Ελληνοτουρκικά: Στα “ήρεμα νερά” δίχως πυξίδα

Η κυβέρνηση θα παραμείνει προσηλωμένη στην πολιτική των «ήρεμων νερών» με την Τουρκία ξεκαθάρισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Έστω κι αν αυτό προκαλεί δυσθυμίες στο εσωτερικό και «τα δεξιά» του ενώ δέχεται σκληρή κριτική από την αντιπολίτευση για αναποτελεσματικότητα.

Αυτό φαίνεται να είναι το «μήνυμα» που προέκυψε από την χθεσινή συζήτηση στην Βουλή σε επίπεδο αρχηγών. Εκεί όπου ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ και Νέα Αριστερά εντόπισαν πάμπολλα κενά στο κυβερνητικό αφήγημα για την έως τώρα πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Ειδικά μάλιστα η αξιωματική αντιπολίτευση μπορεί να υποστηρίξει πως κομβικά ερωτήματα τα οποία έθεσε ο Νίκος Ανδρουλάκης έμειναν αναπάντητα από τον Κυριάκο Μητσοτάκη.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης

Ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε στην Βουλή άκρως ικανοποιημένος από την πολιτική προσέγγισης με την Άγκυρα τα τελευταία 3 χρόνια. Μάλιστα παρά την αναβολή την συνάντησης με τον Τούρκο πρόεδρο στην Θεσσαλονίκη την αποτίμησε ως μία συνήθη συνθήκη σε συναντήσεις περιθωρίου στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών, προαναγγέλλοντας νέα συνάντηση με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο άμεσο μέλλον.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποστήριξε ότι «από τον Σεπτέμβριο του 2023 η χώρα έκανε μια ξεκάθαρη επιλογή: Να εντάξουμε την διμερή μας σχέση σε έναν διάλογο 3 πυλώνων» και να «αποκαταστήσαμε ένα πλέγμα επαφών και διαύλων επικοινωνίας». Παρουσίασε μάλιστα ως απτό αποτέλεσμα το ότι «οι παραβιάσεις μειώθηκαν καθέτως και πρακτικά έχουν μηδενιστεί». Ο πρωθυπουργός στο πλαίσιο αυτό αναφέρθηκε και στους όρους συμμετοχής της Τουρκίας στις εν εξελίξει διαδικασίες συγκρότησης της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Άμυνας. Χαρακτηριστικά είπε ότι «η Τουρκία αν θέλει να μπεί στο πρόγραμμα SAFE πρέπει να απαλλάξει την χώρα από την απειλή πολέμου και να σταματήσει το καθεστώς αμφισβήτησης με τις γκρίζες ζώνες».

Επίσης ο πρωθυπουργός εμφανίστηκε αισιόδοξος για τις εξελίξεις που θα υπάρξουν με την Μονή του Σινά. Επισήμανε ότι η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται σε συνεννοήσεις με την Αιγυπτιακή κυβέρνηση λέγοντας ότι «ξεκίνησαν εντατικές διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο Υπουργών Εξωτερικών, με στόχο να λύσουμε μια εκκρεμότητα αιώνων και σήμερα μπορώ να ανακοινώσω στο Σώμα ότι έχει υπάρξει προκαταρκτική κοινή κατανόηση μεταξύ των δύο πλευρών για το θέμα αυτό».

Στις παρεμβάσεις του πρωθυπουργού πάντως καταγράφθηκαν σαφώς οι πιέσεις που δέχεται από την κριτική που δέχεται από την ευρύτερη δεξιά παράταξη. Εκεί αποδίδονται οι αναφορές του σε «ψευτοπατριώτες που είναι ετοιμοπόλεμοι από τον καναπέ ή τα πληκτρολόγια τους». Επίσης ανέφερε ότι «κάποιοι κατακρίνουν τόσο εύκολα την πολιτική των ήρεμων νερών. Τι θέλουν άραγε εντάσεις;». Επανέλαβε επίσης την πάγια θέση ότι μοναδικό αντικείμενο διαπραγμάτευσης με την Τουρκία είναι το ζήτημα της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης

Οι διαβεβαιώσεις του πρωθυπουργού για το περιεχόμενο των διαπραγματεύσεων με την Τουρκία δεν φάνηκαν πάντως να έπεισαν τον Νίκο Ανδρουλάκη. Σχολιάζοντας τους ισχυρισμούς του πρωθυπουργού επισήμανε πως «στο πρόγραμμα SAFE πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάποια πράγματα: Τελικά τι συζητάτε; Στην αρχή μας είπατε ότι προϋπόθεση είναι η άρση του Casus Belli. Σας είπαμε συμβολικό όσο εύκολα αίρεται, τόσο εύκολα επανέρχεται. Μας είπατε ότι συζητάμε τα ζητήματα των γκρίζων ζωνών: Τι καινούργιο φρούτο είναι αυτό;»

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αντιπρότεινε ως πλατφόρμα για την εξωτερική πολιτική την λογική ενός «νέου Ελσίνκι». Δηλώνοντας διαθέσιμος να συζητήσει με την κυβέρνηση το πώς θα ασκηθούν πιέσεις προς την Τουρκία μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ξεκαθάρισε ότι η Τουρκία δεν έχει θέση στις διαδικασίες για την ευρωπαϊκή άμυνα λέγοντας όμως ότι το «Νέο Ελσίνκι» «δεν θα δώσει στην Τουρκία την ένταξη αλλά μια αναβαθμισμένη τελωνειακή σύνδεση με αναβαθμισμένες κυρώσεις. Αυτός πρέπει να είναι ο δρόμος». Επίσης σημείωσε ότι η πολιτική των «ήρεμων νερών»  έχει καταλήξει να είναι «το χαλί του Ερντογάν για να φτάσει μέχρι τις Βρυξέλλες».

Αμφισβήτηση

Υποκριτική χαρακτήρισε την σύνδεση της μείωσης των τουρκικών παραβάσεων με την πολιτική των ήρεμων νερών ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Σωκράτης Φάμελλος. Ανέφερε μάλιστα ότι ο μηδενισμός των παραβιάσεων έγινε 9 μήνες πριν την Διάσκεψη των Αθηνών και οφείλονταν στους σεισμούς στην Τουρκία. Εγκαλώντας την κυβέρνηση για εντυπωσιοθηρική τακτική. Σχολίασε πως «τα «ήρεμα νερά» είναι βάλτος εις βάρος της χώρας μας, για να μην πω ότι είναι τα κρύα νερά στα οποία άφησε τον κ.Μητσοτάκη ο κ. Ερντογάν μετά το φιάσκο της ακύρωσης του ραντεβού στη Νέα Υόρκη».

Κοινή ήταν η εκτίμηση των περισσότερων κομμάτων της αντιπολίτευσης ότι ένας από τους στόχους της πολιτικής των «ήρεμων νερών», δηλαδή η απομόνωση του Ρετζεπ Ταγίπ Ερντογάν κάθε άλλο παρά έχει επιτευχθεί. Αντιθέτως εκτιμήθηκε ότι μετά τις εξελίξεις στην Μέση Ανατολή και την εκλογή του Ντόναλντ Τράμπ η Τουρκία έχει αναγορευθεί σε συνομιλητή των διεθνών κέντρων εξουσίας.