημοσιογράφους. «Δεν θέλω οι άνθρωποι να πιστέψουν ότι οι εγκαταστάσεις δεν υπέστησαν σοβαρές ζημιές ή δεν καταστράφηκαν. Καταστράφηκαν. Αλλά δεν θέλω επίσης να νομίζουν ότι το πρόβλημα τελείωσε, γιατί δεν τελείωσε».

Αμερικανός αξιωματούχος, γνώστης της διαβαθμισμένης ενημέρωσης των νομοθετών, δήλωσε ότι ο Ράτκλιφ υπογράμμισε την καταστροφή των ιρανικών αντιαεροπορικών συστημάτων από τους Ισραηλινούς πριν την αμερικανική επιχείρηση, για να ενισχύσει την άποψη πως «η ιδέα ότι μπορούν εύκολα να τα ξαναχτίσουν είναι παράλογη».

Ο γενικός διευθυντής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι, έδωσε μικτή εικόνα σε συνέντευξή του στο CBS News που μεταδόθηκε την Κυριακή. Υπάρχει συμφωνία ότι προκλήθηκαν «πολύ σοβαρές ζημιές» στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, είπε.

«Το Ιράν διέθετε –και σε κάποιο βαθμό εξακολουθεί να διαθέτει– δυνατότητες στον τομέα της επεξεργασίας, μετατροπής και εμπλουτισμού ουρανίου», πρόσθεσε. Οι εγκαταστάσεις «καταστράφηκαν σε σημαντικό βαθμό. Κάποιες παραμένουν όρθιες», ανέφερε.

Οι επικριτές της απόφασης του Τραμπ να επέμβει στρατιωτικά στον πόλεμο Ισραήλ-Ιράν υποστηρίζουν ότι κατέστρεψε την πιθανότητα διπλωματικής λύσης, η οποία είναι η μόνη οδός για την επιβολή αυστηρών επιθεωρήσεων και ελέγχων στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Επιπλέον, εκφράζονται φόβοι ότι η Τεχεράνη μπορεί τώρα να επισπεύσει την κατασκευή πυρηνικής βόμβας, για να εξασφαλίσει ότι μελλοντικές προσπάθειες αλλαγής καθεστώτος από ΗΠΑ ή Ισραήλ θα πέσουν στο κενό.

Αμερικανοί αξιωματούχοι αντιτείνουν ότι οι επιθέσεις του Τραμπ δεν αποκλείουν μια διπλωματική συμφωνία, αλλά ίσως ενισχύουν τις πιθανότητες επίτευξής της. Την Τετάρτη, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι Αμερικανοί και Ιρανοί αξιωματούχοι θα συναντηθούν εντός της εβδομάδας για να συζητήσουν πιθανή πυρηνική συμφωνία, όμως ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Αμπάς Αραγτσί, διέψευσε ότι έχει προγραμματιστεί συνάντηση.

Ο Αραγτσί δήλωσε ότι οι επιπτώσεις της επίθεσης των ΗΠΑ «δεν ήταν ασήμαντες» και ότι οι ιρανικές αρχές αξιολογούν εκ νέου την κατάσταση του πυρηνικού τους προγράμματος, κάτι που θα καθορίσει και τη διπλωματική τους στάση.

Ο Ανώτατος Ηγέτης του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δήλωσε ότι ο Τραμπ «υπερέβαλε» στα αποτελέσματα των επιθέσεων. «Επιτέθηκαν στις πυρηνικές μας εγκαταστάσεις, αλλά δεν κατάφεραν κάτι σημαντικό», είπε.