ΠΡΙΝ ΤΙΣ “ΤΡΕΛΕΣ ΣΦΑΙΡΕΣ”, ΤΟ “POLICE SQUAD!” ΗΤΑΝ Η ΑΣΤΕΙΟΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ ΠΟΥ ΓΥΡΙΣΤΗΚΕ ΠΟΤΕ

Κι όμως, ένα από τα διασημότερα franchise στην ιστορία της κωμωδίας, γεννήθηκε αρχικά μέσα από μια τηλεοπτική σειρά 6 μόλις επεισοδίων – εκ των οποίων αρχικά μάλιστα προβλήθηκαν μόνο τα 4.

Η σάτιρα Police Squad! έκανε πρεμιέρα τον Μάρτιο του ‘82 αποσπώντας διθυράμβους από την κριτική, αλλά μπερδεύοντας το κοινό και, ακόμα χειρότερα, τα ίδια τα στελέχη του καναλιού ABC. Ο συνδυασμός πυκνού χιούμορ και deadpan εκφράσεων έκανε πολύ κόσμο να μην καταλαβαίνει καν πως βλέπει κωμωδία.

Για κάποιον θεατή που απλώς χαζοπαρακολουθούσε ή έπεφτε πάνω στη σειρά απλώς κάνοντας ζάπινγκ, το Police Squad έμοιαζε σαν κάποιο παλιό αστυνομικό. Δεν υπήρχε γέλιο-κονσέρβα, και κανείς μες στη σειρά δεν φέρεται σα να λέει κάτι αστείο ή σα να έχει συμβεί κάτι παράλογο. Αν ένας θεατής του ‘82 δεν καταλάβαινε κατευθείαν πως αυτό που βλέπει είναι κάποια κωμωδία του παραλόγου δοσμένη με ευθύ πρόσωπο, τότε για αρκετή ώρα θα αναρωτιόταν ποια παλιά σειρά είναι αυτή που πέτυχε – και γιατί δεν βγάζει κανένα νόημα.

Έτσι, εν μέσω γενικής αμηχανίας, η σειρά κόπηκε μετά από μόλις 4 επεισόδια. Ο πρόεδρος του δικτύου Τόνι Θωμόπουλος, εξήγησε το κόψιμο λέγοντας πως επρόκειτο για σειρά που ο θεατής έπρεπε να προσέχει για να πιάσει το χιούμορ. Τα άλλα δύο επεισόδια τα ξεφόρτωσε το δίκτυο κάποια στιγμή το καλοκαίρι και… τέλος. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Κινηματογραφική ιστορία, εν προκειμένω.

Τι ήταν όμως το Police Squad και γιατί παραμένει καλτ λατρεία, 4-και-βάλε δεκαετίες μετά;

Όλα ξεκίνησαν μετά την επιτυχία του Airplane! το 1980. Το δημιουργικό τρίο ΖΑΖ, δηλαδή οι Ντέιβιντ Ζάκερ, Τζιμ Έιμπραμς και Τζέρι Ζάκερ, γνώρισαν τόσο μεγάλη εμπορική επιτυχία με την πάμφτηνη spoof κωμωδία τους, που γρήγορα θέλησαν να περάσουν στο επόμενο πρότζεκτ.

Όπως το Airplane! ήταν ουσιαστικά ανακυκλωμένες σκηνές και διάλογοι από εντελώς βήτα ταινίες καταστροφής, αλλά γραμμένες ως κωμωδίες όπου κανένα μέλος του ensemble δεν μοιάζει να καταλαβαίνει πως παίζει σε κωμωδία, έτσι και το επόμενο σχέδιο των ΖΑΖ θα αντλούσε έμπνευση από παλιά αστυνομικά.

Καθώς οι ΖΑΖ δεν κατάφεραν να μετουσιώσουν την ιδέα τους σε κάποια απολύτως λειτουργική πλοκή για ταινία, η αντιπρόταση που τους ήρθε, αφορούσε τη μικρή οθόνη. Επειδή δεν φαίνεται να τσουλάει ως κινηματογραφικό σχέδιο, τους είπαν, σας εξασφαλίσαμε μια παραγγελιά 6 ημίωρων επεισοδίων για να το κάνετε σειρά.

Οι ΖΑΖ συμφώνησαν και πάτησαν πάνω σε αστυνομικές σειρές περασμένων δεκαετιών, ιδίως το M Squad με τον Λι Μάρβιν από τα τέλη των ‘50s. Μάλιστα, το πρώτο επεισόδιο της κωμικής τους σειράς, πατά εντελώς πάνω σε ένα επεισόδιο του M Squad, περίπου σαν blueprint. Μόνο που, φυσικά, τα πάντα γύρω από την «σοβαρή» πλοκή, θα ήταν γεμισμένα με το κλασικό ΖΑΖ χιούμορ, μια πυκνότατη μίξη από λογοπαίγνια, από λογικές ανακολουθίες, παραλογισμό, παρωδία. Όπως και στο Airplane!, τα πάντα θα παίζονταν εντελώς straight.

Γι’αυτό και για τον ρόλο του πρωταγωνιστή, αστυνόμου Φρανκ Ντρέμπιν, κυνήγησαν τον Λέσλι Νίλσεν, ο οποίος είχε μόλις κάνει ιδιοφυώς αυτό ακριβώς το πράγμα, στο Airplane!, δίνοντας μεταξύ άλλων και την κλασική πια ατάκα «I am serious. And don’t call me Shirley.»

Ο Νίλσεν είχε ήδη δεκαετίες εμπειρίες στην πλάτη του ως δραματικός ηθοποιός, παίζοντας σε πολλές σειρές και σε b-movies. Σήμερα μπορεί να θεωρείται το διαχρονικό πρόσωπο της spoof κωμωδίας, όμως ήταν αυτό το διπλό χτύπημα του Airplane! και του Police Squad! που τον μετέτρεψε σε αυτό. (Πώς έκανε ο Λίαμ Νίσον το Taken και ξαφνικά έγινε ο Λίαμ Νίσον, ενώ πριν ήταν απλώς ο Λίαμ Νίσον; Τελοσπάντων, καταλάβατε.)

Κάποτε ο Νίλσεν ρωτήθηκε πώς μπορεί να κρατά τέτοιο straight face λέγοντας τόσα ξεκαρδιστικά αστεία και παράλογες ατάκες. Απάντησε πως είναι κάτι που είχε συνηθίσει – είχε χρειαστεί να απαγγείλει τόσες φρικτές ατάκες και διαλόγους στην καριέρα του, πάντα με σοβαρό, δραματικό ύφος, και πως τουλάχιστον αυτή τη φορά οι σεναριογράφοι καταλάβαιναν πως αυτό που γράφουν είναι αστείο.

Έτσι λοιπόν δημιουργήθηκε το Police Squad! – η πιο αστεία σειρά που έχει γυριστεί ποτέ;

Όλα τα επεισόδια ξεκινούσαν με μια κάρτα τίτλων που περιλάμβανε έναν ηθοποιό που δεν εμφανίστηκε ποτέ στη σειρά, καθώς κι έναν διαφορετικό πάντα (διάσημο) special guest star που έπαιζε για λιγοστά δευτερόλεπτα καθώς οι χαρακτήρες τους πέθαιναν με το που ξεκινούσε το επεισόδιο – ακόμα και την ώρα που πέρναγε το όνομά τους από την οθόνη. Ενώ ο τίτλος του επεισοδίου όπως αναγραφόταν ήταν πάντα διαφορετικός από αυτόν που διάβαζε ο εκφωνητής.

Μέσα στην ίδια τη σειρά, τα γκαγκς δεν είχαν όριο και σταματημό. Ένας χαρακτήρας που είναι υπερβολικά ψηλός για να χωρέσει στο κάδρο. Μια αναφορά στην περιοχή Little Italy που συνοδεύεται από ένα Κολοσσαίο στο φόντο του πίσω τζαμιού του αυτοκινήτου. Μια υστερική σκηνή γεμάτη σάλια και ρουφήγματα που καταλήγει, απίθανα, σε μια ποπ αναφορά(!) στον Άνθρωπο Ελέφαντα του Ντέιβιντ Λιντς.

Αστεία που βασίζονται άλλοτε στο παιχνίδι των λέξεων, άλλοτε στην έντεχνη απουσία της οποιαδήποτε λογικής ακολουθίας, άλλοτε απλώς στην αναπαραγωγής της υπερβολής ώστε να καταστήσουν γελοίο αυτό το οποίο κοροϊδεύουν. Έτσι, έχουμε την απίστευτη ατάκα κυριολεξίας του Ντρέμπιν προς μια χήρα, «λυπάμαι που ήρθαμε μια τέτοια στιγμή. Θα ερχόμασταν νωρίτερα αλλά ο άντρας σας δεν είχε πεθάνει ακόμα».

Έχουμε τα κλασικά φινάλε των επεισοδίων στα οποία ο Ντρέμπιν πάντα αναφέρει πως ο εκάστοτε νέος συλληφθείς θα πάει να κάνει παρέα στους… «…» και αναφέρει ξανά ένα ένα όλα τα ονόματα των προηγούμενων συλληφθέντων από τα προηγούμενα επεισόδια… και δώστου πάλι Σάλι Ντέκερ.

Φινάλε τα οποία φυσικά είναι πασίγνωστα για το τρομερό spoofάρισμα των κάποτε συνηθισμένων freeze frame πλάνων. Μόνο που εδώ, αντί να παγώνει όντως το πλάνο, οι ηθοποιοί στέκονται απλώς ακίνητοι ενώ γύρω τους εγκληματίες δραπετεύουν, καφέδες χύνονται, σκηνικά διαλύονται. Προσωπικό αγαπημένο, αυτό που ένας αστυνομικός μπαίνει στο πλάνο και συνειδητοποιεί πως βρέθηκε στη μέση του bit, οπότε προσπαθεί όπως-όπως να ακινητοποιηθεί κι εκείνος.

Η ανοησία της κυριολεξίας που παραδίδει με εντελώς στεγνό ύφος ο Λέσλι Νίλσεν, παραμένει μια από τις κορυφαίες κωμικές εκφράσεις που έχουμε δει ποτέ. Πάρε τον διάλογο «τσιγάρο;» – «ναι» – *ακίνητο ύφος Νίλσεν* που κάθε φορά με διαλύει στα γέλια.

Ή την απίστευτη σαχλαμάρα (κοπλιμέντο) με το «είχα ένα hunch, back at the office» του οποίου προηγείται το ακόμα καλύτερο «Sargeant, take her away and book her» – «Sergeant Takeheraway, Sergeant Booker».

Και φυσικά το Πιθανό Καλύτερο Αστείο Όλων Των Εποχών, δηλαδή το iconic «είμαι ο κλειδαράς…. και είμαι ο κλειδαράς».

Δεν πρέπει να έχω δει περισσότερες φορές σκηνή από όλη την ιστορία της κωμωδίας, όσο αυτή.

Τελοσπάντων, ο αδερφός μας ο Τόνι Θωμόπουλος είπε στους ΖΑΖ πως όσο γελάσατε, γελάσατε και έκοψε τη σειρά επειδή πίστευε πως το κοινό δε θα μπορούσε να καταλάβει ότι η σειρά ήταν κωμωδία.

Το τελευταίο γέλιο όμως ανήκε στους ΖΑΖ. Γουέλ, και σε εμάς ως θεατές αν θέλουμε να είμαστε τυπικοί. Διότι μετά την επιστροφή του δημιουργικού τρίο στο σινεμά όπου γνώρισαν κι άλλες επιτυχίες (βλέπε το Top Secret! του 1984, μια παρωδία από κατασκοπικές περιπέτειες μέχρι μιούζικαλ), οι συνθήκες ωρίμασαν ώστε ο αστυνόμος Φρανκ Ντρέμπιν να κληθεί ξανά στη δράση. Αυτή τη φορά, για τη μεγάλη οθόνη.

Οι πιο έμπειροι πια ΖΑΖ, ανέπτυξαν έναν σεναριακό σκελετό στα κινηματογραφικά μέτρα, κρατώντας όμως τα πάντα τριγύρω πίστα στη συνταγή της επιτυχίας του τηλεοπτικού Police Squad! – και λέμε επιτυχία, γιατί η φήμη της σειράς γρήγορα γιγαντώθηκε και, παρά το πρόωρο κόψιμο, είχε γίνει καλτ επιτυχία μέσα από το βίντεο. Και κάπως έτσι, εγένετο Naked Gun, δηλαδή Τρελές Σφαίρες.

Ο Λέσλι Νίλσεν επέστρεψε για να παίξει τον Ντρέμπιν και στο σινεμά, στην μπλοκμπάστερ επιτυχία του 1988 που οδήγησε σε δυο ακόμα σίκουελ, κι όλα τα υπόλοιπα τα γνωρίζουμε καλά – ο αγαπημένος ηθοποιός συνδέθηκε μια για πάντα με την κωμωδία, και δη το spoof, κι αυτές οι ταινίες είναι το απόγειο της φήμης του.

Αυτή είναι όμως τελικά η ιδιαιτερότητα του χιούμορ. Αν ένα ανέκδοτο είναι τόσο καλό που θες να το λες (ή να το ακούς) συνεχώς, το μέγεθος δεν έχει καμία σημασία. 6 ημίωρα επεισόδια ήταν αρκετά; Υπερ-αρκετά! Αυτό είναι ένα αστείο που για δεκαετίες τώρα, δεν χορταίνουμε να ακούμε ξανά και ξανά.