ΤΕΜΠΗ: ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΝΕΑ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΕΙΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΧΗΜΕΙΟΥ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Όταν το Γενικό Χημείο του Κράτους εντόπισε στα Τέμπη χημικές ουσίες, φαινομενικά άσχετες μεταξύ τους, κανένας δεν εξέτασε το σενάριο ο συνδυασμός ορισμένων, να καταλήγει σε συγκεκριμένα προϊόντα. 

Παρότι οι αναλύσεις ταυτοποίησαν ορισμένα στοιχεία, τα αξιολόγησαν ως παραπροϊόντα καύσης, και εστίασαν στα έλαια σιλικόνης. Αργότερα, όμως, η υψηλή περιεκτικότητα στα δείγματα κίνησε υποψίες.  

Η τεχνική έκθεση του χημικού μηχανικού, Αχιλλέα Μιχόπουλου, συνέλεξε τα χημικά στοιχεία με υψηλές περιεκτικότητες και ζήτησε από πέντε διαφορετικά προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης να προσδιορίσουν τη σύνθεση του πιθανού φορτίου. Τα συμπεράσματα της έκθεσης, βρίσκονται στα χέρια του ανακριτή από την περασμένη εβδομάδα.

Οι αναλύσεις που διάβασε και παρουσιάζει το NEWS 24/7, καταλήγουν σε ταύτιση δειγμάτων με δύο διακριτά χημικά προϊόντα: αεροπορικά καύσιμα και καθαριστικά αεροπορικής χρήσης. 

ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ: ΤΑΥΤΙΣΗ ΜΕ 13 ΔΕΙΓΜΑΤΑ 

Το αεροπορικό καύσιμο υψηλών υψομέτρων περιέχει κετόνες, αλκοόλες και αρωματικούς υδρογονάνθρακες. Χρησιμοποιείται σε εμπορικές πτήσεις, μόνο στις ΗΠΑ, ενώ στην Ευρώπη συναντάται σε κατασκοπευτικά αεροσκάφη που επιχειρούν σε ύψος άνω των 15.000 μέτρων. 

Η ανάλυση των χημικών στοιχείων έδειξε συμβατότητα του καυσίμου με 13 δείγματα του ΓΧΚ από τον τόπο του δυστυχήματος. Τα οκτώ από αυτά παρουσιάζουν σχεδόν πλήρη επικάλυψη με τη χημική του ταυτότητα. [1]

Οι τρεις χημικοί τύποι, από τους οποίους αποτελείται το καύσιμο, ανευρέθησαν από κοινού στα δείγματα. Η παρουσία αυτών των ουσιών δεν ανιχνεύεται, σύμφωνα με την έκθεση, σε άλλα καύσιμα ή πετρέλαια θέρμανσης. [2]

Η σύσταση του καυσίμου περιέχει διαλύτες που επιτρέπουν συνεχή καύση πάνω σε επιφάνειες (skin adherence effect), ενώ όταν εμπλουτιστεί με οξυγόνο προκαλεί fireball που συνοδεύεται από έκρηξη και έκλυση μεγάλης ακτινοβολίας.

Η συμπεριφορά, όπως αναφέρουν οι συντάκτες της έκθεσης, αυτή συναντάται στο δυστύχημα των Τεμπών τόσο στην πυρόσφαιρα, όσο και στην πυρκαγιά που έκαιγε τα βαγόνια για δυο και πλέον ώρες μετά τη σύγκρουση. 

ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΑ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ: ΤΑΥΤΙΣΗ ΜΕ 25 ΔΕΙΓΜΑΤΑ 

Σύμφωνα με την έκθεση, η πιθανότητα παρουσίας καθαριστικών αεροπορικής χρήσης φαίνεται ακόμη πιο ισχυρή. Σύμφωνα με την έκθεση, δυο προϊόντα που κυκλοφορούν στην αγορά ταυτοποιήθηκαν με ποσοστό 97% και 90%. 

Τα προϊόντα Aviation Cleaning Compound Type I και Safety-Kleen χρησιμοποιούνται για τον καθαρισμό κινητήρων στα αεροσκάφη. Η χημική τους ταυτότητα είναι εξαιρετικά ειδική, έχοντας ως βάση τους χλωριωμένους υδρογονάνθρακες και άλλες τρεις χημικές ενώσεις. [3]

Η ανάλυση έδειξε συμβατότητα των υγρών με 25 δείγματα του ΓΧΚ από τον τόπο του δυστυχήματος. Μάλιστα, επτά από αυτά δείχνουν σταθερή αναλογία συγκεκριμένων χημικών ενώσεων, που κατατείνουν σε προτυποποιημένο τεχνικό προϊόν. [4]

Το NEWS 24/7 αναζήτησε περισσότερα στοιχεία για το Aviation Cleaning Compound Type I. Πρόκειται για ένα αλκαλικό καθαριστικό, που μεταξύ άλλων περιέχει ποτάσα (υδροξείδιο του καλίου – KOH). Κατά την καύση, η ουσία αυτή έχει μεταλλική οσμή και προκαλεί εγκαύματα στους βλεννογόνους. 

Η πιθανή καύση καθαριστικών αεροπορικής χρήσης στα Τέμπη, φαίνεται πως θα μπορούσε να ευθύνεται για την κλινική εικόνα που παρουσίασαν επιζώντες και πυροσβέστες μετά την επαφή τους με τη φωτιά. 

Η πολυτραυματίας Α.Λ. επιβίωσε, ενώ βρισκόταν στο κυλικείο τη στιγμή της σύγκρουσης, με τη γνωμάτευση του Γ.Ν. Παπανικολάου να περιγράφει θερμικά και χημικά εγκαύματα, με πιο σοβαρά αυτά στο φάρυγγα. Παράλληλα, η επιζήσασα Α.Τ. από το βαγόνι 5, ανέφερε στην κατάθεσή της πως η φωτιά μύριζε έντονα καμμένο σίδερο και είχε μεταλλική γεύση.

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΧΗΜΙΚΩΝ ΕΝΩΣΕΩΝ 

Η έρευνα της τεχνικής έκθεσης ξεκίνησε με αφορμή τις υψηλές περιεκτικότητες ουσιών που εντόπισε το Γενικό Χημείο του Κράτους σε σχετικά δείγματα. Κατά την άποψη των τεχνικών συμβούλων οι περιεκτικότητες αυτές δε δικαιολογούνταν ως αποτέλεσμα μιας ατελούς καύσης, αλλά υποδηλώνουν αυτούσια παρουσία χημικών ενώσεων στον τόπο του δυστυχήματος.

Τα προγράμματα τεχνητής νοημοσύνης κλήθηκαν να εξετάσουν τις χημικές ουσίες που ανευρέθησαν στα δείγματα που συνέλεξε το ΓΧΚ. Έπειτα δόθηκε εντολή να προσδιορίσουν τα πιθανά χημικά προϊόντα, που θα μπορούσαν να προκύψουν, λαμβάνοντας υπόψη την περιεκτικότητα που εντοπίστηκε στα δείγματα.  

Η τεχνική έκθεση εξέτασε επίσης την πιθανότητα η σύσταση του βιομηχανικού καθαριστικού που ανευρέθηκε να σχετίζεται με άλλη δραστηριότητα. Αναζητώντας σχετικά προϊόντα στη βάση δεδομένων NIST 05.L, παρουσίασε τις πιθανότητες στον παρακάτω πίνακα. 

 

Για την έρευνα ελήφθησαν υπόψη δείγματα του ΓΧΚ από: α) τα χώματα στον τόπο του δυστυχήματος, β) την εσωτερική επένδυση των βαγονιών, γ) προσωπικά αντικείμενα επιβατών, δ) παλέτες και δείγμα χώματος από τη θέση Πηγάδια, ε) ξυλεία από τις φορτάμαξες. 

Η έκθεση επισημαίνει τόσο τα αντεπιχειρήματα, όσο και τους περιορισμούς της ανάλυσης. Συγκεκριμένα, σημειώνει ότι τα δείγματα έχουν πιθανόν υποστεί θερμική αλλοίωση και μπορεί να υπάρχει επιμόλυνση από άλλα υλικά, ενώ τονίζει το μεγάλο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε από το ατύχημα μέχρι τη δειγματοληψία. 

Ο ανακριτής, που έχει την έκθεση στα χέρια του από την περασμένη εβδομάδα, θα κληθεί να την εξετάσει, μαζί με πλήθος άλλων αντικρουόμενων πορισμάτων, για να καταλήξει στα δικά του συμπεράσματα. Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν δημιουργούνται αποχρώσες ενδείξεις για την ύπαρξη αδήλωτου φορτίου που προκάλεσε την πυρόσφαιρα. Μέχρι τότε, η αλήθεια των επιστημονικών αναλύσεων, οφείλει να τίθεται στη δημόσια σφαίρα για κριτική αξιολόγηση.