Φορολογικές δηλώσεις 2020: Τι αλλάζει φέτος

Οι TaxExperts αναλύουν τους νέους κωδικούς και τα νέα πεδία των δηλώσεων εισοδήματος κατοίκων Ελλάδας και Εξωτερικού για το φορολογικό έτος 2019.

Έπειτα από τη δημοσίευση της Α. 1070/ 2020 φαίνεται ότι ανοίγει ο δρόμος για τη συμπλήρωση των φορολογικών δηλώσεων που αφορούν τα εισοδήματα του έτους 2019. Μολονότι οι κωδικοί που προστέθηκαν ή αφαιρέθηκαν στο έντυπο Ε1 είναι περιορισμένοι, υπάρχουν αρκετές εκπλήξεις στα επιπλέον πεδία που πρέπει να συμπληρωθούν στο Taxisnet. Ας δούμε με τη σειρά τις κυριότερες αλλαγές.

Νέοι κωδικοί

Κωδικοί 039-040

Πρόκειται για νέους κωδικούς που συμπεριλήφθηκαν στο Ε1 και αφορούν φορολογούμενους του ειδικού καθεστώτος 5Α του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2013). Το εν λόγω άρθρο προστέθηκε στον ΚΦΕ με το νέο φορολογικό νόμο (ν. 4646/19) και παρέχει φορολογικά κίνητρα για την προσέλκυση ευκατάστατων επενδυτών από το εξωτερικό. Πιο συγκεκριμένα, οι συγκεκριμένοι φορολογούμενοι μετέφεραν την φορολογική τους κατοικία στην Ελλάδα αλλά φορολογούνται για τα εισοδήματα αλλοδαπής με κατ’ αποκοπή φόρο.

Κωδικοί 623-624

Οι κωδικοί 623-624 συμπληρώνονται με την πραγματοποιηθείσα παραγωγική επένδυση από τις επιχειρήσεις που έχουν κάνει χρήση των εν λόγω κινήτρων, προκειμένου να αφαιρεθεί το ποσό της απαλλαγής από την καταβολή φόρου επιχειρηματικής δραστηριότητας κατά το τρέχον φορολογικό έτος στο πλαίσιο των διατάξεων του ν. 3908/2011 (Α΄ 8) (φορολογική απαλλαγή ν. 3908/2011) και του ν. 4399/2016 (Α΄ 117) (φορολογική απαλλαγή ν. 4399/2016), όπως ισχύει μετά την τροποποίησή του με τον ν. 4605/2019.

Απαλοιφή κωδικών

Κωδικοί 075-076

Οι συγκεκριμένοι κωδικοί αφορούσαν δωρεές στο Δημόσιο για την απόσβεση του χρέους. Δεδομένου ότι ο σχετικός λογαριασμός της Τράπεζας της Ελλάδος εκκαθαρίστηκε και καταργήθηκε, οι αντίστοιχοι κωδικοί αφαιρέθηκαν από το Ε1.

Απαλοιφή πεδίου συμπλήρωσης ΙΒΑΝ

Μια διαχρονική απορία των φορολογουμένων ήταν η εξής:

«Αφού δηλώνω την τράπεζα και το λογαριασμό μου στο Ε1, γιατί πρέπει να πηγαίνω στην Εφορία (τμήμα Εσόδων) για να μου καταβληθεί η επιστροφή φόρου εισοδήματος;»

Αν και απαλείφεται το πεδίο συμπλήρωσης του IBAN στο Ε1, η Φορολογική Διοίκηση εισήγαγε μία νέα διαδικασία για την καταβολή της επιστροφής φόρου. Αναλυτικότερα, στις περιπτώσεις που κατά την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης προκύπτει επιστροφή, θα εμφανίζεται ενημερωτικό μήνυμα για την υποχρέωση γνωστοποίησης του τραπεζικού λογαριασμού. Η γνωστοποίηση θα πραγματοποιείται με υποβολή ηλεκτρονικής Αίτησης / Υπεύθυνης Δήλωσης του δικαιούχου στην διαδικτυακή πύλη www.aade.gr. Σημειώνεται ότι ο/η κάθε σύζυγος πρέπει να εισέλθει στην εφαρμογή με τους δικούς του/της κωδικούς πρόσβασης.

Αλλαγές περιγραφής / λεκτικού

Κωδικοί 029-030

Καταρχάς, η περιγραφή των κωδικών 029-030 μέχρι και το φορολογικό έτος 2018 αναφερόταν μόνο σε περιουσιακά στοιχεία που τυχόν είχε κάποιος φορολογούμενος στο εξωτερικό. Από φέτος, ο συγκεκριμένος κωδικός πρέπει να συμπληρωθεί και στην περίπτωση που αποκτάται οιοδήποτε εισόδημα από την αλλοδαπή.

Για παράδειγμα, ένας Έλληνας φορολογούμενος λαμβάνει μισθό από μία αλλοδαπή εταιρεία μη εγκατεστημένη στη χώρα μας, ο οποίος κατατίθεται σε ελληνικό τραπεζικό λογαριασμό. Με τις προηγούμενες διατάξεις, δεν υπήρχε υποχρέωση συμπλήρωσης του κωδικού 029, ενώ πλέον πρέπει να επιλέξει («τικάρει») το σχετικό πεδίο.

Κωδικοί 403-404 | 409-410

Οι συγκεκριμένοι κωδικοί συμπληρώνονται με το εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα μη επιτηδευματιών, δηλαδή με το εισόδημα από τίτλο κτήσης (ή απόδειξη δαπάνης, όπως λέγαμε παλιότερα). Δεδομένου ότι πλέον παρακρατούνται ασφαλιστικές εισφορές κατά την εξόφληση του τίτλου κτήσης, αυτές θα πρέπει να αφαιρούνται για τον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος της συγκεκριμένης κατηγορίας. Σημειώνεται ότι τυχόν άλλες δαπάνες δεν εκπίπτουν.

Στην περίπτωση αυτή υπάγεται ενδεικτικά το εισόδημα δημόσιων ή ιδιωτικών υπαλλήλων ή συνταξιούχων που είναι αυτοεκδότες συγγραφείς ή εισηγητές εκπαιδευτικών προγραμμάτων και σεμιναρίων.

Κάτοικοι εξωτερικού

Οι κάτοικοι εξωτερικού οφείλουν πλέον πέραν της χώρας φορολογικής κατοικίας να συμπληρώνουν την πλήρη διεύθυνση κατοικίας τους στην αλλοδαπή με λατινικούς χαρακτήρες. Επίσης, οφείλουν να γνωστοποιούν τον ΑΦΜ που έχουν αποκτήσει στη χώρα μόνιμης κατοικίας τους ή οιοδήποτε άλλο αριθμό χρησιμοποιείται για τη συμμόρφωσή τους με την αλλοδαπή φορολογική αρχή (πχ αριθμός ταυτότητας, αριθμός κοινωνικής ασφάλισης κτλ.). Το συγκεκριμένο πεδίο μπορεί να παραμείνει κενό σε περίπτωση που στη χώρα φορολογικής κατοικίας δεν υπάρχει υποχρέωση απόκτησης Α.Φ.Μ.

Υπενθυμίζεται ότι οι κάτοικοι εξωτερικού οφείλουν να τηρούν στο αρχείο τους Πιστοποιητικό Φορολογικής Κατοικίας για κάθε έτος. Επίσης, πρέπει να μεταβαίνουν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. με σκοπό τη γνωστοποίηση οιασδήποτε μεταβολής της κατοικίας τους στο εξωτερικό.

Εισοδήματα αλλοδαπής

Τα εισοδήματα αλλοδαπής προέλευσης συμπληρώνονται στους σχετικούς κωδικούς των Υπο-πινάκων 4Α, 4Β, 4Γ, 4Δ, 4Ε. Ο τρόπος συμπλήρωσης των συγκεκριμένων πινάκων αλλάζει σημαντικά καθώς ο φορολογούμενος πέραν του ποσού, θα πρέπει να συμπληρώνει τη χώρα ή τις χώρες στις οποίες απέκτησε το εισόδημα. Ο διαχωρισμός των εισοδημάτων ανά χώρα σχεδιάστηκε για να διευκολύνει την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων των Συμβάσεων Αποφυγής Διπλής Φορολογίας (ΣΑΔΦ) στο πλαίσιο της πίστωσης φόρου αλλοδαπής. Υπενθυμίζεται ότι, βάσει της Ε. 2147/2019, για τις χώρες με τις οποίες υφίσταται ΣΑΔΦ, ο φόρος που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή δύναται να συμψηφιστεί και με την ειδική εισφορά αλληλεγγύης που αναλογεί στην Ελλάδα, πέραν του φόρου εισοδήματος.

Ειδικό θέμα: Χαρτοφυλάκια

Η διάκριση των εισοδημάτων αλλοδαπής ανά χώρα προέλευσης αποσκοπεί κυρίως στην ορθή εφαρμογή των οικείων ΣΑΔΦ. Επίσης, φαίνεται ότι σχεδιάστηκε στη λογική ενός φορολογουμένου που κατέχει μετοχές σε μικρό αριθμό αλλοδαπών εταιρειών και λαμβάνει κάποιο μέρισμα ή έχει χορηγήσει κάποιο δάνειο σε αλλοδαπή εταιρεία κοκ.

Παρόλα αυτά, δημιουργεί έναν επιπλέον όγκο εργασιών συμμόρφωσης για τους κατόχους χαρτοφυλακίων. Αναλυτικότερα, τα χαρτοφυλάκια τηρούνται συνήθως σε τράπεζες ή χρηματιστηριακές εταιρείες, οι οποίες εδρεύουν σε κάποια χώρα και λειτουργούν ως μεσολαβητές για την απόκτηση των χρεογράφων. Δύνανται να περιλαμβάνουν διαφορετικές μετοχές, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια, παράγωγα κτλ από διαφορετικές χώρες, με στόχο τη διαφοροποίηση και τη μείωση του κινδύνου. Εύκολα διαπιστώνεται λοιπόν ότι το νέο πλαίσιο συμπλήρωσης των φορολογικών δηλώσεων απαιτεί ένα ακόμα υψηλότερο επίπεδο ανάλυσης, όπου πέρα από τον τύπο του εισοδήματος (μέρισμα, τόκος, υπεραξία κτλ), τον τύπο του χρεογράφου (μετοχή, κρατικό ή εταιρικό ομόλογο, ΟΣΕΚΑ κτλ.), θα πρέπει να γίνεται διάκριση και ανά χώρα. 

Αναμένεται λοιπόν ακόμα και μικρομεσαίοι επενδυτές και αποταμιευτές να επωμιστούν ένα υψηλό διαχειριστικό κόστος για την ανάλυση όλων των παραμέτρων και την ορθή φορολόγησή των εισοδημάτων των χαρτοφυλακίων τους.

Γενικές παρατηρήσεις

Κατόπιν της δημοσίευσης των οδηγιών για τη συμπλήρωση των δηλώσεων εισοδήματος, είναι ζήτημα κάποιων ημερών να ανοίξει η σχετική εφαρμογή του Taxisnet. Η επιστημονική ομάδα της TaxExperts θα επανέλθει με νέα ανάλυση μόλις ανοίξει η πλατφόρμα, για πιθανά θέματα που μπορεί να προκύψουν.

Εν μέσω κορωνοϊού και απαγόρευσης της κυκλοφορίας, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να βρουν διαύλους επικοινωνίας με τους λογιστές/φοροτεχνικούς, ώστε να ξεκινήσουν τις διαδικασίες συμμόρφωσης, περιλαμβανομένης της συγκέντρωσης των απαραίτητων δικαιολογητικών.