“Βόρειοι άνεμοι” για αυξήσεις φόρων στα καπνικά – Διχάζει την ΕΕ η νέα Οδηγία

Ισχυροί άνεμοι πνέουν από… βόρειες διευθύνσεις και φέρνουν φουρτούνες στις εύθραυστες φορολογικές ισορροπίες που αφορούν στα καπνικά και στο πώς θα διαμορφωθεί το νέο πλαίσιο στη βάση της υπό διαμόρφωση νέας Οδηγίας της ΕΕ.

Το όλο θέμα, πάντως, διχάζει την ΕΕ. Κι αυτό γιατί τα κράτη του ευρωπαϊκού Βορρά υποστηρίζουν πολύ υψηλότερους φορολογικούς συντελεστές, βλέποντας την αναθεώρηση της Οδηγίας ως ευκαιρία, όπως μεταφέρουν, για να σταματήσουν την απώλεια των εσόδων τους από γειτονικές χώρες με χαμηλότερες τιμές.

Από την άλλη, χώρες του Νότου, ειδικά αυτές με παράδοση στην παραγωγή καπνού, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, εκφράζουν έντονες ανησυχίες ότι τα νέα φορολογικά βάρη μπορεί να πλήξουν τη βιομηχανική παραγωγή και τις εξαγωγές της χώρας και να εκτινάξουν το λαθρεμπόριο.

Πρόταση

Στο φόντο αυτό ένα νέο επεισόδιο είναι σε πλήρη εξέλιξη στο «σήριαλ», καθώς με αιφνιδιαστικό τρόπο, η Δανέζικη προεδρία φέρεται να εξετάζει νέα αναθεωρημένη πρόταση επί της Οδηγίας για την φορολόγηση των προϊόντων καπνού και νικοτίνης. ΄Ήδη, δε, το σχέδιο έχει διαρρεύσει στις Βρυξέλλες και σχετικά δημοσιεύματα αναπαράγουν ένα “πολεμικό” κλίμα. 

Χαρακτηριστική η αναφορά του Euractiv, που μεταφέρει σε δημοσίευμά του, ότι η Προεδρία της Δανίας στην ΕΕ, υπέβαλε νέα πρόταση που αυξάνει σημαντικά τους φόρους στα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού.

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, καταγράφεται μια στροφή κι από εκεί που η συζήτηση στη βάση της αρχικής πρότασης της Κομισιόν, του περασμένου Ιουλίου, είχε διαμορφώσει ένα πλαίσιο ευελιξίας για το πώς θα φορολογούνται τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού, ανά τεμάχιο ή  με το βάρος, πλέον προτάσσεται το κριτήριο βάρους.

Ο νέος φόρος

Με βάση το Euractiv η Προεδρία της ΕΕ σκοπεύει τώρα να φορολογεί μόνο βάσει του βάρους, κίνηση, όμως, που φέρνει έναν δυναμικό παραγωγικό κλάδο, ειδικά στην Ελλάδα, σε δύσκολη θέση. Με βάση το έγγραφο, που επικαλείται το Euractiv, προτείνεται φόρος 360 ευρώ ανά κιλό, κάτι ιδιαίτερα επιβαρυντικό για την αλυσίδα παραγωγής.

Να σημειωθεί ότι με βάση όσα αναφέρονται, τυχόν φορολόγηση ανά τεμάχιο θα διευκόλυνε την ομαλή μετάβαση της αγοράς στο νέο πλαίσιο, καθώς θα μπορούσαν να προσαρμόσουν το μέγεθος, την περιεκτικότητα ή την πυκνότητα του τεμαχίου, διατηρώντας χαμηλότερους φόρους. Ωστόσο, στο σενάριο για φορολόγηση βάσει βάρους, η καπνοβιομηχανία δεν θα μπορεί εύκολα να επανασχεδιάσει τα προϊόντα έτσι ώστε να απομειώσει τη φορολογική επιβάρυνση.

Ως αποτέλεσμα, αναμένεται σημαντική αύξηση της τιμής των θερμαινόμενων προϊόντων καπνού. Πηγή, μάλιστα, της βιομηχανίας καπνού, που επικαλείται το Euractiv, εκτίμησε ότι, σε σύγκριση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής, αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση 132%, ή περίπου 1,80 ευρώ επιπλέον για κάθε πακέτο με 20 θερμαινόμενους ράβδους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η Δανική Προεδρία επικαλείται τα αποτελέσματα διαβούλευσης για τη νέα πρόταση που φέρνει. Με βάση το Euractiv, η Δανική Προεδρία έκανε την πρόταση μετά από σχόλια  των ενδιαφερόμενων μερών  που υποστήριξαν ότι οι τρέχοντες προτεινόμενοι ελάχιστοι φόροι της ΕΕ στα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού έχουν σημαντικά κενά και ασυμετρίες.

Ουσιαστικά, με βάση παράγοντες με γνώση του θέματος, η αναθεωρημένη πρόταση ενώ παρουσιάζεται ως «συμβιβασμός», κάθε άλλο παρά κάτι τέτοιο μπορεί να θεωρηθεί. Όπως αναφέρουν, μια πιο προσεκτική ανάγνωση αποδεικνύει ότι στην πράξη στοχοποιούνται τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού (HTP) και τα σακουλάκια νικοτίνης (NPs) , προτείνοντας στην πράξη μια εκτόξευση του φόρου κατά  132% σε σχέση με αυτό που είχε αρχικά παρουσιαστεί από την ΕΕ για την αναθεώρηση  της Οδηγίας TED.

Το ΥΠΕΘΟ

Να σημειωθεί, πάντως, ότι η Ελλάδα είναι κάθετα αντίθετη σε μια τέτοια λογική. Ήδη  ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κ. Πιερρακάκης, τον περασμένο μήνα «έστειλε μήνυμα» προς τον Ολλανδό Επίτροπο ότι η Ελλάδα δεν θα δεχθεί αυξήσεις που θα έχουν αρνητικές συνέπειες στους χιλιάδες καπνοκαλλιεργητές και λιανοπωλητές.

Υπενθυμίζεται ότι ο Υπουργός Οικονομικών είχε αναφέρει  ότι «η δημόσια υγεία αποτελεί θεμελιώδη, υπαρξιακή προτεραιότητα», ωστόσο, είχε εκφράσει σοβαρότατες επιφυλάξεις για την προοπτική μιας υπέρμετρης και απότομης αύξησης των φόρων στα καπνικά προϊόντα.

Η σκυτάλη στην Κυπριακή προεδρία

Συνολικά, οι παραγωγοί εναλλακτικών προϊόντων καπνού, όπως τα θερμαινόμενα προϊόντα, ζητούν εδώ και καιρό χαμηλότερη φορολόγηση για να διατηρήσουν σαφή διαφορά τιμής με τα παραδοσιακά τσιγάρα. Υποστηρίζουν ότι αυτά τα προϊόντα είναι λιγότερο επιβλαβή, ενώ ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιμένουν ότι «λιγότερο επιβλαβή» σημαίνει ακόμα επιβλαβή.

Πηγή της βιομηχανίας καπνού ανέφερε ότι η Δανία έχει επηρεαστεί από αντικαπνιστικές ΜΚΟ, οι οποίες την προηγούμενη εβδομάδα πρότειναν παρόμοιες αυξήσεις για τα θερμαινόμενα προϊόντα.

Με βάση, πάντως, αναφορές του Euractiv, είναι απίθανο η πρόταση της Δανίας να γίνει δεκτή, καθώς απαιτείται ομοφωνία στο Συμβούλιο.

Διπλωμάτης της ΕΕ στην ομάδα εργασίας, που επικαλείται ο ιστότοπος, ανέφερε ότι η Δανική Προεδρία κυκλοφορεί κείμενο συμβιβασμού και ότι ο στόχος δεν είναι να ολοκληρωθεί ο φάκελος, καθώς «τα περισσότερα ευαίσθητα ζητήματα δεν έχουν αντιμετωπιστεί». Ο φάκελος πιθανότατα θα παραδοθεί στην Κύπρο, που αναλαμβάνει την Προεδρία της ΕΕ τον Ιανουάριο, σύμφωνα με πληροφορίες του Euractiv.