Ύστατη προσπάθεια να μην χαθούν 700 εκατ. ευρώ του “Σπίτι μου ΙΙ”

Μία ακόμη προσπάθεια να απορροφηθούν οι αδιάθετοι πόροι του «Σπίτι μου ΙΙ» που κινδυνεύουν να «χαθούν», και ταυτόχρονα να τονωθεί η στεγαστική πίστη, επιχειρούν από κοινού το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης και οι διοικήσεις των τραπεζών.

Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, περίπου 600-700 εκατ. ευρώ από τον συνολικό προϋπολογισμό των 2 δισ. ευρώ κινδυνεύουν να μείνουν αδιάθετα, καθώς πολλοί δικαιούχοι δυσκολεύονται να βρουν κατοικίες που πληρούν τα υφιστάμενα κριτήρια του προγράμματος. Μάλιστα, όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, το πρόβλημα δεν αφορά την έλλειψη ενδιαφέροντος – το αντίθετο –, αλλά τη δυσκολία πολλών δικαιούχων να εντοπίσουν κατοικίες που πληρούν τα αυστηρά κριτήρια του προγράμματος.

Υπό την συγκεκριμένη πίεση, το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ανακοίνωσε χθες σημαντικές αλλαγές στο στεγαστικό πρόγραμμα «Σπίτι μου II» προχωρώντας τόσο σε παράταση της προθεσμίας υπαγωγής όσο και στη διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων.

Παράταση έως 31 Μαΐου 2026

Όπως ανακοίνωσε ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης σε ραδιοφωνική συνέντευξη, η προθεσμία για την υπαγωγή στο πρόγραμμα «Σπίτι μου II» επεκτείνεται κατά πέντε μήνες. Η νέα καταληκτική ημερομηνία μετατίθεται από τις 31 Δεκεμβρίου 2025 στις 31 Μαΐου 2026, ενώ αντίστοιχα παρατείνεται και η προθεσμία τελικής εκταμίευσης των δανείων έως τις 31 Αυγούστου 2026.

Μέχρι στιγμής έχουν κατατεθεί πάνω από 32.000 αιτήσεις, με το συνολικό ύψος των αιτούμενων δανείων να αγγίζει τα 4 δισ. ευρώ, ποσό υπερδιπλάσιο των διαθέσιμων πόρων. Παρ’ όλα αυτά, μόλις 11.000 δάνεια έχουν εγκριθεί και προχωρήσει σε αγορά κατοικίας, αποτυπώνοντας το χάσμα μεταξύ ζήτησης και διαθέσιμων ακινήτων που πληρούν τις προδιαγραφές.

Διεύρυνση εισοδηματικών κριτηρίων

Σε μια προσπάθεια να αυξηθεί ο αριθμός των δικαιούχων, το υπουργείο ανακοίνωσε και αναπροσαρμογή των εισοδηματικών ορίων, τα οποία καθορίζουν ποιοι μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα. Οι αλλαγές έχουν ως εξής:

• Άγαμοι: από το προηγούμενο όριο των 20.000 ευρώ, το ανώτατο εισόδημα αυξάνεται στις 25.000 ευρώ.
• Έγγαμοι: το όριο ανεβαίνει από 28.000 σε 35.000 ευρώ. Η προσαύξηση για κάθε παιδί αυξάνεται πλέον στις 5.000 ευρώ, αντί για 4.000 ευρώ που ίσχυε μέχρι σήμερα.

Ενδεικτικά, ο κ. Παπαθανάσης ανέφερε ότι για μια τετραμελή οικογένεια, το μέγιστο εισόδημα ανεβαίνει στα 45.000 ευρώ ετησίως, από 36.000 ευρώ.

Για τον υπολογισμό των εισοδημάτων λαμβάνεται υπόψη το τελευταίο φορολογικό έτος, αλλά σε περίπτωση υπέρβασης του ορίου εξετάζεται ο μέσος όρος των τριών τελευταίων ετών, βάσει της οικογενειακής κατάστασης κατά τον χρόνο υποβολής της αίτησης.

Σήμερα, το «Σπίτι μου II» χρηματοδοτείται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και έχει ήδη φτάσει στο 65% απορρόφησης, δηλαδή έχουν «κλειδώσει» περίπου 1,3 δισ. ευρώ. Περίπου 11.000 πολίτες έχουν ήδη αποκτήσει κατοικία μέσω του προγράμματος.

Η έλλειψη κατάλληλων ακινήτων

Παρά τη διευρυμένη ζήτηση, οι τράπεζες επισημαίνουν ότι το βασικό εμπόδιο είναι η περιορισμένη διαθεσιμότητα ακινήτων που να πληρούν τα κριτήρια. Η απαίτηση το ακίνητο να είναι τουλάχιστον 20ετίας, με οικοδομική άδεια έως 31 Δεκεμβρίου 2005, έχει αποδειχθεί καθοριστική. Η προσφορά τέτοιων κατοικιών είναι μικρή, κάτι που έχει οδηγήσει μάλιστα σε αυξήσεις τιμών της τάξης του 30% στα παλιά διαμερίσματα, καθιστώντας δυσκολότερη την ανεύρεσή τους από δικαιούχους.

Η πίεση στην αγορά παλαιών ακινήτων, σε συνδυασμό με την ανάγκη αξιοποίησης του διαθέσιμου προϋπολογισμού, δημιουργεί την ανάγκη για επιπλέον εργαλεία στήριξης.

Νέο πρόγραμμα ΕΣΠΑ για ανακαινίσεις

Σε αυτό το πλαίσιο έρχεται και το νέο πρόγραμμα από το ΕΣΠΑ, το οποίο αναμένεται να επιδοτεί όχι μόνο ενεργειακές αναβαθμίσεις – όπως συνέβαινε μέχρι τώρα –, αλλά και γενικές εργασίες ανακαίνισης. Σύμφωνα με τον κ. Παπαθανάση, βρισκόμαστε πολύ κοντά σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με στόχο την ενεργοποίηση του προγράμματος Απρίλιο – Μάιο 2026.

Πρόκειται για το πρώτο πιλοτικό πρόγραμμα που θα χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς πόρους και θα αφορά ευρύτερες ανακαινιστικές παρεμβάσεις. Στόχος είναι να αξιοποιηθούν παλαιά διαμερίσματα και να αυξηθεί η προσφορά κατοικιών, αντιμετωπίζοντας έτσι τον περιορισμό που δημιουργεί η σπανιότητα διαθέσιμων ακινήτων κατάλληλων για το «Σπίτι μου II».

Νέα στεγαστικά μέτρα έως το τέλος του έτους

Οι αλλαγές που ανακοινώθηκαν εντάσσονται στο συνολικό σχέδιο της κυβέρνησης για ενίσχυση της στεγαστικής πολιτικής. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, δήλωσε ότι αναμένονται νέα μέτρα από τον πρωθυπουργό πριν από το τέλος του έτους, τα οποία θα στοχεύουν στη διευκόλυνση της απόκτησης κατοικίας, ιδίως για νέους και οικογένειες.

Με τις νέες παρεμβάσεις, το «Σπίτι μου II» επιχειρεί να ξεπεράσει τους περιορισμούς που μέχρι σήμερα κρατούσαν εκτός αγοράς χιλιάδες δικαιούχους, ενώ το νέο πρόγραμμα ανακαινίσεων ανοίγει τον δρόμο για την καλύτερη αξιοποίηση του υφιστάμενου οικιστικού δυναμικού της χώρας.

Την ίδια ώρα, οι τράπεζες αξιοποιούν το αυξημένο ενδιαφέρον για στεγαστική πίστη, προωθώντας νέα προγράμματα δανείων για νέους χωρίς τους περιορισμούς του κρατικού σχεδίου. Η τάση αυτή έχει οδηγήσει σε ήπια ανάκαμψη της στεγαστικής πίστης μετά από μια 15ετία πτώσης.