Χονγκ Κονγκ: Προδιαγεγραμμένη τραγωδία; Τα κενά ασφαλείας και οι διαμαρτυρίες που αγνοήθηκαν

Οι ένοικοι του συμπλέγματος ουρανοξυστών στο Χονγκ Κονγκ, το οποίο τυλίχτηκε στις φλόγες, στη φονικότερη πυρκαγιά εδώ και επτά δεκαετίες στο Χονγκ Κονγκ, είχαν ενημερωθεί πέρυσι από τις αρχές ότι αντιμετωπίζουν “σχετικά χαμηλούς κινδύνους για πυρκαγιά” αφού είχαν επανειλημμένως εκφράσει παράπονα για τους κινδύνους που συνιστούσαν οι συνεχιζόμενες εργασίες ανακαίνισης, είπε στο Reuters το υπουργείο Εργασίας.

Ένοικοι του Wang Fuk Court στο βόρειο τμήμα του Χονγκ Κονγκ είχαν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τις εργασίες συντήρησης των κτιρίων τον Σεπτέμβριο του 2024, μεταξύ άλλων και για το κατά πόσον ήταν εύφλεκτο το προστατευτικό πράσινο πλέγμα που είχαν χρησιμοποιήσει οι εργολάβοι για να καλύψουν τις σκαλωσιές από μπαμπού που είχαν στηθεί γύρω από τα κτίρια, δήλωσε εκπρόσωπος του υπουργείου σε email.

Στη συνέχεια, το υπουργείο εξέτασε την πιστοποίηση ασφαλείας για το πλέγμα, το οποίο χρησιμοποιήθηκε ως δίχτυ για θραύσματα που έπεφταν από το κτίριο, και ενημέρωσε τους ενοίκους ότι “η απόδοση του επιβραδυντικού φλόγας” πληρούσε τα πρότυπα, δήλωσε η υπηρεσία, η οποία βοηθά στην επιβολή των προτύπων κατασκευής που ορίζονται από το Τμήμα Δόμησης.

Χθες ωστόσο, η αστυνομία του Χονγκ Κονγκ ανακοίνωσε ότι οι εξωτερικοί τοίχοι των κτιρίων του συγκροτήματος «είχαν προστατευτικά δίχτυα, μεμβράνες, αδιάβροχους μουσαμάδες και πλαστικά φύλλα για τα οποία υπάρχουν υποψίες ότι δεν πληρούσαν τα πρότυπα πυρασφάλειας». Τρία άτομα που σχετίζονται με την εταιρεία ανακαινίσεων Prestige Construction συνελήφθησαν ως ύποπτα για ανθρωποκτονία εξ αμελείας.

Η ακριβής αιτία της πυρκαγιάς της Τετάρτης, η οποία έχει στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 128 ανθρώπους, δεν έχει προσδιοριστεί. Αυτό που είναι σαφές, ωστόσο, είναι ότι η φωτιά εξαπλώθηκε γρήγορα μέσω του εξωτερικού συστήματος σκαλωσιάς, δήλωσε ο Σιάνγκ Λιμίνγκ, ειδικός σε θέματα πυρασφάλειας στο Πολυτεχνείο του Χονγκ Κονγκ, ο οποίος εξέτασε βίντεο από την πυρκαγιά.

Η Prestige, η οποία εξασφάλισε συμβόλαιο ανακαίνισης ύψους 330 εκατομμυρίων δολαρίων Χονγκ Κονγκ (42,4 εκατομμύρια δολάρια) για το συγκρότημα τον Ιανουάριο του 2024, δεν απάντησε σε επανειλημμένες κλήσεις. Δεν κατέστη δυνατή η επικοινωνία με τους τρεις συλληφθέντες, τους οποίους οι αρχές δεν κατονόμασαν.

Όταν ένας δημοσιογράφος επισκέφθηκε το γραφείο της Prestige σήμερα το πρωί, κατέβασαν τα μεταλλικά ρολά στην είσοδο του γραφείου.

Ερωτηθείσα για την αναθεώρηση της πιστοποίησης ασφαλείας του πλέγματος από το υπουργείο Εργασίας, η αστυνομία του Χονγκ Κονγκ επικαλέστηκε χθεσινή δήλωση στην οποία ανέφερε ότι θα «συλλέξει στοιχεία και θα διενεργήσει διεξοδική έρευνα για να εξακριβώσει την αιτία της πυρκαγιάς» μόλις η πυρκαγιά σβήσει πλήρως.

Το υπουργείο Εργασίας δήλωσε στο Reuters ότι, όταν ενημέρωσε τους κατοίκους ότι αντιμετωπίζουν χαμηλούς κινδύνους πυρκαγιάς, εφόσον αποφεύγονται διαδικασίες όπως η συγκόλληση, αυτό δεν σήμαινε ότι απέρριπτε το ενδεχόμενο να υπάρχουν πιθανόν κίνδυνοι. Είπε επίσης ότι υπενθύμισε στον εργολάβο να εφαρμόσει μέτρα πρόληψης πυρκαγιών.

Η υπηρεσία πρόσθεσε ότι είχε πραγματοποιήσει 16 επιθεωρήσεις ασφαλείας στο Wang Fuk Court μεταξύ Ιουλίου 2024 και Νοεμβρίου 2025. Το υπουργείο κάλεσε έξι φορές τον εργολάβο να προχωρήσει σε βελτιώσεις σχετικά με τις εργασίες του στο συγκρότημα και ξεκίνησε τρεις διώξεις, ανέφερε, χωρίς να παράσχει περαιτέρω λεπτομέρειες.

Το Reuters δεν μπόρεσε να προσδιορίσει το αποτέλεσμα αυτών των διαδικασιών ή την απάντηση της εταιρείας.

Το Γκρένφελ του Χονγκ Κονγκ;

Η πυρκαγιά της Τετάρτης εξαπλώθηκε με σοκαριστική ταχύτητα.

Οι πυροσβέστες ειδοποιήθηκαν για πρώτη φορά ότι εκδηλώθηκε πυρκαγιά σε έναν από τους ουρανοξύστες του Wang Fuk Court στις 2:51 μ.μ. Μέσα στα πέντε λεπτά που τους χρειάστηκαν για να φτάσουν στο σημείο, η φωτιά είχε μεταφερθεί στις σκαλωσιές, είχε εισέλθει στο εσωτερικό του κτιρίου και είχε εξαπλωθεί σε άλλους ουρανοξύστες του συγκροτήματος, σύμφωνα με ανακοίνωση της πυροσβεστικής υπηρεσίας.

Σε περίπου τέσσερις ώρες, επτά από τους οκτώ ουρανοξύστες 32 ορόφων του συγκροτήματος τυλίχθηκαν στις φλόγες. Ο πυκνός καπνός δυσκόλεψε τα συνεργεία διάσωσης, που έφτασαν πρώτα επιτόπου, να προσεγγίσουν τους υψηλότερους ορόφους.

Εκατοντάδες από τους 4.600 ενοίκους στο συγκρότημα στεγάστηκαν προσωρινά. Σχεδόν 200 αγνούνται.

Ο Σιάνγκ, επίκουρος καθηγητής στο τμήμα κτιριακού περιβάλλοντος και ενεργειακής μηχανικής του Πολυτεχνείου, συνέκρινε την πυρκαγιά με την πυρκαγιά στον Πύργο Γκρένφελ του Λονδίνου από την οποία έχασαν τη ζωή τους 72 άνθρωποι τον Ιούνιο του 2017.

Έρευνα που ακολούθησε αποκάλυψε παραλείψεις της βρετανικής κυβέρνησης, του κατασκευαστικού κλάδου και των εταιρειών που εμπλέκονταν στην τοποθέτηση εύφλεκτης επένδυσης στο εξωτερικό του κτιρίου.

«Είναι ένα πολύ παρόμοιο είδος μηχανισμού μετάδοσης της φωτιάς: από την πρόσοψη, η φωτιά εισήλθε στη συνέχεια στα δωμάτια» των διαμερισμάτων, είπε.

Ο ηγέτης του Χονγκ Κονγκ, Τζον Λι, δήλωσε ότι η κυβέρνηση θα επανεξετάσει τη χρήση σκαλωσιάς από μπαμπού. Τα υπουργεία Δόμησης και Εργασίας δήλωσαν ξεχωριστά την Πέμπτη ότι θα διενεργήσουν έκτακτους ελέγχους σε κτίρια που βρίσκονται υπό ανακαίνιση για να διασφαλίσουν ότι οι σκαλωσιές και τα δίχτυα πληρούν τα πρότυπα πυρασφάλειας.

Η αστυνομία δήλωσε επίσης την Τετάρτη ότι ανακάλυψε αφρό στο συγκρότημα που μπορεί να ευθύνεται για την ταχεία επέκταση της πυρκαγιάς.

Ο χρήστης του Facebook Πίτερ Λιουνγκ είχε δημοσιεύσει φωτογραφίες από φλεγόμενο λευκό υλικό στην ομάδα «Wang Fuk Court Resident Exchange» τον Σεπτέμβριο του 2024, μαζί με τη λεζάντα: «η μόνωση των παραθύρων είναι εύφλεκτη».

Ο Λιουνγκ δεν απάντησε όταν επικοινώνησε μαζί του το Reuters μέσω Facebook.

Ο αφρός «καίγεται γρήγορα και παράγει πυκνό, τοξικό καπνό», δήλωσε στο Reuters ο Τσάου Σε Κιτ, πρόεδρος της Γενικής Ένωσης Εργαζομένων Κατασκευαστικής Βιομηχανίας του Χονγκ Κονγκ.

Το υλικό μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη ζημιών από σκόνη και γυαλί στα παράθυρα κατά τη διάρκεια της κατασκευής, είπε, αλλά «εξέτασαν η ομάδα διαχείρισης και οι επιβλέποντες του εργοταξίου αυτόν τον κίνδυνο;»

Ο ένοικος Τόμι Αου Γουάι-τσι είπε ότι ο αφρός που είχε τοποθετηθεί κοντά στα παράθυρά τους εμπόδισε τους γονείς του να παρατηρήσουν τις γιγάντιες φλόγες και τον πυκνό καπνό έξω από το σπίτι τους.

«Δεν συνειδητοποίησαν ότι υπήρχε πυρκαγιά μέχρι που τους κάλεσα», είπε ο 58χρονος οδηγός φορτηγού. Οι γονείς του διασώθηκαν και βρίσκονται σε σταθερή κατάσταση στο νοσοκομείο.

Ο Κρις Γουόνγκ, ο οποίος την Πέμπτη περίμενε ακόμα νέα για την 72χρονη μητέρα του, η οποία ο ίδιος πιστεύει ότι παραμένει παγιδευμένη, εξέφρασε την οργή του για το πώς τα παράθυρα του διαμερίσματός της ήταν μπλοκαρισμένα με αφρό.

«Η κυβέρνηση έχει νόμους, αλλά επιβάλλουν την ποιότητα των υλικών και την ασφάλεια; Έχω τις αμφιβολίες μου».

Πρόσθετες ανησυχίες για την πυρασφάλεια

Μια εξέταση από το Reuters των πρακτικών των συναντήσεων που πραγματοποιήθηκαν τον τελευταίο χρόνο μεταξύ ιδιοκτητών σπιτιών και διοίκησης κτιρίου αποκάλυψε πρόσθετες ανησυχίες για την πυρασφάλεια.

Η διοίκηση δήλωσε στην επιτροπή ιδιοκτητών κατοικιών τον Οκτώβριο του 2025 ότι μεταξύ των αντικειμένων που χρειάζονταν επισκευή ή συντήρηση στο συγκρότημα ήταν οι αναμονές εισόδου νερού πυρόσβεσης, τα εξαρτήματα σωλήνων όπως τα ακροφύσια πυρκαγιάς, το σύστημα ηχητικής προειδοποίησης πυρκαγιάς, οι πυροσβεστήρες και τα καρούλια πυροσβεστικού σωλήνα, καθώς και τα φωτιστικά με μπαταρίες.

Τον Ιούλιο του 2025, η επιτροπή ενημερώθηκε επίσης ότι «ορισμένοι σωλήνες μέσα στις δεξαμενές νερού πυρόσβεσης παρουσίασαν σημάδια γήρανσης και διάβρωσης κατά τη διάρκεια των εργασιών στεγανοποίησης». Οι συμμετέχοντες στη συνάντηση συνέστησαν την αντικατάσταση των σωλήνων.

Και τον Νοέμβριο του 2024, η επιτροπή εξέφρασε την ανησυχία της ότι ο αριθμός των ηλιακών συλλεκτών στις στέγες των κτιρίων «ενδέχεται να παραβιάζει τους κανονισμούς πυρασφάλειας». Πρότεινε να ζητηθεί η συμβουλή της πυροσβεστικής υπηρεσίας.

Το Reuters δεν μπόρεσε να διαπιστώσει εάν ελήφθησαν μέτρα για την αντιμετώπιση αυτών των ανησυχιών. Η διαχείριση του Wang Fuk Court δεν απάντησε σε κλήσεις και σε ένα email.

Οι κάτοικοι έχουν επίσης παραπονεθεί για εργολάβους που κάπνιζαν γύρω από τις σκαλωσιές.

Ο Τζάκι Τσέουνγκ, ο οποίος δήλωσε πρώην ένοικος του συγκροτήματος, έστειλε στο Reuters ένα βίντεο που είπε ότι είχε τραβήξει και το οποίο απεικόνιζε έναν εργάτη στο κτίριο να καπνίζει δίπλα στις σκαλωσιές. Το πρακτορείο ειδήσεων μπόρεσε να επαληθεύσει ότι το βίντεο γυρίστηκε στο Wang Fuk Court, αλλά όχι την ακριβή ημερομηνία λήψης.

Ο Τσέουνγκ είπε ότι είχε παραπονεθεί για περιστατικά καπνίσματος και έστειλε το βίντεο στη διαχείριση τον Φεβρουάριο, αλλά ότι δεν έλαβε καμία απάντηση.