Οικονομία: “Πυλώνας” και το 2025, ο τουρισμός – Το “καύσιμο” 22,3 δισεκ. στο 10μηνο και οι προκλήσεις

Βασικός οικονομικός πυλώνας και για τη φετινή χρονιά είναι ο τουρισμός, με τις αφίξεις να καταγράφουν νέο ρεκόρ, τις εισπράξεις να ανεβαίνουν, και τη μέση δαπάνη να αυξάνεται. Πιο συγκεκριμένα, Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2025, το ταξιδιωτικό ισοζύγιο εμφάνισε πλεόνασμα 19,474 δισεκατ. ευρώ, έναντι πλεονάσματος 18,241 δισεκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2024.

Αύξηση κατά 1,831 δισεκατ. ευρώ ή 8,9% παρουσίασαν οι ταξιδιωτικές εισπράξεις, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 22,385 δισεκατ. ευρώ, ενώ αύξηση κατά 598,3 εκατ. ευρώ ή 25,9% παρατηρήθηκε και στις ταξιδιωτικές πληρωμές, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 2.911,6 εκατ. ευρώ.

Με βάση την ΤτΕ, η άνοδος των ταξιδιωτικών εισπράξεων προήλθε από την αύξηση της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης κατά 4,4%, αλλά και της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι κατά 3,9%. Οι καθαρές εισπράξεις από την παροχή ταξιδιωτικών υπηρεσιών αντιστάθμισαν κατά 70,9% το έλλειμμα του ισοζυγίου αγαθών και συνέβαλαν κατά 89,8% στο σύνολο των καθαρών εισπράξεων από υπηρεσίες.

Οι εισπράξεις

Αναλυτικά, την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2025, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις κατέγραψαν άνοδο κατά 8,9% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024 και διαμορφώθηκαν στα 22,385 δισεκατ. ευρώ.

‘Οπως αναφέρεται, η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην αύξηση τόσο των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27 κατά 5,8%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 12,122 δισεκατ. ευρώ, όσο και των εισπράξεων από κατοίκους των λοιπών χωρών κατά 12,2%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 9,112 δισεκατ. ευρώ. Αναλυτικότερα, οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ζώνης του ευρώ διαμορφώθηκαν στα 9.404,2 εκατ. ευρώ, ενισχυμένες κατά 3,7%, ενώ οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27 εκτός της ζώνης του ευρώ αυξήθηκαν κατά 13,5% και διαμορφώθηκαν στα 2ν718 δισεκατ. ευρώ.

Οι “πελάτες” της χώρας

Ειδικότερα, οι εισπράξεις από τη Γερμανία κατέγραψαν άνοδο κατά 0,5% και διαμορφώθηκαν στα 3,610  δισεκατ. ευρώ, όπως και οι εισπράξεις από τη Γαλλία, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 5,3% στα 1,285 δισεκατ. ευρώ. Ενισχυμένες κατά 8,1% ήταν και οι εισπράξεις από την Ιταλία, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 1,274 δισεκατ. ευρώ.

Από τις λοιπές χώρες, άνοδο κατά 15,1% σημείωσαν οι εισπράξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 3,551 δισεκατ. ευρώ, ενώ οι εισπράξεις από τις ΗΠΑ αυξήθηκαν στα 1,543 δισεκατ. ευρώ, ενισχυμένες κατά 8,4%. Τέλος, οι εισπράξεις από τη Ρωσία αυξήθηκαν στα 22,6 εκατ. ευρώ.

Νέο ρεκόρ

Στο μεταξύ, σύμφωνα με το νέο τεύχος της σειράς μελετών «Τάσεις του Επιχειρείν» της Διεύθυνσης Οικονομικής Ανάλυσης της Εθνικής Τράπεζας, καθώς ο ελληνικός τουρισμός οδεύει προς ένα ακόμα ιστορικό υψηλό επίπεδο αφίξεων, προσελκύοντας περισσότερους από 37 εκ τουρίστες το 2025, το ενδιαφέρον μετατοπίζεται στις κινητήριες δυνάμεις της ανόδου και στα περιθώρια συνέχειάς της.

Όπως αναφέρει η μελέτη, η πορεία της τελευταίας δεκαετίας ήταν συνδυασμός (i) της ανοδικής διεθνούς ζήτησης και (ii) της ουσιαστικής ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας της χώρας.

Οι προκλήσεις

Σε ένα περιβάλλον, όπως αναφέρεται, εντεινόμενου ανταγωνισμού και μεταβαλλόμενων προτιμήσεων, η πρόκληση μετατοπίζεται πλέον στην ταχύτερη προσαρμογή, με έμφαση στις μακρινές αγορές, στους εναλλακτικούς προορισμούς και στις επαρκείς υποδομές.

Με βάση την ανάλυση της ΕΤΕ, “το επόμενο ερώτημα είναι τι θα απαιτηθεί από εδώ και πέρα ώστε η επιτυχία της χώρας μας να έχει συνέχεια. Σε μια ανταγωνιστική τουριστική γειτονιά και με νέες τάσεις ζήτησης να αναδύονται, κερδισμένοι θα είναι όσοι καταφέρουν να ανταποκριθούν με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.”

Όπως, δε, αναφέρει η Ενδιάμεση Έκθεση  της ΤτΕ για τη νομισματική πολιτική, παρά τις θετικές εξελίξεις, ο ελληνικός τουρισμός αναμένεται να αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις μεσοπρόθεσμα, κυρίως σε ό,τι αφορά την πράσινη μετάβαση, τον ψηφιακό μετασχηματισμό και την ενίσχυση της βιωσιμότητας του τομέα.

Η αξιοποίηση των πόρων του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) είναι κρίσιμη για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Το Σχέδιο “Ελλάδα 2.0” περιλαμβάνει έργα υποδομών που στοχεύουν στην αναβάθμιση του τουριστικού προϊόντος, την ανάδειξη νέων προορισμών και την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου.

Σύμφωνα με δύο πρόσφατες μελέτες του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ), τα ελληνικά ξενοδοχεία στρέφονται σταδιακά προς ένα πιο βιώσιμο μοντέλο λειτουργίας, με αυξανόμενο βαθμό ενσωμάτωσης νέων τεχνολογιών.

Επενδύσεις στη βιωσιμότητα

Από το σύνολο των επενδύσεων ύψους περίπου 1 δισεκ. ευρώ που πραγματοποιήθηκαν το 2024, ποσοστό της τάξεως του 20% κατευθύνθηκε σε δράσεις που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα. Οι επενδύσεις αυτές προήλθαν κυρίως από μεγάλες και υψηλής κατηγορίας ξενοδοχειακές μονάδες, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη ενίσχυσης των κινήτρων προς τις μικρότερες επιχειρήσεις του κλάδου.

Παράλληλα, το 34% των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων κάνει ήδη χρήση εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης, ενώ ένα επιπλέον 10% δηλώνει πρόθεση να τις υιοθετήσει στο άμεσο μέλλον. Τέλος, ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα που εξακολουθεί να αντιμετωπίζει ο κλάδος της φιλοξενίας είναι η έλλειψη κατάλληλου ανθρώπινου δυναμικού.

Ειδικότερα, το πρώτο εξάμηνο του 2025 οι δραστηριότητες παροχής καταλύματος και εστίασης συγκαταλέγονται μεταξύ των κλάδων με τα υψηλότερα ποσοστά κενών θέσεων εργασίας.

Οι τάσεις του 2026

Αξιοσημείωτο είναι ότι, με βάση την ανάλυση της Εθνικής Τράπεζας, η ενισχυμένη δυναμική του ελληνικού τουρισμού δε δείχνει σημεία εξάντλησης, καθώς οι αεροπορικές κρατήσεις για το 1 ο τρίμηνο του 2026 κινούνται 10% υψηλότερα από την αντίστοιχη περίοδο του 2025.

Επίσης,  με βάση την Ενδιάμεση Έκθεση της ΤτΕ, ήδη, στο φίνις της σεζόν “χτίζεται” μια ιστορία επιτυχίας. Όπως,  αναφέρεται, “οι προοπτικές για την πορεία του ελληνικού τουρισμού τους επόμενους μήνες παραμένουν θετικές. Η ελκυστικότητα της Ελλάδος για τους διεθνείς ταξιδιώτες υπερβαίνει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο για τα μακρινά ταξίδια αυτό το φθινόπωρο.

Για το διάστημα από το Σεπτέμβριο έως το Δεκέμβριο του 2025, η Ελλάδα αντιπροσωπεύει κατά μέσο όρο το 14% των προτιμήσεων σε όλες τις αγορές (έναντι 12% πέρυσι), επιβεβαιώνοντας τη σταθερή αυξητική τάση του ελληνικού τουρισμού.

Επιπλέον, η επιβατική κίνηση τόσο στο αεροδρόμιο της Αθήνας όσο και στα περιφερειακά αεροδρόμια παραμένει σε ανοδική τροχιά. Αναλυτικά, οι διεθνείς αφίξεις στο αεροδρόμιο της Αθήνας ανήλθαν σε 22,7 εκατομμύρια το πρώτο ενδεκάμηνο του 2025, σημειώνοντας αύξηση κατά 8,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024.

Στα περιφερειακά αεροδρόμια, οι διεθνείς επιβάτες αυξήθηκαν κατά 3,6% σε ετήσια βάση έως τα τέλη Νοεμβρίου. Η διεθνής επιβατική κίνηση στο αεροδρόμιο της Αθήνας κατέγραψε ετήσια άνοδο κατά 11,5% το Νοέμβριο, ενώ στα περιφερειακά αεροδρόμια κατά 9,6%.”