ΕΞΑΓΟΡΑ WARNER BROS.: ΟΠΟΙΟΣ ΚΙ ΑΝ ΚΕΡΔΙΣΕΙ, ΕΙΜΑΣΤΕ ΟΛΟΙ ΧΑΜΕΝΟΙ

Όπως είναι η Ιστορία του ύστερου καπιταλιστικού τοπίου, έτσι και στην πολύκροτη υπόθεση της εξαγοράς της Warner Bros αυτό που βλέπουμε είναι οι αναπόφευκτες συνέπειες ενός συστήματος που ενδιαφέρεται πρωτίστως (αν όχι αποκλειστικά) για την πάση θυσία μεγέθυνση.

Κολοσσοί που διαρκώς μεγαλώνουν τρώγοντας ό,τι βρίσκεται στο οικοσύστημά τους, μέχρι που δεν υπάρχει κάτι άλλο να φαγωθεί, οπότε τρώει ο ένας τον άλλον. Το μόνο που έχει σημασία είναι να γίνεσαι μεγαλύτερος.

Υπό αυτή την έννοια, το ότι θα φτάναμε σε αυτό το σημείο ήταν μάλλον προκαθορισμένο – όχι με κάποια συνωμοσιολογική έννοια, αλλά ως αναπόφευκτη κατάληξη εντός μιας αγοράς που έπαψε προ πολλούς να ανταμείβει το όραμα. Μέσα σε αυτή την αγορά, η Warner (όπως και το κάθε στούντιο) δεν έχει το παραμικρό ξεχωριστό στάτους ως φορέας πολιτισμού, αλλά θα μπορούσε να μη διαφέρει καθόλου από μια εταιρεία που φτιάχνει σκούπες ή φούρνους μικροκυμάτων.

(Τα έχει πει ήδη το 30 Rock όλα αυτά, χρόνια πριν. Ο Τζακ Ντόναχι είναι η κόλασή μας.)

Αντί για πατέντες, εδώ υπάρχουν τα ΙΡ – δεν είναι τυχαίο εξάλλου πως το πάλαι ποτέ «δεν είναι τηλεόραση, είναι ΗΒΟ» πρεστίζ δίκτυο των Wire, Sopranos και Deadwood, τώρα ετοιμάζει σειρές με χαρακτήρες της DC, spin-offs του Game of Thrones και του Dune και ένα νέο Harry Potter. Ακόμα και το πιο πετυχημένο φετινό του ορίτζιναλ, το The Pitt, πλασάρεται λίγο-πολύ ως πνευματικό σίκουελ της Εντατικής.

Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν, η συγχώνευση με την Discovery και το καταστροφικό καθεστώς Ντέιβιντ Ζάσλαβ από το 2022, ερμηνεύεται ως τυπική περίοδος εξορθολογισμού εταιρειών που λειτουργούν με χασούρα: Ο Ζάσλαβ ήρθε, έβγαλε το τσεκούρι, έκοψε πολυτέλειες, διέγραψε ταινίες από σκληρούς δίσκους, και έσπασε την εταιρεία σε κομματάκια – η Warner έπαψε να λειτουργεί δηλαδή ως στούντιο και έγινε ένα σύνολο από διακριτά assets.

Και η αγορά άρχισε να τρίβει τα χέρια της, έχοντας πια έτοιμα τα επιμέρους κομμάτια. Ο Ζάσλαβ πέτυχε αυτό που ήρθε να κάνει, δηλαδή.

Ακόμα κι αν αφήσουμε την ιστορία σε αυτό το σημείο κι όχι παραπέρα, είμαστε ήδη σε μια κακή φάση. Είναι ήδη τραγική εξέλιξη ότι το ίσως ιστορικότερο στούντιο του Χόλιγουντ, διαμελίζεται και αγοροπωλείται σα να ήταν οικόπεδο. Η Casablanca – ίσως η διασημότερη ταινία όλων των εποχών – δεν είναι πια έργο. Είναι asset.

ΤΙ ΘΕΛΟΥΝ NETFLIX ΚΑΙ PARAMOUNT ΑΠΟ ΤΗΝ WARNER

Με τη Warner πλέον φιλετάκι, μπαίνουμε στην τρέχουσα πράξη της τραγωδίας.

Η ειρωνεία του όλου θέματος είναι ότι η ίδια η Paramount ουσιαστικά εκκίνησε την όλη διαδικασία, ψάχνοντας ενεργά για συγχώνευση και πιέζοντας επί μήνες. Είναι αντικείμενο κάποιου άλλου κειμένου η αναλυτική εξήγηση του γιατί, όμως είναι κάτι σαν αδιέξοδο: Η Paramount χρειάζεται μια τέτοια απορρόφηση ώστε να μπορέσει να αποκτήσει το μέγεθος να σταθεί πλέον δίπλα στους γίγαντες Netflix και Disney.

Πίσω από την εταιρεία βρίσκεται ο μεγιστάνας Ντέιβιντ Έλισον, φιλικά και ιδεολογικά προσκείμενος στον Τραμπ. Είναι πρόσφατη εξάλλου η προηγούμενη συγχώνευση, της Paramount με τη Skydance (του Έλισον), που έγινε τον Αύγουστο και πολλοί εικάζουν πως ήταν αποτέλεσμα διαφόρων ιδεολογικών “θυσιών” από την πλευρά της Paramount, όπως το κατά τα άλλα ανεξήγητο κόψιμο της βραδινής εκπομπής του Στίβεν Κολμπέρ.

Ο Έλισον, με ένα μπατζετικό σχήμα που περιλαμβάνει επένδυση $24 δις από τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ, αλλά και την παρουσία του Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρού του Τραμπ, κινείται επιθετικά για να αγοράσει το πλήρες πακέτο της Warner– συμπεριλαμβανομένου του “προβληματικού” κομματιού των παραδοσιακών τηλεοπτικών δικτύων, ανάμεσά τους το CNN που ο Τραμπ πρόσφατα δήλωσε πως «πρέπει να πουληθεί».

Ένας ζάπλουτος χρηματοδότης του Τραμπ, μαζί με ένα κυριολεκτικό μέλος της οικογένειας του Προέδρου, με οικονομική στήριξη από το Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία, να θέλει να αποκτήσει ένα συντριπτικό ποσοστό τηλεοπτικών δικτύων και ενημερωτικών καναλιών; Τι θα μπορούσε να μας φρικάρει με αυτό το σενάριο;

***

Το θέμα είναι πως το Netflix εμφανίστηκε και τους έκανε ουσιαστικά χαλάστρα, επιτυγχάνοντας πρώτο συμφωνία εξαγοράς της Warner. Συγκεκριμένα, το Netflix θέλει μόνο το κομμάτι με το content από αυτά που έκοψε την εταιρεία ο Ζάσλαβ. Δηλαδή την Warner, το ΗΒΟ max, τη New Line Cinema και την DC Comics. Τα επίγεια τηλεοπτικά δίκτυα, τα αθλητικά, και όλα αυτά, τα αφήνει να γίνουν αυτόνομη οντότητα.

Το Netflix έτσι κερδίζει μια τεράστια, ανεκτίμητη βιβλιοθήκη, αλλά σημαντικότερα, αφαιρεί την εν λόγω βιβλιοθήκη από τα πιθανά χέρια αντιπάλων του. Και, ακόμα πιο σημαντικά, βγάζει εκτός παιχνιδιού έναν από τους κολοσσούς του κινηματογραφικού οικοσυστήματος.

Σκεφτείτε τη χρονιά που είχε φέτος στις αίθουσες η Warner και οι ταινίες της: Μια Μάχη Μετά την Άλλη, Αμαρτωλοί, Weapons, Superman, Το Κάλεσμα 4. Ένας θρίαμβος σε κάθε επίπεδο, με μεγάλες εμπορικές επιτυχίες που συνδυάζουν σίκουελ και πρωτότυπες ταινίες, μπλοκμπάστερ και πρεστίζ. Το 2025 της κινηματογραφικής Warner είναι μια μικρογραφία του τι σημαίνει να τρέχεις ένα πετυχημένο κινηματογραφικό στούντιο, και η επιβράβευση είναι ότι αυτό το στούντιο θα πάψει ουσιαστικά να υπάρχει.

Διότι φυσικά και αυτό θα συμβεί, ό,τι κι αν λέει ο Τεντ Σαράντος. Η στρατηγική του Netflix πάντα ήταν εχθρική προς την αίθουσα, με ανύπαρκτα παράθυρα αποκλειστικότητας για τις αίθουσες. Το σινεμά είναι υπαρξιακός ανταγωνιστής του Netflix, το οποίο σε θέλει στον καναπέ να καταναλώνεις παθητικά ώρες ‘περιεχομένου’ – αντί πολύ συνειδητά να βγαίνεις, να κοινωνικοποιείσαι, να διαλέγεις, και ενεργά να παρακολουθείς κάτι. Αν θες να δεις μια ταινία στο σινεμά, σκέψου για πόσες ώρες σε χάνει το Netflix!

(Μην το πάμε πάρα πολύ μακριά τώρα, αλλά αυτή η μανία του καπιταλισμού να επιτίθεται σε κάθε διάσταση της κοινωνικής συγκέντρωσης με φέρνει πάντα πίσω στην κουβέντα μας με τον Κεν Λόουτς, όπου μιλούσαμε ακριβώς για την αναγκαιότητα των συλλογικών και δημόσιων χώρων. Όχι, σόρι, αλλά προφανώς και το σινεμά είναι ο ανώτερος τρόπος να παρακολουθήσεις μια ταινία, όσο κι αν λυσσάνε οι δυνάμεις του άξονα της Μονίμου Ανάπτυξης να μας πείσουν για το αντίθετο.)

Εξάλλου ας μην παραβλέψουμε και το γεγονός πως ο Σαράντος, που στο παρελθόν έχει αποκαλέσει «ξεπερασμένο» το μοντέλο κινηματογραφικής διανομής, δεν άφησε να περάσουν ούτε πριν την ανακοίνωση της συμφωνίας του Netflix με τη Warner Bros για να δώσει τον τόνο της όλης κατάστασης. Λέγοντας πως θα κοιτάξει να κάνει «πιο φιλική προς τον καταναλωτή» την χρονική απόσταση ανάμεσα στην κυκλοφορία στις αίθουσες και στο streaming. Αντίο, δηλαδή.

Στο άκουσμα της είδησης για τη συμφωνία του Netflix με τη Warner, η κινηματογραφική βιομηχανία συγκλονίστηκε, με σωματεία να τοποθετούνται δημόσια εναντίον της εξέλιξης και με μια διάσπαρτη ανησυχία πως αυτή η εξέλιξη μπορεί χωρίς υπερβολή να είναι το αληθινό, οριστικό σημείο καμπής για την διάσωση του οικοσυστήματος των αιθουσών. Είναι ίσως η εξέλιξη που το σινεμά δε μπορεί να αντέξει.

Δεν είναι μόνο η πλήρης κατάρρευση των χρονικών περιορισμών πριν την διάθεση σε streaming, που έχουν συνδεθεί με κάποιες από τις μεγαλύτερες εμπορικές επιτυχίες των τελευταίων χρόνων (Top Gun: Maverick, Barbie, Οπενχάιμερ). Μια τέτοια συγχώνευση θα δημιουργούσε ένα τεράστιο υπερ-στούντιο που δε θα είχε πλέον την ανάγκη της αίθουσας εφόσον όλα εν τέλει πάνε στην πλατφόρμα του.

Η αίθουσα έτσι χάνει και διαπραγματευτική ισχύ, αλλά και καθαρό περιεχόμενο. Το είδος των μεγάλων ταινιών που συντηρούν τα σινεμά.

Αλλά ακόμα κι ευρύτερα να το δούμε, άσχετα από τους εμπορικούς όρους. Ο Τεντ Σαράντος πρόσφατα υποστήριξε πως τα Barbie και Οπενχάιμερ θα ήταν εξίσου μεγάλες επιτυχίες αν είχαν κυκλοφορήσει στο Netflix. Μια αγνά εξωφρενική δήλωση να κάνει κάποιος για ένα από τα καθοριστικά pop culture φαινόμενα της δεκαετίας, το οποίο χτιζόταν πάνω σε προσμονή, σε promotion και σε παράλληλες μυθολογίες ετών – την ώρα που η στρατηγική του Netflix όπως πολύ καλά ξέρουμε, θα ήταν να τις εμφανίσει ονλάιν μια Παρασκευή μεσημέρι μαζί με δυο ισπανικές σειρές, τρία ριάλιτι και εφτά true crime ντοκιμαντέρ.

ΟΔΕΥΟΝΤΑΣ ΠΡΟΣ ΜΟΝΟΠΩΛΙΟ: ΓΙΑΤΙ ΤΑ ΠΛΑΝΑ ΕΞΑΓΟΡΑΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΠΟΡΡΙΦΘΟΥΝ

Μπορούμε να δούμε καθαρά το ότι κάθε ένα από τα δύο ενδεχόμενα εξαγοράς έχει το δικό του ξεχωριστό και ιδιαίτερο σύνολο κινδύνων. Να είναι καταστροφικό με τον δικό του, ξεχωριστό τρόπο! Αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως, στην βάση τους, κι οι δύο πιθανές εξελίξεις αποτελούν κοινό σύμπτωμα της κατεύθυνσης που περιγράφαμε στην αρχή του κειμένου.

Όσο διαφορετικές κι αν είναι οι δύο περιπτώσεις, εν τέλει έχουν ένα πολύ βασικό κοινό αρνητικό: Την περαιτέρω συρρίκνωση του δημιουργικού και εργασιακού χώρου, μέσω της γιγάντωσης λιγοστών παιχτών αντί ενός υγιούς πεδίου με πολλούς και ποικίλους ανταγωνιστές διαφόρων μεγεθών, στόχων και κατευθύνσεων.

Ήδη η συγχώνευση της Fox με τη Disney πριν λίγα χρόνια είχε μετασχηματίσει ριζικά το τοπίο, αφαιρώντας έναν πολύ σημαντικό παίχτη από τον χώρο. Ένα στούντιο με τεράστια παράδοση και εντυπωσιακή βιβλιοθήκη τίτλων. Κατευθυνόμαστε ολοταχώς προς μονοπωλιακές πραγματικότητες, κάτι εγγενώς καταστροφικό: Λιγοστοί ισχυροί παίχτες μπορούν πρακτικά να επιβάλουν τους όρους τους στην αγορά, την ώρα που ελαχιστοποιείται η ποικιλότητα, χάνονται θέσεις εργασίας και τελικός χαμένος είναι πάντα ο καταναλωτής που έχει λιγότερες επιλογές.

Δείτε ας πούμε τι θα συμβεί στο streaming: Ο παγκοσμίως #1 και με διαφορά παίχτης (Netflix) θα εξαγοράζει τον #4, αποκτώντας ένα τεράστιο μερίδιο της αγοράς, και αφήνοντας μια χαώδη διαφορά ανάμεσα στους “big three” (Netflix, Amazon, Disney) και τους υπόλοιπους. Οι τρεις μεγάλοι σύντομα θα είναι οι τρεις μοναδικοί.

Αντίστοιχα, μια πιθανή επικράτηση της Paramount δημιουργεί αντίστοιχους συσχετισμούς στην αγορά αθλητικού περιεχομένου, παιδικών προγραμμάτων, συν την ευρύτερη κυριαρχία στις παραδοσιακές τηλεοπτικές συχνότητες που θα συμβεί με τις ευλογίες του Τραμπ – και άρα υποπτευόμαστε τι μπορεί να σημαίνει αυτό.

Κι οι δύο πιθανές εξελίξεις, αναμένεται να συναντήσουν μεγάλες νομικές αντιστάσεις προκειμένου να εγκριθούν σε ΗΠΑ και Ευρώπη, ακριβώς λόγω του ενδεχόμενου μονοπωλιακού χαρακτήρα τους. «Και τα δύο πλάνα εξαγοράς της Warner Bros. είναι παράνομα», όπως έγραφαν πριν λίγες μέρες οι New York Times.

ΤΕΛΙΚΑ ΤΗΝ WARNER ΠΟΙΟΣ ΘΑ ΤΗΝ ΠΑΡΕΙ;

Το ότι ο ίδιος ο Τραμπ κάνει διαρκώς παρεμβάσεις πάνω στο θέμα, εκφράζοντας ανησυχίες για τον έναν ή για τον άλλο υποψήφιο αγοραστή, ή με τη δήλωσή του πως «το CNN πρέπει να αγοραστεί» (θα έλεγε κανείς πως μπορεί και να ακούστηκε σα να το θέτει και όρο…), κάνει την κατάσταση ακόμα πιο σκοτεινή. Με δεδομένο το πώς προχώρησε η πρόσφατη συγχώνευση Paramount Skydance, θα μπορούσαμε ακόμη και να περιμένουμε νέες –ας τις πούμε– ιδεολογικές θυσίες από όποιον γίγαντα θέλει να επικρατήσει του άλλου.

Προς το παρόν πάντως, το δεδομένο είναι πως η πρόταση εξαγοράς του Netflix έχει γίνει δεκτή, όμως η Paramount ετοιμάζει επιθετική εξαγορά. (Τσάμπα το έχουμε δει τόσο Succession; Να πού πάνε τα μαθήματα). Πηγαίνοντας απευθείας στους μετόχους και προτείνοντας ένα καλύτερο deal από του Netflix, με περισσότερα μετρητά, και συμπεριλαμβάνοντας και το “ανεπιθύμητο” κομμάτι της Warner Discovery στο πακέτο.

Η υπόθεση έχει πολύ δρόμο και πολλές διακλαδώσεις ακόμα. Και ίσως να μην ξέρουμε ακριβώς πώς θα φτάσουμε εκεί, αλλά το φινάλε μοιάζει ήδη σκοτεινό.