ΟΙ 10+5 ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΣΑΝ ΤΟ 2025

Για άλλη μια χρονιά, το θέατρο απέδειξε ότι παραμένει ένας από τους πιο ζωντανούς και ανήσυχους χώρους δημόσιου λόγου. Η σεζόν 2024–25 δεν ήταν απλώς πλούσια σε παραστάσεις, ήταν μια χρονιά όπου το θέατρο τόλμησε, ρίσκαρε και άνοιξε συζητήσεις που ξεπέρασαν τα όρια της σκηνής. Από τις μεγάλες κρατικές σκηνές μέχρι τα μικρότερα θέατρα, από τις πολιτικές αλληγορίες και τα ψυχολογικά δράματα μέχρι τις σπαρακτικές ιστορίες αγάπης, μνήμης και συλλογικής ευθύνης, οι παραστάσεις που ξεχώρισαν χάρισαν δυνατές θεατρικές στιγμές.

Η ανασκόπηση που ακολουθεί δεν φιλοδοξεί να είναι «αντικειμενική». Είναι μια προσωπική χαρτογράφηση 15 παραστάσεων που έκαναν αίσθηση, συζητήθηκαν έντονα, δημιούργησαν κοινό, άφησαν ίχνος. Παραστάσεις που μίλησαν για την αγάπη και τη βία, την εξουσία και τη σιωπή, την ταυτότητα, τη μνήμη και την ανάγκη να ανήκουμε.

Ιδού οι παραστάσεις που ξεχωρίσαμε τη χρονιά που πέρασε

Ο Χορός των Εραστών- Τιάγκο Ροντρίγκες, Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση

Ο «Χορός των Εραστών» του Τιάγκο Ροντρίγκες στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση ήταν – και είναι γιατί συνεχίζεται και τη φετινή σεζόν- μία βαθιά συγκινητική θεατρική εμπειρία.

Ο Νίκος Καραθάνος και η Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου δίνουν 2 σπαρακτικές ερμηνείες αφηγούμενοι με παράλληλους μονολόγους την κοινή ζωή του ζευγαριού που υποδύονται. Οι φωνές τους, μέσα από επαναλήψεις και παραλλαγές, συγχρονίζονται σε μια αρμονία που θυμίζει τους χτύπους της καρδιάς, ζωντανεύοντας διαφορετικές εκδοχές μιας ιστορίας αγάπης που ξεπερνά κάθε εμπόδιο.

Λεωφορείο ο Πόθος, σκην. Δημήτρης Καραντζάς, Θέατρο Προσκήνιο

Το “Λεωφορείο ο Πόθος” που σκηνοθέτησε ο Δημήτρης Καραντζάς στο θέατρο Προσκήνιο – φέτος η παράσταση επέστρεψε με ανανεωμένο καστ- ήταν μία από τις κορυφαίες παραστάσεις της σεζόν. Μια σκηνική εμπειρία που ισορρόπησε επιδέξια ανάμεσα στην αμεσότητα του ενστίκτου και τη βαθιά ψυχολογική ένταση.

Η σκηνοθεσία βούτηξε στον ταραγμένο εσωτερικό κόσμο της Μπλανς Ντιμπουά, φέρνοντας στην επιφάνεια τις τραυματικές της μνήμες, τις φαντασιώσεις της, αλλά και την τραγικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Η Αλεξία Καλτσίκη στον ρόλο της Μπλανς ενσάρκωσε με λεπτότητα και ένταση τη σύνθετη αυτή ηρωίδα, ο Άρης Μπαλής, στον ρόλο του Στάνλεϊ Κοβάλσκι, εντυπωσίασε με μια δυναμική και σωματική ερμηνεία και η Δήμητρα Βλαγκοπούλου ήταν εξαιρετική στον ρόλο της Στέλλας.

“Ο Τρόμος του Κροκόδειλου” – σκην. Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος – Θέατρο Του Νέου Κόσμου

“Ο Τρόμος του Κροκόδειλου”, ήταν μία από τις πιο ανατρεπτικές παραστάσεις της θεατρικής σεζόν που πέρασε, καταφέρνοντας να συνδυάσει το μαύρο χιούμορ με βαθιά ψυχολογική ένταση.

Η σκηνή του Θεάτρου Νέου Κόσμου «βάφτηκε» κυριολεκτικά με αίμα, προσφέροντας έντονες στιγμές που αγγίζουν το σπλάτερ, ενώ ταυτόχρονα έθεσε στο επίκεντρο καίρια ζητήματα για τη φύση της ανθρώπινης ψυχής και την ανάγκη απελευθέρωσης από τον φόβο.

Η σκηνοθετική του ματιά του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου συνδύασε οξυδέρκεια και τόλμη και επικεντρώθηκε στην έντονη συναισθηματική σύγκρουση των δύο ηρωίδων αξιοποιώντας το σκοτεινό χιούμορ και τη σουρεαλιστική διάσταση του κειμένου. Με τις εξαιρετικές ερμηνείες της Σύρμως Κεκέ και της Άννας Καλαϊτζίδου, το έργο φώτισε την ανάγκη να αντιμετωπίσουμε τους προσωπικούς μας «κροκόδειλους» – όσα μας καταδιώκουν και μας περιορίζουν – και να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο του φόβου και της σιωπής.

 

“To Συνέδριο για το Ιράν” – Χρήστος Θεοδωρίδης- ΠΛΥΦΑ

Το “Συνέδριο για το Ιράν” του Ιβάν Βιριπάγιεφ ήταν – συνεχίζεται και για δεύτερη σεζόν- αναμφίβολα ένα από τα must-see. Παρόλο που φαινομενικά το έργο αφορά το Ιράν, στην πραγματικότητα ξεφεύγει από τα γεωπολιτικά ζητήματα. Πρόκειται για μια βαθιά φιλοσοφική παραβολή που εστιάζει στην ανθρώπινη ύπαρξη, την πίστη, την υποκρισία και, πάνω απ’ όλα, την αγάπη.

Η παράσταση καταφέρνει να καθηλώσει με την απλότητά της, αποδεικνύοντας ότι η δύναμη του θεάτρου δεν βρίσκεται στις υπερβολές, αλλά στην ουσιαστική επικοινωνία ιδεών και συναισθημάτων.

“Memorandum” – σκην. Αικατερίνη Παπαγεωργίου (13/4)

Σε μια εποχή όπου το πολιτικό θέατρο αποτελεί σπάνια επιλογή, το «Memorandum» του Βάτσλαβ Χάβελ βρίσκει ιδανική σκηνική έκφραση μέσα από τη σκηνοθετική ματιά της Αικατερίνης Παπαγεωργίου.

Η σκηνοθεσία της κατάφερε να αναδείξει την ένταση και την αμεσότητα του έργου, μεταφέροντας στην σκηνή την απόγνωση και την αλλοτρίωση του ανθρώπου μέσα σε μια κοινωνία που έχει παραδοθεί στις χειραγωγημένες δομές εξουσίας και στις κενές ιδεολογίες.

Οι ερμηνείες της υποκριτικής ομάδας (Αλέξανδρος Βάρθης, Θανάσης Βλαβιανός, Τάσος Λέκκας, Αλεξάνδρα Μαρτίνη, Φάνης Μιλλεούνης, Ελίζα Σκολίδη, Ορέστης Χαλκιάς) ήταν εξαιρετικές, με τους ηθοποιούς να ζουν και να αναπνέουν μέσα σε έναν κόσμο όπου οι έννοιες της ιδεολογίας και της πίστης έχουν καταρρεύσει, αφήνοντας πίσω τους ένα κενό, γεμάτο αμφιβολίες και αγωνία.

Περιμένοντας τον Γκοντό- σκην. Θωμάς Μοσχόπουλος (Εως 13/4)

Μια φρέσκια και βαθιά συγκινητική ανάγνωση του εμβληματικού έργου του Σάμιουελ Μπέκετ, «Περιμένοντας τον Γκοντό»  από τον Θωμά Μοσχόπουλο. 

Η σκηνοθεσία του ανέδειξε με εξαιρετική ευαισθησία και οξυδέρκεια το τραγικωμικό σύμπαν του έργου, δημιουργώντας μια σκηνική πραγματικότητα που μοιάζει να εκτυλίσσεται στα ερείπια του σύγχρονου κόσμου. Ένας κόσμος που περιμένει τον «Γκοντό» ως σανίδα σωτηρίας, προσδοκώντας μια απογείωση που δεν έρχεται ποτέ.

“Το Ακρωτήρι” – σκην. Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, Θέατρο Ιλίσια

Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος σκηνοθετεί ένα ψυχολογικό δράμα υψηλής έντασης, εξερευνώντας τις εύθραυστες ισορροπίες μεταξύ μνήμης και αμνησίας, λογικής και συναισθήματος. Η παράσταση – που συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά- μέσα από την ατμόσφαιρα που δημιουργεί, μας φέρνει αντιμέτωπους με τις αντιφάσεις της ανθρώπινης φύσης, το βάρος της απώλειας και την ανάγκη να συμφιλιωθούμε με το παρελθόν για να προχωρήσουμε στο μέλλον.

Η Μαρία Ναυπλιώτου με την ερμηνεία της καταφέρνει να αποδώσει την εσωτερική σύγκρουση του χαρακτήρα της με απίστευτη ένταση και ευαισθησία φέρνοντας στο φως τον αγώνα για ελπίδα και λύτρωση μέσα από τις πιο σκοτεινές γωνιές της ανθρώπινης ύπαρξης.

Η Κληρονομιά – σκην. Γιάννης Μόσχος, Εθνικό Θέατρο

H εξάωρη παράσταση του Γιάννη Μόσχου “Η Κληρονομιά μας” ήταν μία από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις της χρονιάς. Ήταν μία από τις σπάνιες φορές που αφεθήκαμε σε ένα θεατρικό binge watching τόσο φυσικά που δεν κοιτάξαμε ούτε για μία φορά το ρολόι μας.

Η σκηνοθετική προσέγγισή του Γ. Μόσχου ήταν απλή, γραμμική και νευρώδης, επιλογή που αποκάλυψε την ουσία του κειμένου και έφερε στο προσκήνιο τις εξαιρετικές ερμηνείες των ηθοποιών, οι χαρακτήρες των οποίων αντιμετωπίζουν ζητήματα ταυτότητας, επιβίωσης, φιλίας, αγάπης και θυσίας, δημιουργώντας ένα πλέγμα συναισθημάτων που αντανακλά την αίσθηση της αναζήτησης και της συνειδητοποίησης.

Μία παράσταση που ξεπέρασε τα όρια ενός απλού θεατρικού έργου και έγινε μια εμπειρία που μίλησε κατευθείαν στην καρδιά. Μια εμπειρία, με πολιτικό στοχασμό, βαθιά ανθρώπινη και συγκινητική, για την ανάγκη όλων μας να αγαπήσουμε και να αγαπηθούμε.

Φάουστ – σκην. Άρης Μπινιάρης, Εθνικό Θέατρο

Ο ιδιοσυγκρασιακός Άρης Μπινιάρης σκηνοθέτησε στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου τον Φάουστ, μια παράσταση βασισμένη στο ομώνυμο έργο του Γιόχαν Βόλφγκανγκ φον Γκαίτε.

Η σκηνοθετική ματιά του Μπινιάρη γεμάτη ένταση και ρυθμό αποτύπωσε με μοναδικό τρόπο τη δριμεία σύγκρουση ανάμεσα στο σώμα και το πνεύμα, το βίωμα και τη γνώση, το απολλώνιο και το διονυσιακό. Σε συνδυασμό με τις πολύ καλές ερμηνείες των ηθοποιών το αποτέλεσμα ήταν μια παράσταση που όχι μόνο έφερε το κοινό αντιμέτωπο με τα υπαρξιακά διλήμματα του ήρωα, αλλά και το παρέσυρε σε μια πολύ ενδιαφέρουσα θεατρική εμπειρία.

Όσα παίρνει ο άνεμος – σκην. Ιόλη Ανδρεάδη

Μια θεατρική ανασύνθεση της Ιόλης Ανδρεάδη που δεν περιορίστηκε στην απλή αναπαραγωγή ενός γνωστού έργου, αλλά το ανανέωσε, το βάθυνε και το εμπλούτισε με πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις που είναι περισσότερο επίκαιρες από ποτέ.

Μέσα από την τολμηρή διασκευή, τη σκηνοθεσία και τις δυνατές ερμηνείες των πρωταγωνιστών, η παράσταση πρόσφερε ένα νέο επίπεδο κατανόησης του κλασικού έργου της Μάργκαρετ Μίτσελ, που συνεχώς προκαλεί και αναδεικνύει τις πτυχές της ανθρώπινης φύσης, της επιβίωσης και της ιστορικής δικαιοσύνης.

Τα Ανεξάρτητα Κράτη, σκην. Γιώργος Παλούμπης, θέατρο Χώρα

Μια βαθιά βουτιά στη σκοτεινή πλευρά της Ιστορίας, που προκαλεί το κοινό να αναρωτηθεί για την αλήθεια, τη δικαιοσύνη και τη θέση της γυναίκας σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο. Κάπως έτσι θα μπορούσαν να περιγραφούν τα “Ανεξάρτητα Κράτη” στο Θέατρο Χώρα – που συνεχίζονται και τη φετινή σεζόν- που σκηνοθετεί ο Γιώργος Παλούμπης και γράφει ο Αντώνης Τσιοτσιόπουλος. Με έμπνευση από την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα της Ελλάδας στα τέλη της δεκαετίας του ’70, η παράσταση ενσωματώνει τον ωμό ρεαλισμό, τη σκληρή γλώσσα και το αιχμηρό χιούμορ φέρνοντας στη σκηνή ένα καθηλωτικό δημοσιογραφικό δράμα.

Ένα θέατρο που δεν αφήνει περιθώριο για αδιαφορία, που αναδεικνύει τις κοινωνικές αντιθέσεις, τον ανθρώπινο αγώνα για αλήθεια και δικαιοσύνη, αλλά και τις ψυχολογικές συγκρούσεις που συνοδεύουν κάθε επαναστατική αναζήτηση.

Festen, σκην. Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος, θέατρο Άλμα

Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος σκηνοθέτησε το Festen του Thomas Vinterberg με τον δικό του, απολύτως προσωπικό τρόπο, επιχειρώντας να σπάσει όχι μόνο τα όρια της σκηνής, αλλά και εκείνα που χώριζαν τον θεατή από τον ηθοποιό. Η παράσταση σε ενέπλεκε, σε καθιστούσε μάρτυρα – σχεδόν συνένοχο – σε όσα εκτυλίσσονταν.

Η ιστορία ξεκινούσε σαν μια «κανονική» οικογενειακή γιορτή. Τα 60ά γενέθλια του πατέρα, παρουσία συγγενών και φίλων. Ένα τραπέζι στρωμένο, λόγοι αγάπης, χαμόγελα, ευγένειες. Όλοι έδειχναν να τον αγαπούν και να τον σέβονται. Ή μήπως όχι; Κάτω από την επιφάνεια της γιορτής, κάτι σκοτεινό πάλλονταν διαρκώς.

Δεν υπήρχε περιθώριο άνεσης: το Festen εξελίχθηκε σε μια ωμή, αδυσώπητη εμπειρία για τη βία που γεννιέται μέσα στην οικογένεια και για τη συλλογική συνενοχή που τη συντηρεί.

Ήλιος με δόντια, σκην. Θανάσης Ζερίτης, θέατρο Μπέλλος

Ο Θανάσης Ζερίτης και η Νεφέλη Μαϊστράλη βρήκαν στο μυθιστόρημα «Ήλιος με Δόντια» του Γιάννη Μακριδάκη το ιδανικό υλικό για να το μεταφέρουν στο θέατρο. Το έργο – που συνεχίζεται και φέτος- με τον βαθιά ανθρώπινο και πολιτικό του χαρακτήρα, φέρνει στο προσκήνιο τη ζωή και τις προκλήσεις ενός ανθρώπου που ζει στο περιθώριο, ενώ παράλληλα φωτίζει σημαντικές στιγμές της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας.

Η Νεφέλη Μαϊστράλη μεταφέρει με μαεστρία το μυθιστόρημα στη θεατρική σκηνή, ενώ ο Θανάσης Ζερίτης σκηνοθετεί με τόλμη και ευαισθησία, επιλέγοντας να «μοιράσει» τον κεντρικό ήρωα, Κωνσταντή, σε δύο ηθοποιούς, τους εξαιρετικούς Παναγιώτη Εξαρχέα και Γιάννη Λεάκο. Αυτή η καινοτόμος προσέγγιση αναδεικνύει τις διαφορετικές πλευρές του χαρακτήρα και προσδίδει βάθος στην αφήγηση.

Και τα του καλοκαιριού…

Ο Όρκος της Ευρώπης – Ουαζντί Μουαουάντ, Αρχαίο θέατρο Επιδαύρου

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες παραστάσεις που έχουμε δει στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου ήταν αυτή του Ουαζντί Μουαουάντ με την Ζιλιέτ Μπινός να κρατά έναν από τους πρωταγωνιστικούς ρόλους. Στον πυρήνα του βρίσκεται η ανάμνηση μιας σφαγής: ένα κορίτσι οκτώ ετών, άθελά του μάρτυρας και άρρητα συνένοχο, καθώς η φρίκη διαπράχθηκε από δικούς του ανθρώπους. Εβδομήντα πέντε χρόνια μετά, μια έρευνα ξανανοίγει τα τραύματα. Η γυναίκα που υπήρξε εκείνο το παιδί καλείται τώρα να μιλήσει, να καταθέσει, να ανασύρει από τη λήθη αυτό που δεν ειπώθηκε ποτέ.

Μια συγκλονιστική παράσταση που κατηγόρησε το πιο ύπουλο από τα εγκλήματα: τη σιωπή που επιτρέπει στη βία να διαιωνίζεται, να αθωώνεται, να εδραιώνεται σαν κανονικότητα. Μια σιωπή που κάνει όλους μας, λίγο-πολύ, συμμέτοχους.

Ανδρομάχη, σκην. Μαρία Πρωτόπαππα, Αρχαίο θέατρο Επιδαύρου

Η «Ανδρομάχη» της Μαρίας Πρωτόπαππα δεν περιορίστηκε στην αφήγηση μιας οικογενειακής τραγωδίας. Λειτούργησε ως πυκνό, ασυμβίβαστο αντιπολεμικό σχόλιο. Η θέση της γυναίκας σε έναν κόσμο ανδρικής κυριαρχίας, η εμπειρία του πρόσφυγα, η αλαζονεία της εξουσίας και η ηθική σήψη που αφήνει πίσω του κάθε πόλεμος ήρθαν στο προσκήνιο με σαφήνεια και χωρίς διακοσμητικές υπεκφυγές.

Με σκηνοθετική καθαρότητα και πειθαρχία, η Μαρία Πρωτόπαππα πήρε ένα έργο που πολλοί υποτίμησαν ή χλεύασαν και το ανήγαγε σε καθρέφτη που αντανακλά την πολιτική αναλγησία, την κοινωνική συνενοχή και τη διαχρονική ανθρώπινη αδυναμία.