Γ. Βασιλειάδης: Γιατί χρειαζόμαστε μια νέα μεταπολίτευση με όρους διαφάνειας και δικαιοσύνης

Σε μια χώρα που η αξιοκρατία χρησιμοποιείται περισσότερο ως πιασάρικο σλόγκαν σε προεκλογικές περιόδους και οι κυβερνήσεις αρέσκονται να χρησιμοποιούν την εξουσία που τους δίνει ο λαός ως λάφυρο, χωρίς καμία συνεκτική πολιτική που θα διασφαλίζει ένα ισορροπημένο μοντέλο ανάπτυξης με κοινωνική δικαιοσύνη στο επίκεντρό του, η οικονομική κρίση ήταν απλά θέμα χρόνου να ξεσπάσει αργά ή γρήγορα. Τυπικά η κρίση ξεκίνησε το 2009, με σημείο καμπής το έλλειμμα-μαμούθ 15,6% του προϋπολογισμού, που μας οδήγησε λίγους μήνες αργότερα στα μνημόνια. Ο κύκλος της οικονομικής κρίσης έκλεισε τον Αύγουστο του 2018. Στις 21 Αυγούστου, πριν από επτά χρόνια, η Ελλάδα ανέκτησε ξανά τον έλεγχο της οικονομικής της πολιτικής.

Ήταν μια βαθιά κρίση, που ξεκίνησε ως οικονομική. Αν, όμως, τη δούμε μόνο με αριθμούς, ποσοστά και δείκτες, θα χάσουμε την ουσία: η κρίση ήταν πρωτίστως πολιτική. Στην πορεία της μετατράπηκε σε κρίση Δημοκρατίας. Γιατί όταν αφαιρείται από μια εκλεγμένη κυβέρνηση η δυνατότητα να χαράσσει οικονομική πολιτική, τότε η λαϊκή κυριαρχία ακυρώνεται στην πράξη.

Η σημασία της εξόδου

Η έξοδος του 2018 δεν σήμαινε μόνο το τέλος της επιτροπείας. Σήμαινε την αποκατάσταση της δημοκρατικής κανονικότητας: ότι η χώρα μπορούσε ξανά να αποφασίζει για το δικό της αύριο. Η ρύθμιση του χρέους που πέτυχε η κυβέρνηση Τσίπρα, τα γεμάτα δημόσια ταμεία με 37 δισ. ευρώ, έδιναν όχι μόνο οικονομικό αέρα, αλλά κυρίως πολιτική ελευθερία. Και τη δυνατότητα σε υγιείς βάσεις να μπουν τα θεμέλια για μια οικονομία στέρεη και το κυριότερο μια χωρά με δομές που δεν θα επέτρεπαν σε κανέναν πολίτη να μπεί ξανά στο περιθώριο.

Η οικονομική πολιτική δεν είναι ποτέ ουδέτερη∙ καθορίζει ποιοι θα στηριχθούν, ποιοι θα μείνουν πίσω, σε ποιους τομείς θα επενδυθεί το μέλλον. Όταν οι αποφάσεις αυτές υπαγορεύονται από το εξωτερικό, ο πολίτης χάνει την ουσία της ψήφου του. Το 2018, με την κυβέρνηση Τσίπρα, οι Έλληνες απέκτησαν ξανά τη δυνατότητα να κρίνουν πραγματικά το μέλλον τους.

Από την ελευθερία στη στρέβλωση

Σήμερα, επτά χρόνια μετά, τα έξι και πλέον χρόνια με κυβέρνηση Μητσοτάκη απέδειξαν με οδυνηρό τρόπο ότι η έξοδος από τα μνημόνια δεν αρκεί από μόνη της. Γιατί ναι μεν η χώρα ανέκτησε το δικαίωμα να χαράσσει την οικονομική της πολιτική, όμως η πολιτική αυτή χρησιμοποιήθηκε για να εξυπηρετήσει τους λίγους εις βάρος των πολλών.

Η Δεξιά ξεκίνησε το γνωστό της έργο, φτιασιδωμένο πότε με εκσυγχρονιστικές κορώνες και πότε με ακροδεξιές ακροβασίες, πάντα όμως με όρους επιλεκτικής εύνοιας: φορολογικές ελαφρύνσεις για ισχυρά συμφέροντα, ασυλία σε κλειστά κυκλώματα ισχύος, κατασπατάληση πόρων σε απευθείας αναθέσεις. Κανένα σχέδιο για το αύριο των πολλών, καμία συνεκτική πολιτική για να σταθεί η χώρα στέρεα στα πόδια της. Την ίδια στιγμή, η μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού βρέθηκε στο περιθώριο – με ακρίβεια που ροκανίζει το εισόδημα, με ανισότητες που βαθαίνουν, με εργασιακή ανασφάλεια και με ένα κράτος απών από τις ανάγκες του.

Από τον ΟΠΕΚΕΠΕ μέχρι την τραγωδία των Τεμπών, από το “σκόιλ ελικίκου” έως το predator και τις επιτελικές παρακολουθήσεις, η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν είναι απλώς μια σειρά λαθών. Είναι ένα συνεκτικό μοντέλο εξουσίας: αυταρχικό προς την κοινωνία, γενναιόδωρο για τους λίγους, αδιάφορο για τους πολλούς.

Η νέα μεταπολίτευση

Η απάντηση σε αυτό δεν μπορεί παρά να είναι μια νέα, σύγχρονη Μεταπολίτευση. Όπως το 1974 αποκαταστάθηκε η Δημοκρατία απέναντι στη δικτατορία, και το 2018 αποκαταστάθηκε η κυριαρχία απέναντι στην επιτροπεία, έτσι σήμερα οφείλουμε να αποκαταστήσουμε την ουσία της Δημοκρατίας απέναντι στην αδιαφάνεια και την ολιγαρχία.

Μια νέα Μεταπολίτευση που θα σηματοδοτεί:

• Διαρκή και ολική διαφάνεια,
• Λογοδοσία και θεσμική τάξη,
• Ισοτιμία και αξιοκρατία αντί για κλειστά προνόμια,
• Αλληλεγγύη και ενσυναίσθηση αντί για φόβο και διχασμό,
• Δικαιοσύνη αντί για θεσμικό χάσμα.
•  Κοινωνική δικαιοσύνη αντί για κοινωνικά αδιέξοδα αποκλεισμούς

Αντί επιλόγου

Επτά χρόνια μετά την έξοδο από τα μνημόνια, το ζητούμενο είναι να δώσουμε ξανά περιεχόμενο σε εκείνο το ιστορικό ορόσημο. Η Δεξιά προσπάθησε να το σβήσει από τη συλλογική μνήμη, να το υποβαθμίσει σε μια τυπική ημερομηνία χωρίς σημασία. Όμως η Ιστορία έχει καταγράψει: τόσο τη βαρύτητα της εξόδου όσο και τις χαμένες ευκαιρίες που ακολούθησαν.

Πριν οδηγηθούμε σε μια νέα παρακμή, είναι στο χέρι των πολιτών να ξαναπιάσουμε το νήμα από την 21η Αυγούστου 2018. Να μετατρέψουμε εκείνη την ημέρα σε θεμέλιο για ένα αύριο δικαιότερο, πιο διαφανές και πραγματικά δημοκρατικό. Να αποκαταστήσουμε την ουσία της λαϊκής κυριαρχίας και ενισχύοντας θεσμούς και κράτος δικαίου, να επιτρέψουμε στη Δημοκρατία να ανασάνει ξανά. Να χαράξουμε οικονομικές πολιτικές τέτοιες που θα διασφαλίζουν την ευημερία όλων. Κανένας πια στο περιθώριο. Σε μια χώρα πρωταγωνίστρια για ένα καλύτερο αύριο και όχι παρία των διεθνών εξελίξεων. Αυτή είναι η ευθύνη και το χρέος της γενιάς μας.

*Ο Γιώργος Βασιλειάδης είναι δικηγόρος και πρώην υφυπουργός Αθλητισμού.