Τράπεζες: Ανοίγουν σταδιακά οι στρόφιγγες των δανείων

Την ώρα που η κυβερνητική κριτική για τον ρόλο του πιστωτικού συστήματος στην χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας επανήλθε τις τελευταίες ώρες μέσω του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κ. Πιερρακάκη, τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα «απαντάνε» με αυξημένη ροή δανείων, κυρίως ωστόσο προς τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Έχοντας διανύσει σχεδόν το ήμισυ της τρέχουσας χρήσης, το εγχώριο πιστωτικό σύστημα είναι πλέον πασιφανές ότι διαθέτει την κεφαλαιακή ισχύ να στηρίξει με χρηματοδοτήσεις την ανάπτυξη της χώρας. Μάλιστα, ισχυρό όπλο στην προσπάθεια των διοικήσεων να μένουν εντός των στόχων τους για την επόμενη τριετία αποτέλεσε η ισχυρή πιστωτική επέκταση προς την πραγματική οικονομία κατά την διάρκεια του πρώτου τριμήνου το ύψος της οποίας ανήλθε στα 3,2 δισ. ευρώ.

Υψηλόβαθμα τραπεζικά στελέχη τονίζουν ότι τους τελευταίους μήνες καταγράφεται κατακόρυφη αύξηση της πιστωτικής επέκτασης και μάλιστα σε ποσοστά που «είχαμε χρόνια να δούμε», όπως τονίζουν χαρακτηριστικά, και αποδίδουν την εξέλιξη αυτή στη ισχυρή ζήτηση που καταγράφεται για τραπεζικές πιστώσεις, ειδικά από μεγάλες επιχειρήσεις που αντιπροσωπεύουν τη μερίδα του λέοντος στις νέες δανειοδοτήσεις.

Σχολιάζοντας την τάση που καταγράφεται οι ίδιες πηγές παραπέμπουν αφενός στη θετική πορεία της ελληνικής οικονομίας και αφετέρου στη συνεχή χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από τις αρχές του προηγούμενου καλοκαιριού.

Ενδεικτικά της αλλαγής κλίματος που παρατηρείται στις τραπεζικές χρηματοδοτήσεις ήταν τα στοιχεία που έδωσε κατά την ετήσια γενική συνέλευση της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών, ο Πρόεδρος της ΕΕΤ και Πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας, Γκίκας Χαρδούβελης.

Άνω των 3 δισ. τα δάνεια σε ΜμΕ την διετία

Συγκεκριμένα, τόνισε ο κ. Χαρδούβελης, ο δανεισμός προς τις επιχειρήσεις αυξάνεται σήμερα με ρυθμό 17,2% σε ετήσια βάση (στοιχεία Απριλίου 2025), ποσοστό σημαντικά υψηλότερο από το αντίστοιχο της Ευρωζώνης, που είναι 2,6%. Μέρος του νέου δανεισμού κατευθύνεται και προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και στα συγχρηματοδοτούμενα δάνεια των επενδυτικών σχεδίων του Ταμείου Ανάκαμψης. Το πρώτο πεντάμηνο του έτους έχουν συναφθεί 15.349 δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις συνολικού ύψους 950 εκατ. ευρώ ενώ από τα μέσα του 2022 έως το τέλος Απριλίου έχουν συμβασιοποιηθεί 478 δάνεια συνολικού ύψους 11 δισ. ευρώ (εκ των οποίων 6,3 δισ. ευρώ από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης).

Αναφερόμενος στον δανεισμό των μικρών επιχειρήσεων, με τζίρο έως 2,5 εκατ. ευρώ, ο κ. Χαρδούβελης είπε ότι το 2023 υπογράφηκαν από τις τράπεζες 31.376 συμβάσεις και εκταμιεύθηκαν ποσά 1,858 δις. ευρώ, ενώ το 2024 οι υπογραφείσες συμβάσεις ανήλθαν σε 36.392 και το ποσό των δανείων που εκταμιεύθηκαν σε 2,271 δις. ευρώ. Την περίοδο Ιανουαρίου – Μαΐου 2025, οι τράπεζες σύναψαν 15.349 συμβάσεις δανεισμού μικρών επιχειρήσεων, για ύψος δανείων 949 εκατ. ευρώ.

Σε ό,τι αφορά στα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας, από τα μέσα του 2022 μέχρι τις 30 Απριλίου 2025, έχουν συμβασιοποιηθεί 478 αιτήσεις δανείων, προϋπολογισμού 14,290.22 δις. ευρώ, εκ των οποίων 6,309.52 δάνεια του ΤΑΑ και 4,663.38 δις. δάνεια των τραπεζών (σ.σ. το υπόλοιπο ίδια συμμετοχή των επιχειρήσεων).

Ανακάμπτει και ο δανεισμός προς τα νοικοκυριά

Διαρκή ανάκαμψη, αν και η πιστωτική επέκταση δεν έχει περάσει ακόμη σε θετικό έδαφος (διότι οι αποπληρωμές παλαιότερων δανείων παραμένουν υψηλότερες των νέων εκταμιεύσεων), σημειώνει ο δανεισμός προς τα νοικοκυριά. Το ότι ο καθαρός δανεισμός προς τους ιδιώτες παραμένει σε αρνητικό έδαφος (ρυθμός αύξησης τον Απρίλιο 2025 στο -0,3% έναντι 1,9% στην Ευρωζώνη), οφείλεται στην στασιμότητα της στεγαστικής πίστης, η οποία, ωστόσο, δείχνει σημάδια ανάκαμψης.

Αναλυτικότερα, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η ετήσια μεταβολή των δανειακών υπολοίπων προς τα νοικοκυριά διαμορφώθηκε οριακά αρνητική το α΄ τετράμηνο του 2025.

Στα καταναλωτικό δάνεια σημείωσε επιβράδυνση (Απρίλιος: 5,4%), ενώ στα στεγαστικά παράμεινε παρά τη βελτίωση σε αρνητικό έδαφος (Απρίλιος: -2,2%).

Ως προς τη μέση μηνιαία ακαθάριστη ροή, αυτή κατέγραψε μικρή άνοδο και στις δύο κατηγορίες πίστης τους πρώτους τέσσερις μήνες της εφετινής χρονιάς:

• Στα καταναλωτικά δάνεια αυξήθηκε στα 143 εκατ. ευρώ από 137 εκατ. ευρώ
• Στα στεγαστικά δάνεια ανήλθε σε 120 εκατ. ευρώ έναντι 113 εκατ. ευρώ

Πρόκειται για επιδόσεις που σε καμία περίπτωση δεν ικανοποιούν τις τραπεζικές διοικήσεις.

Η Τράπεζα της Ελλάδος πάντως υπογραμμίζει πως η μείωση των επιτοκίων για στεγαστικά δάνεια συμβάλλει θετικά στη ζήτηση πιστώσεων, η οποία ενισχύεται και από την άνοδο του δείκτη τιμών των κατοικιών.

Την ίδια στιγμή η υλοποίηση του προγράμματος «ΣΠΙΤΙ ΜΟΥ ΙΙ» βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Έως τα μέσα Ιουνίου, πέντε μήνες μετά την έναρξη του προγράμματος, είχαν εγκριθεί 7.600 αιτήσεις από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, καλύπτοντας σχεδόν το 50% του συνολικού προϋπολογισμού ή 910 εκατ. ευρώ σε σύνολο 2 δισ. ευρώ και είχαν εκταμιευθεί τα πρώτα 750 δάνεια, ποσού 78,6 εκατ. ευρώ.