Γιορτές με “αλμυρές” τιμές

Σε σκηνικό “ανθεκτικού πληθωρισμού” θα γιορτάζουν και φέτος οι Έλληνες τα Χριστούγεννα καθώς βασικά είδη για το τραπέζι,  αλλά και υπηρεσίες, όπως η εστίαση και τα καταλύματα, “βασικές συνιστώσες” της “γραμματικής” των ημερών έχουν πάρει την ανιούσα. Χαρακτηριστική η αναφορά, που έκανε την εβδομάδα που πέρασε ο επικεφαλής του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή Γιάννης Τσουκαλάς, κατά την παρουσίαση της έκθεσης του Γραφείου για το τρίτο τρίμηνο.

“Στέγαση, ξενοδοχεία εστίαση κρατούν πληθωρισμό υπηρεσιών ψηλά. Παρατηρείται, βέβαια, σε όλη την ΕΕ μια και έχουν ανακάμψει οι μισθοί” τόνισε ο κ. Τσουκαλάς, την ώρα που, σε σχέση με τις τιμές το ΓΠΚΒ αναφέρει ότι “ο πληθωρισμός στην Ελλάδα από τα μέσα του 2024 παρουσιάζει σημάδια ανθεκτικότητας παρά την ισχυρή διαφαινόμενη τάση επιστροφής στον στόχο του 2,0% από την αρχή του 2024.” Σημειώνεται ότι, με βάση την ΕΛΣΤΑΤ, στο 2,4% ανήλθε ο πληθωρισμός τον Νοέμβριο από 1,7% τον Οκτώβριο.

Όπως, όμως,  σημειώνει ο η έκθεση του Γραφείου, “ο πληθωρισμός (ετήσια ποσοστιαία μεταβολή του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή) ανήλθε τον Νοέμβριο του 2025 στο 2,8% σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, ελαφρώς μειωμένος σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2024 (3,0%). Ωστόσο παρουσιάζεται αυξημένος σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (1,6%). Ο πληθωρισμός τροφίμων ανήλθε τον Νοέμβριο του 2025 στο 2,7%, έναντι 2,4% στην Ευρωζώνη. Ο πυρήνας του πληθωρισμού (δεν περιλαμβάνει την ενέργεια και τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα), διαμορφώθηκε στο 2,7% τον Νοέμβριο του 2025, μειωμένος σε σχέση με τον Νοέμβριο του προηγούμενου έτους (3,6%) και αυξημένος σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα (1,7%). Στην Ευρωζώνη, τον Νοέμβριο, ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο 2,1% ενώ ο πυρήνας του πληθωρισμού διαμορφώθηκε στο 2,4%. Ο εντονότερος πληθωρισμός των υπηρεσιών συντελεί στην ανθεκτικότητα του πυρήνα του πληθωρισμού.

Συνολικά, η συγκέντρωση σημαντικού βάρους σε υπηρεσίες που αυξάνονται με ρυθμούς σαφώς υψηλότερους του γενικού δείκτη λειτουργεί ως βασικός μηχανισμός διατήρησης του πυρήνα πληθωρισμού σε σχετικά αυξημένα επίπεδα, περιορίζοντας τον ρυθμό αποκλιμάκωσης του συνολικού πληθωρισμού ακόμη και σε περιόδους υποχώρησης άλλων συνιστωσών.”

Τα τρόφιμα

Πέρα από τις υπηρεσίες, δηλαδή κύρια τη στέγη, αλλά και την εστίαση και τα καταλύματα, ετήσιες ανατιμήσεις 22,9% καταγράφονται στις σοκολάτες, 20,7% στον καφέ, 13% στα κρέατα, 9% στα φρούτα, 4,4% στα αβγά και τα γαλακτοκομικά, 1,9% ψωμί και δημητριακά. Υψηλότερες κατά 6,9% είναι οι τιμές στα προϊόντα ζαχαροπλαστικής και 7,7 σε εστιατόρια-ζαχαροπλαστεία, σημεία αναφοράς αυτές τις ημέρες.

Έτσι, με με τα κρέατα να έχουν ακριβότερες τιμές, σε σχέση με πέρυσι, κατά +13% και τα γλυκά στο +7,7%, εύλογο είναι το συμπέρασμα ότι το Χριστουγεννιάτικο τραπέζι θα είναι “τσιμπημένο” κατά 10% μεγαλύτερο σε σχέση με πέρυσι. Άλλωστε οι ανατιμήσεις σε μελομακάρονα και κουραμπιέδες μετριούνται στα 1 με 2 ευρώ ανά κιλό, ενώ η τιμή στο μοσχάρι για τους “ρέκτες” του χριστουγεννιάτικου…. Ουέλινγκτον, έχει φτάσει πλέον τα 20 ευρώ το κιλό.

Οι μετρήσεις για το γιορτινό τραπέζι

Πάντως, σύμφωνα με την εκτίμηση του Ινστιτούτου Εμπορίου και Υπηρεσιών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας, από 111,97 έως 160,03 ευρώ θα κυμανθεί φέτος το κόστος για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι (6-8 ατόμων).

Το κόστος εμφανίζεται αυξημένο από 3,6% έως 7,1% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τραπέζι του 2024. Στο πλαίσιο της έρευνας του ΙΝΕΜΥ ΕΣΕΕ καταγράφηκαν, με επιτόπια τιμοληψία και συνεντεύξεις με key-informers της αγοράς, οι τιμές τόσο από αλυσίδες σούπερ μάρκετ όσο και από ειδικευμένα καταστήματα λιανικής (πχ ζαχαροπλαστεία/ κρεοπωλεία κτλ), καθώς και από τη Βαρβάκειο αγορά.

Όπως διευκρινίζεται από το Ινστιτούτο, το εύρος των τιμών δικαιολογείται από την καταγραφή σειράς προϊόντων διαφορετικής ποιότητας, σε αρκετές τοπικές αγορές και διαφορετικούς τύπους καταστημάτων. Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι οι τιμές των προϊόντων που εμφανίζονται στους ακόλουθους Πίνακες (1 & 2) είναι ενδεικτικές και επιχειρούν να χαρτογραφήσουν τη γενική διάρθρωση τιμών και την εικόνα της αγοράς.

Η εικόνα του ΙΕΛΚΑ

Την ίδια ώρα, μία μεσοσταθμικά σταθερή πορεία διακρίνει έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ)  στις τιμές των προϊόντων στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ το 12μηνο, Δεκέμβριος 2024-Νοέμβριος 2025, σε σχέση με την ίδια περίοδο τον προηγούμενο χρόνο. Η σταθερή πορεία που διαπιστώνεται επηρεάζεται από συγκεκριμένες κατηγορίες, με τα είδη παντοπωλείου και τα μη τρόφιμα να καταγράφουν μειώσεις το 2025, ενώ το νωπό κρέας, τα σοκολατοειδή και τα είδη πρωινού να καταγράφουν αυξήσεις.

Κατά την έρευνα, ο πληθωρισμός στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ ήταν της τάξης του +1,06% το 12μηνο, ενώ ο μηνιαίος πληθωρισμός κυμάνθηκε από 0,09% έως και 2,47%, κάτι που σηματοδοτεί μία σχετικά χαμηλή διακύμανση.

Με βάση το ΙΕΛΚΑ, μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού -7,11%, τροφές και είδη για κατοικίδια -4,15%, τρόφιμα παντοπωλείου -3,82%, χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής -2,63%, είδη μιας χρήσης και οικιακά είδη -0,99%. Οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα της ομαλοποίησης της αγοράς και της μείωσης στις τιμές παραγωγού, ενώ οι μεγαλύτερες μειώσεις καταγράφονται στα απορρυπαντικά και τρόφιμα παντοπωλείου λόγω και της αποκλιμάκωσης της τιμής στο ελαιόλαδο.

Οι αυξήσεις

Μεγαλύτερες αυξήσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη +9,64%, φρέσκα κρέατα +7,64%, είδη πρωινού και ροφήματα +5,54%, φρέσκα ψάρια και θαλασσινά +4,08%, γαλακτοκομικά και χυμοί ψυγείου +2,75%. Σημειώνεται ότι οι διεθνείς τιμές του κακάο και του καφέ επηρεάζουν τις κατηγορίες των γλυκών, ειδών πρωινού, ροφημάτων αλλά και των κατεψυγμένων.

Σε σχέση με την τιμή του κακάο, οι αυξήσεις στις τιμές πρώτων υλών διεθνώς την τελευταία 2ετία ήταν πολύ υψηλές, εκτινάσσοντας την τιμή από 3.000 δολάρια ανά τόνο (2015-2024) στις 12.000 δολάρια ανά τόνο το 2024.

Έκτοτε η τιμή με σημαντικές διακυμάνσεις και σταδιακή μείωση έχει πέσει στο 50% του ανώτατου σημείου, παραμένοντας υπερδιπλάσια της τιμής της προηγούμενης δεκαετίας.  Σε σχέση με τις αυξήσεις στα φρέσκα κρέατα, οφείλονται πρώτον στις διεθνείς τιμές των εισαγόμενων ειδών, ειδικά στο μοσχάρι λόγω μείωσης του ζωικού κεφαλαίου, και δεύτερον στις ασθένειες ζώων που έπληξαν εκτροφές στην Ελλάδα, ειδικά αμνοερίφια.

Από την 1η έως τις 7 Δεκεμβρίου 2025 η τιμή παραγωγού του βόειου κρέατος για νεαρό αρσενικό ζώο στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 27,82% σε σχέση με την ίδια εβδομάδα το 2024 και 43,3% σε σχέση με την αρχή του 2024, ενώ η τάση παραμένει αυξητική.

Τα εισοδήματα για τα ελληνικά νοικοκυριά

Το σημαντικό βέβαια για τη στάθμιση της κατάστασης, στο φόντο του πληθωρισμού, είναι η αγοραστική δύναμη. Εκεί μπορεί να υπάρχει ανάκαμψη, ωστόσο μάλλον δεν επαρκεί για να καλύψει τις συσσωρευτικές αυξήσεις τιμών. Πάντως, οι ονομαστικοί μισθοί ανακτούν σταδιακά τα προ κρίσης επίπεδα, με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.) να καταγράφει σημαντική αύξηση, ακόμη και της τάξεως του 8% και πάνω, στους σχετικούς δείκτες.

Όμως, αυτή η αύξηση των ονομαστικών μισθών φαίνεται ότι δεν είναι ακόμη αρκετή, όπως καταφαίνεται σε έναν χαρακτηριστικό δείκτη, αυτόν που δείχνει τα επίπεδα αποταμίευσης. Έτσι, η αποταμίευση παραμένει αρνητική μια και λόγω … τιμών, υπάρχει αδυναμία, σε πολλά νοικοκυριά, να βάλουν κάτι στην άκρη.

Σύμφωνα με την έρευνα του ΙΟΒΕ για τον Νοέμβριο του 2025, υπήρξε ελαφριά επιδείνωση στην πρόθεση για αποταμίευση, με τον σχετικό δείκτη να υποχωρεί στις -70,8 μονάδες από -67,5 τον Οκτώβριο, καθώς η πλειοψηφία των νοικοκυριών θεωρεί πιθανό να μην μπορεί να αποταμιεύσει τους επόμενους 12 μήνες.

Σύμφωνα, επίσης, με την ΕΛΣΤΑΤ, το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών, που ορίζεται ως η ακαθάριστη αποταμίευση προς το ακαθάριστο διαθέσιμο εισόδημα, βρέθηκε στο -3% κατά το 2ο τρίμηνο του 2025, σε σύγκριση με -6,1% το 2ο τρίμηνο του 2024. Και μάλιστα η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που παρουσιάζει τέτοια στοιχεία σε επίπεδο ευρωζώνης.

Κι αυτό την ώρα που, με βάση την ΕΛΣΤΑΤ, το 2ο τρίμηνο του 2025 η τελική καταναλωτική δαπάνη των νοικοκυριών και των μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων που εξυπηρετούν νοικοκυριά, αυξήθηκε κατά 5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του προηγούμενου έτους, από 41,1 δισ. ευρώ σε 43,2 δισ. ευρώ.

Την ίδια ώρα, με βάση ανάλυση της Eurobank, το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών στην Ελλάδα ανήλθε στα €41,9 δισεκ. το β’ τρίμηνο 2025, σημειώνοντας ετήσια αύξηση κατά 8,1% (€3,2 δισεκ.). Το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών στην Ελλάδα ανήλθε στα €41,9 δισεκ. το β’ τρίμηνο 2025, σημειώνοντας ετήσια αύξηση κατά 8,1% (€3,2 δισεκ.).

Η αντίστοιχη ενίσχυση σε πραγματικούς όρους, δηλαδή αφαιρώντας την επίδραση της ανόδου των τιμών στο ονομαστικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, ήταν ηπιότερη στο 4,8%.

Όπως μάλιστα, αναφέρει το τμήμα ανάλυσης της Eurobank “δεδομένου του διαθέσιμου εισοδήματός τους, η απόφαση των νοικοκυριών για κατανάλωση συνιστά την άλλη όψη του νομίσματος της απόφασής τους για αποταμίευση. Το β’ τρίμηνο 2025, η κατανάλωση των νοικοκυριών στην Ελλάδα διαμορφώθηκε στα €43,2 δισεκ. σημειώνοντας ετήσια αύξηση κατά €2,1 δισεκ. ή 5,0%. Δεδομένου του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών (€41,9 δισεκ.), η αποταμίευση ήταν αρνητική στα -€1,3 δισεκ. (-3,0% του ακαθάριστου διαθέσιμου εισοδήματος, από -6,1% το β’ τρίμηνο 2024).”

Με βάση, αναλυτές, διαμορφώνεται ένα έλλειμμα της τάξεως του 1,3 δισ. ευρώ, το οποίο προφανώς καλύφθηκε από τα… έτοιμα ή από δανεικά.