Τράπεζες: Έκρηξη ζήτησης για “φθηνή” ρευστότητα από ΜμΕ

Πρωτόγνωρη χαρακτηρίζουν τα τραπεζικά επιτελεία τη ζήτηση που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα από Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις για τη «φθηνή» ρευστότητα που διατίθεται μέσω των ευρωπαϊκών κονδυλίων.

Όπως εξηγούν τραπεζικά στελέχη πρόκειται για τους πόρους είτε του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων (EIF) είτε της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, που «μοιράζουν» τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα στις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις. Όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, η ζήτηση είναι τέτοια που από το σύνολο των εταιρικών χρηματοδοτήσεων του πιστωτικού συστήματος, πάνω από το 60% καταλήγει προς τις μικρομεσαίες, οι οποίες αποτελούν ως γνωστόν την «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής οικονομίας και το 95% του επιχειρηματικού ιστού της χώρας.

Οι αιτίες της μεγάλης ζήτησης

Οι εγχώριες επιχειρήσεις έχουν στραφεί μαζικά τους τελευταίες μήνες σε αυτές τις χρηματοδοτήσεις καθώς παρέχουν πρόσβαση σε πολύ φθηνή ρευστότητα και χωρίς την απαίτηση για παροχή εμπράγματων εξασφαλίσεων από τους δανειοδοτούμενους, χάρη στην εγγυοδοσία που προσφέρουν. Η παροχή εγγυήσεων στα δάνεια μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων κινείται από 50% μέχρι και 80%, γεγονός που ενθαρρύνει και τις τράπεζες να χρηματοδοτήσουν περισσότερες μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Επιπλέον των εγγυήσεων, τα δάνεια αυτά χορηγούνται με πολύ χαμηλότερο επιτόκιο σε σχέση με τα δάνεια που προέρχονται από αμιγώς τραπεζικά κεφάλαια. Ειδικότερα, το spread στα δάνεια μέσω ευρωπαϊκών κονδυλίων κινείται από περίπου 1,5% (δάνεια ΕΑΤ) και μπορεί να προσεγγίσει το ανώτατο το 3% (δάνεια EIF) πάνω από το επιτόκιο Euribor (2%), τη στιγμή που τα απευθείας τραπεζικά δάνεια χορηγούνται με διπλάσια επιτοκιακά περιθώρια.

Το αποτύπωμα της ΕΑΤ

Σημειώνεται ότι η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, μόνο για το 2025, έχει ενεργά χρηματοδοτικά προγράμματα ύψους 4,5 δισ. ευρώ, ενώ μέχρι 31 Αυγούστου τα δάνεια που έχουν εγκριθεί ξεπερνούν τα 75.000 (55.000 σε επιχειρήσεις και τα υπόλοιπα σε ιδιώτες) και αντιστοιχούν σε ποσό άνω των 13 δις. ευρώ. Σχεδόν το 75% των χρηματοδοτήσεων της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας έχουν κατευθυνθεί σε πολύ μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες απασχολούν λιγότερους από 10 εργαζόμενους.

Ο στρατηγικός στόχος της ΕΑΤ είναι η μόχλευση δημόσιων με ιδιωτικούς πόρους και τα αποτελέσματα που καταγράφει είναι εξαιρετικά: Με δημόσια κεφάλαια ύψους 6,7 δισ. ευρώ η Τράπεζα έχει επιτύχει μόχλευση 2,7 φορές, κινητοποιώντας συνολικά 17,6 δισ. ευρώ για την πραγματική οικονομία. Αυτή η αναλογική απόδοση σημαίνει πραγματική στήριξη για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που είναι η ραχοκοκαλιά της παραγωγικής Ελλάδας.

Ξεχωριστές επιδόσεις καταγράφει το πρόγραμμα ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ, το οποίο ενεργοποιήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου και χωρίζεται σε Ταμείο για δάνεια και Ταμείο για παροχή εγγυήσεων. Το σκέλος των δανείων του ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ έχει ήδη κλείσει λόγω αυξημένης ζήτησης, ενώ με μεγάλες ταχύτητες «τρέχει» το σκέλος των εγγυήσεων για δάνεια σε υφιστάμενες και νεοσύστατες επιχειρήσεις με επιδότηση επιτοκίου έως 3% για 2 έτη.

Ωστόσο θέμα ημερών είναι η εκκίνηση του ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ διαθέτοντας επιπλέον κονδύλια 240 εκατ. ευρώ., το οποίο μαζί με την Δράση «Εξωστρέφεια Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων», που τρέχει εδώ και περίπου έναμιση μήνα θα τονώσουν την πραγματική οικονομία με 440 εκατ. ευρώ συνολικά.

Σημειώνεται ότι η ζήτηση των μικρομεσαίων και μικρών επιχειρήσεων για ρευστότητα μέσω του ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας ήταν τέτοια τους τελευταίους μήνες, που αποφασίστηκε να υπάρξει μία ακόμη αύξηση πόρων κατά 780 εκατ. ευρώ (+240 εκατ. Ταμείο Δανείων, +540 εκατ. ευρώ Ταμείο Εγγυοδοσίας) για ΜμΕ ανεβάζοντας τον συνολικό προϋπολογισμό δανείων του προγράμματος στα 3,3 δις. ευρώ.

Τρία νέα Ταμεία από την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα

Πέρα από το Ταμείο Επιχειρηματικότητας ΙΙΙ (ΤΕΠΙΧ ΙΙΙ) το οποίο ενισχύθηκε για δεύτερη φορά με επιπλέον πόρου λόγω της υψηλής ζήτησης, κυρίως για επιδοτούμενα δάνεια, εντός του 2026 έρχονται τρία ακόμη νέα Ταμεία:

• Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας με προϋπολογισμό εως 170 εκατ. ευρώ. Οι πόροι του νέου Ταμείου κατανέμονται σε δύο διακριτά χρηματοδοτικά εργαλεία, το Ταμείο Εγγυήσεων για υφιστάμενους και νέους αγρότες και το Ταμείο Συγχρηματοδοτούμενων Μικροδανείων, τα οποία θα καλύψουν όλες τις ανάγκες και προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο πρωτογενής κλάδος και ο κλάδος της αγροδιατροφής. Τα χρηματοδοτικά αυτά εργαλεία θα λειτουργούν με συνδυασμό χρηματοδοτικών ενισχύσεων.
• Ταμείο Εγγυοδοσίας DeLFI Plus με προϋπολογισμό έως 500 εκατ. ευρώ. Αποτελεί τη συνέχεια του υφιστάμενου Ταμείου Εγγυοδοσίας DeLFI και είναι ένα σύγχρονο χρηματοδοτικό εργαλείο που διευκολύνει την πρόσβαση των ΜμΕ σε επενδυτικά δάνεια με ευνοϊκούς όρους.
• Patent Fund – Ταμείο Ευρεσιτεχνιών με προϋπολογισμό περίπου 41 εκατ. ευρώ. Στόχος του Patent Fund είναι η στήριξη και ανάπτυξη των πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων, παρέχοντάς τους κεφάλαια για την κατοχύρωση διεθνών ευρεσιτεχνιών και την εμπορική αξιοποίηση τους. Το Ταμείο φιλοδοξεί να καλύψει ένα χρόνιο χρηματοδοτικό κενό στην ελληνική αγορά, καθώς οι περισσότερες εφευρέσεις είτε παραμένουν ακατοχύρωτες είτε δεν προχωρούν ποτέ σε εμπορική εφαρμογή λόγω έλλειψης κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων σε πρώιμα στάδια.