ΙΟΒΕ: πάνω από 8 στα 10 νοικοκυριά αδυνατεί να αποταμιεύσει

Ηχηρό καμπανάκι για την αγοραστική δύναμη των ελληνικών νοικοκυριών και την συνολική οικονομική τους κατάσταση έστειλε χθες το Ινστιτούτο Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών καθώς στη μηνιαία έρευνά του αναδεικνύονται μια σειρά από άκρως ανησυχητικές διαπιστώσεις.

Παρά την σταδιακή άνοδο που καταγράφουν το τελευταίο διάστημα οι αποταμιεύσεις των ιδιωτών στις τράπεζες (συνολικά καταθετικά προϊόντα και Αμοιβαία Κεφάλαια) στη μηνιαία έρευνα του ΙΟΒΕ προκύπτει ότι εντείνονται οι ανησυχίες των νοικοκυριών για τις οικονομικές τους προοπτικές καθώς επισημαίνεται ότι στο προσεχές 12μήνο οι Έλληνες δεν θα μπορέσουν να αποταμιεύσουν, δεν θα πραγματοποιήσουν μεγάλες αγορές, ενώ ένα μεγάλο ποσοστό από αυτούς ξοδεύει από τα «έτοιμα».    

Οι ανησυχητικές αυτές διαπιστώσεις έρχονται σε συνέχεια αντίστοιχων ερευνών της Eurostat και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σύμφωνα με τις οποίες η αγοραστική δύναμη των Ελλήνων είναι στις τελευταίες θέσεις της ΕΕ, μαζί με τους Βούλγαρους.

Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης στην Ελλάδα εξασθένισε τον Ιούνιο και διαμορφώθηκε στις -46,9 μονάδες, έναντι -42,7 μονάδες τον Μάιο, ενώ και  αυτόν τον μήνα οι Έλληνες καταναλωτές εμφανίζονται ως οι περισσότερο απαισιόδοξοι στην ΕΕ, με διαφορά από τους επόμενους, με τους καταναλωτές στην Εσθονία με επίπεδο δείκτη –35,6 και την Ουγγαρία -29,6 να ακολουθούν.

Επιδεινώνονται τα οικονομικά των νοικοκυριών 

Παράλληλα, οι επιμέρους δείκτες για την γενικότερη οικονομική κατάσταση στην χώρα, αλλά και τα οικονομικά των νοικοκυριών επιδεινώνονται, όπως η πρόθεση για μείζονες αγορές και η πρόθεση για αποταμίευση που υποχωρεί επίσης.

Στις χαμηλότερες θέσεις αυτής της κατάταξης, για τρίτη φορά μέσα στο 2025 βρίσκεται η Πολωνία (+2,8) με την θετική τιμή του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης να συνεπάγεται ουσιαστικά αισιοδοξία από τους καταναλωτές της χώρας. Οι μέσοι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -14,8 μονάδες στην ΕΕ και στις -15,3 μονάδες στην Ευρωζώνη. 

Αναλυτικότερα η έκθεση του ΙΟΒΕ κατέγραψε:

• Εξασθένιση της πρόθεσης για αποταμίευση. Ο δείκτης της πρόθεσης για αποταμίευση τους προσεχείς 12 μήνες υποχώρησε στις –67,7 μονάδες από -65,0 τον Μάιο. Το 84% των νοικοκυριών δεν θεωρεί πιθανή την αποταμίευση στο επόμενο 12μηνο, ενώ το 15% (από 16%) τη θεωρεί πιθανή ή πολύ πιθανή. Οι σχετικοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις +7,0 μονάδες στην ΕΕ και στις +7,5 στην Ευρωζώνη.
• Ενίσχυση του ποσοστού που «έχει χρεωθεί». Σχετικά με τις εκτιμήσεις για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού, το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνει ότι «μόλις τα βγάζει πέρα» διαμορφώθηκε στο 61% (από 60%).
• Στο 11% διατηρήθηκε το ποσοστό όσων αναφέρουν ότι αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους.
• Οι καταναλωτές που δήλωσαν ότι αποταμιεύουν λίγο ή πολύ, αποτελούν 20% του συνόλου, ενώ το ποσοστό όσων δήλωσαν ότι «έχουν χρεωθεί» διαμορφώθηκε στο 10% από 8% τον προηγούμενο μήνα. 
• Κλιμάκωση του ποσοστού των νοικοκυριών που είναι αβέβαια για τη μελλοντική οικονομική κατάστασή τους, καθώς το 59,7% έκρινε τον Ιούνιο ότι η οικονομική κατάστασή του μπορεί να προβλεφθεί δύσκολα ή σχετικά δύσκολα, από 57,7% τον προηγούμενο μήνα.
• Έντονη υποχώρηση στην πρόθεση για μείζονες αγορές.  Η πρόθεση των καταναλωτών για σημαντικές αγορές τους προσεχείς 12 μήνες (επίπλων, ηλεκτρικών συσκευών κ.λπ.) υποχώρησε σημαντικά με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις – 51,5 (από -43,9) μονάδες. 
• Το 60% (από 54%) των καταναλωτών προέβλεψε ότι θα προβεί σε λιγότερες ή πολύ λιγότερες δαπάνες, ενώ το 5% αναμένει το αντίθετο. Οι ευρωπαϊκοί δείκτες διαμορφώθηκαν στις -15,1 μονάδες στην ΕΕ και στις -16,0 μονάδες στην Ευρωζώνη.
• Οι αρνητικές προβλέψεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους προσεχείς 12 μήνες εντάθηκαν τον Ιούνιο στις -42,8 (από -38,7). 
• Το 56% (από 53%) των νοικοκυριών αναμένει ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 6% προβλέπει μικρή βελτίωση. Οι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -5,1 και -5,3 μονάδες αντίστοιχα.
• Οι αρνητικές εκτιμήσεις των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού τους προηγούμενους 12 μήνες ενισχύθηκαν στις -48,9 (από -46,8) μονάδες. 
• Το 64% των νοικοκυριών εκτίμησε ελαφρά ή αισθητή επιδείνωση της οικονομικής του κατάστασης, ενώ το 3% θεωρεί πως επήλθε μικρή βελτίωση. Οι αντίστοιχοι δείκτες σε ΕΕ και Ευρωζώνη διαμορφώθηκαν στις -11,6 και -12,0 μονάδες αντίστοιχα.

Τέλος, στην ίδια έρευνα του ΙΟΒΕ επισημαίνεται ότι για την ανεργία ο δείκτης πρόβλεψης ενισχύθηκε στις +11,7 μονάδες (από +9,8 τον Μάιο), με το 34% των νοικοκυριών να προβλέπει αύξηση της ανεργίας και το 21% μικρή μείωση, ενώ σε ότι αφορά στις πληθωριστικές προσδοκίες πι προβλέψεις για αυξήσεις τιμών διαμορφώθηκαν στις +34,5 μονάδες, με το 64% των νοικοκυριών να αναμένει διατήρηση ή επιτάχυνση του ρυθμού αύξησης τιμών.