ΟΚΤΩ ΣΤΑΘΜΟΙ ΚΑΙ “ΑΓΚΑΘΙΑ” ΣΤΟΝ ΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ ΑΠΟ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ

Σε ρυθμούς ΔΕΘ μπαίνει η κυβέρνηση από Δευτέρα, μετά τη σύντομη ανάπαυλα του Δεκαπενταύγουστου. Και εφέτος η ΔΕΘ θεωρείται ακόμη πιο κρίσιμη, καθώς στόχος του Κυριάκου Μητσοτάκη είναι με ένα γενναιόδωρο πακέτο να αλλάξει το πολιτικό κλίμα.

Την ερχόμενη εβδομάδα στο Μέγαρο Μαξίμου θα πραγματοποιηθούν συσκέψεις επί συσκέψεων για να κλειδώσει το ύψος και το είδος των παροχών που θα εξαγγείλει ο πρωθυπουργός στις 6 Σεπτεμβρίου στη Θεσσαλονίκη.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι ενδέχεται το καλάθι του κ. Μητσοτάκη να περιέχει περισσότερα από το 1,5 δισ ευρώ που ήδη έχει προαναγγείλει η κυβέρνηση. Αλλά το Μαξίμου θέλει να περιορίσει τις σχετικές διαρροές, ώστε να μην ανέβει υπερβολικά ο πήχης των προσδοκιών και η κυβέρνηση περάσει τελικά από κάτω.

Η ΔΕΘ εφέτος θεωρείται άλλωστε όπως αναφέρθηκε σταθμός στην προσπάθεια επανεκκίνησης, δεδομένου ότι η Νέα Δημοκρατία παραμένει καθηλωμένη δημοσκοπικά και η αυτοδυναμία μοιάζει με τα σημερινά δεδομένα αν όχι ανέφικτη, σε κάθε περίπτωση εξαιρετικά δύσκολη. Σημειωτέον ότι το Μαξίμου απορρίπτει τα σενάρια για πρόωρες εκλογές το φθινόπωρο, εκτιμώντας ότι τα μέτρα της ΔΕΘ θα πρέπει να εφαρμοστούν το 2026 για να αποδώσουν στις κάλπες το 2027.

Η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΠΡΟΟΠΤΩΝ ΜΕ ΟΠΕΚΕΠΕ

Η πορεία της κυβέρνησης όμως μέχρι τις επόμενες εκλογές είναι γεμάτη “λακκούβες” και ανοιχτά μέτωπα σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο. Πριν πάει ο κ. Μητσοτάκης στη ΔΕΘ άλλωστε, στις 25 Αυγούστου, θα ανοίξει ξανά η Βουλή και θα ξεκινήσει η διαδικασία συγκρότησης της εξεταστικής επιτροπής για τον ΟΠΕΚΕΠΕ από το 1998 μέχρι σήμερα. Εξεταστική, την οποία πρότεινε και ψήφισε η ΝΔ απορρίπτοντας τα αιτήματα σύστασης προανακριτικής για τους Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη, προκειμένου να αντιμετωπίσει το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ στη λογική “μαζί τα φάγαμε”.

Οι τόνοι της πολιτικής αντιπαράθεσης αναμένεται επομένως να ανέβουν αμέσως μόλις ανοίξει η Βουλή και ξεκινήσει τις εργασίες της η εξεταστική. Στο γαλάζιο στρατόπεδο εκτιμούν ότι ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ θα συμμετέχουν κανονικά στη διαδικασία προκειμένου να υπερασπιστούν εαυτούς. Διότι ξεκάθαρος στόχος της ΝΔ είναι να βάλει στο κάδρο των ευθυνών πρώτα το ΠΑΣΟΚ, αλλά και τον ΣΥΡΙΖΑ. Η συζήτηση άλλωστε υπενθυμίζεται ότι θα ξεκινήσει από το 1998, δηλαδή επί κυβέρνησης Σημίτη.

Το ενδεχόμενο να έρθουν εν τω μεταξύ στη Βουλή και άλλες δικογραφίες για ΟΠΕΚΕΠΕ, οι οποίες θα εμπλέκουν άλλα γαλάζια στελέχη, δεν θέλουν να το σκέφτονται στο κυβερνητικό στρατόπεδο…

ΝΔ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ

Το φθινόπωρο όμως θα φέρει την κυβέρνηση της ΝΔ αντιμέτωπη και με διλήμματα στην εξωτερική πολιτική. Η επιλογή του διαλόγου με την Τουρκία μοιάζει να φτάνει σε αδιέξοδο. Το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας Ελλάδας- Τουρκίας ως εκ τούτου πήγε από αναβολή σε αναβολή και δεν φαίνεται να πραγματοποιείται ούτε το φθινόπωρο.

Άλλωστε εάν συνεδρίαζε με τα σημερινά δεδομένα το ΑΣΣ, ο κ. Μητσοτάκης θα έπρεπε ή να εμφανιστεί υποχωρητικός έναντι του Ερντογάν ή να προχωρήσει σε ρήξη. Και δεν μπορεί προφανώς να κάνει ούτε το ένα ούτε το άλλο.

Το Σεπτέμβριο όμως αναμένεται να πραγματοποιηθεί όπως κάθε χρόνο η ΓΣ του ΟΗΕ και στο πλαίσιο αυτής θα βρεθούν ταυτόχρονα στη Νέα Υόρκη Μητσοτάκης- Ερντογάν. Το πιθανότερο βέβαια είναι απλώς να έχουν μία τυπική συνάντηση όπως και στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη στις 25 Ιουνίου.

Εν τω μεταξύ η κυβέρνηση πρέπει να ξεφύγει από το διπλωματικό κλοιό που επιχειρήσει να στήσει η Τουρκία στην ανατολική Μεσόγειο. Η Λιβύη αναδεικνύεται ειδικότερα σε αχίλλειο πτέρνα της ελληνικής διπλωματίας, καθώς η κυβέρνηση στην Τρίπολη λειτουργεί ως φερέφωνο της Άγκυρας από το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019 και το τελευταίο διάστημα ακόμη πιο έντονα.

Η Αθήνα παρόλα αυτά καλεί την κυβέρνηση της δυτικής Λιβύης σε τεχνικές συνομιλίες για καθορισμό ΑΟΖ. Έχει δε συγκροτηθεί η ειδική διαπραγματευτική ομάδα με επικεφαλής την υφυπουργό Εξωτερικών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου.

Το επιχείρημα της ελληνικής πλευράς είναι ότι Ελλάδα και Λιβύη έχουν διακείμενες ακτές και επιπλέον μία συμφωνία οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών με ένα κράτος μέλος της ΕΕ θα έχει νομική και διεθνή αναγνώριση, σε αντίθεση με το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019. Βέβαια από τη στιγμή που η Λιβύη έχει υιοθετήσει την τουρκική “γραμμή” αμφισβητώντας την πλήρη επήρεια των νησιών, η οποία συζήτηση για ΑΟΖ με την Ελλάδα σύντομα θα οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Ιδανικά η Αθήνα θα ήθελε βέβαια προσφυγή στη Χάγη με τη Λιβύη, εκτιμώντας ότι θα κερδίσει.

Αλλά επειδή οι Λίβυοι καταλαβαίνουν κυρίως τη γλώσσα του χρήματος, η Αθήνα θα χρησιμοποιήσει ακόμη και την απειλή διακοπής των ευρωπαϊκών κονδυλίων προς τη βορειοαφρικανική χώρα ως μοχλό πίεσης στην Τρίπολη.

ΜΙΑ ΣΥΜΜΑΧΙΑ ΜΕ ΠΗΛΙΝΑ ΠΟΔΙΑ

Την ίδια στιγμή, η συμμαχία Ελλάδας- Αιγύπτου αποδεικνύεται ότι στηρίζεται σε πήλινα πόδια. Η αποκάλυψη πως με ρηματική διακοίνωση προς την ελληνική πρεσβεία στο Κάιρο η Αίγυπτος αμφισβήτησε την ελληνική ΑΟΖ με αφορμή τον ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, αποκάλυψη που έγινε την ίδια ημέρα της συνάντησης Γεραπετρίτη- Αμπντελατί, χάλασε άλλωστε το κυβερνητικό αφήγημα περί ρόδινων ελληνοαιγυπτιακών σχέσεων.

Το ελληνικό ΥΠΕΞ επικαλέστηκε ότι οι διαφωνίες της Αιγύπτου για χάραξη μέσης γραμμής με βάση τα νησιά είναι γνωστές από το 2020 για αυτό και τότε έγινε μερική οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών. Στο κυβερνητικό στρατόπεδο θεωρούν μάλιστα ότι η Αίγυπτος δεν έχει άλλη επιλογή συμμάχου στην περιοχή παρά μόνο την Ελλάδα. Με το σκεπτικό ότι η Αίγυπτος ανταγωνίζεται με την Τουρκία για ηγετικό ρόλο στο μουσουλμανικό κόσμο και βέβαια δεν μπορεί να τα βρει επί της ουσίας με το Ισραήλ.

Στις 9 Αυγούστου πάντως, δηλαδή μόλις τρεις ημέρες μετά την επίσκεψη Αμπντελατί στην Αθήνα, ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χακάν Φιντάν βρέθηκε στην Αίγυπτο, όπου συναντήθηκε τόσο με τον Αιγύπτιο ομόλογο του όσο και με τον πρόεδρο Άμπντελ Φατάχ Αλ Σίσι. Η Τουρκία προσφέρει ως δέλεαρ στην Αίγυπτο μεγαλύτερο κομμάτι σε μία “μοιρασιά” της ΑΟΖ, προκειμένου να “κόψει” την επιρροή του Καστελόριζου. Σημειωτέον ότι εάν Τουρκία- Αίγυπτος τα έβρισκαν για ΑΟΖ θα αμφισβητούσαν πως η ΑΟΖ της Ελλάδας συνορεύει με εκείνη της Κύπρου.

Και βέβαια το Κάιρο διαβεβαιώνει μεν ότι δεν τίθεται υπό αμφισβήτηση το καθεστώς της Μονής Αγίας Αικατερίνης του Σινά, αρνείται όμως προς το παρόν να βάλει την υπογραφή του και σε μία γραπτή συμφωνία.

ΝΔ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ

Από τον Οκτώβριο ή το αργότερο Νοέμβριο εν τω μεταξύ αναμένεται να ξεκινήσουν οι εσωκομματικές εκλογές στη ΝΔ για την ανάδειξη των νομαρχιακών και των εκπροσώπων στο επόμενο γαλάζιο συνέδριο.

Το συνέδριο της ΝΔ αρχικά ήταν να πραγματοποιηθεί στα τέλη του 2025, αναβάλλεται όμως σύμφωνα με πληροφορίες για αρχές άνοιξης του 2026, ώστε να αποτελέσει και το “εναρκτήριο λάκτισμα” για τις εκλογές του 2027, εφόσον φυσικά τελικά δεν στηθούν πρόωρες κάλπες.

Αυτές οι εσωκομματικές διαδικασίες όμως θα είναι ιδιαίτερες. Διότι ήδη στη ΝΔ όλοι συζητούν (χαμηλόφωνα) για την επόμενη ημέρα. Ο κ. Μητσοτάκης θα επιχειρήσει να κατοχυρώσει εκ νέου την κυριαρχία του στο κυβερνών κόμμα. Ενώ επίδοξοι δελφίνοι αναμένεται να προσπαθήσουν να καταγράψουν δυνάμεις στον κομματικό μηχανισμό και το συνέδριο.

Ο πρόεδρος της ΝΔ εκλέγεται βέβαια από τη βάση εδώ και 16 χρόνια, αλλά είναι χρήσιμο να έχει κανείς κομματικά ερείσματα. Εκτός από την Κοινοβουλευτική Ομάδα της ΝΔ άλλωστε τον πρόεδρο μπορεί να αμφισβητήσει και το συνέδριο, με πρόταση του ενός τρίτου των συνέδρων. Αλλά ουδείς αμφισβητεί επί του παρόντος τον κ. Μητσοτάκη, ο οποίος διαμηνύει σε κάθε ευκαιρία ότι θα ηγηθεί της ΝΔ και στις επόμενες εκλογές, διεκδικώντας αυτό που ουδείς άλλος πρωθυπουργός έχει επιτύχει, μία τρίτη θητεία.

Εν τω μεταξύ, στις αρχές του 2026 αναμένεται να ξεκινήσει και η διαδικασία για τη συνταγματική αναθεώρηση, στην οποία το Μαξίμου ποντάρει προκειμένου να συσπειρώσει το ακροατήριο της ΝΔ, από τη δεξιά έως το πασοκογενές κέντρο.

Η ΝΔ θα προτείνει ως γνωστόν την αναθεώρηση του άρθρου 16 για να επιτραπεί συνταγματικά η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων (παρότι ο περίφημος νόμος δεν έφερε… το Χαρβαρντ στην Ελλάδα). Θα εισηγηθεί όμως επίσης και την αναθεώρηση του άρθρου 86 του περίφημου νόμου περί ευθύνης υπουργών, παρά τα προβλήματα που θα δημιουργήσει το γεγονός ότι δεν θα έχει πια αρμοδιότητα η Βουλή για την ποινική δίωξη νυν και πρώην μελών κυβερνήσεων. Και όπως έχει προαναγγείλει ο κ. Μητσοτάκης η ΝΔ θα εισηγηθεί και αναθεώρηση του άρθρου 103 του Συντάγματος για τη μονιμότητα των δημοσίων υπαλλήλων.

Προφανώς βέβαια είναι εξαιρετικά δύσκολο να διασφαλιστεί η απαιτούμενη πλειοψηφία για να αρθεί η μονιμότητα στο δημόσιο. Αλλά στο Μαξίμου αρκεί σε αυτή τη φάση να ανοίξει αυτή η συζήτηση, η οποία θα μεταφέρει την πολιτική αντιπαράθεση σε ένα θέμα το οποίο θεωρούν ότι μπορεί να συσπειρώσει το κοινό της ΝΔ.