“A HOUSE OF DYNAMITE” ΣΤΟ NETFLIX: Ο ΠΛΑΝΗΤΗΣ ΜΙΑ ΑΝΑΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΥΡΗΝΙΚΟ ΟΛΕΘΡΟ

Κοντεύουν δύο δεκαετίες από τότε που η Κάθριν Μπίγκελοου έγραψε οσκαρική ιστορία – καθώς με το Hurt Locker έγινε η πρώτη γυναίκα δημιουργός που κερδίζει Όσκαρ Σκηνοθεσίας – και κάθε της νέα επιστροφή δε μπορεί παρά να είναι σημαντικό κινηματογραφικό γεγονός.

Πόσο μάλλον αν είναι επιστροφή σε φόρμα, όπως συμβαίνει με το εκρηκτικό, αγωνιώδες banger A HOUSE OF DYNAMITE, το νέο της πολιτικό θρίλερ το οποίο είδαμε σε παγκόσμια πρεμιέρα στο πρόσφατο φεστιβάλ Βενετίας, κρατώντας την ανάσα μας καθόλη τη διάρκεια της προβολής.

Η ταινία άρχισε ήδη από τη Βενετία να δημιουργεί μπόλικο οσκαρικό buzz, αλλά ένα κεντρικό ερώτημα είναι το κατά πόσο μπορεί η ίδια αυτή αίσθηση αγωνίας που νιώσαμε μες στην κινηματογραφική αίθουσα, να συντηρηθεί για δυο ώρες στον καναπέ – κλασικό ερώτημα που αφορά πολλές εμπειρίες του να βλέπεις στο Netflix την οποιαδήποτε ταινία που θέλει να σε κρατήσει κολλημένο στην οθόνη.

A HOUSE OF DYNAMITE: ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΘΡΙΛΕΡ ΣΕ ΑΛΗΘΙΝΟ ΧΡΟΝΟ – ΑΛΛΑ ΧΩΡΙΣ ΤΖΑΚ ΜΠΑΟΥΕΡ

Με το A HOUSE OF DYNAMITE, η Μπίγκελοου συνεχίζει να κινείται στην ευρύτερη περιοχή όπου τοποθετήθηκε αρχικά με το οσκαρικό Hurt Locker και συνέχισε με το Zero Dark Thirty – αλλά και το άστοχο Detroit, που ήταν κι η τελευταία της ταινία, πριν 8 ολόκληρα χρόνια.

Στη νέο της πολιτικό θρίλερ, μια συνηθισμένη μέρα εξελίσσεται γρήγορα σε εφιάλτη καθώς οι δυνάμεις άμυνας των ΗΠΑ διαπιστώνουν πως ένα αγνώστου προέλευσης αντικείμενο είναι στην πραγματικότητα βόμβα που κατευθύνεται προς το έδαφος της χώρας. Ξεκινά έτσι μια κούρσα απέναντι στο χρόνο – αλλά μην περιμένετε εδώ καουμποϊλίκια τύπου Τζακ Μπάουερ. Η όλη προβληματική του φιλμ αφορά έναν κόσμο γεμάτο ένταση και μπαρούτι που έχουμε χτίσει, κι ο οποίος έτσι στα καλά καθούμενα μπορεί ένα τυχαίο πρωί, να εκραγεί.

Τώρα, θα αναρωτηθεί ευλόγως κανείς… ποιος είναι ο ρόλος των ίδιων των ΗΠΑ στη δημιουργία του εν λόγω κόσμου; Την ταινία δεν την απασχολούν στα αλήθεια συγκεκριμένες γεωπολιτικές εντάσεις ή πολιτικές, για την ακρίβεια είναι σοκαριστικά απολίτικη δεδομένου του θέματός της. Η στόχευσή της είναι πιο γενική (γενικόλογη θα έλεγε κάποιος κακεντρεχής), μιλώντας έτσι αορίστως για έναν κόσμο όπου το πυρηνικό οπλοστάσιο αναπόφευκτα θα χρησιμοποιηθεί, χωρίς να επιθυμεί να χρωματίσει συγκεκριμένες χώρες, καθεστώτα, πολιτικές, ιδεολογίες.

Πάντως σε ένα πρώτο επίπεδο, η ταινία λειτουργεί υποδειγματικά. Το σενάριο του Νόα Όπενχαϊμ (δημοσιογράφου και πρώην προέδρου του NBC News – οπότε είναι συνεπής κι η προηγούμενη παρατήρηση) παρακολουθεί τα γεγονότα μέσα από μια αφηγηματική δομή που είναι ταυτόχρονα και σπονδυλωτή, και ρασομονική.

Ακολουθούμε τις εξελίξεις σε περίπου αληθινό χρόνο μέσα από ένα επίπεδο διοίκησης, πριν στη συνέχεια τις πιάσουμε ξανά από την αρχή, από ένα άλλο. Το ένα ‘real time’ 20λεπτο διαδέχεται το επόμενο, και ξανά απ’την αρχή. Και το κάθε κεφάλαιο απλώνει τη δράση μέσα από τα μάτια διαφορετικών χαρακτήρων, που έχουν τα δικά τους δραματικά arc, αλλά που κανένα δεν επικρατεί της δραματουργίας, ούτε κυριαρχεί στο φιλμ.

Στο πολυπληθές ensemble συναντάμε την Ρεμπέκα Φέργκιουσον στο ρόλο της Ολίβια Γουόκερ, υψηλόβαθμου στελέχους στην ομάδα αντίδρασης του Λευκού Οίκου, τον Τζάρεντ Χάρις ως Υπουργό Αμύνης που συνειδητοποιεί πως η κατάσταση είναι για τον ίδιο πιο προσωπική από όσο περίμενε, η Γκρέτα Λι παίζει μια πράκτορα της NSA με ειδίκευση στη Βόρειο Κορέα, ο Ίντρις Έλμπα παίζει τον Πρόεδρο των ΗΠΑ αυτοπροσώπως. Και πολλά ακόμα αναγνωρίσιμα πρόσωπα, όλα με το δικό τους κέντρο βάρους και αλληλένδετες ιστορίες, που φέρνουν τον κάθε έναν άλλοτε ως κεντρική φιγούρα κι άλλοτε ως κάποια παρεμβολή στο φόντο μιας άλλης ιστορίας – όπως συμβαίνει εξάλλου και στη ζωή.

Έτσι υπογραμμίζεται η βαρύτητα της κατάστασης. Δεν έχεις εδώ ας πούμε την δραματική αποσυμπίεση ενός Τομ Κρουζ που τρέχει να γλιτώσει από τους εξωγήινους στον Πόλεμο των Κόσμων του Σπίλμπεργκ. Όχι, εδώ όλες οι ιστορίες είναι σημαντικές, και όλες είναι ασήμαντες. Η Μπίγκελοου κι ο Όπενχαϊμ πλέκουν μια ταπετσαρία ανθρώπων αλλά και αδυναμίας αντίδρασης μπροστά στο απευκταίο. Κάθε φορά που βλέπουμε το στόρι μέσα από ένα άλλο επίπεδο διοίκησης, είναι σα να προστίθεται κι ένα επίπεδο απόγνωσης και αδιεξόδου.

Λες… «δεν μπορεί, οι πιο πάνω θα ξέρουν τι να κάνουν», και μετά βλέπουμε τους πιο πάνω… να μην ξέρουν τι να κάνουν. Όλα καλά!

Η Μπίγκελοου θυμίζει ταυτόχρονα πόσο υποδειγματικά ξέρει να σκηνοθετεί το σασπένς και τα σώματα μέσα σε χώρους αδιέξοδους, πνιγηρούς και καταδικασμένους. Καδράρει τη δράση χωρίς πολλές ευκολίες ή φτήνιες, δίχως να βασίζεται σε κουνημένες κάμερες και απίθανες εξελίξεις κι ηρωισμούς. Ξέρει πότε να πιέσει και πότε να αποσυμπιέσει, πότε να εστιάσει σε πρόσωπα και πότε σε κορμιά, πότε να τονίσει την ένταση και πότε να αφήσει τη νεκρική αμηχανία να γεμίσει τους απρόσωπους χώρους.

Με το A HOUSE OF DYNAMITE δεν λέει κάτι αληθινά διεισδυτικό για τον κόσμο, πόσο μάλλον αν θελήσει κανείς να το εξετάσει υπό το πρίσμα ενός πολίτη του κόσμου. Όμως αν μη τι άλλο ξέρει πώς να μας καθηλώσει με ένα εξαιρετικής δομής και σασπένς πολιτικό θρίλερ που καταφέρνει να σου κολλήσει την ψυχή στην πλάτη.

Αυτός ο έλεγχός της πάνω στην τεχνική της αφήγησης, του σασπένς και των κωδικών του είδους, είναι εξάλλου που με κάνουν να στεναχωριέμαι λίγο που φαίνεται να έχει αφήσει πια για τα καλά πίσω της την πρώτη περίοδο της καριέρας της – γεμάτη με genre διαμάντια όπως το βαμπιρογουέστερν Near Dark και το αποκαλυπτικό sci-fi Strange Days, δηλαδή τις κορυφαίες ταινίες της καριέρας της.

Ως ένα τέτοιο δείγμα genre κινηματογράφου, σαν ένα καθαρό αγωνιώδες θρίλερ που ως μόνο αναγνωρίσιμο κόσμο βλέπει αυτόν που χτίζει εντός του κάδρου, το A HOUSE OF DYNAMITE λειτουργεί άψογα. Ό,τι απόλαυσα σε αυτό, με έκανε να θυμάμαι με ακόμα μεγαλύτερη αγάπη την pulp era της Μπίγκελοου.

ΚΑΘΡΙΝ ΜΠΙΓΚΕΛΟΟΥ: «ΕΊΝΑΙ ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΟ ΤΟ ΠΟΣΗ ΕΞΟΥΣΙΑ ΕΧΕΙ Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΕ ΚΆΤΙ ΤΟΣΟ ΔΥΝΗΤΙΚΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΟ»

Η Κάθριν Μπίγκελοου μίλησε για την ταινία σε μια κλειστή συνέντευξη τύπου για τους ψηφοφόρους των Χρυσών Σφαιρών στην οποία ήταν καλεσμένο το NEWS24/7. Αυτά είναι κάποια από τα όσα μοιράστηκε μαζί μας. (Φωτό: Jason Mendez/Getty Images for Netflix)

Το έργο γεννήθηκε από την επιθυμία σου να γυρίσεις μια ταινία για το πού κατευθύνεται ο κόσμος όσον αφορά την πυρηνική κατάσταση. Ποιο ήταν αυτό που σε εξέπληξε περισσότερο όταν μπήκες σε αυτή τη διαδικασία;

Μπίγκελοου: Το πιο εκπληκτικό ήταν το πόση εξουσία έχει ο Πρόεδρος σε κάτι τόσο επικό και τόσο δυνητικά καταστροφικό. Είναι μόνο ένας άνθρωπος και, μέσα σε λίγα λεπτά, πρέπει να αποφασίσει για τη χρήση ή μη αυτών των όπλων. Και αυτό που δεν καταλαβαίνω είναι ότι πρόκειται για ένα αμυντικό μέτρο που όμως θα μπορούσε να οδηγήσει σε παγκόσμια καταστροφή. Ωστόσο, τι είναι αυτό που τελικά υπερασπίζεσαι; Δεν έχει μείνει τίποτα. Είναι λοιπόν ένα ενδιαφέρον παράδοξο.

Πώς ελήφθη η απόφαση να γίνει η αφήγηση της ιστορίας μέσα από διαφορετικές διαδοχικές οπτικές γωνίες;

Μπίγκελοου: Αποφασίσαμε να το χωρίσουμε σε τρία κεφάλαια για να παραμείνουμε σε πραγματικό χρόνο και επειδή ένα ταξίδι 18 λεπτών θα ήταν, προφανώς, πολύ σύντομο για μια ταινία μεγάλου μήκους. Έτσι, το χωρίσαμε σε τρεις φάσεις για να κάνουμε μια βαθιά βουτιά σε κάθε μία από τις αίθουσες της εξουσίας καθώς ανεβαίνεις στην – κατά κάποιον τρόπο – τροφική αλυσίδα.

Έχει μεγάλη σημασία ο ρεαλισμός όλων αυτών των χώρων κι είναι απίστευτη η λεπτομέρειά τους. Πώς δούλεψες με τον [διευθυντή φωτογραφίας] Μπάρι Άκροϊντ για να δημιουργηθεί η ατμόσφαιρα της ταινίας;

Μπίγκελοου: Συνεργάστηκα με τον Μπάρι για πρώτη φορά στο Hurt Locker και αναπτύξαμε μια μορφή οπτικής γλώσσας. Υπάρχει μια απίστευτη ελευθερία που μπορεί να προσφέρει. Βασικά φωτίζει ολόκληρο το περιβάλλον. Στην περίπτωση του Hurt Locker ήμασταν προφανώς σε εξωτερικούς χώρους για το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας, και την ευρύτερη κάλυψη την κάνει μετά με κάμερες – βασικά, ο ηθοποιός μένει μόνος του για να κάνει τη δουλειά του.

Είναι εξαιρετική μέθοδος. Μοιάζει πολύ με ντοκιμαντέρ, αλλά εφαρμόζεται σε μια φιξιόν αφήγηση. Δίνει στον ηθοποιό τεράστια ελευθερία. Και αυτό ήταν απαραίτητο για το The Hurt Locker, και απαραίτητο για κάτι σαν το A HOUSE OF DYNAMITE. Επειδή πρέπει να νιώθουν ότι τους ανήκει ο χώρος.

Η επιλογή να τελειώσει η ταινία με αυτό τον τρόπο, τι δείχνει για το τι ελπίζεις να πάρει το κοινό από την ταινία;

Μπίγκελοου: Λοιπόν, νομίζω ότι το πώς τελειώνει, είναι πραγματικά μια πρόσκληση στο κοινό να πάρει κάτι. Η ελπίδα μου είναι να ξεκινήσει μια συζήτηση για τα πυρηνικά όπλα. Θέλω να πω, υπάρχουν εννέα πυρηνικές χώρες και μόνο τρεις είναι μέλη του ΝΑΤΟ. Αυτό από μόνο του θα πρέπει να κάνει όλους να σταματήσουν και να σκεφτούν. Είναι πραγματικά μια ευκαιρία, και υποθέτω, μια προσπάθεια να προσεγγίσουμε το κοινό με την ελπίδα να προχωρήσει η συζήτηση.