Ο “FRANKENSTEIN” ΤΟΥ ΓΚΙΓΙΕΡΜΟ ΝΤΕΛ ΤΟΡΟ ΕΧΕΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΚΑΡΔΙΑ ΑΠΟ Ο,ΤΙ ΙΔΕΕΣ

Άλλη μια μέρα, άλλος ένας πολυαναμενόμενος τίτλος στο φεστιβάλ Βενετίας, που συνεχίζει να δημιουργεί σημεία συζήτησης – δυο μέρες μετά, οι πιο ενδιαφέρουσες συζητήσεις συνεχίζουν να γίνονται για το “Μετά το Κυνήγι” του Λούκα Γκουαντανίνο, μια συναρπαστική και αιχμηρή ταινία που εικάζω πως ο χρόνος θα της φερθεί πολύ καλύτερα από ό,τι η αρχική διχαστική υποδοχή.

Πάντως σε κάθε περίπτωση είναι από τις ταινίες που θες να ακούσεις και να διαβάσεις πολλά πράγματα για το πώς κατασκευάστηκε και με τι σκεπτικό, οπότε το ευχάριστο νέο είναι πως σύντομα στο News24/7 θα έχετε να διαβάσετε όσα συζητήσαμε με τον Λούκα Γκουαντανίνο και την πρωταγωνίστρια Τζούλια Ρόμπερτς(!).

Σήμερα όμως, το κεντρικό πρόσωπο (και τι πρόσωπο!) ήταν το τέρας του Φρανκενστάιν, δια χειρός Γκιγιέρμο ντελ Τόρο και ερμηνευμένο από τον Τζέικομπ Ελόρντι. Τι είχε όμως να πει η ταινία – αν είχε να πει τίποτα;

FRANKENSTEIN: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΟΥ ΠΑΝΤΑ ΗΘΕΛΕ ΝΑ ΠΕΙ Ο ΝΤΕΛ ΤΟΡΟ

Δεν χρειαζόταν καν να μας το επιβεβαιώσει ο ίδιος, για να ξέρουμε με βεβαιότητα πως ο λατρεμένος μεξικάνος auteur ήθελε πρακτικά σε όλη του την καριέρα να κάνει αυτή την ταινία. Το DNA του τέρατος του Φρανκενστάιν διατρέχει όλο του το έργο, πάντα με μια αγάπη και μια κατανόηση για τα πάσης φύσεως πανέμορφα/τρομακτικά τέρατα που βρίσκονται στο επίκεντρο των ιστοριών του.

Είναι πολλές οι φορές που ως θεατής ένιωθα πως ο Ντελ Τόρο γύρισε μια ταινία απλώς επειδή ήθελε να στήσει μια ιστορία (άλλοτε πολυεπίπεδη, άλλοτε σχηματική – ό,τι του έβγαινε) γύρω από την ιδέα ενός τέρατος. Όταν σκέφτομαι τις ταινίες του, σκέφτομαι τα τέρατά τους, από τον Hellboy και τα kaiju, μέχρι τον αμφίβιο άνδρα από τη “Μορφή του Νερού” και τα μυθικά πλάσματα από τον “Λαβύρινθο του Πάνα”.

«Ακολουθούσα αυτό το πλάσμα από όταν ήμουν παιδί», είπε στη συνέντευξη τύπου στη Βενετία, τη μέρα της παγκόσμιας πρεμιέρας της νέας ταινίας του. «Περίμενα ώστε η ταινία να μπορεί να γίνει στις σωστές συνθήκες, τόσο δημιουργικά υπό την έννοια της επίτευξης ενός εύρους που θα την κάνει διαφορετική, αλλά και για να γίνει σε ένα μέγεθος που επιτρέπει να αναδημιουργήσεις έναν ολόκληρο κόσμο», ανέφερε.

Αυτό το περί ολόκληρου κόσμου ειδικά, είναι εμφανές στη (μεγάλη) οθόνη. Ο Ντελ Τόρο δουλεύει με μια σταθερή ομάδα καλλιτεχνών, όπως την Ταμάρα Ντέβερελ στην σκηνογραφία (που εκτός από ταινίες του Ντελ Τόρο θαυμάσαμε εξαιρετική δουλειά της πρόσφατα και στο “Πρισίλα” της Σοφία Κόπολα), την Κέι Χόλεϊ στα κουστούμια και φυσικά τον Αλεξάντερ Ντεσπλά στη μουσική να δίνει έναν τόνο πόνου, απειλής και μεγαλείου.

Η ταινία ξεκινά σε ένα εμφατικά άδειο, χιονισμένο τοπίο πριν μας ταξιδέψει μέσω αφηγήσεων στον κόσμο της, στα τέλη του 18ου αιώνα, ξεκινώντας από μια πολύβουη πόλη και ταξιδεύοντας σταδιακά σε μια απομονωμένες γοτθικές επαύλεις και σε επαρχιακούς αχυρώνες όπου το Τέρας έρχεται σε επαφή με την ανθρωπότητα.

Μπορεί κανείς εύκολα να καταλάβει ότι μεγάλο μέρος της γοητείας για τον Ντελ Τόρο ήταν το να φτιάξει αυτό τον κόσμο, και είναι κρίμα που αυτό – το πιο εντυπωσιακό δηλαδή στοιχείο του φιλμ– θα πρέπει να στριμωχτεί στη μικρή οθόνη του Netflix. Αλλά αυτά τα έχουμε ξαναπεί. It’s what it is, όπως λέει κι ο Φρανκ Σίραν στο Irishman. (Του Netflix.)

Μάλιστα, θα μπορούσαμε να κάνουμε μια αναλογία με την περίπτωση “Nosferatu” του Ρόμπερτ Έγκερς, ο οποίος επίσης μας έλεγε πως από μικρός αυτή ήταν η ιστορία που ήθελε να πει, αλλά στην πράξη το φιλμ που είδαμε δεν είχε κάτι το επαναστατικό να προσφέρει, απλώς αποτελούσε μια φανταστική ανασύσταση μιας εμβληματικής ιστορίας, που μπορεί εύκολα στο μέλλον να λειτουργεί και σαν text αναφοράς. Όχι επειδή κάνει κάτι ιδιαίτερα ενδιαφέρον, αλλά περισσότερο επειδή ΔΕΝ κάνει, και είναι εξαιρετικά πιστό στις εμβληματικές ιδέες του κειμένου – άρα στην πράξη, δηλαδή, όντως το έργο ενός ορκισμένου φαν που από παιδί ονειρευόταν να παίξει αυτή την αγαπημένη του ιστορία με τα δικά του παιχνίδια.

Αυτό συμβαίνει και με το “Frankenstein” του Ντελ Τόρο, το οποίο ξεκινά αναμενόμενα, με το Τέρας (ένας φανταστικός Τζέικομπ Ελόρντι που φέρνει τον τρόμο και τον πόνο του τέρατος καθώς μαθαίνει να μιλά και να αισθάνεται) να κυνηγά στους πάγους τον δημιουργό του, Βίκτορ (ένας αρκετά κακός Όσκαρ Άιζακ που οριακά παίζει στην Μελ Μπρουκς εκδοχή της ιστορίας).

Ο Βίκτορ ξεκινά να λέει την ιστορία του, με αποτέλεσμα ένα μάλλον πληκτικό πρώτο μέρος του φιλμ που αφηγείται το πώς ο νεαρός άνδρας ονειρευόταν από μικρός να νικήσει τον θάνατο – και πώς το κατάφερε. Εδώ γνωρίζουμε και άλλους κομβικούς χαρακτήρες όπως τον σπόνσορα του Βίκτορ, Χένριχ Χάλαντερ (του πλήρως ανέμπνευστου Κριστόφ Βαλτς), τον νεαρό αδερφό Γουίλιαμ Φρανκενστάιν, και τη νύφη του Βίκτορ, Ελίζαμπεθ, της πολύ καλής Μία Γκοθ – σαν από καιρό έτοιμη να παίξει αυτό το ρόλο, να υπάρξει μέσα σε αυτό το επιβλητικό γοτθικό σύμπαν.

Ο Βίκτορ έχει αισθήματα για την Ελίζαμπεθ παρότι αρραβωνιαστικιά του αδερφού του, αλλά τελικά είναι το Τέρας με το οποίο εκείνη θα έχει την πιο ουσιαστική σύνδεση, κατανοώντας πρώτη από όλους πως αυτό το πλάσμα δεν είναι ένα πείραμα ή ένα τέρας, αλλά ένα ζωντανό ον. Οι σκηνές τους είναι από τις πιο όμορφες και λυρικές ενός φιλμ που συχνά πασχίζει να βρει σπίθα (ειρωνικά!).

Είναι το δεύτερο μέρος του φιλμ, με μια νέα έμφαση στην αφήγηση, που δίνει στο έργο την όποια ψυχή του – και είναι κι αυτή η ιστορία που εμφανέστατα ήθελε πάντα και περισσότερο να πει ο Ντελ Τόρο, και που υπό μία έννοια λέει σε όλη του την καριέρα. Θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να τολμούσε κάτι πιο ριζοσπαστικό σε αυτή την αφήγηση, απαλείφοντας τελείως το πρώτο μέρος της ταινίας και εστιάζοντας στα πιο λιγοστά κεφάλαια που αληθινά μιλάνε στην ψυχούλα του.

Ακόμα κι έτσι, δημιουργεί κάτι όμορφο και συγκινητικό στην τελευταία πράξη, γράφοντας ένα τελειωτικό (κατά τον ίδιο) επιχείρημα πάνω στα αποξενωμένα τέρατα που έχουν ψυχή και έρχονται σε επαφή με κάτι το ανθρώπινο.

Ντύνει την ιστορία του με μια μίξη γοτθικών στοιχείων αλλά και θρησκευτικών σημείων αναφοράς, από τον σταυρό στον οποίο γεννιέται το Τέρας μέχρι την εξερεύνηση της σχέσης θεού και δημιουργήματος. Στα μάτια του δημιουργού, λέει ο Ντελ Τόρο, είμαστε πιθανώς όλοι τέρατα που αναζητούμε νόημα στην ύπαρξή μας πέρα από τις ορέξεις του.

Χτυπά κάποια αρκετά προφανή θεματικά σημεία στον διάλογο το φιλμ, αλλά από την άλλη μπορεί να έχει στιγμές όμορφης, σκληρής gore ποίησης για να ισοφαρίσει – όχι τόσο κάποιες σκηνές μάχης (που έχουν κάτι το CGI αβαρές μέσα τους), όσο ας πούμε οι σκηνές του εργαστηρίου όπου ο Βίκτορ συνθέτει το αριστούργημά του σα να ήταν ένα παζλ από κόκκαλα, τένοντες και πετσοκομμένα όργανα. Όταν η ταινία πατάει πάνω σε πρακτικά στοιχεία, είναι ποίημα.

Αλλά αυτό που είναι πάνω απ’όλα, είναι η ενσάρκωση κάποιας χρονικά απόμακρης επιθυμίας του δημιουργού της. Όπως κι ο Βίκτορ, έτσι κι ο Ντελ Τόρο κατασκεύασε ένα πλάσμα σκοτεινής, γοτθικής ομορφιάς που πρέπει να παλέψει λίγο για να βρει την ψυχή του.