ΔΝΤ: Κίνδυνοι και αβεβαιότητα απειλούν την παγκόσμια ανάπτυξη

Παρά την αναβάθμιση των προβλέψεων για την παγκόσμια οικονομία, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποιεί ότι οι κίνδυνοι παραμένουν υψηλοί.

Η αβεβαιότητα στις εμπορικές πολιτικές των ΗΠΑ, οι υπερβολικοί δασμοί και οι γεωπολιτικές εντάσεις συνεχίζουν να απειλούν την παγκόσμια ανάπτυξη και τη σταθερότητα των αγορών.

Ωστόσο, υπάρχει και το αισιόδοξο σενάριο που θέλει την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη να είναι ισχυρότερη από ότι είχε προβλεφθεί αρχικά φέτος, μετά τη μείωση των πιο ακραίων απειλών για δασμούς από τον Ντόναλντ Τραμπ.

Το ΔΝΤ ανέφερε πως η «κλιμάκωση των δασμών» από τον Λευκό Οίκο προκάλεσε μια ανάκαμψη στο παγκόσμιο εμπόριο και μια ευρύτερη οικονομική ανάπτυξη, αν και οι αμερικανικές πολιτικές παραμένουν «υψηλά αβέβαιες» και οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη παραμένουν «σταθερά προς την αρνητική κατεύθυνση».

Ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Πιερ-Ολιβιέ Γκουριντσάς, αναβάθμισε την πρόβλεψη για την παγκόσμια ανάπτυξη το 2025 σε 3% από 2,8% που ήταν η εκτίμηση τον Απρίλιο. Η πρόβλεψη για το 2026 αναβαθμίστηκε από 3% σε 3,1%. Η παγκόσμια οικονομία αναπτύχθηκε κατά 3,3% το 2024.

Η κατάσταση στις ευρωπαϊκές οικονομίες

Οι περισσότερες περιοχές επωφελήθηκαν από την πιο ευνοϊκή οικονομική προοπτική, με το Ηνωμένο Βασίλειο να αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 1,2% φέτος – 0,1 ποσοστιαία μονάδα υψηλότερα από την πρόβλεψη του Απριλίου του ΔΝΤ.

Η Υπουργός Οικονομικών, Ρέιτσελ Ριβς, δήλωσε: «Οι προβλέψεις του ΔΝΤ δείχνουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει η ταχύτερα αναπτυσσόμενη ευρωπαϊκή οικονομία στο G7 παρά τις παγκόσμιες οικονομικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Ωστόσο, είμαι αποφασισμένη να απελευθερώσω το πλήρες δυναμικό της Βρετανίας, γι’ αυτό και επενδύουμε δισεκατομμύρια μέσω του σχεδίου μας για αλλαγές – σε θέσεις εργασίας μέσω καλύτερων μεταφορών στις αστικές περιοχές, με ιστορική χρηματοδότηση για προσιτές κατοικίες, καθώς και υποστήριξη σε μεγάλα έργα όπως το Sizewell C.»

Τον Απρίλιο, ο Τραμπ είχε απειλήσει να επιβάλει αυστηρούς δασμούς στις μεγαλύτερες εξαγωγικές χώρες του κόσμου, περιλαμβανομένων του Ηνωμένου Βασιλείου, της ΕΕ, της Κίνας και της Νότιας Κορέας, για να αντιμετωπίσει αυτό που πίστευε πως ήταν αθέμιτος ανταγωνισμός.

Οι αγορές μετοχών κατέρρευσαν και το δολάριο ΗΠΑ έπεσε, καθώς οι επενδυτές, φοβούμενοι την πιθανή ζημιά στο παγκόσμιο εμπόριο, αγόρασαν ασφαλή καταφύγια.

Αργότερα, οι ΗΠΑ καθυστέρησαν ή μείωσαν τους δασμούς, ζητώντας αντιπαροχές από τις άλλες χώρες για να αγοράσουν αμερικανικά προϊόντα, αναστρέφοντας την πτώση των αγορών, καθώς οι επενδυτές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι «ο Τραμπ πάντα υποχωρεί».

Το Σαββατοκύριακο, ο Τραμπ συμφώνησε να τερματίσει μήνες εικασιών για το αν θα επιβάλει 30% δασμούς στις εισαγωγές αγαθών από την ΕΕ, λέγοντας ότι θα περιορίσει την αύξηση στο 15% σε αντάλλαγμα για παραχωρήσεις από την ΕΕ, περιλαμβανομένης της αγοράς σχεδόν 600 δισ. λιρών αμερικανικού πετρελαίου και φυσικού αερίου. Ο Γάλλος Πρωθυπουργός περιέγραψε τη συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ ως «σκοτεινή μέρα» για την Ευρώπη.

Όπως γράφει ο Guardian, η Ιαπωνία συμφώνησε πρόσφατα να αγοράσει αεροπλάνα Boeing, στο πλαίσιο συμφωνίας για να περιορίσει τους δασμούς στις εξαγωγές της προς τις ΗΠΑ στο 15%. Επίσης, ο Τραμπ μείωσε τους δασμούς στα κινεζικά αγαθά, αλλά μόνο μετά την αντεπίθεση του Πεκίνου, το οποίο επέβαλε ποινικούς δασμούς σε σπάνιες γαίες που χρειάζονται οι κατασκευαστές αμυντικών συστημάτων.

Η σημαντικότητα της ανεξαρτησίας των Κεντρικών Τραπεζών

Ο Γκουριντσάς ανέφερε πως οι ΗΠΑ «ανέστρεψαν εν μέρει την πορεία τους», μειώνοντας το πραγματικό ποσοστό δασμών από 24% σε περίπου 17%.

Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι «παρά αυτές τις ευχάριστες εξελίξεις, οι δασμοί παραμένουν ιστορικά υψηλοί και η παγκόσμια πολιτική παραμένει εξαιρετικά αβέβαιη, με μόνο λίγες χώρες να έχουν καταλήξει σε πλήρως ολοκληρωμένες εμπορικές συμφωνίες».

Ο Λευκός Οίκος έχει θέσει προθεσμία την 1η Αυγούστου για πολλές χώρες, περιλαμβανομένων του Βιετνάμ και της Νότιας Κορέας, να υπογράψουν συμφωνίες με τις ΗΠΑ.

«Χωρίς πλήρεις συμφωνίες, η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα στο εμπόριο μπορεί να επιβαρύνει όλο και περισσότερο τις επενδύσεις και τη δραστηριότητα», δήλωσε ο Γκουριντσάς.

Πρόσθεσε ότι η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί αν οι επιθέσεις στις κεντρικές τράπεζες ενταθούν, υπονομεύοντας την εξουσία τους. Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα ζητήσει από τον Τζερόμ Πάουελ, τον πρόεδρο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ, να μειώσει τα επιτόκια, αποκαλώντας τον «βλάκα» για το γεγονός ότι δεν το έχει κάνει.

Ο Γκουριντσάς κατέληξε: «Είναι σημαντικό να επαναβεβαιώσουμε και να διατηρήσουμε την αρχή της ανεξαρτησίας των κεντρικών τραπεζών. Τα στοιχεία είναι συντριπτικά ότι οι ανεξάρτητες κεντρικές τράπεζες, με στενό εντολή για τη διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών και της οικονομίας, είναι ουσιώδεις για τη διατήρηση των προσδοκιών πληθωρισμού.

Η επιτυχία των κεντρικών τραπεζών παγκοσμίως να πετύχουν μια «ήπια προσγείωση» παρά την πρόσφατη άνοδο του πληθωρισμού οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανεξαρτησία τους και στην κερδισμένη τους αξιοπιστία».