ΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΛΙΠΟΤΑΚΤΕΣ ΠΟΥ ΕΓΙΝΑΝ ‘ΣΤΑΡ’ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΑ ΚΟΡΕΑ

Όπως λέγεται στις βασικές αρχές της δημοσιογραφίας, είδηση δεν είναι όταν ένας σκύλος δαγκώσει έναν άνθρωπο αλλά όταν ένας άνθρωπος δαγκώσει έναν σκύλο. Με αυτήν την έννοια, η ιστορία κάποιου που θα ήθελε να ξεφύγει από ένα καταπιεστικό κομμουνιστικό καθεστώς δεν φαίνεται να είναι αξιοπρόσεκτη. Το αντίθετο όμως σίγουρα έχει ενδιαφέρον.

Το 1965, ένας Αμερικανός στρατιώτης που υπηρετούσε στην Νότιο Κορέα πήρε μια εντελώς τρελή απόφαση: να αυτομολήσει στον Βορρά. Πήρε ένα άδειο τουφέκι και περπάτησε ανάμεσα σε νάρκες για να συλληφθεί από τους στρατιώτες των αντιπάλων. Ο λόγος που τον ώθησε να κάνει το παράτολμο αυτό εγχείρημα ήταν ο φόβος του ότι θα τον έστελναν στον Βιετνάμ ενώ ο ίδιος έχει πει ότι εκείνο το βράδυ είχε πιει αρκετά. Όπως και να έχουν τα πράγματα – 50 ολόκληρα χρόνια πίσω – αυτή η παρόρμηση του άλλαξε την ζωή του. Βρέθηκε να είναι υπό περιορισμό για τέσσερις ολόκληρες δεκαετίες με δοκιμασίες που δεν λάμβαναν τέλος.

Στο βιβλίο του με τίτλο «Ο Απρόθυμος Κομμουνιστής», ο Ρόμπερτ Τζένκινς από την Βόρειο Καρολίνα που έζησε όλο τον παραλογισμό της Βορείου Κορέας μιλά για την περιπέτειά του που ξεκίνησε την ώρα που πέρασε την ουδέτερη ζώνη. Όταν τον έπιασαν τον έβαλαν σε ένα δωμάτιο με άλλους τρεις Αμερικανούς στρατιώτες που είχαν πάρει και αυτοί την ίδια απόφαση. Όλοι τους έπρεπε να αντιμετωπίζουν καθημερινά βασανιστήρια: από το να μελετούν αναγκαστικά για ώρες την πολιτική φιλοσοφία του Κιμ Ιλ Σουνγκ και να ανακρίνονται μέχρι να τους ξυλοκοπούν. Το μόνο πράγμα για το οποίο φρόντιζαν οι αρχές να έχει ένα καλό επίπεδο ήταν η διατροφή τους. Έπρεπε να δείχνουν υγιείς και σε καλή φυσική κατάσταση για λόγους προπαγάνδας. Τα πρόσωπά τους φιγουράριζαν κάθε τόσο σε φυλλάδια που ρίπτονταν στην ουδέτερη ζώνη και υμνούσαν το καθεστώς.

Η πλέον απροσδόκητη πτυχή της αιχμαλωσίας τους ήταν ότι συχνά κλήθηκαν να κάνουν τους ηθοποιούς σε ταινίες που έγιναν επίσης για προπαγανδιστικούς λόγους. Όπως σε όλα τα κομμουνιστικά καθεστώτα, έτσι και σε εκείνο της Βορείου Κορέας, η πλύση εγκεφάλου αλλά και ο έλεγχος των ειδήσεων ήταν από τα βασικά εργαλεία. Ήδη από την δεκαετία του 1970 ο Κιμ Γιονγκ Ιλ είχε στείλει κάποιους συμπατριώτες του να σπουδάσουν κινηματογράφο στο εξωτερικό έτσι ώστε να αναλάβουν αυτά τα προπαγανδιστικά καθήκοντα κατά την επιστροφή τους στην χώρα. Το 1978 πάρθηκε η απόφαση να γυριστεί μια ολόκληρη σειρά που να αφορά την αφήγηση της σύγκρουσης μεταξύ Βορείου και Νοτίου Κορέας, όχι βέβαια για να προαχθεί η αλήθεια αλλά για να ενισχυθεί στους πολίτες η εκδοχή που βόλευε το καθεστώς. Μιας και δεν υπήρχαν πολλοί δυτικοί που να ζουν στην Πιον Γιανγκ, οι τέσσερις Αμερικανοί στρατιώτες έπρεπε να πρωταγωνιστήσουν στο ρόλο των κακών.

Ο πρώτος που πέρασε αυτόν το εξευτελισμό ήταν ο Τζεϊμς Τζόζεφ Ντρέσνοκ, ο οποίος δάνεισε την φωνή του σε προπαγανδαστικά συνθήματα που ακούγονταν στην ουδέτερη ζώνη και περιέγραφαν την Βόρειο Κορέα περίπου ως Γη της Επαγγελίας. Ο Τζένκινς χρειάστηκε να υποδυθεί έναν Αμερικάνο καπιταλιστή βιομήχανο όπλων που προσπαθούσε να συντηρήσει τις πολεμικές συρράξεις για να βγάλει περισσότερα χρήματα. Ένας άλλος έπαιξε τον βάναυσο Αμερικανό διοικητή ενός στρατοπέδου αλλά τον καλύτερο ρόλο τον είχε ο τρίτος από τους τέσσερις αιχμαλώτους. Υποδύθηκε έναν Βοριοιρλανδό που έβλεπε την πατρίδα του υπό βρετανική κατοχή. Μη αντέχοντας να περνά αυτήν την δοκιμασία πήγε στην Βόρειο Κορέα όπου τον υποδέχθηκαν ως αντιδυτικό ήρωα. Οι εμφανίσεις τους σε πολλές ταινίες συνεχίστηκαν για πολλά χρόνια, σε βαθμό που ήταν πλέον αναγνωρίσιμοι από τους κατοίκους της ΠιονΓιανγκ. Τους σταματούσαν στον δρόμο για να τους ζητήσουν αυτόγραφα και βέβαια τους αποκαλούσαν με τα ονόματα των ρόλων τους. Εννοείται ότι η δημοφιλία τους δεν βελτίωσε τρομερά το επίπεδο ζωής τους ούτε βέβαια τον βαθμό της ελευθερίας τους. Εξακολουθούσαν να ζουν σε άθλιες συνθήκες και να είναι υπό παρακολούθηση.

Μια άλλη ενασχόλησή τους ήταν να μεταφράζουν ολόκληρους διαλόγους αμερικανικών ταινιών για την συλλογή του Κιμ Γιονκ Ιλ, ο οποίος είχε μανία με το θέμα αυτό. Κάποια στιγμή ο Τζένκινς βρέθηκε να μεταφράζει την Μαίρη Πόππινς αλλά δεν ήξερε περί τίνος επρόκειτο. Ο Αμερικανός λιποτάκτης κάποια στιγμή παντρεύτηκε μια Ιαπωνέζα, η οποία βρέθηκε στην Βόρειο Κορέα μετά από απαγωγή. Ο στόχος ήταν να την χρησιμοποιήσει το καθεστώς για να διδάξει ιαπωνικά σε κατασκόπους. Τελικά το 2004 ύστερα από μια συμφωνία που έκανε η ιαπωνική κυβέρνηση με το καθεστώς, το ζευγάρι κατάφερε να φύγει και να εγκατασταθεί στην Ιαπωνία. Σήμερα εξακολουθεί να ζει εκεί και έγραψε ένα βιβλίο με τα απομνημονεύματά του αλλά δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να περάσει το υπόλοιπο της ζωής του στην Αμερική. Ο Ντρέσνοκ δεν γύρισε ποτέ πίσω και μάλιστα είχε φτάσει να θεωρεί την Πιον Γιανγκ το σπίτι του.  Ο δυο άλλοι πέθαναν από φυσικά αίτια. Η ιστορία τους έγινε ντοκιμαντέρ ενώ έχει χυθεί πολύ μελάνι για τους στρατιώτες αυτούς που αποφάσισαν να κάνουν την αντίστροφη πορεία από αυτήν που υπαγόρευε η λογική…

(Με πληροφορίες από BBC, CBS)