Χιροσίμα – Ναγκασάκι: Πόσες πυρηνικές κεφαλές είναι ενεργές, 80 χρόνια μετά

Κάθε χρόνο, στις 6 και 9 Αυγούστου, η ανθρωπότητα στέκεται αντιμέτωπη με μια σκληρή μνήμη. Η Χιροσίμα και το Ναγκασάκι δεν είναι απλώς δύο ιαπωνικές πόλεις – είναι παγκόσμια σύμβολα της φρίκης του πολέμου, της καταστροφής που επιφέρει η χρήση πυρηνικών όπλων και της διαρκούς απειλής που αυτά εξακολουθούν να αποτελούν.

Κλείνουμε τα μάτια μας και μετράμε μέχρι το πέντε. Τόσος ήταν ο χρόνος που χρειάστηκε για να χαθούν πάνω από 140.000 ζωές εκείνο το πρωινό του Αυγούστου του 1945. Θυμόμαστε τα ψέματα που ειπώθηκαν για να δικαιολογηθεί η μαζική εξόντωση. Ανοίγουμε τα μάτια και βλέπουμε πως η ίδια προπαγάνδα συνεχίζεται. Περισσότερες από 15.000 πυρηνικές κεφαλές παραμένουν σήμερα ενεργές, με 1.800 εξ αυτών να βρίσκονται σε συνεχή κατάσταση ετοιμότητας.

Η τεράστια οικονομική επένδυση στο πυρηνικό οπλοστάσιο – πάνω από 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως – αποκαλύπτει προτεραιότητες που θυσιάζουν την ανθρώπινη ζωή στον βωμό της στρατιωτικής ισχύος. Οι κυβερνήσεις, με τη στήριξη βιομηχανικών και γεωπολιτικών συμφερόντων, συντηρούν τον φόβο και τον τρόμο ως μέσο ελέγχου πάντα με στόχο τη διαιώνιση της πυρηνικής ισχύος.

Ταυτόχρονα, η πυρηνική τεχνολογία συνεχίζει να απειλεί και την ειρήνη και το περιβάλλον. Από το Τσέρνομπιλ μέχρι τη Φουκουσίμα, οι συνέπειες είναι διαρκείς και παγκόσμιες – με τη ραδιενέργεια να διαρρέει, να μολύνει, να καταστρέφει. Οι υποσχέσεις για «ειρηνική χρήση» της πυρηνικής ενέργειας αποδεικνύονται εύθραυστες μπροστά στην πραγματικότητα της διαρροής, της ρύπανσης, του κινδύνου εξάπλωσης.

Ωστόσο, υπάρχει ελπίδα – και δράση. Η Συνθήκη για την Απαγόρευση των Πυρηνικών Όπλων (TPNW), που υιοθετήθηκε το 2017, αποτελεί σταθμό για το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και για τη συλλογική ανθρώπινη συνείδηση. Δεν είναι απλώς μια νομική πράξη: είναι μια δήλωση ότι η ανθρωπότητα μπορεί – και πρέπει – να αρνηθεί τη μαζική εξόντωση ως μέσο επιβολής.

Όμως, ο πυρηνικός αφοπλισμός δεν είναι αρκετός. Η προστασία των αμάχων, η απαγόρευση της αδιάκριτης βίας και η λογοδοσία για τα εγκλήματα πολέμου πρέπει να είναι αδιαπραγμάτευτες αρχές – είτε μιλάμε για τη Χιροσίμα, είτε για τη Γάζα, είτε για οποιαδήποτε άλλη γωνιά του πλανήτη. Δεν μπορούμε να τιμούμε τη μνήμη των θυμάτων των πυρηνικών όπλων, ενώ παραμένουμε σιωπηλοί μπροστά στα εγκλήματα που διαπράττονται σήμερα με συμβατικά όπλα.

Από τις στάχτες της Χιροσίμα μέχρι τις φλόγες της Γάζας, ο θρήνος είναι κοινός. Ο πόνος είναι καθολικός. Η αδικία, αδιαμφισβήτητη. Μια μητέρα που έθαψε το παιδί της στην Ιαπωνία το 1945 βιώνει τον ίδιο σπαραγμό με μια μητέρα στην Παλαιστίνη το 2025.

Σήμερα, στην 80ή επέτειο από τις πυρηνικές επιθέσεις, δεν στεκόμαστε απλώς για να θυμηθούμε. Στεκόμαστε για να απαιτήσουμε. Να απαιτήσουμε αλήθεια, δικαιοσύνη, αποπυρηνικοποίηση, ειρήνη.

Αυτή η ημέρα δεν ανήκει στο παρελθόν. Ανήκει στο παρόν και διαμορφώνει το μέλλον. Ας μην κλείνουμε απλώς τα μάτια. Ας τα ανοίξουμε. Και ας δράσουμε.

Στην Ελλάδα, ήδη 93 δήμοι, από τον πιο μικρό (δήμος Γαύδου) μέχρι τον πιο μεγάλο (δήμος Αθηναίων), αλλά και η ΚΕΔΕ, υποστηρίζουν την εκστρατεία #σώσετηνπόλη (#icansave), υιοθετώντας το ψήφισμα της ICAN, και καλούν την Ελληνική Κυβέρνηση να υπογράψει και να επικυρώσει την Συνθήκη Απαγόρευσης των Πυρηνικών Όπλων. Η εκστρατεία, έχει ήδη συγκεντρώσει την υποστήριξη περισσότερων από 1.000 δήμων και 12 πρωτευουσών κρατών που δεν έχουν προσχωρήσει ακόμα στην Συνθήκη.

Λέμε ΟΧΙ στα πυρηνικά όπλα, λέμε ΝΑΙ στην Ειρήνη και τη Μη Βία.

*Οι διεθνείς οργανισμοί «Κόσμος Χωρίς Πολέμους και Βία»(UN ECOSOC Consultative Status

NGO), «Διεθνείς Ιατροί για την Πρόληψη του Πυρηνικού Πολέμου» (IPPNW – Νόμπελ Ειρήνης

1985) και «Φίλοι της Φύσης», είναι εταίροι και εκπρόσωποι στην Ελλάδα της «Διεθνούς

Εκστρατείας για την Εξάλειψη των Πυρηνικών Όπλων» (ICAN – Νόμπελ Ειρήνης 2017).