Τράπεζες: Ξεκινά ο σχεδιασμός για το Σπίτι μου ΙΙΙ

Τις ανακοινώσεις του Πρωθυπουργό το επόμενο Σαββατοκύριακο στη ΔΕΘ αναμένουν τα τραπεζικά επιτελεία, προκειμένου αμέσως μετά και σε συνεργασία με το οικονομικό επιτελείο, να ξεκινήσουν το σχεδιασμό για το νέο κύκλο στεγαστικής πολιτικής με το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙΙ». 

Το στεγαστικό πρόβλημα εξακολουθεί να αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες κοινωνικές και οικονομικές προκλήσεις για τη χώρα, επηρεάζοντας ιδιαίτερα τους νέους που δυσκολεύονται να αποκτήσουν τη δική τους κατοικία. Το στεγαστικό παραμένει μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την ελληνική κοινωνία. Οι υψηλές τιμές αγοράς, τα αυξημένα ενοίκια και η δυσκολία πρόσβασης στη στέγη αποθαρρύνουν τους νέους από το να δημιουργήσουν οικογένεια ή να αποκτήσουν ιδιόκτητο σπίτι.

Όπως επισημαίνουν τραπεζικές πηγές «η μέχρι στιγμής πληροφόρηση που έχουμε στη διάθεσή μας προβλέπει ότι το Σπίτι μου ΙΙΙ θα τεθεί σε εφαρμογή το δεύτερο εξάμηνο του 2026 και ο προϋπολογισμός του θα είναι της τάξης του 1 δις. ευρώ, ενώ οι τράπεζες θα καλύπτουν το 50% της χρηματοδότησης».  

Την ίδια στιγμή, κύκλοι του οικονομικού επιτελείου επισημαίνουν ότι ο νέος κυβερνητικός σχεδιασμός θα προβλέπει επιδοτούμενα δάνεια για περίπου 10.000 νοικοκυριά με διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια και χαλάρωση των όρων που αφορούν την παλαιότητα των ακινήτων.

Η κυβέρνηση εκτιμά ότι το «Σπίτι μου ΙΙΙ» θα ξεπεράσει τα εμπόδια του παρελθόντος, δίνοντας διέξοδο σε 10.000 νοικοκυριά που σήμερα αδυνατούν να καλύψουν το υψηλό κόστος αγοράς κατοικίας. Η έμφαση στην παλαιότητα, σε συνδυασμό με τα αντικίνητρα για τα κλειστά σπίτια, θεωρείται πως θα ενισχύσει την προσφορά και θα αποσυμπιέσει τις τιμές. Παράλληλα, το γεγονός ότι η χρηματοδότηση θα προκύπτει σε μεγάλο βαθμό από συμμετοχή των τραπεζών δείχνει την πρόθεση της κυβέρνησης να εμπλέξει πιο ενεργά το χρηματοπιστωτικό σύστημα στην αντιμετώπιση του στεγαστικού ζητήματος.

Οι νέες παρεμβάσεις

Στις τράπεζες θεωρούν μονόδρομο τις νέες παρεμβάσεις καθώς είναι ευρέως γνωστά τα προβλήματα που καταγράφηκαν στους δύο πρώτους κύκλους του προγράμματος, όπου η έλλειψη διαθέσιμων κατοικιών και οι υψηλές τιμές οδήγησαν σε περιορισμένες εγκρίσεις, παρά τη μεγάλη ζήτηση. Και μάλιστα παρά τις βελτιώσεις που είχαν ενσωματωθεί στον δεύτερο κύκλο, όπως η αύξηση του ορίου ηλικίας στα 50 έτη και η αναπροσαρμογή των εισοδηματικών κριτηρίων.

Στόχος κυβέρνησης και τραπεζών είναι να καμφθούν οι «αγκυλώσεις» των δύο πρώτων προγραμμάτων και προσανατολίζονται σε δύο παρεμβάσεις: αφενός με την ένταξη παλαιότερων ακινήτων που μέχρι σήμερα αποκλείονταν λόγω περιορισμών, αφετέρου με τη δημιουργία αντικινήτρων για τα λεγόμενα «κλειστά σπίτια». Ειδικά για τα ακίνητα που βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια τραπεζών και εταιρειών διαχείρισης, σχεδιάζεται ένα πλαίσιο μέτρων, ώστε να απελευθερωθεί σημαντικό στοκ κατοικιών και να κατευθυνθεί σε νέους δικαιούχους.

Η χαλάρωση των όρων παλαιότητας θεωρείται κομβική, καθώς επιτρέπει την αξιοποίηση ακινήτων που βρίσκονται σήμερα εκτός αγοράς. Οι νέοι ιδιοκτήτες θα μπορούν να τα ανακαινίσουν συνδυαστικά με άλλα προγράμματα, όπως το «Εξοικονομώ», δίνοντας έτσι ώθηση και στον κλάδο των κατασκευών και των ενεργειακών αναβαθμίσεων.

Παράλληλα, οι όροι του δανεισμού θα είναι πιο ευέλικτοι. Προβλέπεται προτεραιότητα για νέα νοικοκυριά και ζευγάρια που αποκτούν πρώτη κατοικία, ενώ θα υπάρξουν επιδοτούμενα ή και άτοκα δάνεια για ευάλωτες ομάδες, μειώνοντας σημαντικά το βάρος της δόσης και καθιστώντας την απόκτηση κατοικίας πιο προσιτή.

Οι επιδόσεις του Σπίτι μου ΙΙ

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, η απορρόφηση των πόρων για το «Σπίτι μου ΙΙ» αγγίζει το 60%, με τις εγκρίσεις να φτάνουν τις 9.540 και τη συνολική αξία των δανείων να ανέρχεται σε 1,14 δισ. ευρώ.

Ο μέσος όρος των δανείων διαμορφώθηκε στα 120.000 ευρώ, με την Αττική να συγκεντρώνει τις περισσότερες εγκρίσεις (3.664), ακολουθούμενη από την Κεντρική Μακεδονία (2.265), την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη (707), τη Θεσσαλία (678) και τη Δυτική Ελλάδα (535).

Στον δεύτερο κύκλο του προγράμματος είχαν ήδη γίνει παρεμβάσεις για να διευρυνθεί η δεξαμενή των δικαιούχων. Το εισοδηματικό όριο για τους άγαμους είχε αυξηθεί στα 20.000 ευρώ από 16.000, ενώ για τα ζευγάρια το όριο είχε ανέβει στα 28.000 ευρώ, με προσαύξηση 4.000 ευρώ για κάθε παιδί. Για τις μονογονεϊκές οικογένειες το όριο είχε διαμορφωθεί στις 31.000 ευρώ, με κάθε παιδί μετά το πρώτο να αυξάνει το ποσό κατά 5.000 ευρώ. Παράλληλα, είχε αυξηθεί η αξία του συμβολαίου του ακινήτου στις 250.000 ευρώ και το όριο χρηματοδότησης στα 190.000 ευρώ. Ωστόσο, η έλλειψη κατάλληλων ακινήτων περιόρισε την αποτελεσματικότητα των μέτρων.