Σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ: Το “βουνό” των παθογενειών στον αγροτικό τομέα

Πολλοί παραγωγοί και άνθρωποι του πραγματικού μόχθου τόνιζαν εδώ και καιρό ότι κάτι τρέχει με τις κατανομές των επιδοτήσεων, πέρα από το προφανές που έχει αναφερθεί από επίσημα χείλη. Ότι δηλαδή, η “μερίδα” του λέοντος πάει σε μεγάλους ιδιοκτήτες γης, που συχνά, δεν καλλιεργούν, κι άρα δεν έχουν λόγο να παίρνουν χρήμα για να εκσυγχρονίζουν καλλιέργειες και να γίνονται ανταγωνιστικοί.  Αυτό βέβαια δεν αφορά την υπόθεση που ερευνά η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αλλά συνολικά τη δομή της εγχώριας παραγωγής.

Όμως αυτό που αναδεικνύεται και που και πριν λίγο ανέφερε, μιλώντας στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΙ ο αρμόδιο υπουργό Κώστας Τσιάρας είναι ότι στη “βάση” του κακού με τον ΟΠΕΚΕΠΕ, είναι παθογένειες χρόνιες της διοίκησης, που έχουν να κάνουν με την έλλειψη δυνατότητας λειτουργικών συνδέσεων μεταξύ των βάσεων δεδομένων που έχει το δημόσιο και αφορούν μητρώο παραγωγών, δικαιώματα ιδιοκτησίας, στοιχεία εισοδημάτων κτλ.

Δηλαδή, πολλά θα είχαν αποτραπεί εάν υπήρχαν διασταυρώσεις σε στοιχεία από την ΑΑΔΕ, το Κτηματολόγιο, τα βοσκοτόπια αλλά και είχαν προβλεφθεί νομοθετικές ρυθμίσεις που θα απαγόρευαν την παροχή δικαιωμάτων πχ βοσκοτόπων από μη έχοντες κτηνοτροφική ιδιότητα σε περιοχές μακρινές. Κάτι που με νόμο απαγορεύτηκε πριν λίγα μόλις χρόνια.

Η ΑΑΔΕ

Πλέον λοιπόν με την ένταξη, με την επίνευση και της ΕΕ, των μηχανισμών επιδοτήσεων, που φτάνουν τα 3 δισεκ. ετησίως, στην ΑΑΔΕ, που όπως είπε και ο υπουργός έχει εχέγγυα για δυνατότητες ελέγχων κτλ προσδοκάται να μπει ένα τέλος στις απάτες με τις αγροτικές επιδοτήσεις που χάνεται στο παρελθόν.

Ουσιαστικά, πλέον, οι αγρότες θα καταθέτουν τις αιτήσεις τους στην ΑΑΔΕ, που θα μπορεί να πραγματοποιεί τις διασταυρώσεις σε εισοδήματα κι εμπράγματα δικαιώματα κι έτσι να μπλοκάρει τυχόν “λαθραίες” επιδοτήσεις.  Στο ενδεχόμενο ανάληψης της δουλειάς του ΟΠΕΚΕΠΕ από την ΑΑΔΕ είχε αναφερθεί και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης.  «Στο θέμα του ΟΠΕΚΕΠΕ η κυβέρνηση θα προχωρήσει με νομική ασφάλεια και αποτελεσματικότητα προκειμένου η λύση που θα δοθεί να είναι δραστική. Η ΑΑΔΕ είναι μια Αρχή, της οποίας η αντικειμενικότητα και η αποτελεσματικότητα δεν έχει αμφισβητηθεί και έχει λειτουργήσει στο παρελθόν, κατά την περίοδο του κορονοϊού ως αρχή πληρωμών.

Το ιστορικό

Να σημειωθεί ότι η έρευνα ξεκίνησε από το 2017, μετά από την “οσμή” που έφτασε στις Βρυξέλλες, που παγίως ελέγχουν πού “πάνε τα λεφτά των φορολογουμένων της ΕΕ”, ότι Έλληνες πολίτες φέρονται να έλαβαν κονδύλια για βοσκοτόπια που δεν κατείχαν ή δεν είχαν μισθώσει, αλλά και για αγροτικές εργασίες που ουδέποτε πραγματοποιήθηκαν.

Υπενθυμίζεται ότι μέχρι σήμερα για την περίοδο από το 2017 έως το 2020 η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία εντόπισε και οδηγεί στο δικαστήριο 100 ύποπτες υποθέσεις για απάτη συνολικού ύψους 2,9 εκατ. ευρώ.  Οι 100 υποθέσεις που ερεύνησε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, μέρος, όπως αναφέρεται, μιας μεγάλης αλυσίδας παρανομιών.

Έτσι στις εγκαταστάσεις ΟΠΕΚΕΠΕ σε Αθήνα και Κρήτη στις 19 Μαΐου, από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία με τη συνδρομή ττης ΕΛΑΣ, εξετάστηκαν φάκελοι της περιόδου 2019 – 2022.  Τη συγκεκριμένη περίοδο, σύμφωνα με την επίσημη ενημέρωση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, ένας σημαντικός αριθμός ατόμων παρουσιάστηκαν ως νέοι αγρότες και με ψευδείς δηλώσεις που υπέβαλαν,  έλαβαν δικαιώματα ενίσχυσης από το εθνικό απόθεμα, το οποίο χρηματοδοτείται από την Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ).  Οι δηλώσεις αυτές περιλάμβαναν ψευδή στοιχεία σχετικά με την ιδιοκτησία ή τη μίσθωση βοσκοτόπων, που ήταν επιλέξιμοι για επιδοτήσεις, δίνοντας την επίσης, ψευδή εντύπωση ενεργών αγροτικών δραστηριοτήτων.

Μάλιστα, στις περισσότερες περιπτώσεις, τα δηλωθέντα βοσκοτόπια ήταν στην πραγματικότητα δημόσιες εκτάσεις, οι οποίες προηγουμένως είχαν διατεθεί μόνο για χρήση από κτηνοτρόφους που δεν διέθεταν δική τους αγροτική γη.  Αυτά τα βοσκοτόπια βρίσκονταν συχνά μακριά από τον πραγματικό τόπο κατοικίας των ατόμων που ισχυρίζονταν ότι τα κατείχαν ή τα μισθώνουν.

Τα επόμενα χρόνια, έως το 2024, τα ίδια άτομα συνέχισαν να υποβάλλουν ψευδείς δηλώσεις ζώων, επιτρέποντάς τους να τους παραχωρηθούν δημόσιοι βοσκότοποι, οι οποίοι στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκαν για την ενεργοποίηση και διατήρηση των δικαιωμάτων ενίσχυσης που τους παρείχαν.

Το ΥΠΑΑΤ

Καθαρές λύσεις θέλει, όπως ανέφερε και προ ολίγου, το πρωί της Τετάρτης στο ραδιόφωνο του ΣΚΑΙ, να προωθήσει ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας σε σχέση με τον ΟΠΕΚΕΠΕ. Μάλιστα τόνισε ότι με αφορμή τις αναφορές για τις αντεγκλήσεις της πρώην διοίκησης του Οργανισμού με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ζήτησε την παραίτηση του προέδρου του Οργανισμού κ. Σαλάτα.

Παράλληλα, ο ίδιος ανέφερε ότι η εξυγίανση του συστήματος κατανομών των επιδοτήσεων είναι βασικό για την επιβίωση του αγροτικού τομέα. Ο ίδιος παρέπεμψε στο ότι άνοιξε η πλατφόρμα του ΟΣΔΕ, δύο μήνες νωρίτερα σε σχέση με πέρυσι, σηματοδοτώντας – όπως είπε – την επιτάχυνση των διαδικασιών και τη μετάβαση σε ένα νέο ψηφιακό μοντέλο με διαφάνεια και δικαιοσύνη.

Ο Υπουργός ξεκαθάρισε πως η δικαστική έρευνα για ενδεχόμενες καταχρήσεις κοινοτικών πόρων βρίσκεται αποκλειστικά στην αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, ενώ την ίδια στιγμή το Υπουργείο δρομολογεί ριζικές τομές για να θωρακίσει τον ΟΠΕΚΕΠΕ και να αποκαταστήσει πλήρως την αξιοπιστία του.

Μάλιστα πριν λίγες μέρες στην ΕΡΤ ο κ. Τσιάρας ανέδειξε το θεσμικό πλαίσιο της έρευνας, υπογραμμίζοντας: «Υπάρχει μια εισαγγελική έρευνα από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία σε σχέση με το αν κάποιοι αγρότες και κτηνοτρόφοι έχουν λάβει παράνομα επιδοτήσεις που δεν δικαιούνται. Αυτός είναι ο λόγος που επιλαμβάνεται η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία – γιατί πρόκειται για ευρωπαϊκούς πόρους». Και πρόσθεσε: «Αν κάποιοι πήραν λεφτά χωρίς να τα δικαιούνται, είναι υποχρεωμένοι να τα επιστρέψουν. Αν υπάρχουν διαδικασίες που είναι κολάσιμες, τότε προφανώς θα βρεθούν αντιμέτωποι με ποινικές ευθύνες».

Ταυτόχρονα, ο Υπουργός επισήμανε τη σημασία του Οργανισμού για την εύρυθμη διανομή των ενισχύσεων: «Ο ΟΠΕΚΕΠΕ είναι πιστοποιημένος από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και διανέμει περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο – τα 2,3 με 2,4 δισ. από αυτά πηγαίνουν σε 680.000 διαφορετικά ΑΦΜ. Αντιλαμβάνεστε το μέγεθος και την ευθύνη».

Παρά τις παθογένειες του παρελθόντος, ο Υπουργός διαβεβαίωσε ότι «δεν θα υπάρξει κανένα θέμα ως προς την καταβολή των κοινοτικών ενισχύσεων. Όμως, η λειτουργία αυτή πρέπει να περάσει σε μια άλλη εποχή – με πλήρη διαφάνεια και απόλυτη δικαιοσύνη στην κατανομή των πόρων».

Μάλιστα, προσέθεσε ότι σήμερα αναμένεται να ανοίξει το ΟΣΔΕ  ενώ τόνισε ότι στόχος του υπουργείου είναι οι πληρωμές να γίνονται όχι μόνο σε συντομότερο χρονικό διάστημα αλλά και με πλήρη διαφάνεια, δικαιοσύνη και εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανόνων, ώστε προβλεπόμενες ενισχύσεις να τις λαμβάνουν μόνο αυτοί που τις δικαιούνται.

Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ανέλυσε το πλάνο του Υπουργείου για τον εκσυγχρονισμό του ΟΠΕΚΕΠΕ, το οποίο περιλαμβάνει τα εξής βήματα:

• Ολοκληρώνονται τα τεύχη δημοπράτησης για τον διαγωνισμό των βοσκοτοπικών χαρτών.
• Υπάρχει συμφωνία με το Υπουργείο Εργασίας και τη ΔΥΠΑ για τη διάθεση 100 επιπλέον επιστημόνων, ώστε να ενισχύσουν το ελεγκτικό έργο».
• Ετοιμάζεται το νέο πληροφοριακό σύστημα.

Σε ό,τι αφορά την απομάκρυνση του πρώην, πλέον, Προέδρου του ΟΠΕΚΕΠΕ, Νίκου Σαλάτα αναγνώρισε μεν ότι σε διοικητικό επίπεδο «έκανε εξαιρετική δουλειά», αλλά «το ζήτημα ήταν ο τρόπος με τον οποίο απευθύνθηκε στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία – κάτι που δεν ταίριαζε ούτε στη φιλοσοφία της κυβέρνησης, ούτε στον θεσμικό τρόπο με τον οποίο επιδιώκουμε να κρατάμε αυτή τη σχέση».

Κλείνοντας ο κ. Τσιάρας ξεκαθάρισε ότι «η ευθύνη δεν αποδίδεται απλά επειδή κάποιος είπε κάτι δημόσια. Αποδίδεται όταν υπάρχουν πραγματικά αποδεικτικά στοιχεία. Αν υπάρχουν, τότε ο καθένας – δεν εξαιρώ τον εαυτό μου – βρίσκεται αντιμέτωπος με ευθύνη, πολιτική και όχι μόνο».