Δύο νέα “όπλα” κατά της ακρίβειας – Το σχέδιο του υπ. Ανάπτυξης

Με στόχο την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και την προστασία του καταναλωτή το Υπουργείο Ανάπτυξης ετοιμάζει μια σειρά από παρεμβάσεις, την ώρα που η ακρίβεια, αν και δείχνει σημάδια επιβράδυνσης, συνεχίζει να απειλεί.

Έτσι, νέο θεσμικό πλαίσιο για την εποπτεία της αγοράς, όπου αναβαθμισμένο ρόλο αναμένεται να έχει ο «Συνήγορος του Καταναλωτή» αναμένεται να εισηγηθεί ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος, σε ένα από τα επόμενα υπουργικά συμβούλια, που θα γίνουν προς στα τέλη Μαΐου.

Ο «Συνήγορος του Καταναλωτή», με την σημερινή μορφή που έχει τουλάχιστον, λειτουργεί ως εξωδικαστικό όργανο συναινετικής επίλυσης των καταναλωτικών διαφορών, αλλά και ως συμβουλευτικός θεσμός της πολιτείας για τη αντιμετώπιση προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι καταναλωτές. Με την παρέμβαση που προωθείται, ο νέος ελεγκτικός μηχανισμός θα έρθει να προστεθεί στους ελέγχους που κάνει η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου, η Επιτροπή Ανταγωνισμού και οι ελεγκτές στις Περιφέρειες της χώρας συμβάλλοντας ουσιαστικά στην καλύτερη εποπτεία της αγοράς.

Επιπλέον, στα σκαριά είναι και μια πρωτοβουλία, με στόχο τη βελτίωση της εικόνας στον χώρο των καταναλωτικών οργανώσεων, κάτι που και στο παρελθόν, έχει βρεθεί στο επίκεντρο κινήσεων. Συγκεκριμένα, ετοιμάζεται ένα ειδικό μητρώο για τις καταναλωτικές οργανώσεις, με στόχο την καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών για τα δικαιώματά τους και τη βελτιστοποίηση των παρεμβάσεων του καταναλωτικού κινήματος.

Ο νέος ρόλος

Αναλυτικότερα, με βάση πληροφορίες, ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος προωθεί μεταρρύθμιση στο θεσμό του «Συνηγόρου του Καταναλωτή» με κεντρικό ζητούμενο την διαμόρφωση ενός πλήρους ελεγκτικού μηχανισμού, ο οποίος θα αποτελείται από εξειδικευμένους ελεγκτές, οι οποίοι θα έχουν στην διάθεσή τους έναν ολοκληρωμένο εξοπλισμό για να μπορούν να προχωρούν, με την βοήθεια της τεχνολογίας,  σε στοχευμένους ελέγχους σε όλη την Ελλάδα.

Για την στελέχωση του νέου αυτού σχήματος αναμένεται να αξιοποιηθούν έμπειροι ελεγκτές από υπάρχουσες υπηρεσίες, οι οποίοι θα μπορούν να προχωρούν σε ελέγχους σε εκείνες τις περιπτώσεις που υπάρχουν σοβαρές καταγγελίες ότι καταπατούνται τα δικαιώματα των καταναλωτών, όπως είναι θέματα που αφορούν την αισχροκέρδεια, τις παραπλανητικές εκπτώσεις και τα παραποιημένα προϊόντα.

Με αυτόν τον τρόπο το ΥΠΑΝ επιδιώκει να ενισχύσει τους ελεγκτικούς βραχίονες του κράτους, με έναν μηχανισμό που θα συμβάλλει καθοριστικά στην εύρυθμη λειτουργία της αγοράς και στην τήρηση των κανόνων. Έτσι, π.χ. ο νέος αυτός μηχανισμός θα μπορεί να ελέγχει εάν τηρείται ο Κώδικας Δεοντολογίας από τα σούπερ μάρκετ. Εάν δηλαδή οι προσφορές και οι εκπτώσεις που κάνουν τα σούπερ μάρκετ είναι αληθινές. Ο νέος ελεγκτικός μηχανισμός θα διαθέτει εξοπλισμό τελευταίας τεχνολογίας, προκειμένου και με την βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης να προχωρά σε μαζικούς, στοχευμένους και αποτελεσματικούς ελέγχους και να επιβάλει κυρώσεις, όταν διαπιστώνεται καταστρατήγηση των δικαιωμάτων των καταναλωτών.

Σε κάθε περίπτωση στο υπουργείο Ανάπτυξης πιστεύουν ότι πρέπει να ενταθεί ακόμη περισσότερο ο ανταγωνισμός στην αγορά και ότι με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουν οι τιμές σε πολλά αγαθά και υπηρεσίες να γίνουν πιο ανταγωνιστικές.

Υπενθυμίζεται ότι πριν από λίγους μήνες άλλαξε  επικεφαλής στο «Συνήγορο του Καταναλωτή» ανέλαβε η Άννα Στρατινάκη, με μεγάλη εμπειρία στο Υπουργείο Εργασίας, όπου ήταν Γενικός Γραμματέας για πολλά έτη. Σημειώνεται, επίσης, ότι, πέρυσι μάλιστα ο «Συνήγορος του Καταναλωτή» χειρίστηκε 19.061 υποθέσεις έναντι 16.709 το 2023 καταγράφοντας αύξηση 14,1% με τους κλάδους που παρουσιάζουν τις μεγαλύτερες αυξήσεις να είναι τα καταναλωτικά αγαθά (27,9%) και οι χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες (21,1%).

Καταναλωτικές οργανώσεις

Παράλληλα, το υπουργείο Ανάπτυξης εξετάζει την προώθηση αλλαγών στις καταναλωτικές οργανώσεις με στόχο την αναβάθμισή τους και την καλύτερη ενημέρωση των καταναλωτών. Στόχος είναι οι καταναλωτικές οργανώσεις να ενδυναμωθούν και να έχουν μεγαλύτερη επιρροή στους καταναλωτές. Να γνωρίζουν δηλαδή οι καταναλωτές ποιες καταναλωτικές οργανώσεις υπάρχουν στις οποίες μπορούν να απευθυνθούν για να καταγγείλουν περιπτώσεις στις οποίες πιστεύουν ότι καταπατώνται τα δικαιώματά τους.

Στο πλαίσιο αυτό θα δημιουργηθεί ένα Μητρώο Καταναλωτικών Οργανώσεων έτσι ώστε να γνωρίζουν οι καταναλωτές ποιες είναι και πώς μπορούν να βοηθηθούν μέσα από την λειτουργία τους.

Παράταση στα μέτρα

Υπενθυμίζεται, επίσης, ότι το υπουργείο Ανάπτυξης αποφάσισε την παράταση για δύο ακόμη μήνες, μέχρι τις 30 Ιουνίου, του μέτρου που αφορά το πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους σε βασικά αγαθά, όπως είναι τα τρόφιμα. Μέτρο το οποίο θα ολοκληρωθεί στις 30 Ιουνίου και δεν θα υπάρξει νέα παράταση.

Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για ένα μέτρο που βρίσκεται σε ισχύ για περισσότερα από τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με το οποίο προμηθευτές και σούπερ μάρκετ μπορούν να πωλούν τα προϊόντα τους με περιθώριο κέρδους που να είναι μεγαλύτερο από αυτό με τα οποία τα πωλούσαν τον Δεκέμβριο του 2021. Σε διαφορετική περίπτωση έρχονται αντιμέτωποι με αυστηρά πρόστιμα που φτάνουν ακόμη και τα 5 εκατ. ευρώ.

Επίσης, παρατείνονται μέχρι τις 31 Οκτωβρίου τα μέτρα που αφορούν την απαγόρευση προσφορών για τρεις μήνες μετά από ανατίμηση, η υποχρεωτική ανακοίνωση αυξήσεων τιμοκαταλόγων από τα σούπερ μάρκετ, καθώς και η ανακοίνωση τιμών οπωροκηπευτικών, όπως επίσης και το «Καλάθι του Νοικοκυριού».