ΕΙΔΑΜΕ ΤΗΝ ΕΝΤΑ – ΚΑΙ Η ΕΛΕΝΑ ΤΟΠΑΛΙΔΟΥ ΚΑΙΕΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΣΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΗΣ

Ο Αντώνης Τσιοτσιόπουλος και ο Γιώργος Παλούμπης είναι δύο δημιουργοί του ελληνικού θεάτρου που έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν ένα αναγνωρίσιμο στυλ, το οποίο συνδυάζει τον ρεαλισμό, την πολιτική κριτική και την κοινωνική αναφορά. Έργα όπως το «Εθνικός Ελληνορώσων», ο «Κωλόκαιρος» και το «Ανεξάρτητα Κράτη», που συνεχίζουν να παίζονται στην Αθήνα, έχουν καταστήσει το δίδυμο γνωστό για την ικανότητά του να αγγίζει σημαντικά κοινωνικά θέματα με χιούμορ και ένταση.

Οι δύο δημιουργοί επέστρεψαν στο Θέατρο «Τζένη Καρέζη» με ένα νέο έργο, το οποίο, αν και έχει ως αφορμή την “Έντα Γκάμπλερ” του Χένρικ Ίψεν, ανοίγει έναν εντελώς διαφορετικό δρόμο: αυτόν της σύγχρονης ελληνικής δραματουργίας.

Η ιψενική ηρωίδα υφίσταται υπό τη ματιά τους ριζική αναθεώρηση και μεταφέρεται στο πολιτικό και κοινωνικό τοπίο του 2032 στην Ελλάδα. Κάπως έτσι έρχεται στο προσκήνιο η πολιτική πραγματικότητα μιας μελλοντικής Ελλάδας, όπου όλα τα μικρά κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν ενωθεί και σχηματίσει την «Σύμπραξη», έναν νέο πολιτικό συνασπισμό.

Στο επίκεντρο αυτής της κοινωνικοπολιτικής αλλαγής βρίσκεται η Έντα, η κόρη ενός ιστορικού πολιτικού ηγέτη και σύζυγος ενός φιλόδοξου πολιτικού που στοχεύει στην ηγεσία. Η οικογένεια της Έντα και η πολιτική της “κληρονομιά” αποτελούν την αφετηρία της δράσης, η οποία εξελίσσεται σε μια σύγκρουση ανάμεσα στο ατομικό και το κοινωνικό, την προσωπική ελευθερία και τις οικογενειακές προσδοκίες.

Η Έντα της σύγχρονης Ελλάδας είναι μια γυναίκα που προσπαθεί να κατανοήσει πώς μπορεί να επιβιώσει σε ένα σύστημα που την ορίζει και την περιορίζει ταυτόχρονα. Στην προσπάθειά της να αποδεσμευτεί, ξεκινά μια πορεία για να βρει τη δική της φωνή και να διεκδικήσει την προσωπική της ελευθερία, κόντρα στους πολιτικούς μηχανισμούς που την κυκλώνουν.

Το νέο έργο των Τσιοτσιόπουλου- Παλούμπη

Η γραφή των Αντώνη Τσιοτσιόπουλου και Γιώργου Παλούμπη είναι έντονα ρεαλιστική, γεμάτη με γλώσσα καθημερινή και πεζή, η οποία αποτυπώνει με ευκρίνεια την ωμότητα και τις αντιφάσεις της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας. Οι διάλογοι είναι σφιχτοί, με ένταση και φορτισμένοι συναισθηματικά, ενώ οι σκληρές εκφράσεις και οι επιθετικοί τόνοι αντανακλούν την πραγματικότητα που θέλουν να φωτίσουν οι δημιουργοί. Οι ήρωες εκφράζουν τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους με λόγια σκληρά, με έντονη την αίσθηση ότι η πολιτική και κοινωνική αβεβαιότητα τους πιέζει συνεχώς.

Η «Έντα», λοιπόν, δεν είναι απλώς μια διασκευή του έργου του Ίψεν, αλλά μια νέα ιστορία που εξελίσσεται στην Ελλάδα του 2032, όπου τα προσωπικά και πολιτικά συμφέροντα μπλέκονται σε μια εκρηκτική ατμόσφαιρα. Πολύ ενδιαφέρουσα και η συγγραφική προσπάθεια να εμποτιστεί το κείμενο με γεγονότα που έχουν απασχολήσει την κοινή γνώμη στην Ελλάδα, όπως αυτή της δολοφονίας της Δώρας Ζέμπερη.

Παρά τη σφαιρική και πολιτικά ευαίσθητη ματιά των Τσιοτσιόπουλου και Παλούμπη στη σύγχρονη Ελλάδα, το έργο στο τέλος αφήνει μία αίσθηση ανολοκλήρωτου. Η παράσταση, με διάρκεια που ξεπερνά τις δύο ώρες χωρίς διάλειμμα, καθώς και η προσπάθεια ενίσχυσης της δραματικότητας μέσω ενός υποτιθέμενου «σκάνδαλου», δεν καταφέρνουν να στηρίξουν επαρκώς τις δραματικές κορυφώσεις. Η μεγάλη διάρκεια και η βιαστική κλιμάκωση της έντασης, τελικά αποδυναμώνουν το κείμενο, αφήνοντας το κοινό με την αίσθηση ότι δεν έχει φτάσει στην κορύφωση που υποσχόταν η αρχική πορεία του έργου.

Η σκηνοθετική ματιά του Γιώργου Παλούμπη ξεχωρίζει για την ικανότητά του να αποκαλύπτει τις εσωτερικές αντιφάσεις των ηρώων του και να αναδεικνύει τους ψυχικούς αγώνες και τις εσωτερικές τους συγκρούσεις. Στην «Έντα», οι παύσεις, οι σιωπές και οι ανεπαίσθητες αντιδράσεις έχουν την ίδια βαρύτητα με τη δράση, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα έντασης που αναδεικνύει τη βαθιά ανθρώπινη διάσταση των πολιτικών και κοινωνικών αδιεξόδων. Ο Παλούμπης δεν περιορίζεται μόνο στην αποτύπωση του εξωτερικού κόσμου, αλλά στρέφει το βλέμμα του στον εσωτερικό κόσμο των ηρώων, καθιστώντας την ψυχική τους πορεία το κέντρο της παράστασης.

Έλενα Τοπαλίδου: Μία σύγχρονη Έντα

Η Έντα είναι μια γυναίκα που κουβαλάει ένα όνομα βαρύ, με ιστορία και προσδοκίες που την καθορίζουν. Όπως η κλασική ηρωίδα του Ίψεν, η σύγχρονη Έντα βρίσκεται αντιμέτωπη με την πρόκληση του να καταλάβει αν και πώς πρέπει να σταθεί αντάξια αυτού του ονόματος. Ειδικότερα, η σύγκρουση ανάμεσα στην ατομική της ταυτότητα και την κληρονομιά που της επιβάλλει το οικογενειακό και κοινωνικό της περιβάλλον είναι το κεντρικό σημείο του έργου. Το ερώτημα που βασανίζει την ηρωίδα είναι αν μπορεί να ζήσει πέρα από τις προσδοκίες και τις ταμπέλες που της έχουν αποδοθεί, και πώς μπορεί να αρθρώσει τη δική της φωνή μέσα σε μια κοινωνία που προσπαθεί να την φιμώσει.

Η Έλενα Τοπαλίδου αποδίδει με δυναμική και βάθος την ψυχική σύγκρουση της ηρωίδας. Τη βασίζει στη δική της ιδιοσυγκρασιακή περσόνα και αυτό ενώ στην αρχή μπορεί να ξενίζει, τελικά αναδεικνύει τον εύθραυστο και ταυτόχρονα δυναμικό της χαρακτήρα.

Το έργο διατρέχει και ένα συνεχές παιχνίδι με το όνομα της ιψενικής ηρωίδας και τις προσδοκίες. Αυτό κατακλύζει την Έντα και είναι ένα από τα σημεία που συνδέει το σύγχρονο έργο με την κλασική μορφή του Ίψεν, δίνοντάς της όμως μια διαφορετική τροπή. Στη σύγχρονη εκδοχή του έργου, η Έντα δεν παραμένει παθητική. Αναρωτιέται αν και πώς μπορεί να αποδράσει από το βάρος του ονόματός της, από τις προσδοκίες που της επιβάλλονται και τις πολιτικές πιέσεις που τη συνθλίβουν. Κάνει τις δικές της επιλογές, παίρνει θέση και μετακινεί την πλοκή με τις αποφάσεις της.

Οι υπόλοιπες ερμηνείες

Η υποκριτική ομάδα είναι εξαίρετη και αναπαριστώντας τα πολιτικά παιχνίδια και τους μηχανισμούς εξουσίας. Οι σκηνές που διαδραματίζονται στον κήπο του σπιτιού του ετοιμοθάνατου πατέρα της, με τη δόμηση και την ένταση των χαρακτήρων, αποτυπώνουν εύστοχα την αγωνία και τις αντιφάσεις του πολιτικού κόσμου.
Μέσα στο λειτουργικό σκηνικό της Νατάσσας Παπαστεργίου, ο Στάθης Σταμουλακάτος, στον ρόλο του συζύγου της Έντας, προσφέρει μια ακόμη ρεαλιστική ερμηνεία, που αν και ικανοποιητική, φαίνεται να περιορίζεται σε ένα ρόλο που έχει γίνει κάπως γνωστός γι’ αυτόν – θα είχε ενδιαφέρον αν τον βλέπαμε να εξερευνά και άλλες του πλευρές, αποφεύγοντας τον στερεοτυπικό χαρακτήρα που έχει συχνά στην ερμηνεία του.
Ο Αντώνης Τσιοτσιόπουλος υποδύεται τον αγαπημένο φίλο της Έντα και με την Ράνια Σχίζα αποκαλύπτουν ένα τεράστιο οικονομικοπολιτικό σκάνδαλο. Και οι δύο εισβάλλουν στην αυλή του Γεράσιμου Βαρναβά και προσπαθούν να βγάλουν άκρη μέσα σε ολο αυτό το θέατρο του παραλόγου. Εξαιρετικός και ο Θάνος Αλεξίου στον δικό του σκοτεινό πολιτικό ρόλο.

Αξίζει να δει κανείς την «Έντα» των Τσιοτσιόπουλου και Παλούμπη;

Και βέβαια αξίζει και μάλιστα απευθύνεται σε ένα ευρύ φάσμα κοινού. Το συγγραφικό δίδυμο δημιούργησε επί σκηνής μία Ελλάδα όπου η δημοκρατία, η ηθική, η αλήθεια και η συμβίωση συνυφαίνονται με τη θνητότητα και τον θάνατο, και οι προσωπικές ιστορίες γίνονται καθρέφτης των πολιτικών μηχανισμών που την κυβερνούν.

Η Έντα τους καλείται να κατανοήσει αν είναι αληθινά ελεύθερη ή αν τελικά παραμένει δέσμια των προσδοκιών που τη στοιχειώνουν και γίνεται το σύμβολο της ατομικής πάλης για την ελευθερία και την αυτοδιάθεση. Στην ουσία, η «Έντα» δεν είναι απλώς μια ιστορία για μια γυναίκα σε προσωπικό αδιέξοδο, αλλά μια κοινωνικοπολιτική αλληγορία που σχολιάζει τη σύγχρονη Ελλάδα, τη δημοκρατία, την εξουσία και τα αδιέξοδα της κοινωνίας. Διαθέτει στιγμές οξυδερκούς πολιτικού σχολιασμού, χιούμορ και καλοστημένες συγκρούσεις, αναδεικνύοντας το βασικό μήνυμα πως παρά την εναλλαγή των προσώπων, οι δομές, οι μηχανισμοί και τα παιχνίδια εξουσίας παραμένουν αμετάβλητα.