Ο ΔΗΜΟΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΜΑΖΕΥΕΙ ΤΙΣ ΕΛΙΕΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΜΟΙΡΑΖΕΙ 2 ΤΟΝΟΥΣ ΛΑΔΙ – Ο ΔΙΚΟΣ ΣΟΥ ΔΗΜΟΣ ΤΙ ΚΑΝΕΙ;

Διανύουμε την εποχή της συγκομιδής ελιάς, με τους ελαιοπαραγωγούς να αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα (πχ δεν βρίσκουν εργάτες γης, έχουν μείνει απλήρωτοι από τον ΟΠΕΚΕΠΕ και ως εκ τούτου δεν έχουν την οικονομική ρευστότητα για τα έξοδα) που θα φτάσουν στην τσέπη μας.

Στον Δήμο που ζω (της Νέας Σμύρνης) εθιμοτυπικά εμφανίστηκαν στους δρόμους πολίτες που απλώνουν μουσαμάδες και μαζεύουν τις ελιές από τα δέντρα της πόλης, προς ιδία χρήση.

Αν με ρωτάς, πολύ καλά κάνουν. Σέβονται ένα μοναδικό προϊόν, αντί να το αφήνουν να αχρηστευτεί.

Άλλοι δήμοι είναι κάπως πιο οργανωμένοι, με ειδικό πρόγραμμα συγκομιδής, επεξεργασίας και διάθεσης στις ευπαθείς ομάδες της πόλης.

Η Γλυφάδα “τρέχει” το συγκεκριμένο πρόγραμμα από το 2014.

Το NEWS 24/7 απευθύνθηκε στον αντιδήμαρχο πρασίνου της Γλυφάδας, Σταύρο Γιακουμάκη και επικεφαλής του προγράμματος με τις ελιές, για τις λεπτομέρειες.

Η βασική μου απορία ήταν η εξής:

Πόσο ασφαλείς προς κατανάλωση είναι οι ελιές που μεγαλώνουν μέσα στους ρύπους και άλλα δυνητικά επικίνδυνα στοιχεία;

Πρώτα θα αναφέρουμε τι έδειξε πείραμα που έκανε η Γεωπονική Σχολή.

Τι έδειξαν τα επιστημονικά πειράματα για τις ελιές στους δρόμους

Στην εργασία της Γεωπονικής Σχολής φάνηκε ότι οι ελιές που είχαν συλλεχθεί από τους δρόμους μπορούν να συγκεντρώνουν ρυπαντές και τοξικά στοιχεία, που προέρχονται από την ατμοσφαιρική ρύπανση και την περιβαλλοντική μόλυνση.

Οι μετρήσεις ανέδειξαν την την ύπαρξη αυξημένης περιεκτικότητας (σε μη αποδεκτές συγκεντρώσεις) σε βαρέα μέταλλα και άλλες τοξικές ουσίες, που εισέρχονται στον καρπό μέσω της ατμόσφαιρας και του εδάφους στο οποίο μεγαλώνουν τα δέντρα.

Υπήρχε ωστόσο, διαφοροποίηση από το ένα φυτικό είδος στο άλλο.

Διευκρινίστηκε ότι οι ελιές που πέφτουν σε πεζοδρόμια και δρόμους πρέπει να απορρίπτονται, καθώς μπορεί να είναι μολυσμένες από ρύπους, καυσαέρια, απόβλητα και μικροοργανισμούς που συσσωρεύονται στις αστικές περιοχές και κάνουν το προϊόν ακατάλληλο για κατανάλωση, χωρίς κατάλληλο καθαρισμό και επεξεργασία.

Κρίθηκε ως επιβεβλημένη η χημική ανάλυση στα ελαιοτριβεία, όπου μετρούν την οξύτητα και δείκτες οξείδωσης.

Ένα άλλο δεδομένο για τη συγκομιδή ελιών από πολίτες είναι πως υπάρχει και ο κίνδυνος νομικών προβλημάτων, καθώς τα δέντρα ανήκουν σε κοινόχρηστους χώρους (δήμο ή ιδιώτη) και χρειάζεται άδεια. Αλλιώς, μπορεί να θεωρηθεί κλοπή.

Βέβαια, προς γνώση και συμμόρφωση, ο δήμος ή ο ιδιώτης οφείλει να μαζεύει τις ελιές των δέντρων του και όχι να τις αφήνει να γεμίζουν δρόμους και πεζοδρόμια και να γίνονται κίνδυνος για την ασφάλεια των πολιτών

Οι δήμοι που ασχολούνται με τις ελιές του δρόμου

Στη Γλυφάδα λοιπόν, όλα άρχισαν με πρωτοβουλία του κυρίου Γιακουμάκη, το 2014. «Πρότεινα την ιδέα μου στον δήμαρχο, του άρεσε κι έτσι ξεκινήσαμε». Έκτοτε, δεν έχουν σταματήσει, με τον δήμαρχο να φροντίζει να γίνονται όλα όπως πρέπει και όταν πρέπει.

Έτσι, τη Δευτέρα (9/11) θα αρχίσει η φετινή συγκομιδή.

Μετά τη θετική εξέλιξη στη Γλυφάδα, ο κύριος Γιακουμάκης πήγε και στον Άλιμο, όπου επίσης ενδιαφέρθηκαν, ακολούθησε η Βούλα «που άρχισε το πρόγραμμα, αλλά μετά το σταμάτησε», ενώ πέρασε και από τη Νέα Σμύρνη «όπου δεν έβγαλα άκρη και δεν προχωρήσαμε».

Τη σήμερον ημέρα, ασχολείται με το θέμα ο Δήμος Θεσσαλονίκης, ο Δήμος Θερμαϊκού και ο Δήμος Τεμπών. Ή τουλάχιστον, αυτοί αναφέρουν επίσημα στοιχεία -τα οποία βρήκαμε.

Πώς λειτουργεί η επίσημη δημοτική συγκομιδή ελιών

Ο δήμος οργανώνει τη συλλογή των ελιών, με άδεια και εθελοντική συμμετοχή, ενώ υπάρχει ξεκάθαρα κοινωνικός σκοπός.

«Το λάδι είναι το καλύτερο προϊόν που έχουμε στην Ελλάδα. Είναι κρίμα να πηγαίνει χαμένο. Είναι κρίμα να πέφτουν οι ελιές στο δρόμο και το πεζοδρόμιο και να τις πατάμε.

Μετά τη συγκομιδή, γίνονται οι απαραίτητοι εργαστηριακοί έλεγχοι, ώστε να διαπιστωθεί πως το λάδι που θα παραχθεί θα είναι ασφαλές προς κατανάλωση».

Προσθέτει ότι δείγμα αποστέλλεται στο Χημείο του Κράτους «για να δούμε την οξύτητα και όλα τα σχετικά», πριν προχωρήσει η διαδικασία. «Η οξύτητα ελέγχεται και στο ελαιοτριβείο».

Η δε, διανομή γίνεται μέσω του κοινωνικού παντοπωλείου του δήμου πριν τις γιορτές, στις (600) εγγεγραμμένες οικογένειες στην κοινωνική υπηρεσία του δήμου.

Σύμφωνα με τον ειδικό, οι πολίτες που μαζεύουν τις ελιές από τους δρόμους των πόλεων, δεν μπορούν να τις κάνουν λάδι. Προορίζονται μόνο για βρώσιμες. Γιατί;

«Για να παράγεις λάδι, χρειάζεται να μαζέψεις 5 με δέκα σακιά. Ακόμα και αν τα καταφέρεις, για να στο ελαιοτριβείο πρέπει να είσαι αγρότης ή Δήμος ή Εκκλησία ή Μοναστήρι. Αλλιώς το προϊόν είναι λαθραίο».

Πώς οι ελιές του δρόμου γίνονται βρώσιμες

Στην καλύτερη χρονιά, ο Δήμος είχε μαζέψει 2.5 τόνους. «Φέτος πιστεύω ότι θα πέσει γύρω στον 1 με 1.5 τόνο» λέει ο κύριος Γιακουμάκης, ο οποίος διδάσκει στους ενδιαφερόμενους πολίτες πώς να κάνουν βρώσιμες τις ελιές που συλλέγονται.

«Ο τρόπος είναι πολύ εύκολος: μαζεύουμε ελιές, ελέγχουμε να μην έχουμε χτύπημα (δάκο) που τις καταστρέφει. Είναι μια μαύρη κουκίδα που μπορούμε να δούμε εύκολα. Κάνουμε λοιπόν, το διαχωρισμό και τις καθαρές τις βάζουμε σε ένα βάζο, το οποίο γεμίζουμε με νερό και αλάτι (στα 10 κιλά νερό, ένα κιλό αλάτι).

Κάθε ημέρα, για 10 ημέρες αλλάζουμε το νερό με το αλάτι, για να ξεπικρίσουν. Μετά παίρνουμε μια λεκάνη και τις βάζουμε μέσα με χοντρό αλάτι και ένα αυγό, με το κέλυφος -όχι ψημένο. Όταν αυτό “ανέβει” στην επιφάνεια, μεταφέρουμε τις ελιές σε βάζο και ρίχνουμε μέσα νερό και μια κουταλιά ξινό.

Το ξινό είναι κάτι πολύ βασικό. Είναι σαν ζάχαρη και λειτουργεί ως λεμόνι -το πουλάνε στο σούπερ μάρκετ. Κλείνουμε αεροστεγώς το βάζο και το αφήνουμε για έναν, ενάμιση μήνα. Μετά οι ελιές είναι έτοιμες για κατανάλωση».

Πολύ εύκολα μπορούμε να γεμίσουν οι δρόμοι και με λεμόνια

Ο κύριος Γιακουμάκης έχει κάνει προσπάθειες για να γεμίσει η Αττική και λεμονιές. «Είναι γεμάτη νεραντζιές. Δεν είναι κρίμα να πέφτουν τα νεράντζια και να τα πατάμε; Ιδιαίτερα από την στιγμή που είναι πολύ εύκολο να τις μπολιάσουμε και να τις κάνουμε λεμονιές ή πορτοκαλιές.

Γιατί να εισάγουμε από την Αφρική και την Τουρκία; Μπορούμε να έχουμε λεμόνια ή πορτοκάλια στους δρόμους μας παντού στην περιφέρεια, δίχως έξοδα και να μην αγοράζουμε.

Ενόχλησα κάποια στιγμή, την περιφέρεια, αλλά δεν ήταν κάτι που τους ενδιέφερε».

Ίσως γιατί εύκολο.