Κέρδη και αδικίες από το νέο φορολογικό νόμο

Μια νέα φορολογική πραγματικότητα έχουν να αντιμετωπίζουν οι φορολογούμενοι μετά και την υπερψήφιση της δέσμης παρεμβάσεων που προώθησε η κυβέρνηση, μετά και τις εξαγγελίες της ΔΕΘ, στο νομοσχέδιο και πλέον νόμο «Φορολογική μεταρρύθμιση για το δημογραφικό και τη μεσαία τάξη – Μέτρα στήριξης για την κοινωνία και την οικονομία».

Όπως, δε, αναφέρει το ΥΠΕΘΟ, αφορούν τις φορολογικές ελαφρύνσεις, με επίκεντρο τις οικογένειες με παιδιά και τους νέους, συγκέντρωσε 214 ψήφους. Οπως αναφέρεται, μάλιστα, από τα 47 άρθρα του νομοσχεδίου, τα 37 συγκέντρωσαν περισσότερες από 200 ψήφους στην ονομαστική ψηφοφορία που ζήτησε η Νέα Δημοκρατία, ενώ πλήθος άρθρων ξεπέρασαν τις 250 ψήφους.

“Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν ότι πρόκειται για μια ολοκληρωμένη μεταρρύθμιση με έντονο κοινωνικό και αναπτυξιακό πρόσημο” σημειώνει το ΥΠΕΘΟ και εξειδικεύει. Συγκεκριμένα με βάση το ΥΠΕΘΟ “η μείωση των τεκμηρίων υπερψηφίστηκε από 248 βουλευτές, ενώ η εισαγωγή νέου συντελεστή 25% στα εισοδήματα από ενοίκια έλαβε 215 ψήφους. Ισχυρή στήριξη είχαν και οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της περιφέρειας. Η σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ σε χωριά έως 1.500 κατοίκους (και έως 1.700 στις ακριτικές περιοχές) συγκέντρωσε 261 ψήφους, τον ίδιο αριθμό με τη μείωση του ΦΠΑ κατά 30% στα νησιά. Εξίσου ευρεία κοινοβουλευτική αποδοχή (254 ψήφοι) είχε και η ρύθμιση για την αύξηση των αποδοχών στα Σώματα Ασφαλείας (αστυνομία, λιμενικό και πυροσβεστική).

Επί της αρχής, το νομοσχέδιο υπερψηφίστηκε από 160 βουλευτές, αριθμός που υπερβαίνει την κοινοβουλευτική δύναμη της Νέας Δημοκρατίας. Η ευρεία αυτή κοινοβουλευτική αποδοχή αποδεικνύει ότι οι επιλογές της κυβέρνησης ως προς τον σχεδιασμό και την στόχευση των μέτρων ήταν σωστές, ρεαλιστικές και κοινωνικά δίκαιες, ανταποκρινόμενες στις πραγματικές ανάγκες των πολιτών και της οικονομίας.”

Η άποψη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής

Στο μεταξύ, λίγες μέρες, νωρίτερα από την εισαγωγή και ψήφιση του νομοσχεδίου, την άποψή της για την κυβερνητική παρέμβαση κατέθεσε η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ελλάδος (Ο.Κ.Ε.). Πιο συγκεκριμένα στη γνωμοδότηση της επισημαίνει ότι οι μειώσεις στους φορολογικούς συντελεστές ωφελούν κυρίως τους εργαζόμενους γονείς με μεσαία εισοδήματα, τους νέους αλλά και όσους αντιμετωπίζουν υψηλούς συντελεστές φορολογίας.

Παράλληλα, η ΟΚΕ σημειώνει ότι εργαζόμενοι άνω των 25 ετών και συνταξιούχοι με ετήσια εισοδήματα έως 10.000 ευρώ παραμένουν εκτεθειμένοι στην φορολογική επιβάρυνση, καθώς οι μειώσεις δεν επαρκούν για να αντισταθμίσουν το πραγματικό κόστος που επωμίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Την ίδια στιγμή παρά την αύξηση των ονομαστικών εισοδημάτων λόγω του πληθωρισμού, δεν υπήρξε ανάλογη τιμαριθμική αναπροσαρμογή των φορολογικών κλιμακίων με αποτέλεσμα το φορολογικό βάρος για τα νοικοκυριά να είναι μεγαλύτερο.

Ο κατώτατος μισθός

Ειδικότερα:

Η ΟΚΕ εστιάζει στο ότι η ελάφρυνση που θα προκύψει από τα μέτρα του νομοσχεδίου για τους φορολογούμενους που αμείβονται με μισθούς ή συντάξεις στο ύψος του κατώτατου μισθού, είναι ελάχιστη, δεδομένου ότι δεν τροποποιείται η χαμηλή κλίμακα φορολόγησης για εισοδήματα έως 10.000 ευρώ το χρόνο και η λογική της εκτίναξης της φορολογικής επιβάρυνσης στο αμέσως επόμενο κλιμάκιο εισοδήματος των 10.000 έως 20.000 ευρώ παραμένει, έστω και αν ο συντελεστής φόρου στο κλιμάκιο αυτό μειώνεται κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες.

Εργαζόμενοι άνω των 25 ετών

Επιπλέον, σημειώνει ότι καμία ελάφρυνση δεν προκύπτει για εργαζόμενους άνω των 25 ετών ή συνταξιούχους των οποίων τα ετήσια εισοδήματα από εργασία ή σύνταξη δεν υπερβαίνουν τις 10.000 ευρώ ετησίως.

Ειδικά για τους εργαζόμενους άνω των 25 ετών, δεν ελαφρύνονται όλοι όσοι εργάζονται με μερική απασχόληση ή απασχολούνται για μικρό χρονικό διάστημα κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους. Λαμβάνοντας μάλιστα υπόψη ότι μεγάλος αριθμός μητέρων με ανήλικα παιδιά επιλέγει να απασχολείται με μερική απασχόληση για μεγάλο χρονικό διάστημα κρίνεται ότι θα πρέπει να υιοθετηθούν μέτρα ελάφρυνσης και αυτής της κατηγορίας εργαζομένων.

Οι αυξήσεις στον κατώτατο μισθό “ροκανίζουν” οφέλη

Επιπλέον, η ΟΚΕ αναφέρει ότι, η αναμενόμενη και το 2026 αύξηση των κατώτατων ορίων αμοιβών απασχόλησης θα περιορίσει ακόμα περισσότερο το όφελος από την μείωση των φορολογικών συντελεστών, λόγω ανόδου πολλών εισοδημάτων πάνω από το όριο των 10.000 ευρώ, όπου ο συντελεστής φόρου παρά τη μείωσή του κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες, από το 22% στο 20%, θα εξακολουθεί να είναι σημαντικά αυξημένος σε σύγκριση με τον συντελεστή 9% που εξακολουθεί να ισχύει μέχρι τα 10.000 ευρώ.

Μη τιμαριθμοποίηση κλίμακας

Τονίζει ότι η επιλογή της μη τιμαριθμοποίησης της φορολογικής κλίμακας κατόπιν της μακρόχρονης πληθωριστικής πίεσης, όπως και η διατήρηση των υψηλών συντελεστών έμμεσων φόρων, έχει μειώσει σημαντικά την πραγματική αξία των εισοδημάτων, με τις αρνητικές συνέπειες να είναι βαρύτερες για τις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες πληθυσμού.

Συνεπώς, «παραμένει η ανάγκη παραπέρα βελτιώσεων στη φορολογική κλίμακα και ειδικά για τα κλιμάκια που αντιστοιχούν σε χαμηλά εισοδήματα».

Οι αυτοαπασχολούμενοι

Κατά την Ο.Κ.Ε., ακόμα μικρότερη είναι η ελάφρυνση για τους ελεύθερους επαγγελματίες που φορολογούνται κατόπιν τεκμαρτού προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος.

Εξηγεί ότι αυτό συμβαίνει καθώς ο χρόνος πρώτης εφαρμογής των νέων χαμηλότερων συντελεστών φορολόγησης τοποθετείται στο δεύτερο εξάμηνο του 2027, κατόπιν της εφαρμογής του νέου αυξημένου κατώτατου μισθού και με τις προβλέψεις για την εξέλιξη του πληθωρισμού να προμηνύουν περαιτέρω συρρίκνωση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών στα οποία ανήκουν.

Επιπρόσθετα, και συνεκτιμώντας όλες τις παραμέτρους προσδιορισμού του τεκμαρτού φορολογητέου εισοδήματος για τους ελεύθερους επαγγελματίες καθώς και του χρόνου πρώτης εφαρμογής των νέων συντελεστών (φορολογική δήλωση 2027) κρίνεται ότι η μείωση των φορολογικών συντελεστών θα έχει περιορισμένο όφελος, ή απλώς θα σταθεροποιήσει προσωρινά την φορολογική τους επιβάρυνση για υποθετικά εισοδήματα.

Φ.Π.Α και ΕΝΦΙΑ πολλαπλών ταχυτήτων

Η Επιτροπή, αναφερόμενη στη διάταξη για τη μείωση των συντελεστών ΦΠΑ κατά 30% σε νησιά του Αιγαίου με πληθυσμό μέχρι 20.000 κατοίκους, επισημαίνει ότι «αναδύονται ερωτήματα για την διακριτή μεταχείριση των νησιών του Αιγαίου, ανάλογα με τον πληθυσμό και την γεωγραφική ενότητα στην οποία ανήκουν», ενώ σχολιάζοντας τη διάταξη για τη μείωση και εν συνεχεία την κατάργηση του ΕΝ.Φ.Ι.Α. πρώτης κατοικίας σε μικρούς οικισμούς, αναφέρει ότι κι εκεί υπάρχουν ερωτήματα «για τα κριτήρια βάσει των οποίων προκρίνεται η ευνοϊκότερη φορολογική μεταχείριση οικισμών με πληθυσμό έως 1500 κατοίκους έναντι άλλων μεγαλύτερων πληθυσμιακά οικισμών, ανεξαρτήτως μάλιστα από τα ειδικά οικονομικά χαρακτηριστικά που αυτοί οι οικισμοί μπορεί να έχουν».

Θετικά σημεία

Την ίδια ώρα, η ΟΚΕ, χαρακτηρίζει θετική την οριζόντια μείωση των τεκμηρίων διαβίωσης, αν και, όπως τονίζει, «δεν αίρει τον ανορθολογισμό φορολόγησης υποθετικών εισοδημάτων, ανορθολογισμός που επίσης ισχύει και για τον τεκμαρτό προσδιορισμό φορολογητέου εισοδήματος για ελεύθερους επαγγελματίες».

Σημειώνει, τέλος, ότι κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, οι προτεινόμενες ενδιάμεσες κλίμακες φορολόγησης για εισοδήματα από ενοίκια, καθώς οι ισχύουσες σήμερα κλίμακες φορολόγησης εκτινάσσονται υπερβολικά από ένα ύψος εισοδήματος και μετά.