Eurogroup: Ποιος κερδίζει και ποιος χάνει από την συμφωνία

Μια συμφωνία για ένα πολύ σκληρό πακέτο μέτρων, που θα πρέπει τώρα να εφαρμοστεί, μια δόση δανείου 10,3 δις διπλάσια από αυτήν που περιμέναμε πριν από ενάμιση μήνα, συνδεδεμένη όμως και με ένα πρόσθετο πακέτο υποχρεώσεων και ένας οδικός χάρτης για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.

Έτσι θα μπορούσε να περιγράψει κανείς το αποτέλεσμα της χθεσινής συνόδου κορυφής για το θέμα της Ελλάδας. Το ερώτημα που προκύπτει είναι τελικά χάσαμε ή κερδίσαμε; Η απάντηση δεν είναι ξεκάθαρη αφού όλα τα μέρη έχουν κέρδη και ζημιές αφού η απόφαση είναι αποτέλεσμα αμοιβαίων συμβιβασμών.

Όλα, εκτός από ένα την Γερμανία η οποία στέφθηκε ο απόλυτος νικητής του χθεσινού Eurogroup.

Η Ελλάδα

Οι Έλληνες διαπραγματευτές έχουν να πουν ότι έκλεισαν μια εξαιρετικά δύσκολη αξιολόγηση σε σχετικά πολύ μικρό διάστημα σε σχέση με άλλες αξιολογήσεις του δεύτερου μνημονίου που συνεχίζονταν επί 10 μήνες ή δε τελείωσαν ποτέ. Το πρόγραμμα προχωρά έστω και δύσκολα και η αγορά δικαιούται πλέον να βλέπει καλύτερες μέρες. Η ρευστότητα θα αρχίσει να αποκαθίσταται έστω και με αργούς ρυθμούς και μέσα στις επόμενες εβδομάδες και μήνες θα έρθουν και τα δώρα από την ΕΚΤ: Η επαναφορά του waiver που θα μηδενίσει το κόστος δανεισμού στις ελληνικές τράπεζες από την ΕΚΤ η ένταξη της χώρας στο σύστημα ποσοτικής χαλάρωσης η εξαγορά περίπου 18,5 δις ευρώ ομολόγων του EFSF.

Το κέρδος είναι ότι πλέον, η ελληνική οικονομία έχει να περιμένει μια μεγάλη δόση ύψους 10,3 δις. Από τα χρήματα αυτά τα 3,5 δις ευρώ θα δοθούν στην πραγματική οικονομία αποπληρώνοντας τις μισές – σήμερα – ληξιπρόθεσμες οφειλές που πλησιάζουν τα 7 δις ευρώ. Τα υπόλοιπα 6,8 δις ευρώ καλύπτουν τις υποχρεώσεις του χρέους μέχρι και το τέλος του χρόνου εξασφαλίζοντας μια δημοσιονομική σιγουριά ότι έχουμε καλυφθεί για φέτος.

Βεβαίως, ο τρόπος καταβολής των δόσεων θα πρέπει να αναλυθεί περαιτέρω, ενώ προηγουμένως η Ελλάδα θα πρέπει να «διορθώσει» ή να διευκρινίσει, γιατί εξαίρεσε από την αγορά δανείων αυτά που είχαν κρατική εγγύηση, πώς θα καλύψει την μη είσπραξη των αναδρομικών από το ΕΚΑΣ και πώς θα πουλήσει το Ελληνικό μέχρι το τέλος Ιουνίου.

Στα κέρδη θα πρέπει να αθροιστεί και το γεγονός ότι από την αόριστη υπόσχεση του 2012 και της συμφωνίας του Ιουλίου του 2015 που ήταν «αν και εφόσον χρειαστεί το Eurogroup είναι έτοιμο να συζητήσει ενδεχόμενα μέτρα για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους» περάσαμε σε ένα οδικό χάρτη με ένα ορίζοντα εφαρμογής με δέσμευση για περιορισμό των ετήσιων υποχρεώσεων για χρέος στο 15% του ΑΕΠ και επιστροφή των 8 δις από τα κέρδη των Κεντρικών τραπεζών από ελληνικά ομόλογα ( ANFA και SNPs ) αλλά από το 2017 Ωστόσο η τελική λύση για το χρέος θα πρέπει να περιμένει μέχρι και το 2018.

Το ΔΝΤ με την δήλωση του κ. Τόμσεν, παραδέχθηκε ότι η Ελληνική Κυβέρνηση, υιοθέτησε ένα πολύ σοβαρό πακέτο μέτρων, ενώ μέχρι τώρα και μέσω δηλώσεων αξιωματούχων του ταμείου, αλλά και ανάλυσης βιωσιμότητας χρέος που δημοσιοποίησε πριν δύο μέρες τα θεωρούσε λίγο πολύ αναξιόπιστα. Βεβαίως η υποχώρηση αυτή είχε στρατηγική σημασία αφού έδωσε το έδαφος να δηλώσει παρόν στο ελληνικό πρόγραμμα  καθησυχάζοντας και το μεγαλύτερο δανειστή της Ελλάδας την Γερμανία.

Μόνο κέρδος; Όχι βέβαια. Το αντίτιμο της συμφωνίας μια βαθιά και δύσκολη ασφαλιστική και φορολογική μεταρρύθμιση με πρόβλεψη για δημοσιονομικό αποτέλεσμα 5,4 δις ευρώ. Το πρώτο μισό του 2015 χρέωσε επιπλέον τον «λογαριασμό» και με ένα δημοσιονομικό «κόφτη» ο οποίος μπορεί να εγγυηθεί πρόσθετα μέτρα μέχρι και 3,6 δις ευρώ από δεξαμενές δαπανών που δεν εξαιρούν μισθούς και συντάξεις.

Το πιο δύσκολο τμήμα είναι η «αιρεσιμότητα» της συμφωνίας που ανέφεραν χθες τόσο ο πρόεδρος του Eurogroup κ. Γερούν Νταϊσελμπλούμ όσο και ο επικεφαλής του ESM κ. Κλάους Ρεγλινγκ. ¨Όλα τα παραπάνω αν και εφόσον η Ελλάδα εφαρμόσει απαρέγκλιτα όλες τις δεσμεύσεις της επιτυγχάνει στο σύνολο τους δημοσιονομικούς της στόχους .¨Όλα αυτά σε μια οικονομία η οποία ήδη στενάζει μετά από έξι χρόνια σκληρής λιτότητας και επτά χρόνια σχεδόν συνεχούς ύφεσης υψηλής ανεργίας. με ένα τραπεζικό σύστημα που πάσχει από «πιστωτική ισχαιμία» και ένα «κόκκινο» ιδιωτικό χρέος προς εφορίες, τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία που ξεπερνά σήμερα τα 210 δις ευρώ.

Οι Ευρωπαίοι

Οι ευρωπαίοι δανειστές στους οποίους περιλαμβάνονται οι ισχυρές οικονομικά χώρες και σε θεσμικό επίπεδο η Commission ο ESM και ο θεσμός του Eurogroup μπορούν να ισχυρίζονται από χθες ότι ένα επέβαλαν στην Ελλάδα ένα πρόγραμμα που παρότι σκληρό μπορεί να εφαρμοστεί.

Μπορούν επίσης να αισθάνονται ανακουφισμένοι ότι κλείνουν το θέμα της Ελλάδας στο παρά πέντε της αντίστροφης μέτρησης για το Brexit και λίγο πριν τις εκλογές της Ισπανίας.

Ωστόσο κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι αν είναι ή όχι πετυχημένο η όχι το ελληνικό πρόγραμμα δεν κρίθηκε χθες όπου απλώς πιστοποιήθηκε η ψήφιση των μέτρων αλλά στην αξιολόγηση του Φθινοπώρου με τα 43 προαπαιτούμενα. Με άλλα λόγια πολλοί (με πρώτη την Commission) πιστεύουν ότι το πρόβλημα δεν λύθηκε – αφού θα ήθελε κάτι παραπάνω για το χρέος – αλλά μετατέθηκε για το μέλλον.

Αυτό από μόνο του έχει τον κίνδυνο σε λίγους μήνες το πρόβλημα να επανέλθει μαζί με την αναζωπύρωση του προσφυγικού μετά τα προβλήματα που φαίνεται να εμφανίζει η εφαρμογή της συμφωνίας με την Τουρκία.

Το ΔΝΤ

Το ΔΝΤ επέβαλε κάποιους όρους τους προγράμματος αλλά αναγκάστηκε να αποδεχθεί και κάποιους ευρωπαϊκούς όρους.

Συγκεκριμένα αναγκάστηκε να παραδεχθεί το πακέτο των μέτρων των Ευρωπαίων είναι αξιόπιστο αλλά επέβαλε την αποδοχή τους ότι το ελληνικό χρέος δεν είναι βιώσιμο και χρειάζεται μέτρα για να έλθει σε ορθή πορεία.

Επίσης επέβαλε αστερίσκο και για τους δημοσιονομικούς στόχους σε ότι αφορά κυρίως το πρωτογενές πλεόνασμα. Αυτό φάνηκε από δύο πράγματα. Στο κείμενο της απόφασης του Eurogroup δεν υπήρχε σαφής αναφοράς για στόχους του δημοσιονομικού πλεονάσματος. Μάλιστα όταν ρωτήθηκε ο κ. Νταϊσελμπλούμ για το θέμα έδωσε μια εξόχως διπλωματική απάντηση « παραμένουμε στο στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2018 « είπε για να συνεχίσει «Μετά την λήξη του προγράμματος θα το ξαναδούμε».

Το ΔΝΤ διατήρησε ανοιχτή την πίσω πόρτα της εξόδου του σε θεσμικό επίπεδο. Ο κ. Πώλ Τόμσεν είπε ότι πριν το τέλος του χρόνου θα γίνει νέα έκθεση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους η οποία θα ενσωματώσει και τα όποια νέα στοιχεία υπάρχουν για την ελάφρυνση του χρέους. Αν η βιωσιμότητα του χρέους πιστοποιηθεί τότε θα γίνει θετική εισήγηση για την συμμετοχή του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα.

Ο απόλυτος νικητής

Απόλυτος νικητής της χθεσινής ημέρας ήταν και πάλι ο Γερμανός υπουργός οικονομικών κ. Βόλφγκανγκ Σόϊμπλε ο οποίος «προφήτεψε» μπαίνοντας στην αίθουσα του Eurogroup το τι θα ήθελε να συμβεί και τελικά έγινε αυτό που ήθελε:

*Έκλεισε το θέμα της Ελλάδας με την αξιολόγηση και την δόση

*Είχε συνολική συμφωνία επι της αρχής για το χρέος και το κλείσιμο της αξιολόγησης

*Πήρε την δήλωση που ήθελε για την συνέχιση της παρουσίας του ΔΝΤ και την αποδοχή των μέτρων του δημοσιονομικού κόφτη συμπεριλαμβανομένου

*Δεν έδωσε τίποτα παραπάνω από ότι ήθελε για την ελάφρυνση χρέους. Συμφώνησε σε έναν οδικό χάρτη αλλά μετέφερε την οριστική λύση μετά το 2018.

Για άλλη μια φορά επιβεβαιώθηκε το ποδοσφαιρικό ρητό ότι «υπάρχουν πολλές μεγάλες δυνάμεις στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο οι οποίες παίζουν κερδίζουν χάνουν αλλά το κύπελλο πάει στην Γερμανία».