ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΣΤΟ ΜΕΤΑΞΟΥΡΓΕΙΟ – ΤΟ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΟ ΤΩΝ ΛΑΘΡΑΙΩΝ ΠΟΤΩΝ

Στις αρχές του 2020, δύο τουριστικά λεωφορεία ενός ταξιδιωτικού πρακτορείου με έδρα τη Θεσσαλονίκη πέρασαν με διαφορά δευτερολέπτων τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα. Στα χαρτιά, μετέφεραν ταξιδιώτες με προορισμό πόλεις της Ουκρανίας. Στην πράξη, όμως, όπως θα αποκαλύψουν οι διωκτικές αρχές πέντε χρόνια αργότερα, εκτελούσαν συστηματικά δρομολόγια, μέσω των οποίων εισήγαγαν στην Ελλάδα λαθραία ουκρανικά αλκοολούχα ποτά. Κατά τις έρευνες κατασχέθηκαν 529 φιάλες βότκας, και μετρητά ύψους 212.000 ευρώ, ενώ συνελήφθησαν δέκα μέλη της ομάδας.

Το ταξιδιωτικό πρακτορείο που οργάνωνε τα δρομολόγια ανήκει στη σύζυγο του 60χρονου Έλληνα ομογενή από την πρώην Σοβιετική Ένωση που φέρεται σήμερα ως αρχηγός του κυκλώματος. Ο ίδιος εργαζόταν στην επιχείρηση, η οποία από το 2018 έχει εντάξει στο πρόγραμμά της οργανωμένα ταξίδια προς πόλεις της Ουκρανίας, τα οποία προωθούσε στα social media με σχετικές διαφημίσεις. Ξεκινούσαν κάθε Τρίτη από την Αθήνα, παραλαμβάνοντας τους πρώτους ταξιδιώτες ενός συνεργαζόμενου ταξιδιωτικού πρακτορείου με έδρα την πρωτεύουσα, σύμφωνα με τον φάκελο της υπόθεσης που είδε το NEWS 24/7. Στη Θεσσαλονίκη έκαναν την πρώτη στάση τους, όπου παραλάμβαναν κι άλλους επιβάτες, πριν συνεχίσουν τη μακρινή διαδρομή μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας, με τελικό προορισμό πόλεις της Ουκρανίας.

Την 1η Ιανουαρίου 2025, με την ένταξη της Βουλγαρίας στη ζώνη Σένγκεν, οι έλεγχοι στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα καταργήθηκαν. Από τότε, κάθε μετακίνηση του κυκλώματος προς τη γειτονική χώρα γινόταν χωρίς καταγραφή, αφού οι διελεύσεις ανθρώπων και οχημάτων έπαψαν να αφήνουν επίσημο αποτύπωμα. Οι αρχές, ωστόσο, εκτιμούν ότι τα δρομολόγια συνεχίστηκαν με την ίδια συχνότητα, όπως προέκυψε από την άρση του τηλεφωνικού απορρήτου. Οι συνομιλίες που καταγράφηκαν επιβεβαιώνουν τη συνέχιση των μετακινήσεων και τον συντονισμό των μελών της ομάδας.

Κάθε Σάββατο τα λεωφορεία ακολουθούσαν την ίδια διαδρομή, επιστρέφοντας από την Ουκρανία μέσω Ρουμανίας και Βουλγαρίας, με στάση στη Θεσσαλονίκη και τελικό προορισμό την πλατεία Μεταξουργείου στην Αθήνα, όπου κατέβαιναν οι τελευταίοι επιβάτες. Μόνο που, σύμφωνα με τις αρχές, η «στάση» στη Θεσσαλονίκη διαρκούσε πάντα περισσότερο απ’ όσο χρειαζόταν. Σε χώρο στάθμευσης στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης, τα λεωφορεία σταματούσαν για ώρες. Εκεί υπήρχαν τέσσερα κοντέινερ που λειτουργούσαν ως αποθήκες, καθώς και ένα βανάκι με βουλγαρικές πινακίδες – όλα συνδεδεμένα με την ίδια ομάδα. Το συγκεκριμένο πάρκινγκ λειτουργούσε ως κόμβος μεταφόρτωσης.

Όπως περιγράφουν οι αστυνομικοί της Δίωξης Οργανωμένου Εγκλήματος Βορείου Ελλάδος στην αναφορά τους, στο Ωραιόκαστρο οι κατηγορούμενοι ακολουθούσαν πάντα την ίδια διαδικασία: οι κρύπτες των λεωφορείων ανοίγονταν, τα κιβώτια με τις φιάλες κατέβαιναν και γινόταν καταμέτρηση και διαλογή. Όσα μπουκάλια είχαν ήδη «κλειστεί» για πελάτες στη Θεσσαλονίκη αποσπώνταν από το συνολικό φορτίο και είτε παραδίδονταν επί τόπου, με την αγοραπωλησία να λαμβάνει χώρα στο πάρκινγκ, είτε μεταφέρονταν στα κοντέινερ και στο βαν για άμεση διάθεση. Στη συνέχεια, επαναφορτώνονταν στα λεωφορεία μόνο οι ποσότητες που προορίζονταν για αγοραστές στην Αθήνα, ώστε τα οχήματα να συνεχίσουν προς την πρωτεύουσα αποκλειστικά με το εμπόρευμα που θα διακινούνταν εκεί.

Παράλληλα, τα λεωφορεία ανεφοδιάζονταν με καύσιμα άγνωστης προέλευσης, που το κύκλωμα φαίνεται να αγόραζε προς 1 ευρώ το λίτρο από συνεργάτη του. «Τετρακόσια λίτρα, τετρακόσια ευρώ», ακούγεται να συνεννοούνται σε τηλεφωνική συνομιλία. Ο 60χρονος φερόμενος αρχηγός συντόνιζε τις παραγγελίες και επέβλεπε τις μεταφορές, ο 25χρονος γιος του φρόντιζε για την αποθήκευση στο Ωραιόκαστρο και τις παραδόσεις, ενώ ένας Ουκρανός υπάλληλος στο συνεργαζόμενο ταξιδιωτικό πρακτορείο στην Αθήνα αναλάμβανε τη διάνοιξη των κρυπτών στα λεωφορεία και η σύζυγός του διεκπεραίωνε τις πωλήσεις. Όλοι μαζί σχημάτιζαν ένα πλέγμα ρόλων που επέτρεπε τη διακίνηση μεγάλων ποσοτήτων χωρίς να τραβούν την προσοχή.

«ΔΕΝ ΠΑΙΡΝΩ ΠΛΕΟΝ HORTITSA, ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΧΩΡΙΣ ΚΑΠΑΚΙ»

Στις συνομιλίες που κατέγραψε η ΕΛΑΣ, οι λέξεις «βότκα» ή «αλκοόλ» δεν ακούγονται ποτέ. Αντίθετα, τα μέλη χρησιμοποιούν συνθηματικούς όρους: «νερό», «κονσέρβα», «λευκή», «μαύρη» ή «γαλάζια», ανάλογα με το χρώμα της φιάλης. Συχνά αναφέρονται και στην «κατσίκα», από τη μετάφραση της ρωσικής λέξης «καζά» που προκύπτει από την μάρκα Kazatskaya Rada, η οποία αποτελούσε το βασικό brand του κυκλώματος. Η συγκεκριμένη βότκα είναι η πιο συχνή στα φορτία τους, με συσκευασίες των 12 φιαλών να πωλούνται στους αγοραστές σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη προς 10 ευρώ το μπουκάλι, δηλαδή 120 ευρώ το κιβώτιο. Σε παλαιότερες αποστολές αναφέρεται και η βότκα Hortitsa, στα 9,6 ευρώ ανά φιάλη. Μέλος της ομάδας που εισήγαγε τα λαθραία ποτά στη χώρα εξηγεί σε πελάτη γιατί άλλαξαν προμηθευτή, λέγοντας πως «τώρα δεν παίρνω πλέον Hortitsa, γιατί είναι χωρίς καπάκι. Παίρνω Kazatskaya Rada, δώδεκα έχει μέσα. Είναι 0,7 λίτρα και είναι στα 120 ευρώ. Ε, η Χόρτσιτσα έβγαινε 9,6 ευρώ, για 40 λεπτά πιο ακριβή».

Από τη συχνότητα και το περιεχόμενο των συνομιλιών προκύπτει ότι το κύκλωμα λειτουργούσε με καθορισμένες τιμές, σταθερούς πελάτες και εβδομαδιαίο ρυθμό διανομής. «Ξεπουλήσαμε για αυτή την εβδομάδα», απαντούν σε έναν αγοραστή, επιβεβαιώνοντας ότι κάθε Σάββατο έφτανε νέο φορτίο. Οι αρχές πιθανολογούν πως η ομάδα είχε πρόσβαση σε πληροφορίες για τις βάρδιες ελεγκτών στα σύνορα Ουκρανίας – Ρουμανίας. Έτσι επέλεγαν πότε να περάσουν, πληρώνοντας όσους ήταν «δικοί τους».

Το καλοκαίρι του 2025 οι έλεγχοι στα ουκρανορουμανικά σύνορα φαίνεται να αυστηροποιήθηκαν και αρκετά λεωφορεία περνούσαν από x-ray. Η οργάνωση ανησύχησε μήπως αποκαλυφθεί. Σε συνομιλία μεταξύ μελών καταγράφηκε η νέα τους στρατηγική. «Όταν είναι άδειο, δεν θα καταλάβουν τίποτα. Εμάς πρέπει τουλάχιστον μία φορά να μας περάσουν από το x-ray, για να μην μας ξαναβάλουν εκεί». Το σχέδιο ήταν απλό: να περάσουν «καθαροί» μία φορά, ώστε τα οχήματα να θεωρηθούν αξιόπιστα και να εξαιρούνται στο μέλλον από ελέγχους.

Τέλη Σεπτεμβρίου 2025, ένα από τα λεωφορεία φτάνει ξανά στο Ωραιόκαστρο. Ένα μέλος ανεβαίνει με σκάλα στο πίσω μέρος και, χρησιμοποιώντας ηλεκτρικό κατσαβίδι, ανοίγει τη μεταλλική επένδυση της μπαγκαζιέρας. Από μέσα ξεπροβάλλουν κιβώτια με φιάλες βότκας. Η επιχείρηση που ακολούθησε είναι συντονισμένη. Οι έρευνες της Υποδιεύθυνσης Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος Βορείου Ελλάδος σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα οδήγησαν σε πολλαπλές κατασχέσεις, και η Χημική Υπηρεσία Κεντρικής Μακεδονίας ανέλαβε να εξετάσει τα δείγματα, ώστε να διαπιστωθεί αν η περιεκτικότητα των ποτών σε αιθυλική αλκοόλη τα καθιστά επικίνδυνα για κατανάλωση. Η οικονομική ζημία για το ελληνικό Δημόσιο εκτιμάται ότι ξεπερνά τις 150.000 ευρώ, με δεδομένο ότι η δράση ξεκίνησε ήδη από το 2018 και τα δρομολόγια ήταν εβδομαδιαία.

Με εντολή του εισαγγελέα, οι δέκα κατηγορούμενοι παραπέμφθηκαν σε δίκη για συγκρότηση και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, πλαστογραφία κακουργηματικού χαρακτήρα, λαθρεμπόριο και παράνομη εισαγωγή και διακίνηση φυτοφαρμάκων, καθώς η έρευνα αποκάλυψε ότι πέρα από τα αλκοολούχα ποτά, το κύκλωμα διακινούσε και ποσότητες παράνομων φυτοπροστατευτικών προϊόντων από την Ουκρανία. Όλοι οι κατηγορούμενοι αφέθηκαν ελεύθεροι με περιοριστικούς όρους μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης.

«Πρόκειται για μια υπόθεση που είμαι βέβαιος ότι με την ανακριτική διαδικασία θα τεθεί στις σωστές βάσεις, καθώς έχουν κατηγορηθεί και πρόσωπα που δεν έχουν καμία εμπλοκή, ενώ από την άλλη ο κακουργηματικός χαρακτήρας των πράξεων δεν μπορεί να στοιχειοθετηθεί σε καμία περίπτωση» είπε στο NEWS 24/7 o συνήγορος του φερόμενου ως διευθύνοντος την οργάνωση, Αλέξανδρος – Τιμόθεος Καζανάς, δικηγόρος, διδάκτορας Νομικής ΑΠΘ. «Με τη σύμφωνη γνώμη του κυρίου εισαγγελέα και την απόφαση της κυρίας ανακρίτριας να μην επιβληθεί προσωρινή κράτηση σε βάρος κανενός από τους κατηγορουμένους, η δικαιοσύνη απέδειξε ότι σέβεται το τεκμήριο αθωότητας και έδωσε τον χρόνο για να διερευνηθεί πλήρως η υπόθεση, χωρίς να οδηγηθεί βιαστικά κάποιος στη φυλακή για κάτι που πιθανότατα δεν τέλεσε» σημείωσε ο ίδιος.

Η ΟΥΚΡΑΝΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ ΚΥΚΛΩΜΑΤΟΣ

Η υπόθεση είναι μέρος ενός ευρύτερου φαινομένου. Στην Ουκρανία, η παράνομη παραγωγή και διακίνηση αλκοολούχων ποτών αποτελεί χρόνιο και οξυμένο πρόβλημα, που έχει λάβει νέες διαστάσεις μέσα στον πόλεμο. Οι αρχές της χώρας έχουν εντοπίσει και εξαρθρώσει δεκάδες εργαστήρια ποτών σε Κίεβο, Λβιβ και Οδησσό, όπου παρασκευάζονται χιλιάδες λίτρα νοθευμένου αλκοόλ κάθε μήνα.

Η Υπηρεσία Οικονομικής Ασφάλειας Ουκρανίας (ESBU) έχει ανακοινώσει για το πρώτο εξάμηνο του 2025 την επιστροφή 3 δισ. γρίβνων (περίπου 70 εκατ. ευρώ) στο ουκρανικό Δημόσιο, από ζημίες που προκλήθηκαν  μέσω παράνομων δραστηριοτήτων και φοροδιαφυγής. Η παράνομη αγορά στερεί στο ουκρανικό κράτος εκατομμύρια σε φόρους, πλήττει τους νόμιμους παραγωγούς και διαμορφώνει ένα περιβάλλον όπου τέτοια κυκλώματα εύκολα βρίσκουν “διεξόδους” προς την Ευρώπη, είτε μέσω Μολδαβίας και Ρουμανίας, είτε, όπως στην παρούσα υπόθεση, μέσω Βουλγαρίας και Ελλάδας.