Ο ΓΙΓΑΝΤΙΟΣ ΚΟΜΗΤΗΣ 3I/ATLAS ΠΛΗΣΙΑΖΕΙ ΣΤΗ ΓΗ ΚΑΙ ΑΣΤΡΟΝΟΜΟΣ ΑΠΑΝΤΑ ΑΝ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΜΕ

Κοντοζυγώνει η ημέρα που διαστρικός κομήτης θα περάσει κοντά από τη Γη, με τη NASA να προσφέρει συνεχώς στο κοινό εικόνες του 3Ι/ATLAS από τουλάχιστον 20 διαστημόπλοια και επίγεια τηλεσκόπια, που τον παρακολουθούν.

Γιατί;

Όπου “διαστρικός κομήτης”, ο 3Ι/ATLAS είναι ο τρίτος διαστημικός βράχος άλλου ηλιακού συστήματος που μπαίνει στο δικό μας, με τη NASA και το European Space Agency να μη χάνουν την ευκαιρία, να καταγράφουν την κάθε στιγμή, προσπαθώντας να αποκωδικοποιήσουν την μοναδική σύνθεση τους -από στοιχεία άλλου ηλιακού συστήματος- και αν αποτελεί απειλή για τη ζωή στον πλανήτη μας.

Ζητήσαμε από έναν αστρονόμο, ο οποίος θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, να απαντήσει στις βασικές ερωτήσεις για τον 3Ι/ATLAS.

Δηλαδή,

• Περί τίνος πρόκειται;
• Πότε και πώς εντοπίστηκε;
• Γιατί πρόκειται για κάτι ιδιαίτερο;
• Πόσο κοντά μας θα περάσει;
• Τι θα γινόταν αν έπεφτε στη Γη;
• Mήπως είναι εξωγήινοι;

Τι είναι ο 3Ι/ATLAS

«Το αντικείμενο 3Ι/ATLAS είναι ένας διαστρικός κομήτης (interstellar comet), δηλαδή είναι ένα ουράνιο σώμα το οποίο δεν ανήκει στο Ηλιακό Σύστημα, αλλά έρχεται απο το διαστρικό διάστημα και περνάει προσωρινά μέσα απο το Ηλιακό Σύστημα» εξηγεί ο ειδικός.

«Είναι το τρίτο διαστρικό αντικείμενο που έχει παρατηρηθεί (3Ι= 3 Interstellar), τα άλλα δύο ήταν τα 1Ι/Oumuamua το 2017 και το 2Ι/Borisov το 2019». 

Πότε εντοπίστηκε ο 3Ι/ATLAS και απο ποιόν

«Εντοπίστηκε πρώτη φορά την 1η Ιουλίου 2025 απο το δίκτυο τηλεσκοπίων ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System) στο Ρίο Χουρτάδο, της Χιλής».

To ATLAS είναι το Σύστημα Τελευταίας Ειδοποίησης για την Επίγεια Επίπτωση Αστεροειδών. Το τηλεσκόπιο στη Χιλή αποτελεί μέρος ενός συμπλέγματος τεσσάρων αστεροσκοπείων (δύο στη Χαβάη και ένα στη Νότια Αφρική), των οποίων η δουλειά είναι να κάνουν ακριβώς αυτό που έκανε το τηλεσκόπιο του Ρίο Χουρτάδο: να σαρώνουν τον ουρανό για διαστρικά πυρομαχικά που μπορεί να βρίσκονται σε τροχιά σύγκρουσης με τη Γη.

Όπως αναφέρει εκπρόσωπος της NASA «στην αρχή εντοπίστηκε ως μια μικρή κουκκίδα φωτός που κινείται σε σχέση με τα αστέρια του φόντου. Συγκεντρώσαμε έναν καλό αριθμό πληροφοριών, από περισσότερες από 100 παρατηρήσεις.

Ξέρουμε αρκετά καλά την τροχιά του, όπως και ότι ήλθε εκτός του ηλιακού μας συστήματος». Μπήκε στην τροχιά του Δία και κατευθύνθηκε για το κοντινό πέρασμα από τον ήλιο, κοντά στα τέλη του Οκτώβρη. Από εκεί θα συνεχίσει την πορεία του εκτός του ηλιακού συστήματος».

Τι κάνει ιδιαίτερο τον 3Ι/ATLAS

«Επειδή είναι διαπλανητικό αντικείμενο, παρέχει την δυνατότητα να παρατηρήσουμε υλικά που σχηματίστηκαν σε άλλο αστρικό σύστημα, πιθανότατα πριν απο δισεκατομμύρια χρόνια και κάτω απο διαφορετικές συνθήκες απο ότι επικρατουν στο Ηλιακό Σύστημα.

H διάμετρος του πυρήνα του δεν είναι βέβαιη. Εκτιμήσεις την υπολογίζουν απο 0.3 μέχρι 5.6 χιλιόμετρα.

H πόλωση του έδειξε ασυνήθιστη συμπεριφορά, τόσο σε σχέση με τους κομήτες του Ηλιακού Συστήματος, όσο και με τα άλλα δύο διαστρικά αντικείμενα (1Ι/Oumuamua, 2Ι/Borisov).

Ο Οumuamua δεν παρουσίασε ανιχνεύσιμη κόμη, ενώ η χημική σύσταση του Borisov ήταν παρόμοια με τους κομήτες του Ηλιακού Συστήματος. Ο ATLAS πιθανότα να ανήκει σε μιά διαφορετική κατηγορία».

«Ο 3Ι/ATLAS είναι το πρώτο διαστρικό αντικείμενο που εμφανίζεται ως κομήτης, αλλα ταυτόχρονα είναι θεμελιωδώς χημικά και φυσικά διαφορετικό από οποιονδήποτε γνωστό κομήτη στο Ηλιακό μας Σύστημα».

Μολονότι η διάμετρος του 3Ι/ATLAS είναι μεγάλη (μεγαλύτερη από το νησί του Μανχάταν), εξακολουθεί να είναι μικρή, συγκριτικά με τον αστεροειδή που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους και πιστεύεται ότι είχε διάμετρο έως 14 χιλιόμετρα.

Σε τι απόσταση θα περάσει ο 3Ι/ATLAS από τη Γη

«Το αντικείμενο ακολουθεί υπερβολική τροχιά, το οποίο σημαίνει ότι δεν είναι βαρυτικά δεσμευμένο από τον Ήλιο και θα φύγει απο το Ηλιακό Σύστημα, έπειτα από ένα πέρασμα.

Βρέθηκε στην κοντινότερη απόσταση του απο τον Ήλιο στις 29 Οκτωβρίου, σε απόσταση περίπου 1.36 Αστρονομικές Μονάδες (ΑU) από τον Ήλιο, ανάμεσα στις τροχιές της Γης και του Άρη».

«Μία Αστρονομική Μονάδα ορίζεται ως η μέση απόσταση Γης-Ηλιου, περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα».

«Δεν θα πλησιάσει αρκετά την Γη.

Το κοντινότερο πέρασμα απο την Γη προβλέπεται οτι θα πραγματοποιηθεί στις 19 Δεκεμβρίου, ΑΛΛΑ σε απόσταση περίπου 1.8 Αστρονομικές Μονάδες, δηλαδή περίπου 270 εκατομμύρια χιλιόμετρα, πάρα πολύ μακριά για να αποτελέσει απειλή για την Γη».

Τι θα γινόταν αν ο 3Ι/ATLAS έπεφτε πάνω στην Γη

«Η συνέπεια θα ήταν ανάλογη με τη διάμετρο και το βάρος του. Στο ένα άκρο (300 μέτρα διάμετρο) το φαινόμενο θα ήταν τοπικό, με καταστροφικές συνέπειες σε ακτίνα δεκαδων χιλιομέτρων απο το συμβάν.

Χαρακτηριστική είναι η έκρηξη μετερωροειδούς πάνω απο την Tunguska το 1908, με υπολογισμένη διάμετρο στα 50-60 μέτρα.

Στο άλλο άκρο τα πράγματα θα ήταν καταστροφικά, με αντίκτυπο σε όλη την Γη».

Ενδεικτικά, αναφέρουμε τον κρατήρα Chicxulub, που δημιουργήθηκε μετά την πτώση του αστεροειδούς που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους.

Τι αναφέρουν οι θεωρίες συνωμοσίας για τον 3Ι/ATLAS

Το περιοδικό ΤΙΜΕ ασχολήθηκε με τη φήμη που θέλει τον 3Ι/ATLAS να μην είναι διαστημικός βράχος, αλλά εξωγήινο διαστημόπλοιο.

«Το 2021, ο αστροφυσικό του Χάρβαρντ, Άβι Λόεμπ δημοσίευσε ένα βιβλίο με τίτλο «Εξωγήινος: Το πρώτο σημάδι ευφυούς ζωής πέρα ​​από τη Γη».

Η εργασία ήρθε μετά την ανακάλυψη το 2017 του κομήτη Oumuamua σε σχήμα πούρου, ενός από τα άλλα δύο διαστρικά αντικείμενα που είναι γνωστό ότι έχουν εισέλθει στο ηλιακό μας σύστημα.

Ο Λόεμπ υποστηρίζει ότι αυτός ο κομήτης είναι ένα εξωγήινο σκάφος, βασιζόμενος στο ασυνήθιστο σχήμα του (ήταν σαν πούρο), την υψηλή ανακλαστικότητά του και την φαινομενική του επιτάχυνση, καθώς πετούσε μακριά από τον ήλιο.

Άλλοι επιστήμονες έχουν απορρίψει αυτά τα υποτιθέμενα στοιχεία και έχουν αποδώσει την ανακλαστικότητα του κομήτη στην πιθανότητα η επιφάνειά του να κάηκε και να ανανεώθηκε από το κοντινό του πέρασμα από τον ήλιο. Το επίμηκες σχήμα του στην πιθανότητα να είναι θραύσμα ενός σπασμένου πλανήτη και η επιτάχυνσή του να οφείλεται στην έκλυση υδρογόνου, καθώς τον θέρμαινε ο ήλιος».

Koινώς, δεν υπήρχαν τότε πολλές αποδείξεις, όπως δεν υπάρχουν και τώρα στοιχεία που να στηρίζουν τον ισχυρισμό.