ORTHOBROS: ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ANDREW TATE ΕΠΙΛΕΓΟΥΝ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ 

Την περασμένη άνοιξη, η σειρά Adolescence του Netflix, δημιούργησε ένα κύμα ανησυχίας. Μεταξύ άλλων παρουσίαζε πως η κοινωνία αποτυγχάνει να προσφέρει νόημα στους έφηβους άνδρες. Κάποιοι φαίνεται πως την βρήκαν.

Τα τελευταία χρόνια, ένα φαινομενικά παράδοξο ρεύμα εμφανίζεται στις ΗΠΑ. Νεαροί άνδρες, συχνά προϊόντα της ψηφιακής κουλτούρας της manosphere, στρέφονται στην Ορθόδοξη Εκκλησία. 

Ένα νέο αντίδοτο στον φιλελευθερισμό, τον φεμινισμό και την woke agenda.

Στα social media αποκαλούνται —συχνά ειρωνικά— Orthobros. 

Το φαινόμενο δεν είναι μαζικό, αλλά δεν είναι και τυχαίο.

Το ΝΕWS24/7 επιχειρεί να κατανοήσει τη στροφή των ανδρών στην διαδικτυακή Ορθοδοξία, όχι απαραίτητα ως μορφή πίστης, αλλά ως λύση προς μια νέα κοσμοθεωρία. 

ΑΝΔΡΟΣΦΑΙΡΑ: ΜΙΑ ΨΗΦΙΑΚΗ ΔΙΕΞΟΔΟΣ ΟΡΓΗΣ 

Η ανδρόσφαιρα δεν είναι ενιαίο κίνημα αλλά ένα ψηφιακό οικοσύστημα. Οι incels μεταφράζονται ως οι ακούσια άγαμοι άνδρες.

Μοιράζονται έναν κοινό πυρήνα αφήγησης: η Δύση έχει παρακμάσει, ο φεμινισμός κατέστρεψε τη «φυσική τάξη» και οι άνδρες είναι τα θύματα μιας κοινωνίας που δεν τους χρειάζεται πια.

Μια ακαδημαϊκή έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Current Psychology επιχειρεί να παρουσιάσει το φαινόμενο, πέρα από τις απλουστευτικές εξηγήσεις.

Οι ερευνητές ξεκινούν από κάτι απλό αλλά κρίσιμο. Ο όρος incel  δεν γεννήθηκε ως μισογυνικό σύνθημα. Τη δεκαετία του ’90 χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει ανθρώπους που δυσκολεύονταν να συνάψουν σχέσεις.

Αυτό που άλλαξε δεν ήταν μόνο οι κοινότητες, αλλά το περιβάλλον. Σήμερα life coaches, youtubers και influencers ενοποιούν όλη αυτή την εμπειρία σε μια ταυτότητα τη λεγόμενη ανδρόσφαιρα (manosphere).  

H κοινότητα αυτή έχει έναν κοινό άξονα: την κριτική στον φεμινισμό, τον μισογυνισμό και την ανασφάλεια γύρω από τις σχέσεις.

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα της μελέτης είναι ότι η βία, την οποία συχνά τα ΜΜΕ τοποθετούν στο επίκεντρο, δεν είναι η κυρίαρχη εμπειρία των incel κοινοτήτων. Πολύ συχνότερη είναι η εσωτερική βία: κατάθλιψη, αυτοϋποτίμηση, αυτοκτονικός ιδεασμός. 

Το άρθρο απορρίπτει τις απλουστευτικές εξηγήσεις περί «παθολογικών ατόμων» και προτείνει κάτι πιο ανησυχητικό. Οι incel κοινότητες αντλούν δύναμη ακριβώς από κοινωνικές συνθήκες που γίνονται όλο και πιο κοινές.

Η ανδρόσφαιρα προσφέρει σήμερα μια διάγνωση, αλλά όχι λύση. Υπόσχεται δύναμη και κυριαρχία, αλλά παράγει θυμό και εγκλωβίζει σε έναν διαρκή ανταγωνισμό.

Εκεί ακριβώς ανοίγει ο δρόμος προς τη θρησκευτικοποίηση. Όταν ο πολιτισμικός πόλεμος εξαντλείται σε memes, η ανάγκη μετασχηματίζεται. 

Έτσι πολλοί νέοι άνδρες στις ΗΠΑ επιλέγουν να στραφούν από τον μηδενισμό στο μεταφυσικό νόημα.

ORTHOSPHERE: ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΩΣ CULTURAL WAR 

Η orthosphere δεν είναι εκκλησιαστικός όρος. Είναι ένας άτυπος ψηφιακός χώρος όπου η Ορθοδοξία παρουσιάζεται όχι πρωτίστως ως πίστη, αλλά ως αντίσταση στη νεωτερικότητα.

Η orthosphere δεν είναι θεολογική αναγέννηση με την κλασική έννοια. Είναι ένας ψηφιακός τόπος όπου η Ορθοδοξία επανανοηματοδοτείται ως πολιτισμικό αντίβαρο στη σύγχρονη κοινωνία. 

Για τους Orthobros, η Ορθοδοξία δεν είναι απλώς θεολογία. Η έμφαση δεν δίνεται στη μυσταγωγία και την κατανόηση των γραφών, αλλά στην απόρριψη του υπάρχοντος κόσμου.

Η πίστη λειτουργεί ως ταυτότητα, η παράδοση ως ιδεολογία και η Εκκλησία ως φρούριο απέναντι σε έναν κόσμο που θεωρείται εκφυλισμένος.

Η μετάβαση από τη manosphere στην orthosphere δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Υπάρχει ένα επαναλαμβανόμενο ψηφιακό μονοπάτι που διασχίζει πλατφόρμες όπως το YouTube, το X, το Discord και το Telegram. 

Αντι-woke αφηγήσεις, εξιδανίκευση της «παραδοσιακής κοινωνίας», λόγος περί κατάρρευσης της Δύσης και θαυμασμός προς αυταρχικά ή «πνευματικά ανώτερα» μοντέλα, προετοιμάζουν το έδαφος.

Η Ορθοδοξία εμφανίζεται ως το τελικό καταφύγιο, όχι απλώς πίστης, αλλά πολιτισμικής άρνησης.

ΤΟ ΨΗΦΙΑΚΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ 

Όταν η συζήτηση για τους Orthobros μεταφέρεται από τα memes στα πρόσωπα, δύο ονόματα εμφανίζονται σταθερά: ο Jay Dyer και ο Jonathan Pageau. 

Οι δύο άνδρες δεν είναι ίδιοι, ούτε μιλούν στο ίδιο κοινό με τον ίδιο τρόπο. Το γεγονός όμως ότι συνυπάρχουν στο ίδιο ψηφιακό σύμπαν λέει περισσότερα από τις επιμέρους διαφορές τους.

Ο Jay Dyer αποτελεί ίσως το πιο καθαρό παράδειγμα της μετάβασης από τον πολιτικό ριζοσπαστισμό στη θεολογική αντιπαράθεση. Πρώην προτεστάντης, στραμμένος στην Ορθοδοξία, χτίζει εδώ και χρόνια μια έντονα πολεμική παρουσία στο διαδίκτυο, με βίντεο, streams και αντιπαραθέσεις που θυμίζουν περισσότερο πολιτικό debate παρά κατήχηση. 

Το περιεχόμενό του δεν απευθύνεται απλώς σε πιστούς. Απευθύνεται σε άνδρες που ήδη θεωρούν τον σύγχρονο κόσμο εχθρικό.

Ο Dyer μιλά τη γλώσσα της manosphere, αλλά της δίνει θεολογικό βάθος. Εκεί όπου οι anti-woke σχολιαστές καταγγέλλουν τη «δικτατορία της πολιτικής ορθότητας», εκείνος μιλά για πνευματικό πόλεμο.

Το αποτέλεσμα είναι ένα περιεχόμενο που λειτουργεί ως γέφυρα. Επιτρέπει σε ακροατές που έχουν ήδη ριζοσπαστικοποιηθεί πολιτισμικά να μεταβούν σε μια θρησκευτική κοσμοαντίληψη χωρίς να εγκαταλείψουν την αίσθηση σύγκρουσης.

Σε αυτό το σημείο, η Ορθοδοξία δεν παρουσιάζεται ως θεραπεία της οργής, αλλά ως δικαίωσή της.

Ο Jonathan Pageau κινείται σε εντελώς διαφορετικό ύφος. Καναδός αγιογράφος, με λόγο χαμηλών τόνων και έμφαση στον συμβολισμό, έχει γίνει διεθνώς γνωστός μέσα από αναλύσεις μύθων, παραμυθιών, pop culture και βιβλικών αφηγήσεων.

Σε αντίθεση με τον Dyer, ο Pageau αποφεύγει τη μετωπική σύγκρουση και τη ρητορική πολέμου. Δεν μιλά για εχθρούς, αλλά για νόημα. Δεν καταγγέλλει τη νεωτερικότητα, αλλά την ερμηνεύει ως αποσύνδεση από το συμβολικό σύμπαν της παράδοσης.

Και όμως, το κοινό που τον ακολουθεί τέμνεται συχνά με εκείνο της manosphere. Άνδρες που έχουν κουραστεί από τον κυνισμό των incel forums βρίσκουν στον Pageau κάτι διαφορετικό.

Έτσι σχηματίζεται ένας μεταφυσικός αγωγός.

Από τη manosphere στην orthosphere, δεν παρακολουθούμε μια επιστροφή στην πίστη, αλλά μια μετατόπιση της ίδιας κρίσης. 

Και αυτή η μετατόπιση λέει περισσότερα για το αδιέξοδο της σύγχρονης κοινωνίας απ’ ό,τι για τη θρησκεία την ίδια.