ΕΙΝΑΙ ΔΥΝΑΤΟΝ ΤΑ ΛΟΑΤΚΙ+ ΑΤΟΜΑ ΝΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ;

Τους τελευταίους 20 μήνες, από τη στιγμή που το το κράτος του Ισραήλ ξεκίνησε να εξαπολύει μια από τις πιο αιματηρές επιθέσεις στην ιστορία της Γάζας, το παγκόσμιο ενδιαφέρον έχει στραφεί στη βία που ασκείται κατά ενός ολόκληρου λαού υπό κατοχή. Χιλιάδες άμαχοι, μεταξύ τους αθώα παιδιά, χάνουν καθημερινά τη ζωή τους· νοσοκομεία, σχολεία και καταυλισμοί προσφύγων έχουν βομβαρδιστεί· βασικές υποδομές ζωής έχουν καταστραφεί.

Οι εικόνες που φτάνουν από τη Γάζα δεν αφήνουν περιθώρια παρερμηνειών: μιλάμε για ένα καθεστώς απαρτχάιντ και μια πρωτοφανή επίθεση κατά της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Σε κάθε ήπειρο, εκατομμύρια άνθρωποι βγαίνουν στους δρόμους, διαδηλώνοντας υπέρ του παλαιστινιακού λαού, καταγγέλλοντας το Ισραήλ για εγκλήματα πολέμου και κατάφωρες παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου. Το κύμα αλληλεγγύης είναι παγκόσμιο, διατομεακό -και μέσα σε αυτό το κύμα βρίσκονται και πολλά ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα.

Ωστόσο, από φιλοϊσραηλινούς κύκλους -ιδιαίτερα σε χώρες της Δύσης- εμφανίζεται διαρκώς το ίδιο επιχείρημα, φορτισμένο με σαρκασμό ή και ξεκάθαρη επιθετικότητα: «Πώς γίνεται να είσαι queer και να υποστηρίζεις την Παλαιστίνη; Δεν ξέρεις ότι οι Παλαιστίνιοι είναι μουσουλμάνοι και κατά των δικαιωμάτων σου;».

Αυτός ο ισχυρισμός δεν είναι μόνο απλοϊκός. Είναι πολιτικά ιδιοτελής, ιστορικά ανακριβής και επικίνδυνα αποπροσανατολιστικός. Εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική «pinkwashing» -δηλαδή σε εργαλειοποίηση των ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιωμάτων από το Ισραήλ ώστε να εξωραΐσει την εικόνα του και να συγκαλύψει την εγκληματική καταπίεση κατά των Παλαιστινίων.

Το Ισραήλ διαφημίζει το Τελ Αβίβ ως «LGBTQ+ παράδεισο» τη στιγμή που βομβαρδίζει τη Γάζα. Αυτό δεν είναι προοδευτισμός· είναι πολιτική συγκάλυψη. Και η στήριξη των Παλαιστινίων από queer άτομα δεν είναι αντιφατική· είναι ακριβώς το αντίθετο. Η αλληλεγγύη μεταξύ καταπιεσμένων είναι βαθιά πολιτική πράξη. Τα queer άτομα που υφίστανται διακρίσεις, αστυνομική βία, κοινωνικό αποκλεισμό και θεσμική περιθωριοποίηση στις δικές τους χώρες αναγνωρίζουν τον αγώνα των Παλαιστινίων ως συγγενή, όχι ως ξένο.

Το ερώτημα λοιπόν δεν είναι «πώς γίνεται να είσαι queer και να στηρίζεις την Παλαιστίνη», αλλά πώς γίνεται να υποστηρίζεις την ισότητα, την ελευθερία και τα ανθρώπινα δικαιώματα και να σιωπάς μπροστά στην εθνοκάθαρση ενός ολόκληρου λαού;

Η αλληλεγγύη δεν είναι ανταμοιβή: είναι θέση αρχής

Η υποστήριξη στα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι δυνατόν να δίνεται υπό όρους. Όταν βλέπεις αμάχους να δολοφονούνται, παιδιά θαμμένα κάτω από τα χαλάσματα, νοσοκομεία να ισοπεδώνονται και σχολεία να μετατρέπονται σε μαζικούς τάφους, το ηθικό σου καθήκον δεν είναι διαπραγματεύσιμο. Η ενσυναίσθηση δεν εξετάζει εθνικότητα, θρήσκευμα, σεξουαλικότητα και ταυτότητα φύλου. Και η LGBTQ+ ταυτότητα δεν εξουδετερώνει την ηθική συνείδηση ούτε σε απομακρύνει από τον αγώνα για δικαιοσύνη.

Το να είσαι queer δεν σημαίνει ότι περιορίζεις τον αγώνα στα «δικά σου» δικαιώματα. Σημαίνει ότι βλέπεις την καταπίεση παντού: στους φράχτες, στους ελέγχους, στους στρατιωτικούς αποκλεισμούς, στις βόμβες. Αλληλεγγύη δεν σημαίνει πλήρης συμφωνία με τον κάθε κοινωνικό κώδικα μιας καταπιεσμένης κοινωνίας -σημαίνει αναγνώριση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και της αξίας της ελευθερίας.

Στο διαδίκτυο, η ανώνυμη ομάδα Queers in Palestine συντονίζει διεθνή καμπάνια αλληλεγγύης, διατηρώντας μια δημόσια λίστα με LGBTQ+ οργανώσεις που έχουν υπογράψει τη δήλωση «Καμία Υπερηφάνεια για τη Γενοκτονία» (No Pride in Genocide). Μέσα από αυτή την πρωτοβουλία, δεκάδες ΛΟΑΤΚΙ+ συλλογικότητες ανά τον κόσμο δηλώνουν ότι δεν αποδέχονται τον εορτασμό του Pride σε συνθήκες πολέμου, κατοχής και μαζικών παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ροζ πλυντήρια και το στρατηγικό ψέμα της “ανεκτικότητας”

Η κριτική προς queer άτομα που στηρίζουν την Παλαιστίνη βασίζεται σε μια επιτήδεια αφήγηση: ότι το Ισραήλ είναι ο «μοναδικός φάρος προόδου» στη Μέση Ανατολή, υπερασπιστής των LGBTQ+ δικαιωμάτων, σε αντίθεση με τον «σκοταδισμό» του μουσουλμανικού κόσμου. Αυτό το κατασκευασμένο αφήγημα αποτελεί μια επικοινωνιακή στρατηγική που εργαλειοποιεί τα LGBTQ+ δικαιώματα ώστε να λευκάνει την εικόνα του Ισραήλ διεθνώς.

Το pinkwashing είναι πολιτικός εκβιασμός: «Αν είσαι queer, είσαι μαζί μας -ακόμα κι αν δολοφονούμε οικογένειες σε προσφυγικούς καταυλισμούς». Όμως τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι ανταλλάξιμα. Όπως δήλωσε ο queer Παλαιστίνιος ακαδημαϊκός Sa’ed Atshan: «Είναι πολύ επικίνδυνο να παθολογοποιείται η παλαιστινιακή κοινωνία ως μοναδικά ομοφοβική. Αυτό δεν είναι υπεράσπιση των queer· είναι αποανθρωποποίηση των Παλαιστινίων».

Κι ας μην εξιδανικεύουμε: ακόμα και εντός του Ισραήλ, η προστασία των LGBTQ+ δικαιωμάτων είναι επιλεκτική. Αν είσαι queer και Άραβας, αντιμετωπίζεις θεσμικό ρατσισμό, αποκλεισμό και βία. Αν είσαι Παλαιστίνιος, η ίδια σου η ύπαρξη θεωρείται απειλή. Ένα pride parade στο Τελ Αβίβ δεν εξαλείφει τις βόμβες. Ούτε σβήνει το γεγονός ότι ο ισραηλινός στρατός, σύμφωνα με το Human Rights Watch, το Amnesty International και το UNHCR, παραβιάζει συστηματικά το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.

Η πολιτική του pinkwashing επιχειρεί να παρουσιάσει το Ισραήλ ως «όαση δικαιωμάτων» εν μέσω της κατοχής, συγκαλύπτοντας τα εγκλήματα πολέμου. Όμως, queer Παλαιστίνιοι/ες που επιχειρούν να βρουν άσυλο στο Ισραήλ αντιμετωπίζουν ρατσισμό, αποκλεισμό από υπηρεσίες υγείας και άρνηση άδειας διαμονής.

Η queer κοινότητα ξέρει τι σημαίνει καταπίεση

Η ιστορία των ΛΟΑΤΚΙ+ ανθρώπων είναι ιστορία διωγμών, απαγορεύσεων και βίας. Η queer κοινότητα έχει αγωνιστεί επί δεκαετίες για να αποκτήσει φωνή και ορατότητα. Και αυτή η φωνή δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να νομιμοποιήσει την αποσιώπηση, την κατοχή και τη βία.

Υπάρχουν ΛΟΑΤΚΙ+ Παλαιστίνιοι. Υπάρχουν ακτιβιστές, οργανώσεις, πολιτισμικά δίκτυα που παλεύουν κάτω από συνθήκες διπλής καταπίεσης. Οργανώσεις, όπως η AlQaws, δρουν καθημερινά, χτίζοντας χώρο για queer ελευθερία μέσα σε μια κοινωνία που δοκιμάζεται από την αποικιοκρατία και τη στρατιωτική κατοχή. Το αφήγημα ότι «δεν υπάρχουν queer Παλαιστίνιοι» είναι ψευδές. Ναι, υπάρχουν κοινωνικές δυσκολίες στην Παλαιστίνη -όπως υπάρχουν και στην Ελλάδα, στις ΗΠΑ, στο Ισραήλ. Όμως οι queer Παλαιστίνιοι δεν ζητούν περισσότερη κατοχή στο όνομά τους. Ζητούν ελευθερία -και αυτήν την ελευθερία τη στηρίζουμε όχι υποτασσόμενοι σε γεωπολιτικά τελεσίγραφα, αλλά επιλέγοντας τη μεριά της ζωής.

Το παλαιστινιακό δεν είναι ούτε θρησκευτικό ούτε «αιώνια διαμάχη». Είναι ζήτημα στρατιωτικής κατοχής, συστηματικής βίας και εθνικής καταπίεσης. Και η LGBTQ+ κοινότητα έχει κάθε λόγο να στέκεται δίπλα σε λαούς που βιώνουν παρόμοια βία από κρατικούς και ιμπεριαλιστικούς μηχανισμούς. Η ηθική συνέπεια και η αλληλεγγύη δεν είναι προνόμιο· είναι καθήκον.

Η ελευθερία δεν έρχεται με ρουκέτες

Το Ισραήλ δεν «απελευθερώνει» τα LGBTQ+ άτομα όταν μετατρέπει τη Γάζα σε ζώνη μαζικής εξόντωσης. Και όπως λέει η Παλαιστίνια ακτιβίστρια Rauda Morcos, «δεν υπάρχει queer απελευθέρωση χωρίς παλαιστινιακή απελευθέρωση». Οι LGBTQ+ Παλαιστίνιοι δεν ζητούν δυτικούς «σωτήρες», ούτε στρατούς με σημαίες ουράνιου τόξου. Ζητούν αυτό που κάθε άνθρωπος δικαιούται: να υπάρξει.

Το επιχείρημα ότι «τουλάχιστον στο Ισραήλ οι queer έχουν δικαιώματα» είναι όχι μόνο κυνικό, αλλά και δομικά αποπροσανατολιστικό. Πρώτον, δεν ισχύει για τους queer Παλαιστινίους, οι οποίοι -όπως καταγράφει το Human Rights Watch- υφίστανται διπλή καταστολή: ως ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και ως Παλαιστίνιοι υπό κατοχή. Δεύτερον, η ύπαρξη queer δικαιωμάτων σε μια κοινωνία δεν αναιρεί τις άλλες μορφές καταπίεσης -δεν μπορούμε να μιλάμε για απελευθέρωση όταν το θεμέλιο είναι ο αποκλεισμός και η αιματοχυσία.

Η ρητορική του pinkwashing, όπως έχει επισημάνει ο καθηγητής Sa’ed Atshan, «παθολογικοποιεί την παλαιστινιακή κοινωνία και εξευγενίζει τον αποικιοκράτη». Είναι παλιά τακτική: η αυτοκρατορία δεν καταπιέζει, «εκπολιτίζει». Δεν βασανίζει, «προστατεύει». Και πάντα στο όνομα των “δικαιωμάτων”.

Το να είσαι queer και να στηρίζεις την Παλαιστίνη δεν είναι αντίφαση. Είναι συνέχεια της ιστορικής μνήμης των κινημάτων. Από την εξέγερση στο Stonewall μέχρι την ACT UP, το queer κίνημα υπήρξε πάντοτε υπέρ της ελευθερίας. Και σήμερα, δεν μπορεί να σιωπά απέναντι σε μια πολιτική που μετατρέπει ανθρώπους σε στόχους, σπίτια σε ερείπια, ταυτότητες σε προπαγάνδα.

Η ελευθερία δεν είναι α λα καρτ. Δεν επιλέγουμε ποιος αξίζει να είναι ελεύθερος με βάση την “πολιτισμική του πρόοδο”. Η απελευθέρωση δεν προσφέρεται ως προνόμιο· κατακτιέται ως καθολικό δικαίωμα. Και αν η ΛΟΑΤΚΙ+  κοινότητα ξεχνά αυτό, τότε έχει ξεχάσει τον λόγο ύπαρξής της.

Θες να δεις πώς περνούν οκτώ τρανς λεπτά;